Portugal
Portugal, virgálávt Portugal täsiväldi (portugalkielân República Portuguesa), lii staatâ Euroopist. Ton uáivikaavpug lii Lissabon.
Portugal täsiväldi República Portuguesa (portugalkielân) |
|
---|---|
lippu |
vaakun |
Staatâhäämi | täsiväldi |
President | Marcelo Rebelo de Sousa |
Uáiviminister | António Costa |
Uáivikaavpug | Lissabon |
Eres kaavpugeh |
Porto, Coimbra, Funchal |
Vijđodâh | 92 212 km² |
– sisčääci |
1,2 % |
Ässeeloho (2019) | 10 295 909 |
– ässeesaahâdvuotâ | 114,5 ässed/km² |
Virgáliih kielah | portugalkielâ |
Vaaluut | euro (EUR) |
Äigi | UTC |
– kesiäigi | UTC+1 |
Uánádâs | PT |
– fiävruin | P |
– kirdemmašinijn | CS |
Jotolâh | uálgispiälásâš |
Sundenummeer | +351 |
Internet TLD | .pt |
Motto | ij lah |
Aalmuglâšlaavlâ | A Portuguesa |
|
Historjá
mutePortugalist lii kuhes historjá. Maaŋgah aalmugeh láá aassâm Portugalist (ibereh, tartessoliih, kelteh, foinikialiih, kartagoliih, kreikkaliih, roomaliih, germaanliih, egyptliih, seemiliih já maureh). Nommâ "Portugal" šadda noomâst Portus Cale ađai "mučis haammân". Portugalist láá lamaš meid maaŋgah sirdoenâmeh ovdâmerkkân Brasilia, Angola, Mosambik, Kap Verde já Goa Indiast. Portugal vuobdij suulân 4 650 000 uárjid Brasilian. Majemuš sirdoeennâm lâi ive 1999 räi Macao.[1]
Portugal lii kuullâm Euroop unionân ive 1986 rääjist.[2]
Eennâmtiätu
muteSajadâh já rääjih
mutePortugal lii staatâ maadâ-Euroopist. Ton áinoo naaburstaatâ lii nuorttân já tavveen Espanja. Staatâ máddáá- já uárjáábeln lii Atlant väldimeerâ.
Suolluuh
mutePortugalist láá kyehti suáluikuávlu: Azoreh já Madeira. Sevagensuolluuh kuleh Madeiran.
Jäävrih já juuvah
mutePortugalist láá love juuhhâd. Kuhemus juuhâ lii Tajo. Tot lii 1 038 kilomeetterid kukke.
Morfologia
mutePortugal alemus saje lii Ponta do Pico (2 351 m), mii lii Azorijn.
Šoŋŋâdâh
mutePortugal šoŋŋâdâh lii viehâ liegâs já njuoskâs. 35,4 prosentid Portugalist lii mecci já 32 prosentid lii sino. Piälduh láá 24 prosentid.
Haldâttâh já politiik
mutePortugalist lii president, já parlamentist láá 230 aalmugovdâsteijed.
Ekonomia
mutePortugal lii moodeern já demokraatlâš ráhtulâšvuotâstaatâ. Portugal lii uárji-Euroop kievhimus staatâ. Mađhâšem lii tehálâš toimâsyergi.
Viehâdâh
muteÄsseeloho
mutePortugalist ääsih suulân love miljovn olmožid. Täin sullân kyehti miljovn olmožid ääsih staatâ uáivikaavpugist Lissabonist. Eres teháliih kaavpugeh láá Porto, Amadora já Braga.
Kulttuur
muteValastâllâm
muteJyelgipállu lii pivnohumos valastâllâmšlaajâ já Portugal lii miänástum tast pyereest.
Purrâmâš já juhâmâš
mutePortugalist ulmuuh poreh ennuv kuolijd ovdâmerkkân sardinijd já toorskijd. Portviini já madeiraviini láá njálgáh já pegâlmeh.
Fáádást eres soojijn
mute- Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Portugal.