Edukimi parafillor

Edukimi parafillor i njohur edhe si arsimi parashkollor dhe edukimi i fëmijërisë së hershme është një degë e teorisë së edukimit që lidhet me kujdesin dhe mësimin e fëmijëve (formalisht dhe joformalisht) nga lindja deri në moshën 8 vjeç.^[1] Tradicionalisht, kjo është deri në ekuivalentin e klasës së tretë.^[2] Arsimi parafillor përshkruhet si një periudhë e rëndësishme në zhvillimin e fëmijës.

Hyrje

Niveli i arsimit parafillor u shfaq si një fushë studimi gjatë Iluminizmit, veçanërisht në vendet evropiane me shkallë të lartë të shkrim-leximit. ^[3] Ai vazhdoi të rritet gjatë shekullit XIX pasi arsimi fillor universal u bë një normë në botën perëndimore. Vitet e fundit, edukimi i fëmijërisë së hershme ^[4] është bërë një çështje e përhapur e politikave publike, pasi financimi për institucionet parashkollore debatohet nga ligjvënësit komunalë, shtetërorë dhe federalë. ^[5] ^[6] ^[7] Subjektet qeverisëse po debatojnë gjithashtu për fokusin qendror të edukimit të fëmijërisë së hershme me debat mbi lojën e përshtatshme zhvillimore kundrejt kurrikulës së fortë të përgatitjes akademike në lexim, shkrim dhe matematikë. ^[8] Prioriteti global i vendosur në edukimin e fëmijërisë së hershme nënvizohet me objektivat e Objektivit 4 të Kombeve të Bashkuara për Zhvillimin e Qëndrueshëm .

Arsimi parafillor është gjithashtu një emërtim profesional i fituar përmes një programi arsimor pas arsimit të mesëm. Për shembull, në Ontario, Kanada, emërtimet 'Edukator i fëmijërisë së hershme' dhe 'Edukator i regjistruar në fëmijërinë e hershme' mund të përdoren vetëm nga anëtarët e regjistruar të Kolegjit të Edukatorëve të Fëmijërisë së Hershme, i cili përbëhet nga profesionistë të akredituar të kujdesit për fëmijët që mbahen përgjegjës për standardet e praktikës së Kolegjit. ^[9]

Teoritë e zhvillimit të fëmijëve

Qasja e Ndërveprimit Zhvillimor bazohet në teoritë e Jean Piaget, Erik Erikson, John Dewey dhe Lucy Sprague Mitchell. Qasja fokusohet në të mësuarit përmes zbulimit. ^[10] ^[11] ^[12] Jean Jacques Rousseau rekomandoi që mësuesit të shfrytëzojnë interesat individuale të fëmijëve për t'u siguruar që çdo fëmijë të marrë informacionin më thelbësor për zhvillimin e tij personal dhe individual. ^[13] Për të përmbushur fushat përkatëse zhvillimore, një fëmijë ka një sërë nevojash që duhet të plotësohen për një sukses në mësim. Hierarkia e nevojave e Maslow tregon nivelet e ndryshme të nevojave që duhet të plotësohen, grafiku në të djathtë i shfaq këto nevoja. Pesë fushat e zhvillimit të fëmijërisë përfshijnë: ^[14] ^[15]

Hierarkia e Nevojave të Maslow

Fizike: mënyra në të cilën një fëmijë zhvillon funksionet biologjike dhe fizike, duke përfshirë shikimin dhe aftësitë motorike
Sociale: mënyra në të cilën një fëmijë ndërvepron me të tjerët ^[16] Fëmijët zhvillojnë një kuptim të përgjegjësive dhe të drejtave të tyre si anëtarë të familjeve dhe komuniteteve, si dhe një aftësi për t'u lidhur dhe për të punuar me të tjerët. ^[17]
Emocionale: mënyra në të cilën një fëmijë krijon lidhje emocionale dhe zhvillon vetëbesimin. Lidhjet emocionale zhvillohen kur fëmijët lidhen me njerëzit e tjerë dhe ndajnë ndjenjat.
Gjuha: mënyra në të cilën një fëmijë komunikon, duke përfshirë mënyrën se si ai i paraqet ndjenjat dhe emocionet e tij, si për njerëzit e tjerë ashtu edhe për veten e tyre. Në 3 muaj, fëmijët përdorin klithma të ndryshme për nevoja të ndryshme. Në 6 muaj ata mund të njohin dhe imitojnë tingujt bazë të gjuhës së folur. Në 3 vitet e para, fëmijët duhet të ekspozohen ndaj komunikimit me të tjerët në mënyrë që të kuptojnë gjuhën. Zhvillimi "normal" i gjuhës matet me shkallën e përvetësimit të fjalorit.
Aftësitë njohëse: mënyra në të cilën një fëmijë organizon informacionin. Aftësitë njohëse përfshijnë zgjidhjen e problemeve, kreativitetin, imagjinatën dhe kujtesën. ^[18] Ato mishërojnë mënyrën në të cilën fëmijët e kuptojnë botën. Piaget besonte se fëmijët shfaqin dallime të dukshme në modelet e tyre të të menduarit ndërsa kalojnë nëpër fazat e zhvillimit kognitiv: periudha sensoromotore, periudha para operacionit dhe periudha operacionale. ^[19]

Marrëveshjet ndërkombëtare

Konferenca e parë Botërore për Kujdesin dhe Edukimin në Fëmijërinë e Hershme u zhvillua në Moskë nga 27 deri më 29 Shtator 2010, e organizuar bashkërisht nga UNESCO dhe qyteti i Moskës.

Sipas UNESCO-s, kurrikula parashkollore është ajo që ofron përmbajtje edukative përmes aktiviteteve të përditshme dhe nxit zhvillimin fizik, njohës dhe social të fëmijës. Në përgjithësi, kurrikulat parashkollore njihen nga qeveritë vetëm nëse bazohen në kërkime akademike dhe rishikohen nga bashkëmoshatarët. ^[20]

Parashkollorët për të Drejtat e Fëmijëve kanë qenë pionier në fushat kurrikulare parashkollore dhe po kontribuojnë në të drejtat e fëmijëve përmes kurrikulës së tyre parashkollore. ^[21]

Shih edhe

Referime

^ "National Association for the Education of Young Children". About Us (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 6 prill 2019. Marrë më 12 korrik 2018.
^ "Best Accredited Online Early Childhood Education Degrees of 2018". Teacher Certification Degrees (në anglishte amerikane). Arkivuar nga origjinali më 8 janar 2019. Marrë më 29 tetor 2018.
^ Eddy, Matthew Daniel (2016). "The Child Writer: Graphic Literacy and the Scottish Educational System, 1700–1820" (PDF). History of Education (në anglisht). 46 (6): 695–718. doi:10.1080/0046760X.2016.1197971. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 23 korrik 2018. Marrë më 27 maj 2020.
^ "Early childhood education - Asha Maa Foundation" (në anglisht). 19 korrik 2021. Arkivuar nga origjinali më 19 korrik 2021. Marrë më 19 korrik 2021.
^ "Early Learning from Birth through Third Grade" (në anglisht). National Governor's Association. Arkivuar nga origjinali më 20 dhjetor 2014. Marrë më 16 dhjetor 2014.
^ "Why Cities Are Making Preschool Education Available to All Children" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 7 shkurt 2015. Marrë më 6 shkurt 2015.
^ "Pre-K Funding from State and Federal Sources" (në anglisht). 25 prill 2014. Arkivuar nga origjinali më 11 mars 2015. Marrë më 6 shkurt 2015.
^ Ofsted (30 nëntor 2017). "Bold Beginnings" (PDF). gov.uk (në anglisht). Arkivuar (PDF) nga origjinali më 28 korrik 2021. Marrë më 15 korrik 2021.
^ "College of Early Childhood Educators". College of Early Childhood Educators (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 8 maj 2019. Marrë më 5 nëntor 2017.
^ Shapiro, E.; Nager, N. (1999), The Developmental-Interaction Approach to Education: Retrospect and Prospect, Occasional Paper Series (në anglisht), vëll. 1999, Bank Street College of Education, arkivuar nga origjinali më 14 shkurt 2020, marrë më 14 nëntor 2018
^ "Bank Street Developmental Interaction Approach" (në anglisht). State of New Jersey Department of Education. Arkivuar nga origjinali më 18 nëntor 2011.
^ Casper, V; Theilheimer, R (2009). Introduction to early childhood education: Learning together (në anglisht). New York: McGraw-Hill.
^ McDowall Clark, R (2013). Childhood in Society . London: Learning Matters.
^ Jonathan Doherty; Malcolm Hughes (2009). Child Development: Theory and Practice 0–11 (në anglisht). Addison-Wesley, Incorporated. ISBN 978-1-4058-2127-8.
^ Jones, Denisha (8 mars 2019). "APPLYING MASLOW TO SCHOOLS: A NEW APPROACH TO SCHOOL EQUITY". Defending the Early Years (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 26 shkurt 2019. Marrë më 25 shkurt 2019.
^ Jeffrey Trawick-Smith (2014). Early Childhood Development: A Multicultural Perspective (në anglisht). Pearson Education, Limited. fq. 3. ISBN 978-0-13-335277-1.
^ "[ARCHIVED CONTENT] Spiritual, moral, social and cultural development – Schools". nationalarchives.gov.uk (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 3 shtator 2013.
^ Sally Neaum (17 maj 2013). Child Development for Early Years Students and Practitioners (në anglisht). SAGE Publications. ISBN 978-1-4462-6753-0.
^ Doherty, J. and Hughes, M. (2009). Child development: theory and practice 0–11. Harlow: Longman.
^ "UNESCO: Preschool Curricula" (PDF) (në anglisht). UNESCO. Arkivuar nga origjinali më 5 korrik 2010. Marrë më 27 shkurt 2010.
^ "Preschool for Child Rights" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 5 dhjetor 2013. Marrë më 1 dhjetor 2013.

[naeyc.org-1] "National Association for the Education of Young Children". About Us (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 6 prill 2019. Marrë më 12 korrik 2018.

[2] "Best Accredited Online Early Childhood Education Degrees of 2018". Teacher Certification Degrees (në anglishte amerikane). Arkivuar nga origjinali më 8 janar 2019. Marrë më 29 tetor 2018.

[3] Eddy, Matthew Daniel (2016). "The Child Writer: Graphic Literacy and the Scottish Educational System, 1700–1820" (PDF). History of Education (në anglisht). 46 (6): 695–718. doi:10.1080/0046760X.2016.1197971. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 23 korrik 2018. Marrë më 27 maj 2020.

[4] "Early childhood education - Asha Maa Foundation" (në anglisht). 19 korrik 2021. Arkivuar nga origjinali më 19 korrik 2021. Marrë më 19 korrik 2021.

[5] "Early Learning from Birth through Third Grade" (në anglisht). National Governor's Association. Arkivuar nga origjinali më 20 dhjetor 2014. Marrë më 16 dhjetor 2014.

[6] "Why Cities Are Making Preschool Education Available to All Children" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 7 shkurt 2015. Marrë më 6 shkurt 2015.

[7] "Pre-K Funding from State and Federal Sources" (në anglisht). 25 prill 2014. Arkivuar nga origjinali më 11 mars 2015. Marrë më 6 shkurt 2015.

[:6-8] Ofsted (30 nëntor 2017). "Bold Beginnings" (PDF). gov.uk (në anglisht). Arkivuar (PDF) nga origjinali më 28 korrik 2021. Marrë më 15 korrik 2021.

[9] "College of Early Childhood Educators". College of Early Childhood Educators (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 8 maj 2019. Marrë më 5 nëntor 2017.

[10] Shapiro, E.; Nager, N. (1999), The Developmental-Interaction Approach to Education: Retrospect and Prospect, Occasional Paper Series (në anglisht), vëll. 1999, Bank Street College of Education, arkivuar nga origjinali më 14 shkurt 2020, marrë më 14 nëntor 2018

[11] "Bank Street Developmental Interaction Approach" (në anglisht). State of New Jersey Department of Education. Arkivuar nga origjinali më 18 nëntor 2011.

[12] Casper, V; Theilheimer, R (2009). Introduction to early childhood education: Learning together (në anglisht). New York: McGraw-Hill.

[13] McDowall Clark, R (2013). Childhood in Society . London: Learning Matters.

[dh-14] Jonathan Doherty; Malcolm Hughes (2009). Child Development: Theory and Practice 0–11 (në anglisht). Addison-Wesley, Incorporated. ISBN 978-1-4058-2127-8.

[15] Jones, Denisha (8 mars 2019). "APPLYING MASLOW TO SCHOOLS: A NEW APPROACH TO SCHOOL EQUITY". Defending the Early Years (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 26 shkurt 2019. Marrë më 25 shkurt 2019.

[16] Jeffrey Trawick-Smith (2014). Early Childhood Development: A Multicultural Perspective (në anglisht). Pearson Education, Limited. fq. 3. ISBN 978-0-13-335277-1.

[17] "[ARCHIVED CONTENT] Spiritual, moral, social and cultural development – Schools". nationalarchives.gov.uk (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 3 shtator 2013.

[Neaum2013-18] Sally Neaum (17 maj 2013). Child Development for Early Years Students and Practitioners (në anglisht). SAGE Publications. ISBN 978-1-4462-6753-0.

[19] Doherty, J. and Hughes, M. (2009). Child development: theory and practice 0–11. Harlow: Longman.

[UNESCO-20] "UNESCO: Preschool Curricula" (PDF) (në anglisht). UNESCO. Arkivuar nga origjinali më 5 korrik 2010. Marrë më 27 shkurt 2010.

[21] "Preschool for Child Rights" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 5 dhjetor 2013. Marrë më 1 dhjetor 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]