Endri Keko

Endri Keko regjisor shqiptar. Është një figurë e shquar në historinë e kinematografisë shqiptare, i cili u bë pjesë e saj prej fillimeve të saja deri në fund. Ai lindi dhe u rrit në një periudhë të turbullt në historinë shqiptare, por talenti dhe angazhimi i tij në fushën e kinematografisë e bën atë një prej personaliteteve më të rëndësishme të kësaj fushe në Shqipëri.

Lindja e tij më 31 Mars 1924 në Milliuocket të shtetit Maine (USA) dhe rritja në fshatin Dardhë të Korçës në Shqipëri, e vendosën Endri Keko në kontakt me realitetin e fshatarëve shqiptarë dhe ngjarjet historike të kohës së tij. Në moshën relativisht të re, ai u përfshi në luftën partizane kundër pushtuesve dhe luajti një rol aktiv në lëvizjen e rezistencës.

Pas çlirimit të vendit, Keko vendosi të ndjekë karrierën në kinematografi. Fillimisht, ai u trajnua në Moskë për t'u specializuar si regjisor filmi dokumentar, një fushë në zhvillim në atë kohë. Pasi kthehet në Shqipëri, ai bashkë me kolegët e tij krijoi Kinostudion "Shqipëria e Re", duke filluar kështu një udhëtim të gjatë dhe të ndritur në botën e filmit.

Regjisori Endri Keko shquhet për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në krijimin e filmit dokumentar në Shqipëri. Ai prodhoi dhe drejtoi një gamë të gjerë të filmave, duke përfshirë dokumentarë, kronika, kinozhurnale dhe filma artistikë. Veprat e tij shquhen për thellësinë e tyre, përballjen me realitetin shoqëror dhe historik të kohës së tyre, si dhe për cilësinë artistike të tyre.

Në karrierën e tij, Endri Keko fitoi një sërë çmimeve të rëndësishme ndërkombëtare dhe vendore për punën e tij, duke përfshirë Çmimin e Nderit në Festivalin e Karlovy Varyt në 1952-n dhe Çmimin e Kupës për filmin më të mirë dokumentar në festivalet e Filmit Shqiptar në 1977-n dhe 1979-n. Këto suksese e bënë atë një figurë të ndritur në kinematografinë shqiptare dhe një burim frymëzimi për brezat e ardhshme të regjisorëve dhe artistëve.

Edhe pse kaluan shumë vite që nga largimi i tij nga skena e kinematografisë, trashëgimia e Endri Kekos vazhdon të jetë e rëndësishme dhe e përjetshme. Filmat e tij vazhdojnë të shfaqin një pasuri të kulturës dhe historisë së Shqipërisë dhe të mbeten një testament i fuqishëm për aftësitë e tij si regjisor dhe kontributin e tij në zhvillimin e kinematografisë shqiptare. U nda nga jeta më 8 Prill 1989 në Tiranë.