Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Jump to content

Hindutë

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Hindus
Pikturë e fillimit të shek. XX M.V. Dhurandhar e të devotshmëvehindu në satsanga dhe dëgjimi i pravachanës të Puranave
Popullsia Totale
1.2 bilionë në mbarë botën (2023) Increase[1][2][3][4][5]
(15% of the global's population)
Regjioni me popullsi të dalluar
India1,106,000,000[6][7][2][1][3][8]
Nepal28,600,000[3][9][10]
Bangladesh13,130,102–20,149,351[11][12][13][14][15][16]
Indonezia4,646,357–18,000,000[17][18][19][20]
Pakistan4,444,870–8,000,000[21][22][23][24]
Shtetet e Bashkuara3,230,000[25]
Sri Lanka3,090,000[3][26]
Malajzia1,949,850[27][28]
Emiratet e Bashkuara Arabe1,239,610[29]
Mbretëria e Bashkuar1,030,000[3][30]
Kanada828,100[31]
Australia684,000[32]
Mauricius670,327[33][34]
Afrika e Jugut505,000[35]
Arabia Saudite451,347[36]
Singapor280,000[37][38]
Fixhi261,136[39][40]
Mjanmar252,763[41]
Trinidad dhe Tobago240,100[42][43][44]
Guajana190,966[45]
Bhutan185,700[46][47]
Itali180,000[48]
Hollandë160,000[49]
Franca150,000[50]
Rusi143,000[51]
Surinam128,995[52]
Zelanda e Re123,534[53]
Religjioni
Hinduizmi
(Sanātana Dharma)
[54][55][56][57]
[58]
Skriptet
  • Śruti
Smriti
[59][60][61][62][63]
Gjuhët
Gjuhët dominante të folura:
[58][65]

Hindutë janë njerëz që i ndjekin fenë hindu . [66] Historikisht, termi është përdorur gjithashtu si një identifikues gjeografik, kulturor dhe më vonë fetar për njerëzit që jetojnë në nënkontinentin Indian . [67] [68]

Termi "Hindu" vjen nga persishtja e vjetër, e cila i ka derivuar këta emra nga emri sanskrit Sindhu ( सिन्धु ), duke iu referuar lumit Ind . Të njëjtat terma grekë janë " Indus " (për lumin) dhe " India " (për tokën e lumit). [69] [70] [71] Termi " Hindu " nënkuptonte gjithashtu një identifikues gjeografik, etnik ose kulturor për njerëzit që jetonin në nënkontinentin Indian rreth ose përtej lumit Sindh (Ind) . [72] Në shekullin e 16-të të erës sonë, termi filloi t'u referohej banorëve të nënkontinentit që nuk ishin turq ose myslimanë . [72] [a] [b] Hindoo është një variant drejtshkrimor arkaik, përdorimi i të cilit sot konsiderohet nënçmues. [73] [74]

Zhvillimi historik i vetë-identitetit hindu brenda popullatës vendase indiane, në kuptimin fetar ose kulturor, është i paqartë. [67] [75] Teoritë konkurruese thonë se identiteti hindu u zhvillua në epokën koloniale britanike, ose se mund të jetë zhvilluar pas shekullit të 8-të të erës sonë pas pushtimeve myslimane dhe luftërave mesjetare hindu-myslimane . [75] [76] [77] Ndjenja e identitetit hindu dhe termi hindu shfaqet në disa tekste të datuara midis shekullit të 13-të dhe të 18-të në sanskritisht dhe bengalisht . [76] [78] Poetët indianë të shekullit të 14-të dhe të 18-të si Vidyapati, Kabir, Tulsidas dhe Eknath përdorën frazën Hindu dharma (Hinduizëm) dhe e kontrastuan atë me Turaka dharma ( Islam ). [75] [79] Frati i krishterë Sebastiao Manrique përdori termin 'hindu' në një kontekst fetar në 1649. [68] Në shekullin e 18-të, tregtarët dhe kolonistët evropianë filluan t'u referoheshin ndjekësve të feve indiane kolektivisht si hindutë, në kontrast me muhamedanët për grupe të tilla si turqit, mugalët dhe arabët, të cilët ishin besimtarë të Islamit. [67] [72] Nga mesi i shekullit të 19-të, tekstet orientaliste koloniale i dallonin më tej hindusët nga budistët, sikët dhe xhainët, [67] por ligjet koloniale vazhduan t'i konsideronin të gjithë ata brenda fushëveprimit të termit hindu deri rreth mesit të shekullit të 20-të. Studiuesit thonë se zakoni i dallimit midis hinduve, budistëve, xhainëve dhe sikëve është një dukuri moderne. [c]


Me rreth 1.2 miliardë besimtarë, [82] Hindutë janë grupi i tretë fetar më i madh në botë pas të krishterëve dhe myslimanëve. Shumica dërrmuese e hinduve, afërsisht 966 milionë (94.3% e popullsisë globale hindu), jetojnë në Indi, sipas regjistrimit indian të vitit 2011. [83] Pas Indisë, nëntë vendet e ardhshme me popullsinë më të madhe hindu janë, në rend zbritës: Nepali, Bangladeshi, Indonezia, Pakistani, Sri Lanka, Shtetet e Bashkuara, Malajzia, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Mbretëria e Bashkuar . [84] Këto së bashku përbënin 99% të popullsisë hindu të botës, dhe kombet e mbetura të botës së bashku kishin rreth 6 milionë hindu as of 2010. [84]

Një ritual martese hindu në Indi
  1. ^ a b "Can Muslims surpass Hindus in population numbers? Experts say practically not possible". 24 prill 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ a b "Hindu Countries 2023". World Population Review (në anglishte amerikane). 2023. Marrë më 29 shtator 2023.
  3. ^ a b c d e "The Future of World Religions: Population Growth Projections, 2010–2050". Pew Research Center. 1 janar 2020. Arkivuar nga origjinali më 22 shkurt 2017. Marrë më 22 shkurt 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ "The Global Religious Landscape – Hinduism". A Report on the Size and Distribution of the World's Major Religious Groups as of 2010. Pew Research Foundation. 18 dhjetor 2012. Arkivuar nga origjinali më 6 maj 2013. Marrë më 31 mars 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ "Christianity 2015: Religious Diversity and Personal Contact" (PDF). gordonconwell.edu. janar 2015. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 25 maj 2017. Marrë më 29 maj 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ "India at 75: Dreams of a Hindu nation leave minorities worried". 13 gusht 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ "1. Population growth and religious composition". 21 shtator 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ "Központi Statisztikai Hivatal". Nepszamlalas.hu. Arkivuar nga origjinali më 7 janar 2019. Marrë më 2 tetor 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ "The World Factbook". CIA, United States. 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ "Nepal". US Department of State. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ "Bangla minister underscores Hindu safety". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ "Census 2022: Bangladesh population now 165 million". 27 korrik 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ "Atrocities on Hindus in Bangladesh: Now, 1.8 crore Hindu Bengali citizens of Bangladesh are ready to go to India, said Ravindra Ghosh, Chairman of Bangladesh Hindu Janajagruti Samiti.| APN News". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ "Introduction – Bangladesh". tradeinfolink.com.my. Arkivuar nga origjinali më 17 maj 2021. Marrë më 9 maj 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ "Hindu population in Bangladesh grew by 1 per cent in 2015: Report". The Economic Times. 23 qershor 2016. Marrë më 7 janar 2021. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ Bangladesh 2012 International Religious Freedom Report, US State Department (2012), p. 2
  17. ^ "Hindu Countries 2022". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ Indonesia: Religious Freedoms Report 2010, US State Department (2011), Quote: "The Ministry of Religious Affairs estimates that 10 million Hindus live in the country and account for approximately 90 percent of the population in Bali. Hindu minorities also reside in Central and East Kalimantan, the city of Medan (North Sumatra), South and Central Sulawesi, and Lombok (West Nusa Tenggara). Hindu groups such as Hare Krishna and followers of the Indian spiritual leader Sai Baba are present in small numbers. Some indigenous religious groups, including the "Naurus" on Seram Island in Maluku Province, incorporate Hindu and animist beliefs, and many have also adopted some Protestant teachings."
  19. ^ Indonesia International Religious Freedom Report 2005 – US State Department, Quote: "The Hindu association Parishada Hindu Dharma Indonesia (PHDI) estimates that 18 million Hindus live in the country, a figure that far exceeds the government estimate of 4 million. Hindus account for almost 90 percent of the population in Bali."
  20. ^ United Nations High Commissioner for Refugees. "Refworld | 2010 Report on International Religious Freedom – Indonesia". United Nations High Commission for Refugees. Arkivuar nga origjinali më 19 tetor 2012. Marrë më 27 maj 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ "Hindu population in Pakistan has grown at a faster pace than in India". 26 mars 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ "Hindu Population (PK)". pakistanhinducouncil.org.pk. Arkivuar nga origjinali më 15 mars 2018. Marrë më 11 janar 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  23. ^ Population by religion Arkivuar 17 qershor 2006 tek Wayback Machine
  24. ^ Two years after it counted population, Pakistan silent on minority numbers, The Indian Express, 7 January 2020. "[Mangla] Sharma estimates Hindu population in Pakistan at nearly one crore and Sikhs at 40,000."
  25. ^ "2014 Religious Landscape Study – Pew Forum on Religion & Public Life". 12 maj 2015. Marrë më 15 maj 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ Department of Census and Statistics,The Census of Population and Housing of Sri Lanka-2011 Arkivuar 7 janar 2019 tek Wayback Machine
  27. ^ "The World Factbook – Central Intelligence Agency". cia.gov. 21 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  28. ^ "Malaysia". U.S. Department of State. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  29. ^ Table: Religious Composition by Country, in Numbers – Pew Research Center. 2012. ISBN 978-2-02-419434-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  30. ^ UK Government (27 mars 2009). "Religion in England and Wales 2011". Office of National Statistics (11 December 2012). Marrë më 7 shtator 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  31. ^ "2011 National Household Survey". www12.statcan.gc.ca. Statistics Canada. 8 maj 2013. Marrë më 21 prill 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  32. ^ "Australian Bureau of Statistics : 2021 Census of Population and Housing : General Community Profile" (XLSX). Abs.gov.au. Marrë më 2 korrik 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  33. ^ "The World Factbook – Central Intelligence Agency". cia.gov. 21 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  34. ^ "Resident population by religion and sex" (PDF). Statistics Mauritius. fq. 68. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 16 tetor 2013. Marrë më 1 nëntor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  35. ^ "Table: Religious Composition by Country, in Numbers (2010)". Pew Research Center's Religion & Public Life Project. 18 dhjetor 2012. Arkivuar nga origjinali më 1 shkurt 2013. Marrë më 14 shkurt 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  36. ^ "Religions in Saudi Arabia". globalreligiousfutures.org. Arkivuar nga origjinali më 28 tetor 2021. Marrë më 20 korrik 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  37. ^ "The World Factbook – Central Intelligence Agency". cia.gov. 21 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  38. ^ Department Of State. The Office of Electronic Information, Bureau of Public Affairs. "Singapore". 2001-2009.state.gov. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  39. ^ "Fiji". State.gov. 10 shtator 2012. Marrë më 2 korrik 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  40. ^ "The World Factbook". Cia.gov. Marrë më 2 korrik 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  41. ^ "The 2014 Myanmar Population and Housing Census" (PDF). Department of Population, Ministry of Labour, Immigration and Population, Myanmar. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 29 mars 2018. Marrë më 2 tetor 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  42. ^ "The World Factbook – Central Intelligence Agency". cia.gov. 21 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  43. ^ "Trinidad and Tobago". U.S. Department of State. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  44. ^ Department Of State. The Office of Electronic Information, Bureau of Public Affairs. "Trinidad and Tobago". 2001-2009.state.gov. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  45. ^ "Religious Composition (Census of Guyana – 2012)". Bureau of Statistics – Guyana. korrik 2016. Marrë më 16 dhjetor 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  46. ^ "CIA – The World Factbook". Cia.gov. Marrë më 5 mars 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  47. ^ "Bhutan". State.gov. 2 shkurt 2010. Marrë më 5 mars 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  48. ^ "religion in Italy". globalreligiousfuture.org. Arkivuar nga origjinali më 11 tetor 2021. Marrë më 5 nëntor 2023. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  49. ^ "hindus in the Netherlands". the hindu perspective. 23 mars 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  50. ^ "religion in France". globalreligiousfuture.org. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  51. ^ "Arena – Atlas of Religions and Nationalities in Russia". Sreda.org. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  52. ^ "The World Factbook – Central Intelligence Agency". cia.gov. 22 shtator 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  53. ^ "2018 Census totals by topic – national highlights". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  54. ^ Knott 1998, ff. 3, 5.
  55. ^ Hatcher 2015, ff. 4–5, 69–71, 150–152.
  56. ^ Bowker 2000.
  57. ^ Harvey 2001, f. xiii.
  58. ^ a b c d e "Chapter 1 Global Religious Populations" (PDF). janar 2012. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 20 tetor 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  59. ^ Dominic Goodall (1996), Hindu Scriptures, University of California Press, ISBN 978-0-520-20778-3, pp. ix–xliii
  60. ^ RC Zaehner (1992), Hindu Scriptures, Penguin Random House, ISBN 978-0-679-41078-2, pp. 1–11 and Preface
  61. ^ Ludo Rocher (1986), The Puranas, Otto Harrassowitz Verlag, ISBN 978-3-447-02522-5
  62. ^ Moriz Winternitz (1996). A History of Indian Literature. Motilal Banarsidass. fq. xv–xvi. ISBN 978-81-208-0264-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  63. ^ Yajna, a Comprehensive Survey. Yoga Publications Trust. 2007. fq. 338. ISBN 978-81-86336-47-2. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Parametri |work= është injoruar (Ndihmë!)
  64. ^ Johnson, Todd M.; Grim, Brian J. (2013). The World's Religions in Figures: An Introduction to International Religious Demography (PDF). Hoboken, NJ: Wiley-Blackwell. fq. 10. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 20 tetor 2013. Marrë më 24 nëntor 2015. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  65. ^ Pandey, Anjali (2019). "Re‐Englishing 'flat‐world' fiction". World Englishes. 38 (1–2): 200–218. doi:10.1111/weng.12370. S2CID 199152662. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  66. ^ Lloyd Ridgeon (2003). Major World Religions: From Their Origins to the Present. Routledge. fq. 10–11. ISBN 978-1-134-42935-6. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  67. ^ a b c d Pennington, Brian K. (2005), Was Hinduism Invented?: Britons, Indians, and the Colonial Construction of Religion, Oxford University Press, fq. 111–118, ISBN 978-0-19-803729-3 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  68. ^ a b Lorenzen 2006.
  69. ^ Mihir Bose (2006). The Magic of Indian Cricket: Cricket and Society in India. Routledge. fq. 1–3. ISBN 978-1-134-24924-4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  70. ^ "India". Online Etymology Dictionary. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  71. ^ Flood 1996.
  72. ^ a b c Hawley, John Stratton; Narayanan, Vasudha (2006), The Life of Hinduism, University of California Press, fq. 10–11, ISBN 978-0-520-24914-1 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  73. ^ Herbst, Philip (1997), The color of words: an encyclopaedic dictionary of ethnic bias in the United States, Intercultural Press, fq. 106–107, ISBN 978-1-877864-97-1, Hindu, Hindoo A term borrowed from the Persian word Hindu ... Hindu is used today for an adherent of Hinduism, the common religion of India. ... Hindoo is listed in dictionaries as a variant spelling, but it is one that may lend itself to derogatory use. {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  74. ^ Rosenblatt, Roger (1999), Consuming desires: consumption, culture, and the pursuit of happiness, Island Press, fq. 81, ISBN 1-55963-535-5, For example, even though the majority of these newcomers were, in fact, practicing Hindus, by the mid-1960s, anti-immigration agitators had dropped the use of Hindoo as choice slur. {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  75. ^ a b c Lorenzen 2006
  76. ^ a b Sheldon Pollock (1993), Rāmāyaṇa and political imagination in India, Journal of Asian studies, Vol.
  77. ^ Brajadulal Chattopadhyaya (1998), Representing the other?
  78. ^ O'Connell, Joseph T. (korrik–shtator 1973). "The Word 'Hindu' in Gauḍīya Vaiṣṇava Texts". Journal of the American Oriental Society. 93 (3): 340–344. doi:10.2307/599467. JSTOR 599467. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  79. ^ Lorenzen 2010.
  80. ^ Sharma 2008, ff. 25–26.
  81. ^ Sridharan 2000, ff. 13–14.
  82. ^ Hindu Population projections Arkivuar 29 gusht 2018 tek Wayback Machine Pew Research (2015), Washington DC
  83. ^ Rukmini S Vijaita Singh Muslim population growth slows The Hindu, 25 August 2015; 79.8% of more than 121 crore Indians (as per 2011 census) are Hindus
  84. ^ a b 10 Countries With the Largest Hindu Populations, 2010 and 2050 Arkivuar 26 dhjetor 2018 tek Wayback Machine Pew Research Center (2015), Washington DC


Gabim referencash: Etiketat <ref> ekzistojnë për një grup të quajtur "lower-alpha", por nuk u gjet etiketa korresponduese <references group="lower-alpha"/>

Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Hindutë&oldid=2659949"