Rekrutimi
Rekrutimi është regjistrimi me mandat shtetëror i njerëzve në një shërbim kombëtar, kryesisht një shërbim ushtarak. Rekrutimi daton që nga lashtësia dhe vazhdon në disa vende deri në ditët e sotme me emra të ndryshëm. Sistemi i sotëm i rekrutimit kombëtar pothuajse i njëtrajtshëm për të rinjtë daton në Revolucionin Francez në vitet 1790, ku u bë baza e një ushtrie shumë të madhe dhe të fuqishme. Shumica e kombeve evropiane më vonë e kopjuan sistemin në kohë paqeje, kështu që burrat në një moshë të caktuar do të shërbenin 1 deri në 8 vjet në detyrë aktive dhe më pas do të transferoheshin në forcën rezervë.
Rekrutimi është i diskutueshëm për një sërë arsyesh, duke përfshirë kundërshtimin e ndërgjegjes ndaj angazhimeve ushtarake mbi baza fetare ose filozofike; kundërshtimi politik, për shembull për shërbimin për një qeveri të papëlqyeshme ose luftë jopopullore; seksizmi, që historikisht burrat i janë nënshtruar rekrutimit në shumicën e rasteve; dhe kundërshtimi ideologjik, për shembull, për një shkelje të perceptuar të të drejtave vetjake. Ata që rekrutohen mund t'i shmangen shërbimit, ndonjëherë duke lënë vendin[1] dhe duke kërkuar azil në një vend tjetër. Disa sisteme përzgjedhjeje i përshtatin këto qëndrime duke ofruar shërbime alternative jashtë roleve të operacioneve luftarake apo edhe jashtë ushtrisë, si siviilipalvelus (shërbimi civil alternativ) në Finlandë dhe Zivildienst (shërbimi i detyrueshëm komunitar) në Austri dhe Zvicër. Disa vende rekrutojnë ushtarë meshkuj jo vetëm për forcat e armatosura, por edhe për agjencitë paraushtarake, të cilat janë të përkushtuara për shërbimin e brendshëm vetëm si policia, trupat e brendshme, rojet kufitare ose detyrat joluftarake të shpëtimit si mbrojtja civile.
Që nga viti 2023, shumë shtete nuk rekrutojnë më qytetarët e tyre, duke u mbështetur në ushtritë profesionale me vullnetarë. Aftësia për t'u mbështetur në një marrëveshje të tillë, megjithatë, presupozon një farë shkalle të parashikueshmërisë në lidhje me kërkesat e luftës dhe shtrirjen e armiqësive. Prandaj, shumë shtete që e kanë hequr rekrutimin ende rezervojnë fuqinë për të rifilluar shërbimin në kohë lufte ose në kohë krize. Shtetet e përfshira në luftëra ose rivalitete ndërshtetërore kanë më shumë gjasa të zbatojnë rekrutimin, dhe demokracitë kanë më pak gjasa se autokracitë për të zbatuar rekrutim.[2] Me disa përjashtime, si Singapori dhe Egjipti, ish-kolonitë britanike kanë më pak gjasa të kenë rekrutim, pasi ato ndikohen nga normat britanike kundër rekrutimit që mund të gjurmohen që nga Lufta Civile Angleze; Mbretëria e Bashkuar e hoqi rekrutimin në vitin 1960.[2]
Rekrutimi në Shqipëri, i zbatuar gjatë diktaturës komuniste, u hoq në vitin 2010.
- ^ "Seeking Sanctuary: Draft Dodgers". CBC Digital Archives.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b Asal, Victor; Conrad, Justin; Toronto, Nathan (2017-08-01). "I Want You! The Determinants of Military Conscription". Journal of Conflict Resolution (në anglisht). 61 (7): 1456–1481. doi:10.1177/0022002715606217. ISSN 0022-0027.