Smirna

Smyrna (Σμύρνα, Smýrna) ishte një qytet i lashtë grek i vendosur në një pikë strategjike në bregdetin Egje të Anadollit. Për shkak të kushteve të favorshme portuale, lehtësisë së mbrojtjes dhe lidhjeve të mira në brendësi, Smirna u bë një vendbanim i njohur. Emri i qytetit që nga viti 1930 është İzmir.^[1]

Përmbledhje

Që të dy vendet e qytetit antik janë sot brenda kufijve të Izmirit. Vendi i parë, ndoshta i themeluar nga popujt indigjenë, u bë i njohur gjatë periudhës arkaike si një nga vendbanimet kryesore të lashta greke në Anadollin perëndimor. I dyti, themeli i të cilit lidhet me Aleksandrin e Madh,^[2] arriti përmasa metropolitane gjatë periudhës së Perandorisë Romake. Shumica e mbetjeve të sotme të qytetit antik datojnë nga epoka romake, shumica pas një tërmeti të shekullit të dytë pas Krishtit. Në aspektin praktik, shpesh bëhet një dallim midis tyre. Smirna e Vjetër ishte vendbanimi fillestar i themeluar rreth shekullit të 11-të para Krishtit, fillimisht si vendbanim eolian dhe më vonë u mor dhe u zhvillua gjatë periudhës arkaike nga Jonianët. Smyrna ishte qyteti i ri në të cilin u shpërngulën banorët që në shekullin e katërt para Krishtit dhe themelimi i të cilit u frymëzua nga Aleksandri i Madh. ^[2]

Smirna e Vjetër ndodhej në një gadishull të vogël të lidhur me kontinentin me një istmus të ngushtë në cepin verilindor të gjirit të brendshëm të Izmirit, në buzë të një fushe pjellore dhe në rrëzë të malit Yamanlar. Ky vendbanim i Anadollit komandonte gjirin. Sot, zona arkeologjike, e quajtur Bayraklı Höyüğü, është afërsisht 700 metres (770 yd) në brendësi, në lagjen Tepekule të Bayraklı. Smyrna e Re u zhvillua njëkohësisht në shpatet e malit Pagos (Kadifekale sot) dhe përgjatë ngushticës bregdetare, menjëherë poshtë vendit ku ekzistonte një gji i vogël deri në shekullin e XVIII.

Bërthama e Smirnës së vonë helenistike si edhe e asaj të hershme romake është ruajtur në zonën e madhe të Muzeut të Hapur të Agoras së Izmirit në këtë vend. Kërkimet janë duke u ndjekur në vendet e qyteteve të vjetra dhe të reja. Kjo është kryer që nga viti 1997 për Smirnën e Vjetër dhe që nga viti 2002 për qytetin e periudhës klasike, në bashkëpunim midis Muzeut Arkeologjik të İzmirit dhe Komunës Metropolitane të Izmirit.^[3]

Shih edhe

Referime

^ Fant, Clyde E. (2003). A Guide to Biblical Sites in Greece and Turkey. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-988145-1. Marrë më 5 shkurt 2020. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ ^a ^b Pausanias, Description of Greece, 7.5
^ Eti Akyüz Levi, Dokuz Eylül University (2003). "The Agora of İzmir and Cultural Tourism" (PDF). The International Committee for Documentation of Cultural Heritage (CIPA), 2003 Antalya Symposium. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 5 shkurt 2009. {{cite web}}: Lidhje e jashtme në |publisher= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1] Fant, Clyde E. (2003). A Guide to Biblical Sites in Greece and Turkey. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-988145-1. Marrë më 5 shkurt 2020. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[paus75-2] Pausanias, Description of Greece, 7.5

[3] Eti Akyüz Levi, Dokuz Eylül University (2003). "The Agora of İzmir and Cultural Tourism" (PDF). The International Committee for Documentation of Cultural Heritage (CIPA), 2003 Antalya Symposium. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 5 shkurt 2009. {{cite web}}: Lidhje e jashtme në |publisher= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]