Elbait

Elbait
Opšte informacije
Kategorija	Ciklosilikat
Formula	Na(Li1.5Al1.5)Al6Si6O18(BO3)3(OH)4
Strunc klasifikacija	9.CK.05
Kristalne sisteme	Trigonalan
Kristalna klasa	Ditrigonalno pirimidalan (3m) H–M simbol: (3m)
Space group	R3m
Identifikacija
Boja	Zelen, crven do roze, plav, narandžast, žut, bezbojan, višebojan
Kristalni habitus	Prizmatičan; prugast
Cepljivost	Loše/nejasno na {1120} i {1011}
Prelom	Subkonhoidalan
Tvrdoća po Mosu	7 1⁄2
Sjajnost	Staklast
Ogreb	Beo
Providnost	Providan do neprozirnog
Gustina	2,9–3,2
Optičke osobine	Jednoosan (−); umeren reljef
Indeks prelamanja	nω = 1,635–1,650, nε = 1,615–1,632
Dvojno prelamanje	δ = 0,020
Ostale osobine	piezoelektričan i piroelektričan
Reference
Najčešći varijeteti
Achroite	bezbojan
Indicolite	plav
Rubellite	crven do ljubičastog
Verdelite	zelen

Elbait, natrijum, litijum, aluminijum boro-silikat, sa hemijskom kompozicijom Na(Li_1.5Al_1.5)Al₆Si₆O₁₈(BO₃)₃(OH)₄, je mineralna vrsta koja pripada grupi sa šestočlanim prstenom ciklosilikatnog turmalina.

Primerak Elbaita u Prirodnjačkom muzeju Pibodi na Jejlu

Elbait formira tri serije, sa dravitom, sa fluor-lidikoatitom i sa šorlom. Zbog ovih serija, primerci sa idealnom formulom krajnjeg člana se ne nalaze u prirodi.

Kao dragi kamen, elbait je poželjan član grupe turmalina zbog raznolikosti i dubine njegovih boja i kvaliteta kristala. Prvobitno otkriven na ostrvu Elba u Italiji 1913. godine, od tada je pronađen u mnogim delovima sveta. Godine 1994, otkriven je veliki lokalitet u Kanadi, na jezeru O'Grejdi u Jukonu.

Elbait se formira u magmatskim i metamorfnim stenama i venama zajedno sa lepidolitom, mikroklinom i spodumenom u granitnim pegmatitima; sa andaluzitom i biotitom u škriljcu; i sa molibdenitom i kasiteritom u masivnim hidrotermalnim zamenskim naslagama.

Elbait je alohromatičan, što znači da količine nečistoća u tragovima mogu obojiti kristale i može biti snažno pleohroičan. Svaka boja duge može biti predstavljena elbaitom, a neke imaju višebojnu zonalnost. Mikroskopske acikularne inkluzije u nekim kristalima elbaita pokazuju efekat mačjeg oka u uglačanim kabošonima.

Elbaitni varieteti

• Bezbojan: varijetet akrojta (od starogrčki άχρωμος (ákhrōmos), sa značenjem „bezbojan”)
• Crven ili ružičasto-crven: varijetet rubelita (od rubina)
• Svetlo plav do plavkasto zelenog: brazilsko indikolitni varijetet (od indiga)
• Zelen: brazilska varijetet verdelita (od smaragda)
• Lubenični turmalin je zonirani varijetet sa crvenkastim središtem okruženom zelenom spoljašnjom zonom koja podseća na koru lubenice, vidljiva u kriškama poprečnog preseka prizmi, često sa zakrivljenim stranama.

• 
  Akrojt
• 
  Rubelit
• 
  Indikolie
• 
  Verdelit
• 
  Lubenični turmalin

Vidi još

• Spisak minerala