Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel
| Idag är det onsdag den 4 december 2024 |
|---|
 Jan Dismas Zelenka (1679–1745) var en böhmisk barokk-komponist og bassgambist. Zelenkas verk karakteriseres av en avansert bruk av kontrapunktikk, ekstreme krav til spille- og sangteknikk og av stor oppfinnsomhet og innfallsrikdom. Han sidestilles med de fremste komponister i sin generasjon, som Bach og Händel, og kalles iblant «Bachs katolske motstykke». Zelenkas musikk ble ikke utgitt i hans samtid og er bare overlevert i manuskriptform og avskrifter. De autografe manuskriptene lå bortgjemt og han falt i fullstendig glemsel i flere hundre år. En gradvis gjenoppdaging førte til at han nå regnes som en av de mest betydelige og originale komponistene fra barokken. ► Les mer her.
|
Dagens skandinaviska artikel är en mall på huvudsidan som visar utvalda artiklar från Wikipediorna på norskt bokmål, danska och nynorsk.
Artiklarna följer en rotationsordning:
- Måndag: Danska
- Tisdag: Norska (nynorsk)
- Onsdag: Norska (bokmål)
- Torsdag: Danska
- Fredag: Norska (nynorsk)
- Lördag: Danska
- Söndag: Norska (bokmål)
Artiklarna kan hämtas här
redigeraTidigare samordnades detta på Skanwiki på meta, meta:Skanwiki/Utvalgte artikler. Nu hämtas artikelsammanfattningarna direkt från de olika Wikipediornas projektsidor.
Vecka 49
redigera| Bokmål | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Dansk | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Nynorsk | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Svenska | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
Vecka 50
redigera| Bokmål | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Dansk | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Nynorsk | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Svenska | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
Vecka 51
redigera| Bokmål | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Dansk | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Nynorsk | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
| Svenska | nowiki | dawiki | nnwiki | svwiki |
Se även:
Om man hämtar mallen direkt från ursprungswikipedian, kan man behöva ändra alla internlänkar, till exempel från [[artikkel]] till [[:no:artikkel|artikkel]]. Därför kan det vara lämpligt att till exempel hämta den danska sammanfattningen från en norsk Wikipedia-sida, där alla internlänkar redan är justerade.
Mallar
redigera| Vecka 48 | ||
|
27 november 2024, 1 december 2024, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Bokmål/Vecka 48, 2024  Helleristningene ved Holtås i Levanger, Trøndelag er et felt med veideristninger fra bronsealderen. Det inneholder 102 figurer, mest dyrefigurer. Dyrene er tegnet med konturtegnet kropp med et indre mønster av parallelle linjer, og beskrives som et tydelig eksempel på den stilhistoriske utviklingen av dyrefigurer i bergkunsten. ► Les mer her. |
25 november 2024, 28 november 2024, 30 november 2024, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Dansk/Vecka 48, 2024  Niels Ryberg Finsen (1860-1904) var en færøsk-dansk læge, der modtog Nobelprisen i fysiologi eller medicin i 1903 for sit arbejde med "behandling af lupus vugaris (hudtuberkulose) med lysbehandling af huden". Han var både den første færøske og den første danske nobelpristager. Såvel hans forsknings- som skrivemåde bar præg af, at han var autodidakt, hvilket blandt andet viste sig i hans anvendelse af simple hjælpemidler i forsøgene samt en ligetil skrivestil. Hans forskning førte til oprettelse af Finsens medicinske Lysinstitut i 1896, hvor han satte gang i behandlingen af patienter efter sin metode. Han var dog allerede som blot 23-årig blevet ramt af alvorlig sygdom, der kostede ham livet tyve år senere, året efter han modtog Nobelprisen. ► Læs mere |
26 november 2024, 29 november 2024, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Nynorsk/Vecka 48, 2024  Raumabana er ei 114,2 kilometer lang einspora jernbane som går mellom Åndalsnes stasjon ved Romsdalsfjorden i Rauma kommune i Møre og Romsdal fylke og Dombås stasjon i Dovre kommune i Innlandet fylke, der ho er knytt til Dovrebana mellom Oslo og Trondheim. Bana går soleis opp Romsdalen og gjennom fjellbygda Lesja kommune øvst i Gudbrandsdalen. Raumabana er den einaste jernbana i Møre og Romsdal fylke og var fram til 1970-talet den viktigaste kommunikasjonsåra for person-, gods- og posttrafikk mellom Møre og Romsdal og hovudstaden. Etter at det vart bygd flyplassar i Ålesund (1958) og seinare Kristiansund (1970) og Molde (1972), fekk jernbana konkurranse om dei reisande som skulle til Oslo. Les meir … |
| Vecka 49 | ||
|
4 december 2024, 8 december 2024, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Bokmål/Vecka 49, 2024 Jan Dismas Zelenka (1679–1745) var en böhmisk barokk-komponist og bassgambist. Zelenkas verk karakteriseres av en avansert bruk av kontrapunktikk, ekstreme krav til spille- og sangteknikk og av stor oppfinnsomhet og innfallsrikdom. Han sidestilles med de fremste komponister i sin generasjon, som Bach og Händel, og kalles iblant «Bachs katolske motstykke». Zelenkas musikk ble ikke utgitt i hans samtid og er bare overlevert i manuskriptform og avskrifter. De autografe manuskriptene lå bortgjemt og han falt i fullstendig glemsel i flere hundre år. En gradvis gjenoppdaging førte til at han nå regnes som en av de mest betydelige og originale komponistene fra barokken. ► Les mer her. |
2 december 2024, 5 december 2024, 7 december 2024, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Dansk/Vecka 49, 2024  De Allieredes intervention i den Russiske Borgerkrig bestod af en række militære ekspeditioner, der begyndte i 1918. De Allieredes første mål var at hjælpe den tjekkoslovakiske legion med at sikre forsyninger af ammunition og våben til russiske havne. Til tider mellem 1918 og 1920 kontrollerede den tjekkoslovakiske legion hele den transsibiriske jernbane og flere større byer i Sibirien. I 1919 var De Allieredes mål at hjælpe Den Hvide Hær i den russiske borgerkrig. Målet med disse mindre interventioner var dels at forhindre Tyskland i at udnytte russiske ressourcer, besejre Centralmagterne og at støtte de af De Allieredes styrker, der var fanget i Rusland efter bolsjevikkernes revolution. De Allieredes indsats blev hæmmet af forskellige målsætninger samt krigstræthed fra første verdenskrig. Disse faktorer sammenholdt med Den Hvide Hærs kollaps og den deraf følgende evakuering af den tjekkoslovakiske legion i september 1920 tvang De Allierede til at afslutte interventionerne i Nordrusland og Sibirien i 1920, skønt den japanske intervention i Sibirien fortsatte indtil 1922. ► Læs mere |
3 december 2024, 6 december 2024, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Nynorsk/Vecka 49, 2024 .jpg) Otti Berger (1898–1944) var ein ungarsk-jugoslavisk tekstilkunstnar av jødisk opphav. Ho utdanna seg ved Bauhaus i perioden 1927–1930 og var deretter verksam som lærar der i 1931–1932, som leiar for veveverkstaden. I 1929 var Berger elev ved Praktiska Vävnadsskolan i Stockholm der ho skreiv ei ni sider lang avhandling om svensk vevteknikk kalla Schwedische Bindingsleire, som seinare påverka den utgjevne vevelæreboka hennar Bindungslehre. Etter å ha avslutta kurset i Stockholm drog Berger til Noreg sommaren 1929, der ho fann inspirasjon i tradisjonstekstilar frå Sognefjorden og Hardanger. Dei seinare åra til Berger var sterkt påverka av den antijødiske politikken til naziregimet, og ho levde ei tid i eksil i England før ho vende tilbake til heimlandet. Ho blei drepen i Auschwitz i 1944 under holocaust. Les meir … |
| Vecka 50 | ||
|
11 december 2024, 15 december 2024, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Bokmål/Vecka 50, 2024 _(cropped).png) Reinhold Ziegler (1839–1918) var en norsk offiser, kartograf, arkeolog og redaktør som drev arkeologiske undersøkelser av Steinvikholm slott på Skatval i Stjørdal og middelalderborgen Sion (Sverresborg) i Trondheim, og som var en initiativtaker til etableringen av Romsdalsmuseet i Molde. ► Les mer her. |
9 december 2024, 12 december 2024, 14 december 2024, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Dansk/Vecka 50, 2024  Rongorongo er en slags hieroglyffer, der blev opdaget i 1800-tallet på Påskeøen. Adskillige dechifreringer er blevet lavet, men ingen har for alvor formået at oversætte sproget fuldstændigt. Der er blevet identificeret flere ting, der har med kalender og genealogi at gøre. Der blev blevet fundet to dusin trægenstande med inskriptioner på rongorongo i 1800-tallet. De var alle medtagne, brændte eller på anden måde ødelagte. Genstandene er hovedsageligt tavler, der er formet som irregulære stykker træ, nogle gange drivtømmer, men også en statuette og to ornamenter er fundet. Der findes desuden enkelte petroglyffer, som kan inkludere korte rongorongo-inskriptioner. Den mundtlige historie indikerer, at det kun var en lille elite, der kunne læse og skrive, og at tavlerne var hellige. ► Læs mere |
10 december 2024, 13 december 2024, Wikipedia:Dagens skandinaviska artikel/Nynorsk/Vecka 50, 2024  Skogbonaden er ein biletvev frå mellomalderen som blei funnen ute av bruk og lagt vekk i Skog kyrkje i Hälsingland i Sverige i 1912. Han er no ved Statens historiska museum i Stockholm. Ein reknar med at teppet, som er tidfesta til 1200-talet, har vore nytta som veggteppe i ei mellomalderkyrkje som har stått i området kring Skog. Teppet er 174 cm langt, 38 cm høgt i den venstre enden, smalnar til 35,5 cm på midten, og aukar i høgd att mot høgre, der eit om lag 16 cm langt stykkje er gått tapt. Det er vove i smettvev (soumak) med ull på kvit linbotn. Det er det siste dømet ein kjenner frå Sverige i denne eldgamle vevstilen. Skogbonaden er også ein av dei eldste tekstilane i Sverige med bruk av plantefargar. Les meir … |