Fatimah

Fatimah bint Muhammad (ajulikana pia kama Fatimah Zahra - فاطمة الزهراء; Makka, 606 - Madina, 632 BK au 11 BH) alikuwa binti wa Mtume Muhammad (na Bibi Khadija). Wasunni huhesabu mabinti wanne lakini Washia humtazama kama binti pekee wa mtume huyo.

Alipofikia umri wa kubalehe aliolewa na Ali ibn Abi Talib. Alikuwa mtoto pekee wa mtume aliyezaa watoto walioishi kuwa watu wazima. Kuna wavulana wawili na mabinti wanaokumbukwa:

• Hasan ibn Ali (imamu wa pili wa Shia)
• Husain ibn Ali (imamu wa tatu wa Shia)
• Zainab bint Ali
• Umm Kulthum bint Ali.

Fatimah aliongozana na Muhammad alipofanya hijra kwenda Madina mwaka 622. Mtume alipogonjeka alimtunza hadi mauti ilipomkuta.

Baada ya kifo cha mtume alisimama upande wa Ali dhidi ya Abu Bakr aliyekuwa khalifa wa kwanza. Aligombana naye pia kuhusu urithi wake kutoka kwa mtume. Abu Bakrs alipokataa kumpatia urithi alichodai alikataa kusema naye tena.

Mtazamo wa Washia

Fatimah aheshimiwa sana kati ya Waislamu, hasa Washia.

Yeye ni mmoja wa Watu wa nguo/shuka/kishamia (Ahlul-kisaa) na, katika imani ya shia Ithnaashariyya ni mmoja wa Wale Maasumin kumi na nne. Maimamu wa pili na wa tatu, pamoja na Bibi Zaynab walikuwa watoto wake. Al-Zahra', al-Batul, Sayyidat Nisa' al-'Alamin na Ummu Abiha ni miongoni mwa kuniya/majina yake maarufu.

Alizaliwa tarehe 20 jamadul akher miaka mitano baada ya Muhammad kupewa utume, akafariki tarehe 3 jamadul Awwal baada ya hijra. Alikuwa ni mwanamke pekee aliyechaguliwa na Mtume kuwa sehemu ya Mubahala/maapizano kati ya mtume Muhammad na Wakristo wa Najran.

Alipinga maamuzi yaliyotolewa wakati wa tukio la Saqifah na aliuona ukhalifa wa khalifa wa kwanza kuwa ni haramu, kwa hiyo, kamwe hakutoa kiapo cha utii kwake. Katika kutetea haki ya Imam Ali ya ukhalifa na kupinga Unyakuzi wa Fadak, alitoa hotuba ambayo ilipata umaarufu kama khutba ya al-Fadakiyya. Baada ya kifo cha Mtume, Fatima alijeruhiwa wakati kundi la wakereketwa wenye silaha, kwa amri ya khalifa wa kwanza, Abu Bakr, walipovamia nyumba yake, Kutokana na kusumbuliwa na majeraha ya kihisia na kimwili ambayo yalikuwa yamedhoofisha mwili wake, alishauriwa kupumzika nyumbani. Hata hivyo, baada ya muda mfupi, alifariki siku ya Jumada II tarehe 3, 11/Agosti 26, 632 huko Madina. Mwili wa binti ya Mtume ulizikwa usiku na kwa faragha kama alivyoomba. Tangu wakati huo hadi sasa, eneo la kaburi lake halijafahamika.

Baadhi ya aya za Qur’ani, kama vile Aya ya Tathir (Aya ya Utakaso), Aya ya al-Mawadda (Aya ya Upendo) na Aya ya al-It’am (Aya ya Kulisha), na Hadith nyingi, kama vile “Fatima ni sehemu yangu", yalielezwa kuhusiana na Bibi Fatima na fadhila zake. Kwa mujibu wa baadhi ya Hadith hizi, Mtume alimtambulisha Bibi Fatima kama mbora zaidi wa wanawake wa Ulimwengu wote na akalinganisha hasira yake na ile ya Mwenyezi Mungu. Ilikuwa kwake kwamba Mtume alimfundisha dhikr (tasbih) iliyokuja kujulikana kama Tasbih ya Bibi Fatima.

Baada ya kufariki Mtume, malaika alikuwa akimtembelea na kuzungumza naye. Maneno ya Malaika yalinakiliwa na Imam Ali (as) katika kitabu kiitwacho Mushaf wa Fatima, ambacho kwa sasa kiko mikononi mwa Imam wa mwisho, Imam al-Mahdi (as).

Katika siku zilizotangulia ukumbusho wa kifo cha kishahidi cha Fatima (as), - kinachojulikana kama Siku za Fatimiyya - Shi'a hufanya sherehe za maombolezo. Pia siku yake ya kuzaliwa, ambayo ni tarehe 20 Jumadal Akher, inaadhimishwa kuwa Siku ya Wanawake katika Jamhuri ya Kiislamu ya Iran.

Majina ya Fatima na Zahra ni miongoni mwa majina maarufu yaliyochaguliwa kwa watoto wachanga wa Shi'a.

Jina na Ukoo

Bibi Fatima alikuwa binti wa Mtume, Muhammad ibn Abdillah, na Bibi Khadija bint Khuwaylid. Imeripotiwa kwamba karibu kuniya/majina mengine maarufu thelathini yametajwa kuhusiana na Bibi Fatima. Watafiti wana maoni kwamba kila moja ya kuniya yake ni ufafanuzi wa sifa maalum ya tabia inayohusiana naye. Baadhi ya maneno yake mashuhuri ni al-Zahra, al-Siddiqa (mkweli), al-Muhadditha (kuzungumzwa na malaika), al-Batul, Sayyidat Nisa' al-'Alamin, al-Mansura (akisaidiwa). al-Tahira (waliotakaswa), al-Mutahhara, al-Zakiyya (wasio na hatia), al-Radiyya (radhi) na al-Mardiyya (yeye kupendeza). Aidha, baadhi ya vitambulisho vimetajwa kwa ajili yake: Ummu Abiha, Ummu al-A'imma, Ummu al-Hasan, Ummu al-Husayn, Ummu al-Muhsin.

Maisha

Hakuna uhakika juu ya tarehe ya kuzaliwa kwake: kulitokea kati ya 606 na 615; waandishi Wasunni wengine husema alizaliwa katika mwaka wa kutengenezwa kwa Kaaba yaani miaka mitano kabla ya ufunuo wa kwanza; wengine hudai kulitokea mwaka wa ufunuo na waandishi Washia mara nyingi husema alizaliwa miaka mitano baada ya ufunuo.

Bibi Fatima alikuwa mtoto wa nne au kwa mujibu wa baadhi ya ripoti mtoto wa tano wa Mtume Muhammad. Mama yake alikuwa mke wa kwanza wa Mtume Muhammad, Bibi Khadija. Wanahistoria wanakubaliana kwamba alizaliwa Makka, katika nyumba ya Bibi Khadija iliyokuwa kwenye vichochoro vya al-'Attarin na Hijr, iliyokuwa karibu na Mas'a. Kulingana na vyanzo vya Shi'a, tarehe yake ya kuzaliwa imerekodiwa kuwa tarehe 20 Jumadal Akher, miaka mitano baada ya Mtume Muhammad kupewa utume sawa na /Machi 28, 615.

Kuzaliwa na Kipindi chake cha utoto

Kulingana na maoni ya watu wengi wa Shia, alizaliwa katika mwaka wa 5 baada ya bi'tha (mwanzo wa ujumbe wa utume), ambao pia ulijulikana zaidi kama Mwaka wa al-Ahqafiyya yaani mwaka ambao Quran 46 ilifichuliwa (9 KH/614 AD).Hata hivyo, al-Shaykh al-Mufid na al-Kaf'ami wanaamini kuzaliwa kwake kulifanyika katika mwaka wa 2 baada ya utume wa kinabii (12 BH/611). Maoni maarufu miongoni mwa wanazuoni wa Kisunni ni kwamba alizaliwa miaka mitano kabla ya kuanza kwa utume wa kinabii (605 AD).

Katika vyanzo vingi vya Shia, tarehe 20 Jumadal Akher inatajwa kama siku ya kuzaliwa ya Bibi Fatima.

Ukosefu wa ripoti za kina za kihistoria kuhusu utoto na ujana wake hufanya iwe vigumu kupata ufahamu wa maisha yake ya awali. Kwa mujibu wa kumbukumbu, baada ya Mtume kujitoa kwenye mpango wa kuwaita watu kwenye Uislamu, Bibi Fatima (as) alikuwa shahidi wa baadhi ya mateso makali ambayo washirikina walimfanyia. Zaidi ya hayo, kwa miaka mitatu ya utoto wake alikabiliwa na vikwazo vikali vya kifedha na kijamii ambavyo viliwekwa juu ya Banu Hashim na wafuasi wa Mtume na washirikina wakati akiwa Shi'b Abi Talib.

Akiwa bado katika utoto wake, Fatima alipata kufiwa na mama yake mpendwa, Bibi Khadijah na Ammy wa baba yake na msaidizi wa karibu, Abu Talib. Baadhi ya matukio mengine muhimu yaliyotokea wakati wa utoto wake ni pamoja na uamuzi wa Maquraish kumuua Mtume, kuhama kwake usiku kutoka Makka kwenda Madina na hatimaye kuhama kwa Bibi Fatima akifuatana na Imam Ali na wanawake wengine kutoka Makka hadi Madina.

Kuposwa na Ndoa yake

Bibi Fatima alipokea mapendekezo kadhaa ya ndoa, hata hivyo, alichagua kuolewa na Imam Ali. Kwa mujibu wa baadhi ya watafiti, baada ya Mtume kuhamia Madina na kuwa kiongozi wa umma wa Kiislamu, Fatima kwa kuwa yeye kuwa ni binti wa Mtume aliheshimiwa sana na Waislamu. Zaidi ya hayo, kwa sababu ya sifa zake bora zaidi ya wanawake wengine wa zama zake na mapenzi ya wazi ambayo Mtume alimuonyesha yalisababisha baadhi ya Waislamu kufuata mkono wake katika ndoa.

Hata baadhi ya vigogo wa Kiquraishi, kwa sababu ya kutanguliza kwao kuukubali Uislamu au sifa ya kifedha pia waliomba mkono wa Fatima katika ndoa. Abu Bakr, Umar,'Abd al-Rahman Ibn 'Awf na Imam Ali wanasemekana kuwa miongoni mwa kundi hili. Mapendekezo yote isipokuwa yale yaliyoletwa na Imam Ali yalikataliwa na Mtume. Mtume Muhammad ameripotiwa kusema katika kujibu mapendekezo haya: “Ndoa ya Fatima ni amri ya mbinguni na inahitaji uamuzi wa kimungu. Katika baadhi ya vyanzo vimeripoti kutoridhika kwa Fatima kwa mposaji kulikua ni sababu pia ya kukataliwa kwa baadhi ya posa.

Kutokana na uhusiano wake wa kifamilia na Mtume na hulka za kimaadili na kidini za Fatima, Imam Ali alitamani kweli ndoa na bibi Fatma, hata hivyo, wanahistoria wamesimulia kwamba alijiepusha na Kumposa binti yake Mtume. Sa'd Ibn Mu'adh alimfahamisha Mtume kuhusu hili, jambo ambalo lilipelekea Mtume kukubali pendekezo la Imam Ally, Kisha akapeleka posa hiyo kwa Fatima na kumwambia kuhusu sifa na tabia zake zinazosifiwa. Imam Ali kama walivyo Wahajiri wengine (muhajirun), katika kipindi cha mwanzo baada ya kuhama hakufurahia hali ya kifedha iliyotulia na kwa hiyo alipata ugumu katika kushughulikia malipo ya mahari yaliyowekwa. Katika kutatua suala hili, alifuata ushauri wa Mtume na akatoa pesa zilizopatikana kutokana na kuuza au kukopesha silaha zake kama mahari kwa Fatima. Sherehe ya ndoa ya Imam Ali na Bibi Fatima, ambayo ilihudhuriwa na Waislamu, ilifanyika msikitini.

Kuna tofauti ya maoni kuhusu tarehe ya sherehe ya ndoa. Vyanzo vingi vinaandika kuwa ilifanyika katika mwaka wa pili baada ya Hijra (2/624) yaani sherehe ilifanyika baada ya Vita vya Badr, katika mwezi wa Shawwal au Dhu al-Hijja katika mwaka wa pili baada ya Hijra ( Aprili au Juni, 624).

Maisha yake na Imam Ali

Imepokewa katika kumbukumbu za kihistoria na Hadith kwamba Fatima kwa njia tofauti alionyesha mapenzi yake kwa Ali (as) na hata mbele ya baba yake, Mtume alimwita bora wa waume. Heshima yake kwa mumewe imehesabiwa kuwa ni miongoni mwa sifa kuu za Fatima. Imepokewa kwamba Fatima alikuwa akiongea na Imam Ali kwa maneno ya mapenzi akiwa nyumbani kwake na alikuwa akiongea naye kwa jina la heshima la Abul-Hasan akiwa hadharani. Imeonekana pia katika ripoti kwamba Fatima alitumia manukato na vito akiwa nyumbani na hata inaweza kuonekana kwamba mara kwa mara angetoa shanga na bangili zake kama hisani.

Katika kipindi cha mwanzo cha maisha yao ya ndoa, Imam Ali na Fatima waliishi katika hali ngumu sana ya kifedha kiasi kwamba wakati fulani hawakuweza kupata chakula cha kuwashibisha watoto wao, al-Hasan na al-Husayn.Hata hivyo, pamoja na kuwepo kwa hali hizi ngumu, Fatima hakulalamika kamwe na hata nyakati fulani alijaribu kumsaidia mume wake kupata riziki kwa kusokota pamba.

Fatima (as) alichukua jukumu la kufanya kazi za nyumbani na alimwachia Imam Ali kazi ya nje, hata pale Mtume alipomtuma msaidizi kwa jina la Fizzah nyumbani kwake, hakufanya hivyo. kumpa kazi zote, badala yake alikuwa na jukumu la kufanya nusu ya kazi na fizzah aliwajibika kufanya nusu nyingine. Kwa mujibu wa baadhi ya ripoti inasemekana kwamba Fatima alimpangia Fizzah kufanya kazi hizo siku moja kisha azifanye mwenyewe siku inayofuata.

Watoto

Vyanzo vyote viwili vya Shi'i na Sunni vinaeleza kwamba al-Hasan,na al-Husayn, Zaynab na Ummu Kulthum ni watoto wanne wa Ali na Fatima. Katika vyanzo vya Shi'i na katika baadhi ya vyanzo vya Sunni limetajwa jina la mtoto mwingine wa kiume ambaye aliharibika mimba kutokana na majeraha aliyoyapata Fatima wakati wa matukio yaliyotokea baada ya kufariki Mtume. Jina lake limerekodiwa kuwa ama al-Muhsin (kwa Kiarabu: مُحسِن) au Muhassan (kwa Kiarabu: مُحَسَّن).

Matukio kuelekea Kifo chake

Katika miezi michache iliyopita ya maisha yake, matukio fulani ya maumivu na yasiyofurahisha yalimtokea. Imetajwa kwamba katika kipindi hiki hakuna mtu aliyemuona Fatima al-Zahra akitabasamu. Kufariki kwa baba yake, tukio la Saqifah, kutekwa kwa ukhalifa, kunyang'anywa Fadak na Abu Bakr na kutolewa khutba ya al-Fadakiyyah mbele ya masahaba wengi muhimu wa baba yake. Matukio muhimu zaidi yaliyotokea katika kipindi hiki.

Akiwa kando ya Imam Ali alikuwa mmoja wa wapinzani wakuu wa baraza la Saqifah na kuchaguliwa kwa Abu Bakr kama khalifa. Ilikuwa ni kwa sababu ya msimamo huu ndipo wakawa wametishwa kwa vitisho vya serikali, ambapo mfano mmoja ni pale serikali ilipotishia kuichoma moto nyumba ya Fatima. Wakati Imam Ali na wapinzani wengine wa khalifa walipokataa kutoa kiapo cha utii (Bay'a), walitafuta hifadhi katika nyumba ya Fatima, hii ilipelekea wafuasi wa khalifa kuivamia nyumba yake na. kama matokeo ya shambulio hili, Fatima alijeruhiwa vibaya sana alipokuwa akijaribu kuwazuia wasimpeleke Imam Ali kwa Abu Bakr ili kula kiapo chake cha utii kwa lazima, hii pia ilikuwa ni sababu ya mimba yake kuharibika. Baada ya tukio hili, aliugua sana na baada ya muda mfupi alifariki.

Akiwa kwenye kitanda cha kifo chake, Fatima alitoa ombi kwa mumewe kwamba wale wote waliompinga na kumdhulumu wasishiriki katika swala ya maziko na maziko yake na akamtaka azikwe usiku. Kwa mujibu wa maoni yanayokubalika na watu wengi, Fatima alifariki tarehe 3 Jumadul Awwal, 11/Agosti 29, 632, huko Madina.