หนังสือเดินทาง

ตามเข็มนาฬิกาจากบนซ้าย: ปกของหนังสือเดินทางของเนเธอร์แลนด์, เนปาล, จีน และโปแลนด์

หนังสือเดินทาง (อังกฤษ: passport) เป็นเอกสารการเดินทางอย่างเป็นทางการที่ออกโดยรัฐบาลซึ่งมีตัวตนของบุคคล บุคคลที่มีหนังสือเดินทางสามารถเดินทางไปและกลับจากต่างประเทศได้ง่ายขึ้นและเข้าถึงความช่วยเหลือด้านกงสุล หนังสือเดินทางรับรองตัวตนส่วนบุคคลและสัญชาติของผู้ถือ โดยปกติหนังสือเดินทางจะมีชื่อเต็ม รูปถ่าย สถานที่และวันเดือนปีเกิด ลายเซ็น และวันหมดอายุของหนังสือเดินทาง แม้ว่าโดยทั่วไปแล้วหนังสือเดินทางจะออกโดยรัฐบาลแห่งชาติ รัฐบาลย่อยบางแห่งก็ได้รับอนุญาตให้ออกหนังสือเดินทางให้กับพลเมืองที่อาศัยอยู่ในเขตแดนของตนเช่นกัน

หลายประเทศออก (หรือวางแผนที่จะออก) หนังสือเดินทางไบโอเมตริกซ์ ที่มีไมโครชิปฝังอยู่ ทำให้เครื่องอ่านได้ และปลอมแปลงได้ยาก หนังสือเดินทางที่เครื่องอ่านไม่ได้แบบไบโอเมตริกที่ออกก่อนหน้านี้มักจะใช้ได้จนถึงวันหมดอายุที่เกี่ยวข้อง

การตรวจสอบหนังสือเดินทางที่ท่าอากาศยานนานาชาติดูไบ

โดยปกติแล้ว ผู้ถือหนังสือเดินทางจะมีสิทธิ์เข้าประเทศที่ออกหนังสือเดินทาง แม้ว่าบางคนที่มีสิทธิ์ในหนังสือเดินทางอาจไม่ใช่พลเมืองโดยสมบูรณ์ที่มี สิทธิ์ในการพำนัก (เช่น สัญชาติอเมริกัน หรือ สัญชาติอังกฤษ) หนังสือเดินทางไม่ได้สร้างสิทธิ์ใด ๆ ในประเทศที่เดินทางเยือนหรือผูกมัดประเทศที่ออกหนังสือเดินทางแต่อย่างใด เช่น การให้ความช่วยเหลือด้านกงสุล หนังสือเดินทางบางเล่มเป็นเครื่องประกอบที่ช่วยยืนยันว่าผู้ถือมีสถานะเป็นนักการทูต หรือเจ้าหน้าที่อื่น ๆ ซึ่งอาจะได้รับสิทธิและสิทธิพิเศษต่าง ๆ เช่น การคุ้มกันจากการจับกุม หรือ ถูกดำเนินคดี ทั้งนี้ ในการอุปโภคสิทธิเช่นว่านั้น หากว่าเป็นนักการทูตของรัฐผู้ส่งที่ส่งไปประจำการอยู่ในรัฐผู้รับ นักการทูตคนดังกล่าวต้องเป็นนักการทูตที่ได้รับแต่งตั้งจากรัฐผู้ส่งให้ไปประจำการอย่างเป็นทางการในรัฐผู้รับโดยรัฐผู้รับได้รับรองพร้อมกับออกบัตรประจำตัวนักการทูตให้ด้วย จึงจะมีสิทธิสมบูรณ์ในการอุปโภคเอกสิทธิและความคุ้มกันต่าง ๆ ภายใต้ขอบเขตของกฎหมายระหว่างประเทศที่เกี่ยวข้อง

ดูเพิ่ม

• หนังสือเดินทางไทย
• หนังสือเดินทางญี่ปุ่น