แบกเตรีย
แบกเตรีย (อังกฤษ: Bactria) เป็นภูมิภาคในประวัติศาสตร์ ครอบคลุมพื้นที่ในเอเชียกลางตั้งแต่ทางใต้ของแม่น้ำอามูดาร์ยาจรดตอนเหนือของเทือกเขาฮินดูกูช[1] หรือบริเวณประเทศอัฟกานิสถาน ทาจิกิสถาน และอุซเบกิสถานในปัจจุบัน บางครั้งแบกเตรียในความหมายกว้าง ๆ คือพื้นที่ที่อยู่ทางเหนือของเทือกเขาฮินดูกูช ทางตะวันตกของเทือกเขาปามีร์ และทางใต้ของเทือกเขาเทียนชาน โดยมีแม่น้ำอามูดาร์ยาไหลผ่านตรงกลาง ชื่อแบกเตรียมาจากคำภาษากรีกโบราณ Βακτριανή (Baktriani)[2]
แบกเตรียเป็นภูมิภาคหนึ่งที่มีผู้คนอาศัยอยู่อย่างยาวนานเนื่องจากอยู่ในเส้นทางการค้าและการทหาร จากการขุดสำรวจแหล่งโบราณคดีแบกเตรีย-มาร์เกียนาพบโบราณวัตถุที่บ่งชี้ถึงยุคสัมฤทธิ์ราว 2400–1600 ปีก่อนคริสตกาลและพบความเจริญทางอารยธรรมต่าง ๆ เช่น จารึก การชลประทาน การประดิษฐ์เกวียน และเครื่องโลหะที่ทำขึ้นอย่างวิจิตร[3] แหล่งโบราณคดีดังกล่าวมักถูกเชื่อมโยงกับการย้ายถิ่นอินโด-อารยันที่ชนชาวอินโด-อารยันอพยพจากแถบทะเลแคสเปียนมาที่อินเดียตอนเหนือเมื่อราว 2000 ปีก่อนคริสตกาล[4] ราวศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสตกาล พระเจ้าไซรัสมหาราชผนวกแบกเตรียเข้ากับจักรวรรดิอะคีเมนิดของพระองค์ ก่อนจะเสียให้แก่อเล็กซานเดอร์มหาราชในรัชสมัยพระเจ้าดาไรอัสที่ 3 หลังอเล็กซานเดอร์สวรรคตใน 323 ปีก่อนคริสตกาล แบกเตรียตกอยู่ใต้อำนาจของซิลูคัสที่ 1 ไนเคเตอร์แห่งจักรวรรดิซิลูซิด ราว 245 ปีก่อนคริสตกาล แบกเตรียเป็นอิสระจากจักรวรรดิซิลูซิดเมื่อไดโอโดตัสที่ 1 เซแทร็ปแห่งแบกเตรียประกาศเอกราชจากจักรวรรดิซิลูซิดและสถาปนาอาณาจักรกรีก-แบกเตรีย[5][6] จากนั้นแบกเตรียถูกครอบครองโดยหลายอาณาจักร เช่น จักรวรรดิกุษาณะ จักรวรรดิแซสซานิด รัฐเคาะลีฟะฮ์อับบาซียะฮ์ จักรวรรดิมองโกล และราชวงศ์ตีมูร์ ก่อนจะเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิรัสเซียในคริสต์ศตวรรษที่ 18[7]
ภาษาที่ใช้ในภูมิภาคแบกเตรียคือภาษาแบกเตรีย ซึ่งเป็นภาษาหนึ่งในตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน ใช้อักษรกรีกและอักษรมาณีกีในการเขียน ในอดีตภาษาแบกเตรียเคยใช้เป็นภาษาราชการของจักรวรรดิกุษาณะและเฮฟทาไลต์ ก่อนจะค่อย ๆ สูญหายเมื่อจักรวรรดิแซสซานิดยึดครองแบกเตรียและถูกแทนที่ด้วยภาษาเปอร์เซียกลางที่ใช้ในราชสำนักแซสซานิด[8]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ Chisholm 1911.
- ↑ Holt, Frank L. (2012). Lost World of the Golden King: In Search of Ancient Afghanistan. Berkeley, California, United States: University of California Press. p. 221. ISBN 9780520273429.
- ↑ Lawler, Andrew (November 30, 2006). "Central Asia's Lost Civilization". DiscoverMagazine.com. สืบค้นเมื่อ November 14, 2019.
- ↑ "Indo-Aryan migration". New World Encyclopedia. March 2, 2018. สืบค้นเมื่อ November 14, 2019.
- ↑ van der Crabben, Jan (April 28, 2011). "Bactria". Ancient History Encyclopedia. สืบค้นเมื่อ November 14, 2019.
- ↑ "Bactria". Britannica.com. สืบค้นเมื่อ November 14, 2019.
- ↑ Szczepanski, Kallie (April 19, 2019). "Where Is Bactria and What Is Its History?". ThoughtCo. สืบค้นเมื่อ November 14, 2019.
- ↑ Daryaee 2008, pp. 99–100.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]
36°45′29″N 66°53′56″E / 36.7581°N 66.8989°E
 | บทความเกี่ยวกับภูมิศาสตร์นี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |