ประชาธิปไตย

แก่นแท้ของเรายังคงเป็นประชาธิปไตย แต่ประวัติศาสตร์บอกเราว่าความภักดีต่อผู้นำคนเดียวและความเต็มใจที่จะมีส่วนร่วมในความรุนแรงทางการเมืองนั้นเป็นอันตรายต่อระบอบประชาธิปไตย เป็นเวลานานแล้วที่เราบอกตัวเองว่าประชาธิปไตยแบบอเมริกันนั้นรับประกันได้ แต่ก็ไม่เป็นเช่นนั้น เราต้องรักษามัน ปกป้องมัน ยืนหยัดเพื่อมัน – พวกเราทุกคน ~ โจ ไบเดิน

ประชาธิปไตย คือรูปแบบการปกครองซึ่งประชาชนส่วนใหญ่ภายในรัฐเป็นเจ้าของอำนาจของรัฐ

ก

• การเปลี่ยนผ่านของระบอบประชาธิปไตยไม่ควรจะเกิดรัฐประหาร และเปลี่ยนผ่านโดยใช้อำนาจนอกระบบเข้ามาจัดการ แต่เมื่อเกิดขึ้นแล้วคณะปฏิรูปฯ ต้องทำให้การทำรัฐประหารในครั้งนี้เกิดประโยชน์ต่อประชาชนมากที่สุด เพื่อแก้ไขปัญหาสังคมอย่างแท้จริง ไม่ใช่เป็นไปเพื่อการสถาปนาอำนาจของคณะปฏิรูปฯ เอง หรือคนใดคนหนึ่ง แต่ยังมีสิ่งดีที่มีการออกแถลงการณ์ให้นิสิตนักศึกษาเข้าไปมีส่วนร่วมแสดงความคิดเห็น แต่สิ่งที่อยากฝากถึงคือต้องพยายามให้การปฏิวัติครั้งนี้มีความก้าวหน้าและพัฒนามากกว่าการทำรัฐประหารที่ผ่านมา ต้องให้การศึกษากับประชาชนและวางโครงสร้างสังคมที่จะให้ประชาชนสามารถแก้ปัญหาได้ด้วยตนเอง
  • กชวรรณ ชัยบุตร
• ประชาธิปไตยเป็นระบบการเมืองที่มีจุดหมายอันยิ่งใหญ่ เพื่อให้ได้มาซึ่งความยุติธรรม
  • กมล สมวิเชียร
• ถ้าไม่ใช่รัฐบาลประชาธิปไตย จะไม่มีฉายานะครับ น้องๆจำไว้เผื่อออกสอบ #ความรู้ใหม่
  • กิตติ สิงหาปัด

• "เราเชื่อเรื่องประชาธิปไตย และเป็นประชาธิปไตยที่มาจากฐานรากจริงๆ ไม่ใช่ประชาธิปไตยที่บีบบังคับ"
  • กิตติชัย งามชัยพิสิฐ

ข

• ประชาธิปไตยแบบรัฐนำเป็นสิ่งที่เหมาะสมและพลังของประชาชนที่มั่นคง
  • เขม เวสนา, Multi-Parties political platform (25 June 2013)

ค

• "ถ้าหากการเลือกตั้งสามารถเปลี่ยนแปลงทุกสิ่งทุกอย่างได้แล้วล่ะก็ พวกเขา (นักการเมือง) ก็คงจะล้มล้างมันไปหมดแล้วละ"
  • เคน ลีฟวิงสโตน, นายกเทศมนตรีแห่งลอนดอน (ค.ศ. 2000-2008) ได้รับการตีพิมพ์ในหนังสืออัตชีวประวัติและแนวคิดทางการเมืองของเขา ISBN 9780006373353

จ

• "ระลึกไว้ว่า ประชาธิปไตยจะไม่มั่นคงยืนนาน อีกไม่นาน ประชาธิปไตยก็จะทำร้ายตัวเอง หมดกำลังไปเอง และจะสังหารตัวเอง นับจนถึงขณะนี้ยังไม่เคยมีประชาธิปไตยที่ใดที่ยังมิได้ฆ่าตัวตายมาก่อน"
  • จอห์น แอดัมส์ จดหมายถึงจอห์น เทย์เลอร์, 15 เมษายน ค.ศ. 1815
• "On n'exporte pas la démocratie dans un fourgon blindé." (เราไม่สามารถเผยแพร่ประชาธิปไตยได้โดยการใช้ยานเกราะ)
  • Jacques Chirac, attributed by Jean-Pierre Raffarin, when Jacques Chirac addressed Silvio Berlusconi over the invasion of Iraq, 20 o'clock news, TF1, mars 11th 2007
• "ผู้ที่ลงคะแนนเสียงเลือกตั้งไม่ได้ตัดสินอะไร แต่คนที่นับผลคะแนนเสียงเลือกตั้งเป็นผู้ตัดสินทุกอย่าง"
  • โจเซฟ สตาลิน

ฉ

• ทั้งนี้เพื่อเป็นแกนกลางของบรรดาผู้รักชาติที่จะร่วมมือกันที่จะแก้ไขสถานการณ์บ้านเมืองให้ดีขึ้น และเพื่อสถาปนาการปกครองในระบอบประชาธิปไตยให้สำเร็จโดยเร็วที่สุด

ช

• อย่างไรก็ตาม คำว่า “ประชาธิปไตย” มีความหมายยากลำบากในการนิยาม จึงอาจกล่าวได้อีก อย่างหนึ่งว่า ระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยนั้น เป็นจุดหมายของการพัฒนาทางการเมือง เพื่อให้ได้มา ซึ่งระบอบการปกครองโดยผู้แทนของประชาชน
  • ชาญวุฒิ วัชรพุกก์

• ผมไม่เคยสงสัยในยุทธศาสตร์ของขบวนการประชาธิปไตย แต่ผมสงสัยในยุทธวิธีอะ ยิ่งสู้ยิ่งเสียขบวน ยุทธศาสตร์ : ประชาธิปไตยเสรี ยุทธวิธี : สร้างศัตรูทั่วทิศ ทำลายมิตรถ้วนหน้า
  • ชุติพงศ์ พิภพภิญโญ

ซ

• "ประชาธิปไตยเป็นรูปแบบการปกครองที่เลวที่สุด หากไม่นับรวมการปกครองอื่น ๆ ที่เคยลองผิดลองถูกมาก่อนหน้านี้"
• "ประชาธิปไตยไม่ใช่รูปแบบการปกครองที่ดีที่สุด แต่เป็นรูปแบบการปกครองที่เลวน้อยที่สุดต่างหาก"
  • เซอร์ วินสตัน เชอร์ชิลล์ ปราศรัยต่อสภาผู้แทนราษฎรแห่งสหราชอาณาจักร, 11 พฤศจิกายน ค.ศ. 1948

• ก็มันคือประชาธิปไตย ใช่ไหมครับ ถ้าผมทำอย่างนี้ไม่ได้ก็ไม่ใช่ประชาธิปไตยสิ ใช่ไหม
  • ซันนี่ สุวรรณเมธานนท์

ท

• "ตราบเท่าที่พวกเขาทำให้คุณถามคำถามผิด ๆ เขาก็ไม่ต้องกังวลว่าจะต้องให้คำตอบ"

  -- Thomas Pynchon (1973) Gravity's Rainbow, Viking Press, p. 251. (Considering Hitler's appointment as Chancellor, the Reichstag Fire, and subsequent March elections, democracy may contain the seeds of its own undoing, and this quotation describes how those events did that.)

ธ

• "ประชาธิปไตยไม่ใช่อะไรเลยนอกจากการปกครองของฝูงชน ซึ่งกลุ่มคนจำนวน 51% ลิดรอนสิทธิของบุคคล 49%"
  • โธมัส เจฟเฟอร์สัน
• ปัญหาที่ผมเห็นว่าสำคัญที่สุดในเวลานี้ที่ต้องแก้ไขเพื่อให้สังคมไทยเดินต่อไปได้ คือต้องแก้ไข "โลกทรรศน์ อุดมการณ์ และวิธีการทำความเข้าใจต่อการเมือง" โดยเฉพาะ (แต่ไม่จำกัดเฉพาะ) กับคนชั้นกลางในประเทศไทย ผมมองว่าปัญหานี้หยั่งรากมาจากระบบการศึกษาและการเสพสื่อที่อุดมไปด้วยพรอพพากันดาที่ตกทอดมาจากยุคเผด็จการ ทำให้คนจำนวนมากยังไม่สามารถยอมรับในการอยู่ร่วมกันภายใต้ระบบประชาธิปไตยที่คนมีสิทธิเท่าเทียมกันได้ เกิดอาการโหยหาเผด็จการคนดีอยู่เรื่อย

นอกจากนี้การอยู่ในสภาพดังกล่าวยังนำไปสู่การขาดความสามารถในการคิดเชิงวิเคราะห์และวิพากษ์ด้วยตนเอง จนหลงติดหล่มอยู่กับอคติและมายาคติที่ต่อต้านประชาธิปไตยมากมาย เช่น ปัญหาหลักของประชาธิปไตยไทยอยู่ที่คนชนบทขาดการศึกษาและถูกซื้อเสียง โดยไม่สนใจจะตั้งคำถามต่อความเชื่อเหล่านี้ และที่สำคัญที่สุด การอยู่ในโลกทรรศน์ที่เน้นแต่คุณค่าความดีแบบราชาชาตินิยม ยังมักจะทำลายความสามารถพื้นฐานในการเข้าอกเข้าใจในความเป็นมนุษย์เท่า ๆ กันของคนอื่น ๆ ในสังคมและการอดทนต่อความแตกต่างทางความคิด อันจะเห็นได้จากปรากฏการณ์ที่มีคนเที่ยวป่าวประกาศเอาความจงรักภักดีมาไล่กดหัวกลุ่มคนที่ตนเองเป็นศัตรูทางการเมืองและ/หรือคนที่มองปัญหาต่างไปจากตนเอง

่น

• อย่างไรก็ตาม คำว่า “ประชาธิปไตย” มีความหมายยากลำบากในการนิยาม จึงอาจกล่าวได้อีก อย่างหนึ่งว่า ระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยนั้น เป็นจุดหมายของการพัฒนาทางการเมือง เพื่อให้ได้มา ซึ่งระบอบการปกครองโดยผู้แทนของประชาชน
  • นิพนธ์ ศิริรัตน์

พ

• "ประชาธิปไตยจะนำไปสู่การกดขี่ข่มเหงในที่สุด"
  • เพลโต, อุตมรัฐ

ม

• "การคอร์รัปชันเป็นผลสืบเนื่องอันหลีกเลี่ยงไม่ได้ของประชาธิปไตย"
  • มหาตมะ คานธี
• "ประชาธิปไตยเป็นสิ่งที่ถูกต้องตามหลักศีลธรรม แต่ไร้ประโยชน์ในทางสติปัญญา"
  • แมกซ์ คิซแลนสกี

ร

• ไม่ว่าท่านจะชอบประชาธิปไตยหรือไม่ แต่สิ่งสำคัญหนึ่งที่ประชาธิปไตย เสนอให้พวกเราทุกคนก็คือ อำนาจในการตรวจสอบและถ่วงดุล โดยเฉพาะระหว่าง 1) ผู้ใช้อำนาจในการออกกฎหมายข้อบังคับมาจำกัดสิทธิ (นิติบัญญัติ), 2) ผู้บังคับใช้กฎหมายนั้นไปจำกัดสิทธิ (บริหาร) และ 3) ผู้ที่ตรวจสอบว่าการจำกัดสิทธินั้นเป็นไปตามกฎหมายหรือไม่ (ตุลาการ) การที่จะทำให้การตรวจสอบนี้สำเร็จผลจำเป็นอย่างยิ่งที่ผู้ใช้อำนาจทั้งสามนี้จะต้องเป็นคนละคนอย่างสิ้นเชิงโดยเฉพาะอย่างยิ่งหากตุลาการไปเป็นฝ่ายบริหารเสียแล้วเมื่อมีข้อสงสัยว่าการใช้อำนาจของฝ่ายบริหารเป็นไปภายใต้กรอบกฎหมาย(ซึ่งตราโดยประชาชนผ่านทางผู้แทน)หรือไม่แล้วตุลาการต้องตัดสินข้อสงสัยนั้นเราจะเชื่อมั่นในคำตัดสินนั้นได้อย่างไร
  • รณกรณ์ บุญมี

ว

• ประชาธิปไตยอาจนำมาซึ่งผู้นำที่เป็นนักการเมืองขี้โกง แต่ประชาธิปไตยก็อนุญาตให้มีการตรวจสอบและเอาผิดนักการเมืองขี้โกงได้ และที่สำคัญประชาธิปไตยจะไม่งุบงิบผ่าน พรบ.ไซเบอร์ ที่อาจจะทำให้อิฉันติดคุกได้จากการแชร์ข่าวบีบีซีนี้ในเฟสบุ๊ค
  • วาสนา วงศ์สุรวัฒน์

ส

• อย่าปล่อยให้สิทธิของทุกคนต้องเสียเปล่า หรือถูกซื้อโดยกลุ่มคนที่ไม่มีจิตอาสาและไม่เคารพจิตวิญญาณของประชาธิปไตย ขอให้ทุกคนออกมาใช้สิทธิเลือกตั้งด้วยจิตวิญญาณแห่งประชาธิปไตย เพื่อวิถีชีวิตที่ดีขึ้นและเพื่ออนาคตใหม่ของเราทุกคน
  • สุรชัย ศรีสารคาม
• ตามระบบเสรีนิยมประชาธิปไตยศาสนาทุกศาสนาต้องอยู่ใต้หลักเสรีภาพ ความเสมอภาค แปลว่าศาสนาทุกศาสนาต้องถูกรัฐ“คุ้มครอง” ให้มีเสรีภาพในการเผยแผ่อย่างเท่าเทียมกัน มีสถานะเท่าเทียมกัน ประชาชนทุกคนมีเสรีภาพในการนับถือศาสนาใดก็ได้ หรือไม่นับถือศาสนาใดๆเลยก็ได้ เมื่อหลักการเป็นเช่นนี้จึงยกศาสนาใดศาสนาหนึ่งให้มีสถานะเหนือศาสนาอื่นๆในฐานะเป็น “ศาสนาประจำชาติ” ไม่ได้ ..ถ้าอ้างว่าประชาธิปไตยมาจากที่อื่น(ตะวันตก) พุทธศาสนาก็มาจากที่อื่น (ศรีลังกา-อินเดีย) เหมือนกัน ข้ออ้างแบบนี้ไม่ make sense หรอกครับ ประชาธิปไตยมันก็เป็น “สมบัติร่วมกัน” ของมนุษยชาติ เหมือความรู้ทางคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ฯลฯ นั่นแหละ คนทุกชาติมีสิทธิ์รับเอามาเป็นของตัวเอง ไม่มีใคร “ผูกขาด” ความเป็นเจ้าของ เช่นเดียวกันพุทธศาสนาก็เป็นสมบัติร่วมของมนุษยชาติ ที่ใครๆ จะรับเอาหรือไม่ก็ได้
  • สุรพศ ทวีศักดิ์
• เมื่อปี พ.ศ.๑๗๕๖ เป็นเวลา ๖๐ ปีเศษก่อนที่จะได้มีศิลาจารึกของพ่อขุนรามคำแหง ขุนนางอังกฤษ ได้บังคับให้พระเจ้าจอห์นลงนามในแมกนาคาตา สละพระราชอำนาจทางการเมืองบางประการ แต่แม้กระนั้น การปกครองประเทศอังกฤษก็มิได้เข้ารูปเป็นการปกครองในระบอบประชาธิปไตยจนกระทั้งถึงศตวรรษที่ ๑๘ แห่งคริสต์ศักราชในรัชสมัยของพระเจ้าวิลเลี่ยมและพระนางแมรี่ แต่โดยที่ได้มีแมกนาคาตาประกาศใช้ไปล่วง หน้าตั้งแต่ศตวรรษที่ ๑๓ คนทั้งหลายจึงยึดถือเอาเป็นหลักว่า ประเทศอังกฤษได้เป็นประชาธิปไตยมาตั้งแต่ นั้น และเรียกประเทศว่าเป็นมารดาประชาธิปไตยแต่เมื่อตามความจริงเมืองไทยได้เป็นประชาธิปไตยมาก่อน ตั้งแต่ พ.ศ.๑๘๒๖ อย่างน้อยข้าพเจ้านี้จึงเป็นผู้ที่ได้กล่าวอ้างถึงเมืองไทยนี้เสมอมาว่าเป็นยายประชาธิปไตย หลักฐานมีอยู่ในศิลาจารึกของพ่อขุนรามคำแหง มีคำแปลเป็นภาษาฝรั่งที่ท่านทั้งหลายอาจหาอ่านเอาเองได้ที่ สยามสมาคมเป็นต้น คำแปลของข้าพเจ้าเองก็มีแต่ไม่แน่ว่าจะมีสำเนาเหลือหรือไม่ โดยทั้งนี้ทั้งนั้น เราจะต้อง ไม่ลืมว่าประชาชนชาวกรีกเป็นผู้ริเริ่มปกครองตนเองเป็นประชาธิปไตยขึ้นก่อน เพราะฉะนั้น ถ้าจะกล่าวว่า อังกฤษเป็นแม่ประชาธิปไตย ไทยเป็นยาย ก็จะต้องกล่าวให้เป็นคุณแก่ประชาชนชาวกรีกด้วยว่า ต้นตระกูล ที่เป็นตาของประชาธิปไตย ได้แก่ประชาชนชาวกรีก
  • ม.ร.ว. เสนีย์ ปราโมช, "คำปราศรัยของ ม.ร.ว. เสนีย์ ปราโมช," ใน ชุมนุมวรรณคดีทางการเมือง (กรุงเทพฯ: ไทย วัฒนาพานิช, 1968), หน้า 323-324.; ม.ร.ว. เสนีย์ ปราโมช"เบื้องหลังประวัติศาสตร์," ใน ชุมนุมวรรณคดีทางการเมือง (กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช), หน้า 151.

อ

• “หากเราบอกว่าประเทศไทยปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตย แล้วเรายังได้ผู้นำหรือกลุ่มผู้บริหารประเทศแบบนี้ แปลว่าตัวเรานี่แหละที่ผิด เหมือนคำพูดที่บอกว่า “You get what you deserve.” คุณมีผู้นำหรือรัฐบาลแบบไหน มันก็สะท้อนถึงค่าของคุณ”
  • อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล

• "ประชาธิปไตยคือการปกครองของประชาชน โดยประชาชนและเพื่อประชาชน"
  • อับราฮัม ลินคอล์น
• ผมไม่เถียงเลยนะว่าระบอบประชาธิปไตยนี่มันแย่ แต่มันก็เป็นระบอบปกครองที่แย่น้อยที่สุดแล้วหล่ะ อย่างน้อยที่สุดในสหรัฐฯ ระบอบการปกครองแบบนี้ก็ช่วยกระตุ้นให้เกิดการสร้างสรรค์นวัตกรรมใหม่ๆที่มีประโยชน์ได้
• "ผมว่ารูปแบบการปกครองที่เป็นไปได้มากที่สุดบนดาวอังคารคือประชาธิปไตยโดยตรง ซึ่งพลเมืองทุกคนมีสิทธิออกเสียงเพื่อลงมติตัดสินใจในทุกประเด็น"
  • อีลอน มัสก์
• "การปกครองในระบอบประชาธิปไตยเป็นรูปแบบการปกครองที่น่าชื่นชมมาก - สำหรับหมา"
  • เอ็ดการ์ เอลเลน โพ

ฮ

• "การปกครองคนหมู่มากโดยคนส่วนน้อย เราเรียกว่าเป็นเผด็จการ ทว่าการปกครองคนส่วนน้อยโดยคนหมู่มาก (ประชาธิปไตย) เราก็เรียกว่าเป็นเผด็จการเช่นกัน เพียงแต่มีความเมตตามากกว่าเท่านั้น
  • เฮอร์เบิร์ต สเปนเซอร์

• พฤติกรรมทุกประการที่ไม่สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญและไม่เป็นประชาธิปไตย ที่นำมาควํ่าระบบการปกครองที่มีอยู่ย่อมต้องถูกประณามทั้งสิ้น
  • เฮเลน คลาร์ก