Iceland
Islandiya Ísland (Islandes)
| |
|---|---|
 Watawat
 Eskudo
| |
 | |
| Kabisera at pinakamalaking lungsod | Reykjavík 64°08′N 21°56′W / 64.133°N 21.933°W |
| Official language | Islandes |
| Katawagan | Islandes |
| Pamahalaan | Unitaryong republikang parlamentaryo |
• Pangulo | Guðni Th. Jóhannesson |
| Bjarni Benediktsson | |
| Lehislatura | Althing |
| Formation | |
| 9th century | |
| 930–1262 | |
| 1262–1397 | |
| 1397–1523 | |
| 1523–1814 | |
| 14 January 1814 | |
| 5 January 1874 | |
• Extended home rule | 1 February 1904 |
| 1 December 1918 | |
• Republic | 17 June 1944 |
| Lawak | |
• Kabuuan | 103,125 km2 (39,817 mi kuw) (ika-106) |
• Katubigan (%) | 2.07 (as of 2015) |
| Populasyon | |
• Pagtataya sa 2022 | 376,248 (171st) |
• Senso ng 2024 | 399,189 |
• Densidad | 3.66/km2 (9.5/mi kuw) (240th) |
| KDP (PLP) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan |  $27.078 bilyon (152nd) |
• Bawat kapita | $69,833[1] (15th) |
| KDP (nominal) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan | $30.570 billion[1] (109th) |
• Bawat kapita | $78,836[1] (8th) |
| Gini (2018) | 23.2[2] mababa |
| TKP (2022) |  0.959[3]napakataas · ika-3 |
| Salapi | Icelandic króna (ISK) |
| Sona ng oras | UTC[a] (GMT/WET) |
| Kodigong pantelepono | +354 |
| Internet TLD | .is |
Ang Islandiya ay bansang pulo na matatagpuan sa kanlurang Karagatang Atlantiko sa pagitan ng Greenland, Norway, at ng Kapuluang Britaniko. Isa itong bansa sa Europa, na nasa hilaga ng Karagatang Atlantiko. Nasa silangan ito ng Greenland na 300 kilometro ang layo at 1000 kilometro pakanluran mula sa Noruwega. Mayroong itong 39,769 milya kuwadradong lawak na sakop. Nasa pagitan ang Europeong bansang ito ng Hilagang Amerika at ng kontinente ng Europa. Bilang paghahambing, magkapareho ang distansiya ng paglalakbay mula New York, Estados Unidos hanggang Iceland at ang layo ng pagbibiyahe mula New York patungong Los Angeles, Estados Unidos. Kasinglaki ang Lupangyelo ng Kentucky ng Estados Unidos, at pinaninirahan ng may halos 300,000 kataong naninirahan ang karamihan sa mga dalampasigan.[6]
Nananatili ang mga bahagyang temperatura buong taon sa Iceland. Bihirang umabot ang temperatura sa 75 gradong Fahrenheit (24 degring sentigrado) tuwing tag-init. Sa tag-lamig, hindi umaabot sa mga mabababang temperatura sa kabisera nitong Reykjavík, hindi tulad na nararanasan sa New York, Estados Unidos o kaya sa Ottawa, Canada.
Karaniwang pagkain sa Iceland ang mga lamang-dagat at mga lutuing may tupa.
Tinatawag na krona (isahan) o kronur (maramihan), may sagisag na ISK, ang salaping ginagamit sa Iceland. Katumbas ng isang dolyar ng Estados Unidos ang 70 ISK.
Kasaysayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Etimoholiya
[baguhin | baguhin ang wikitext]Hango ang salitang Islandiya sa Islandes na Ísland, isang salita na nagmula sa Lumang Nordiko na nangangahulugang "lupain ng yelo". Gayunpaman, ang unang pangalan ng bansa ay Snæland ("lupain ng niyebe"), na nilikha ng Vikingong nabigador na si Naddoddr, isa sa mga kauna-unahang nanirahan sa Kapuluang Faroe.
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Maling banggit (Hindi tamang
<ref>tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangIMFWEO.IS); $2 - ↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". ec.europa.eu. Eurostat. Inarkibo mula sa orihinal noong 9 Oktubre 2020. Nakuha noong 9 Agosto 2021.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Human Development Report 2023/2024" (PDF) (sa wikang Ingles). United Nations Development Programme. 13 Marso 2024. Inarkibo (PDF) mula sa orihinal noong 13 Marso 2024. Nakuha noong 13 Marso 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Emilía Dagný Sveinbjörnsdóttir (2008). "Hvenær var hætt að skipta á milli sumar- og vetrartíma á Íslandi?" (sa wikang Islandes). Vísindavefurinn. Inarkibo mula sa orihinal noong 12 Nobyembre 2018. Nakuha noong 7 Nobyembre 2019.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Tillaga til þingsályktunar um seinkun klukkunnar og bjartari morgna" (sa wikang Islandes). Althing. 2014. Inarkibo mula sa orihinal noong 7 Nobyembre 2019. Nakuha noong 7 Nobyembre 2019.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Maling banggit (Hindi tamang
<ref>tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangIceland); $2
Ang lathalaing ito na tungkol sa Bansa at Heograpiya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.
Maling banggit (May <ref> tag na ang grupong "lower-alpha", pero walang nakitang <references group="lower-alpha"/> tag para rito); $2