Tetragrammaton

Tetragrammaton (o Tetragram sa anyong pinaiksi) ang tawag sa apat na katinig na Hebreo (יהוה) na tumutukoy sa pangalan ng Diyos ng mga Israelita at Kristiyano. Sa alpabetong Hebreo, ito ang YOD (י), HE (ה), WAW (ו), at HE (ה); sa alpabetong Romano naman, ito ang Y, H, V, at H. Noong panahon ng mga Romano, ang tunog ng J at V ay katulad ng Y at W sa kasalukuyang wikang Tagalog, kaya't karaniwang nakikita ang Jehovah (Jehova naman sa Tagalog) sa mga salin ng Biblia na nakabatay sa Latin o kaya naman sa mga anak na wika nito, tulad ng Kastila, Italyano, at Pranses, imbis na Yahweh. Matagal nang inaakalang hindi ginamit ang Tetragrammaton sa Septuaginta, ang Griegong salin ng Hebreong Kasulatan o Lumang Tipan. Dahil dito, maraming nasa paniniwala na hindi ginamit ng mga Kristiyanong nagsulat sa Bagong Tipan ang banal na pangalan nang nagsisipi sila mula sa Kasulatang Hebreo.

Nguni't pinatutunayan ng maraming katibayang natuklasan sa loob ng nakaraang kulang-kulang na dantaon na lumitaw nga sa Septuaginta ang pangalang YHWH. Ayon sa isang bukal ng impormasyon, dahil sa kanilang matinding hangad na panatilihing tiyak ang banal na pangalan ng Diyos, kinopya na lang nang tuwiran ng mga Helenistikong Hudyo ang Tetragrammaton nang isinasalin nila ang Bibliang Hebreo sa wikang Griyego. Ito ay kumbaga sa paggamit ng mga Intsik na karakter mismo kung nais ng mga nagtatagalog na gamitin ang mga hiram na salitang Intsik, tulad ng siyopaw, tikoy, at diko, sa kanilang mga sulat.

May natuklasang fragmento sa Oxyrhynchus, Ehipto, na kilala sa bilang 3522. Mula pa raw sa unang dataon pagkatapos ipinanganak si Kristo ang fragmento, at ang sukat nito ay 2.5 pulgada (7 sentimetro) ang lapad at 5 pulgada (10.5 sentimetro) ang haba. Nakasulat dito ang tekstong Job 42:11,12 at nasa Hebreong titik mismo ang pangalan ng Diyos.

Ginamit ba ang Tetragrammaton sa mga unang manuskrito ng Kasulatang Griyego ng mga Kristiyano? Ayon sa iskolar na si George Howard, sigurado ang sagot sa tanong na ito. Dahil daw nakatala sa alpabetong Hebreo ang banal na pangalan sa Septuaginta (ang pangunahing Kasulatan ng papausbong pa lamang na Simbahang Kristiyano), malamang at kapani-paniwalang ituring na, nang nagsisipi ang mga nagsulat sa Griyegong Bagong Tipan, pinanatili rin nila ang Tetragrammaton sa kanilang mga akda. Sa katotohanan, may Bibliyang nasa wikang Griyego na pinalayawan ng Bibliyang Pipi dahil sa paggamit nito ng Tetragrammaton. Sa mata ng mga mambabasang hindi bihasa sa wikang Hebreo, parang letrang PI (π) ng Griyego ang HE (ה) ng Hebreo at parang IOTA (ι) ng Griyego ang WAW (ו) at YOD (י) ng Hebreo. Kapag "binasa" ang YHWH sa paraang Griyego, "pipi" ang labas ng pagbigkas (ikumpara ang יהוה sa πιπι). Pagkatapos lamang daw kopyahin ang mga akdang ito na napalitan ang YHWH ng ibang salitang Griyego, tulad ng kyrios (panginoon) o theos (diyos).

Kapansin-pansin, ang ilang mga tagapagsalin ng Bibliya ay nakadama na ipinagkait ng sinaunang mga tagakopya ang sustansiya at kahalagahan ng Tetragrammaton sa mga mambabasa at hindi sila sumang-ayon sa ginawa ng mga ito. Kung kaya't nang isalin nila ang Bibilya mula sa sinaunang mga manuskrito (na kakikitaan ng paglitaw ng Tetragrammaton), may kombiksiyon nilang isinauli sa wastong kinalalagyan nito ang Tetragrammaton. Ang ilang kilalang salin ng Bibliya na nagpanumbalik sa banal na pangalan ay ang American Standard Version, Young's Literal Translation, King James Version, Inspired Version of the Bible, Geneva Bible Naka-arkibo 2007-09-27 sa Wayback Machine., Bishop's Bible, Webster Bible, Darby Bible, New World Translation of the Holy Scriptures Naka-arkibo 2006-12-03 sa Wayback Machine., at The Recovery Version Naka-arkibo 2007-09-28 sa Wayback Machine.. Ang English Standard Version naman ay bumalik sa Jehovah o YHWH sa talababa (footnote) na lamang (Ex 6:3, Ps 83:18).

Mga Kawing na Sang-ayon

Tetragrammaton sa Griegong Kasulatan