Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
İçeriğe atla

OpenSUSE

Vikipedi, özgür ansiklopedi
openSUSE
openSUSE 15.2 öntanımlı KDE Plasma ortamı ile
Geliştirici(ler)OpenSUSE Projesi
İşletim sistemi ailesiUnix-benzeri (aslen SUSE Linux Professional üzerine geliştirildi)
Paket yöneticisi
Kaynak türüAçık kaynak
LisansÖzgür yazılım lisansları (çoğunlukla GNU GPL)
Çekirdek türüTekdüze (Linux)
Güncelleme yöntemi
Platform desteğii586 (up to 13.2, Tumbleweed), x86-64, ARM (aarch64, armv6hl, armv7hl), S390, RISCV, Power-PC (PPC64, PPC64le)
Kullanıcı alanıGNU
Kullanıcı arayüzüGNOME 3, XFCE, KDE Plasma 5, Cinnamon, MATE, Enlightenment, LXDE, LXQt (kurulum sırasında elle seçilir)
Web sitesiopensuse.org
Pazarlama hedefiMasaüstü, sunucu, iş istasyonu,geliştirici
Dil sayısıÇok dilli

openSUSE[1] (pronunciation: /ˌpənˈszə/ ), eskiden SUSE Linux, ana destekçisi SUSE olan bir GNU/Linux dağıtımıdır. "Leap" sürümü, ticari amaçlı geliştirilen SUSE Linux Enterprise Server ve SUSE Linux Enterprise Desktop için bir taban ve deneme ortamı oluşturur. Leap, ticari SUSE Linux ürünlerine doğrudan yükseltme imkanı sunar. En popüler dağıtımlardan biridir. Geliştirilmesinin odak noktası, kullanıcı dostu bir masaüstü ve zengin özellikli sunucu ortamı sağlarken, yazılım geliştiriciler ve sistem yöneticileri için kullanılabilir açık kaynaklı araçlar sunmaktır.

Topluluk projesinin ilk sürümü, SUSE Linux 10.0'ın beta sürümüydü. Mevcut kararlı sabit sürüm openSUSE Leap 15.2'dir. Topluluk projesi, openSUSE Tumbleweed adlı yuvarlanan bir sürüm sürümü de sunar. Bu sürüm, "Fabrika" adı verilen sürekli geliştirme kodu tabanına dayanır. OpenSUSE projesi ile ilgili diğer araçları ve uygulamaları YaST, Open Build Service, openQA, Snapper, Makine, Portus ve KIWI olarak listelenebilir.

Novell,[2] SUSE'yi 4 Kasım 2003'te 210 milyon dolara satın aldıktan sonra openSUSE projesini başlattı. Daha sonrasında Attachmate Group, Novell'i satın aldı ve Novell ve SUSE'yi iki özerk şirket olarak faaliyet gösterecek şekilde böldü. Attachmate Group'un Kasım 2014'te Micro Focus ile birleşmesinden sonra, SUSE kendi özerk iş birimi haline geldi.[3] 18 Mart 2019'da EQT Partners, SUSE'yi yaklaşık 2.5 milyar dolara satın aldı.[4][5]

openSUSE Leap 15.5'in ekran görüntüsü

SUSE, ARM, B1-Systems, Tuxedo Computers ve diğerleri tarafından desteklenen openSUSE Project topluluğu, Linux tabanlı çeşitli dağıtımlar geliştirir ve bunların bakımını sağlar.

Dağıtımların ve araçların ötesinde, openSUSE Projesi topluluk katılımı için bir web portalı sağlar. Topluluk, Open Build Service, openQA, dokümantasyon yazma, sanat eserleri tasarlama, açık posta listeleri ve Internet Relay Chat kanallarında tartışmaları teşvik etme ve wiki arayüzü aracılığıyla projeye katkı sağlayarak kurumsal destekçilerle işbirliği içinde openSUSE'yi geliştirir. openSUSE Leap, bir uzun vade destek sürümü çekirdek üzerine geliştirilir, kararlılık odaklıdır ve ticari SLE ürünleri için bir deneme ortamı ve taban oluşturur. Daha güncel ve ücretsiz yazılımı tercih eden kullanıcılar, yuvarlanan sürüm dağıtımı Tumbleweed'i kullanabilir. Kullanıcılar ayrıca Open Build Service de kullanabilir. Dahası, openSUSE'nin esnekliği, bir web veya posta sunucusu çalıştırmak gibi belirli amaçlar için yeniden yapılandırmayı oldukça kolay hale getirir.[6]

Çoğu Linux dağıtımında olduğu gibi, openSUSE hem varsayılan bir grafik kullanıcı arabirimi (GUI) hem de bir komut satırı arabirimi seçeneği sunar. OpenSUSE kullanıcıları, GNOME, KDE, Cinnamon, MATE, LXQt, Xfce gibi çeşitli masaüstü ortamlarını kullanabilirler. openSUSE, tüm özgür yazılım / açık kaynak geliştirme yelpazesinden binlerce yazılım paketini destekler.

İşletim sistemi, ARM tabanlı tek kartlı bilgisayarlar dahil olmak üzere çok sayıda komut seti ve donanımla uyumludur. Desteklenen mimariler arasında Raspberry Pi 3 ve Pine64 ile ARMv8 olarak da bilinen aarch64, Banana Pi ve BeagleBoard ile ARMv7 komut seti ve Raspberry Pi ile ARMv6 ISA.[7] RISC-V, PowerPC (PPC64 ve PPC64le) ve S390 da bulunur.

OpenSUSE Projesinin Tarihçesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

OpenSuSE, ilk olarak bir elektronik posta ile duyuruldu, proje kısa bir süre sonra kendi sitesine kavuştu.[8] Bu sayfa birkaç gün sonra kullanıma sunuldu.[9] Bir gün sonra topluluk projesinin lansmanı resmi olarak yapıldı.[10]

Doğru yazım hakkında tartışmalar (OpenSUSE, OPENSUSE, OpenSuSE ...) kısa sürede kendini gösterdi,[11] bununla birlikte openSUSE yaygın olarak doğru yazım olarak kabul edildi.

Kendi anlayışına göre openSUSE, Linux ve özgür yazılım kullanımını mümkün olan her yerde yaymayı amaçlayan bir topluluktur.[12][13] Linux tabanlı bir dağıtımın yanı sıra Open Build Service, openQA, Kiwi, YaST, OSEM vb. Araçlar geliştirir ve onları dağıtır. İşbirliği herkese açıktır ve katılımı teşvik eder.[14]

Bir süredir vakıf kurulması düşünülmesine rağmen proje yasal bir yapı olmadan kendi kendine organize edilmeye devam ediyor.[15]

Ana sponsor olarak SUSE bir etkiye sahiptir, ancak proje yasal olarak SUSE'den bağımsızdır. openSUSE, işi yapanların ne olacağına (karar verenler) karar verdiği bir "do-ocracy" sistemiyle yönetilir. Bu, temel paketlerin kaynakları Leap geliştirme modeline geçişten bu yana SLE'den geldiği için öncelikle masaüstü ve uygulama geliştirmeye odaklanmaktadır. Tabanı daha da birleştirmek için, openSUSE Leap 15.3'ün tamamen SLE'nin ikili paketlerine dayalı hale gelmesini sağlayacak 'Closing-the-Leap-Gap' projesi mevcut beta süreci sona erdiğinde hayata geçecek.[16]

Yapılanma birimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Üç ana organizasyon birimi vardır:

  • openSUSE Kurulu : Yönetim kurulu, her seferinde 2 yıl için seçilen 5 üyeden ve ayrıca SUSE tarafından atanan bir başkandan oluşur.[17] Kurul, merkezi bir irtibat noktası olarak hizmet eder, tartışmaların çözümlerine yardımcı olur, topluluk isteklerini SUSE'ye iletir, vb. Ocak 2021 itibarıyla Yönetim Kurulu aşağıdaki üyelere sahiptir:
    • Dr. Axel Braun (GE)
    • Neal Gompa (ABD)
    • Simon Lees (AU)
    • Gertjan Lettink (NL)
    • Dr.Gerald Pfeifer (AT), Başkan
    • Vinzenz Vietke (GE)
  • Seçim Görevlileri : Seçim Komitesi, openSUSE Kurulu seçimlerini yönetir ve denetler. Üç veya daha fazla gönüllüden oluşur.[18]
  • Üyelik-Yetkilileri : Üyelik-Yetkilileri [19] istenirse Kurul tarafından atanır. Üyelik-Yetkilileri, talep üzerine katkıda bulunanların openSUSE üyeleri grubuna kabul edilmesine karar verir. Bir üye, diğer kazanımların yanı sıra, bir @ opensuse.org adresi alır. Yönetim Kurulu seçiminde sadece üyeler oy kullanabilir.

Ürün geçmişi

[değiştir | kaynağı değiştir]
24 Ocak 2001'de yayınlanan SuSE Linux 7.1, eski KDE 1.1.2 masaüstü ile

Geçmişte SUSE Linux şirketi, perakende mağazalarında satışa sunulan kapsamlı basılı belgeleri içeren SUSE Linux Personal ve SUSE Linux Professional kutu setlerini yayınlamaya odaklanmıştı. Şirketin açık kaynaklı bir ürün satma yeteneği, büyük ölçüde kullanılan kapalı kaynak geliştirme sürecinden kaynaklanıyordu. SUSE Linux her zaman GNU Genel Kamu Lisansı (GNU GPL) ile lisanslanmış ücretsiz bir yazılım ürünü olmasına karşın, bir sürümün kaynak kodlarına erişebilmek ancak bir sonraki sürümün çıkışından 2 ay sonra mümkün olabiliyordu. SUSE Linux'un stratejisi, geliştirici olarak çalışan çok sayıda mühendisle, kullanıcıların perakende mağazalardaki dağıtımları için ödeme yapmaya istekli olmasını sağlayacak teknik olarak üstün bir Linux dağıtımı oluşturmaktı.[20]

2003 yılında Novell tarafından satın alınmasından ve openSUSE'nin ortaya çıkmasından bu yana, bu durum tersine döndü: sürüm 9.2'den başlayarak, SUSE Professional'ın desteklenmeyen bir DVD ISO görüntüsü herkes için indirilebilir şekilde yayımlandı. FTP sunucusu, kullanıcıların yalnızca ihtiyaç duyduğunu hissettiği paketleri indirmesine izin veren "kolaylaştırılmış" kurulum avantajını sunar. ISO, kolay kurulum paketi, kullanıcının ağ kartı "kutudan çıkar çıkmaz" çalışmasa bile çalışma yeteneği ve daha az deneyim gerektirmesi gibi avantajlara sahiptir (yani deneyimsiz bir Linux kullanıcısı kurup kurmayacağını bilemezse) belirli bir paket ve ISO önceden seçilmiş birkaç paket kümesi sunar. Bu kolaylaştırmalar, dağıtımın son kullanıcıya hitap edebilmesini amaçlar.

6 Ekim 2005 tarihinde piyasaya sürülen SUSE Linux 10.0, openSUSE Projesinin ilk sürümüdür.

OpenSUSE Projesi'nin ilk kararlı sürümü olan SUSE Linux 10.0, SUSE Linux 10.0'ın ticari sürümünün yayımlanmasının hemen öncesinde sunuldu. Ek olarak, Novell; Personal versiyonunu durduruldu, Professional versiyonunu sadece "SUSE Linux" olarak yeniden adlandırdı ve "SUSE Linux"u eski Personal versiyonla hemen hemen aynı olacak şekilde yeniden fiyatlandırdı. 2006 yılında 10.2 sürümüyle birlikte, SUSE Linux dağıtımı resmi olarak "açık kaynak " ile benzer şekilde telaffuz edildiği için openSUSE olarak yeniden adlandırıldı.[21][22] 13.2 sürümüne kadar, SLE'den ayrı bakım akışlarına sahip kararlı sabit sürümler projenin iskeletini oluşturuyordu. 2015'in sonlarından itibaren, openSUSE iki ana sürüme ayrıldı: SLE'ye dayalı daha kararlı ve muhafazakar sabit sürüm Leap dağıtımı ve yuvarlanan sürüm dağıtımı Tumbleweed. Tumbleweed ''her şeyi'' en güncel şekilde sunmaya odaklandı.[23]

Yıllar geçtikçe, SuSE Linux kısıtlayıcı, gecikmiş yayınlar içeren bir dağıtım statüsünden ve kapalı bir geliştirme modelinden, herkes için anında ve ücretsiz kullanılabilirlik ve şeffaf ve açık geliştirme ile ücretsiz dağıtım sunan bir iş modeline geçti.[24]

27 Nisan 2011'de Attachmate, Novell'i satın alma işlemini tamamladı. Attachmate, Novell'i iki özerk iş birimine, bunlarNovell ve SUSE olmak üzere ayırdı. Attachmate, SUSE (eski adıyla Novell) ve openSUSE projesi arasındaki ilişkide hiçbir değişiklik yapmadı. 2014 Attachmate Group'un Micro Focus ile birleşmesinden sonra, SUSE openSUSE taahhüdünü yeniden teyit etti.[25]

EQT Partners, 2 Temmuz 2018'de SUSE'yi satın alma niyetlerini açıkladı. Bunun üzerine SUSE ile openSUSE arasındaki ilişkide herhangi bir değişiklik gerçekleşmedi. Bu satın alım, openSUSE Projesi'nin kuruluşundan bu yana SUSE Linux'un üçüncü satın alınışıdır ve 15 Mart 2019'da tamamlanmıştır.[26]

Mevcut Varyasyonlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

openSUSE Tumbleweed

[değiştir | kaynağı değiştir]
Logo openSUSE Tumbleweed
Logo openSUSE Tumbleweed

Tumbleweed, openSUSE Projesi'nin amiral gemisidir. Her gün yeni yazılım güncellemeleri alan ve temelde kırılmaz olan, kararlı ve test edilmiş bir yuvarlanan sürüm: Sistem güncellemelerinin bir sonucu olarak bir arıza meydana gelirse, bir anlık görüntü işlevi, kullanıcıların önceki bir sistem durumuna geri dönmesine olanak tanır. Tumbleweed masaüstü sistemi olarak openSUSE kullanıcıları tarafından tercih edilmektedir.[27]

Eski geliştirme modelinde, her yeni openSUSE sürümüyle (13.0, 13.1, ...), sürekli yeni paketleri alan yeni bir yuvarlanan dağıtım oluşturulurdu. Yeni sürüm yayımlanmak üzereyken ve Tumbleweed bu sürümle birlikte yeniden sıfırlandığında, sıfırlama öncesi sürüm birçok paket için daha yeni kalıyordu ve bu sorunlara yol açtı.

Leap'e geçişle birlikte geliştirme modeli tamamen değiştirildi: Factory First politikasına göre, tüm yazılım paketlerinin bir dağıtıma dahil edilmeden önce Factory'ye gönderilmesi gerekiyordu. Fabrika Dışında, openQA'da günlük anlık görüntü alınır ve test edilir. Testleri başarıyla geçen yansılar, bir sonraki Tumbleweed yansısı olarak yayımlandır. Diğer yuvarlanan salım dağıtımlarından farklı olarak, Tumbleweed, kararlılığı önemli ölçüde artıran test edilmiş bir yuvarlanma sürümü modeliyle yayımlanır.

Teknik olarak Tumbleweed, MicroOS ve Kubic'in temelidir.[kaynak belirtilmeli]

OpenSUSE Leap logosu
OpenSUSE Leap logosu

Leap, her yıl yeni bir sürüme geçilecek şekilde yayımlanır. Bu yayımlar arasında düzenli olarak hata düzeltmeleri ve güvenlikle ilgili güncelleştirmeler alır. Bu, Leap'i bir sunucu işletim sistemi olarak çok çekici kılar,[28] aynı zamanda yönetimi için çok az efor sarf edilmesi gerektirir.[29] Bu durumda çevrimiçi sürüm yükseltmeleri çoğunlukla o kadar sıradan ve sorunsuzdur ki, mizahi bir üslupla topluluk tarafından yer yer ''sıkıcı'' olarak yeniden adlandırılması önerilir.

2015 sonbaharında yayınlanan sürüm için geliştirme ekibi, 42.1 sürüm numarasıyla openSUSE Leap adını aldı. S.u.S.E Linux olarak adlandırılan, Mayıs 1996 tarihli openSUSE sürüm 4.2'de olduğu gibi Otostopçunun Galaksi Rehberi kitap serisindeki "yaşam, evren ve her şey" hakkındaki soruyu ifade eden 42 sayısına bir gönderme yapmaktadır. Bundan sonra, temel paketler SUSE Linux Enterprise'dan, uygulamalar ve masaüstleri ise Tumbleweed'den alınacak şekilde yayımlanmaya başlandı.

2016 yılında Nürnberg'de düzenlenen openSUSE konferansında istatistikler, openSUSE Leap 42.1 ile proje modelinin değişmesinden bu yana artan kullanıcı sayılarının kaydedildiği açıklandı.[30] Buna göre, indirme sayısı artan bir eğilimle ayda 400.000 DVD görüntüsüdür. Yarısı sık sık güncelleme yapan Tumbleweed kullanıcılarının sayısı 60.000'dir. Böylece, Tumbleweed kurulumlarının sayısı geçen yıla göre ikiye katlanmıştı.

İstatistiklerden elde edilen diğer bulgular, çoğu kurulumun DVD görüntüleri aracılığıyla yapıldığıdır. Hakim mimari x64'tür. Kullanıcıların coğrafi dağılımı bu rakamlara göre neredeyse hiç değişmedi. Kullanıcıların üçte biri Almanya'dan, %12'si ABD'de, %5'i Rusya'da ve %3'ü Brezilya'da bulunuyor.[30]

openSUSE MicroOS

[değiştir | kaynağı değiştir]

MicroOS Logosu MicroOS [31] minimalist, kendi kendini idame ettiren ve işlemsel bir sistemdir ve esasen edge computing veya container runtime için kullanılmak üzere tasarlanmıştır, ancak kullanımı yalnızca bununla sınırl değildir. Bazı kullanıcılar tarafından masaüstü sistemi olarak bile kullanılır.[32]

Temel olarak Tumbleweed için mevcut olan tüm yazılımlar MicroOS için de mevcuttur. Podman Container-Runtime ile geldiği için, MicroOS mükemmel bir Container-Host'tur.

Kubic-Logo
Kubic-Logo

Kubernetes ile birlikte gelir ve büyük konteyner ortamları için tasarlanmıştır. OpenSUSE Topluluğu, kayıt defterinde bir dizi kapsayıcı bulundurur [33] Kubic, kod tabanını Tumbleweed ve MicroOS ile paylaşır ve bu nedenle işlem güncellemelerine izin verir [34]

SUSE, sabit disk bölümleme, sistem kurulumu, RPM paket yönetimi, çevrimiçi güncellemeler, ağ ve güvenlik duvarı yapılandırması, kullanıcı yönetimi ve daha fazlasını entegre bir arayüzde işleyen YaST ("Yine başka bir Kurulum Aracı") adlı bir kurulum ve yönetim programı içerir. Yakın zamanda,[ne zaman?] bunlardan biri Bluetooth desteği dahil olmak üzere birçok yeni YaST modülü eklenmiştir. Yast, aynı zamanda tüm yazılım uygulamalarını kontrol eder. SaX2 önceden monitör ayarlarını değiştirmek için YaST'a bütünleştirilmişti, ancak openSUSE 11.3 ile SaX2 kaldırıldı.

GTK kullanıcı arayüzü Leap 42.1'den başlayarak kaldırıldı, bununla birlikte ncurses ve Qt arayüzleri hâlâ bulunuyor.

AutoYaST, YaST2'nin bir parçasıdır ve otomatik kurulum için kullanılır. Yapılandırma bir XML dosyasında saklanır ve kurulum, kullanıcı müdahalesi olmadan gerçekleşir.

WebYaST

WebYaST, YaST'ın web arayüzü sürümüdür. Üzerinde çalıştığı openSUSE makinesinin ayarlarını ve güncellemelerini yapılandırabilir. Ayrıca, ana bilgisayarı kapatabilir ve durumunu kontrol edebilir.

ZYpp paket yönetimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

ZYpp (veya libzypp) bir Linux yazılım yönetim motorudur. ZYpp, openSUSE için varsayılan komut satırı paketi yönetim aracı olan zypper için arka uçtur.

Open Build Service, yazılım geliştiricilere yazılımlarını Mandriva, Ubuntu, Fedora ve Debian dahil birçok dağıtım için derlemek ve yayımlamak için bir kolaylaştırılmış bir araç sağlar. Tipik olarak paketleme sürecini kolaylaştırır, böylece geliştiriciler birçok dağıtım için tek bir programı ve birçok openSUSE sürümünü daha kolay bir şekilde paketleyebilir ve hangi dağıtım sürümünü kullanırlarsa kullansınlar kullanıcılara daha fazla paket sunabilir. Bu araç GNU GPLv2 + lisansı ile yayımlanır.[35]

Delta RPM'nin öntanımlı olarak kullanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Öntanımlı olarak, OpenSUSE bir kurulumu güncellerken Delta RPM'leri kullanır. Bir Delta RPM, bir paketin eski ve yeni sürümü arasındaki farkları içerisinde barındırır. Bu, yalnızca kurulu paket ile yenisi arasındaki değişikliklerin indirildiği anlamına gelir. Bu, özellikle yavaş İnternet bağlantılarında öne çıkan bant genişliği tüketimini ve güncelleme süresini azaltır.

SUSE, uzun yıllar boyunca KDE projesine en çok katkıda bulunan topluluklardan biri oldu. SUSE'nin bu alandaki katkıları çok geniş kapsamlı olmuştur ve kdelibs, KDEBase, Kontact ve kdenetwork gibi KDE'nin birçok bölümünü önemli ölçüde etkilemiştir. Diğer önemli projeler ise şunlardır: KNetworkManager - NetworkManager [36] için bir ön uç ve Kickoff - KDE Plasma Desktop için yeni bir menü.[37]

OpenSUSE Leap, 42.0'dan 15.0 sürümüne kadar en yeni uygulama menüsü Kickoff yerine gelneksel olanı tercih etti. OpenSUSE Leap KDE deneyimi, openSUSE Leap 42.2'den başlayarak KDE Plasma'nın uzun vadeli destek sürümleri üzerine geliştirilir ve desteklenir.[38] OpenSUSE Leap 15.1 ile, Plasma 5 masaüstü artık varsayılan olarak Kickoff tarzı uygulama menüsüne dönüyor.

Ximian grubu Novell'in bir parçası olduğunda F-Spot, Evolution ve Banshee gibi uygulamalarla GNOME'a birçok katkıda bulunmaya başladı. GNOME masaüstü, openSUSE 10.2'den openSUSE 11.4'e kadar klasik çift panelli GNOME menü çubukları yerine döşeme tasarımını kullandı. OpenSUSE 12.1'de slab, en yeni GNOME Shell ve GNOME Fallback tasarımları ile değiştirildi.

OpenSUSE 15.1 altında GNOME 3.26. openSUSE Leap'in GNOME uygulaması Wayland'i 15.0 sürümünden beri varsayılan olarak kullanmaktadır.

OpenSUSE Leap 15.0'dan başlayarak, Wayland üzerinde GNOME varsayılan GNOME oturumu olarak sunulmaktadır.[39] GNOME Classic, Xorg üzerinde GNOME ve "GNOME SLE" görece yeni Wayland tabanlı oturuma alternatif olarak sunulur.

Fabrika ve Tumbleweed

[değiştir | kaynağı değiştir]

Fabrika projesi, bir Linux dağıtımı [40] olan openSUSE Tumbleweed için yuvarlanan bir geliştirme kod tabanıdır. Factory, çoğunlukla openSUSE dağıtım geliştiricileri için dahili bir terim ve openSUSE'nin ana kod tabanına yapılan tüm katkılar için hedef proje olarak kullanılır. Fabrikaya sürekli olarak yeni paket akışı vardır. Sürekli değişim sonucu bu depoların kararlılığı garanti edilemez ve kullanılması önerilmez.

Çekirdek sistem paketleri, openQA aracılığıyla otomatikleştirilmiş testlere girer. Otomatik test tamamlanmış ve depo tutarlı bir durumda olduğunda depo, indirilebilir yansılar ile eşitlenir ve openSUSE Tumbleweed için edinilebilir olur.[41]

2009'dan 2014'e kadar openSUSE projesi, her sekiz ayda bir yeni bir sürüm yayınlamayı hedefliyordu. Leap serisinden önce, 11.2-13.2 sürümlerine iki yıl artı iki ay için kritik güncellemeler sağlanıyordu ve bu da 18 aylık bir beklenen destek ömrü ile sonuçlanıyordu.[42][43]

Leap 42.1 sürümünden başlayarak (sürüm 13.2'den sonra), her büyük sürümün, SUSE Linux Enterprise Sürümleri ile uyumlu bir sonraki ana sürüm (örneğin 42.1, 15.0) mevcut olana kadar en az 36 ay boyunca desteklenmesini kararlaştırdı. Her küçük sürümün (örn. 42.1, 42.2, vb.) SUSE Linux Enterprise Hizmet Paketleriyle uyumlu olarak yıllık olarak piyasaya sürülmesi planlanır ve kullanıcıların, kullanılabilir olduktan sonra 6 ay içinde en son küçük sürüme yükseltmeleri beklenir, bu da beklenen bir destekle 18 aylık yaşam döngüsü sunulması ile sonuçlanır. Tumbleweed sürekli olarak güncellenir ve küçük güncellemelerin ve anlık görüntülerin normal kurulumunun ötesinde herhangi bir yükseltmeye ihtiyaç duymaz.[44]

Evergreen, Leap serisinden önce resmi desteği kesilen sürümler için destek sunmayı amaçlayan bir topluluk projesiydi.

Ad Sürüm Kod adı Çıkış tarihi[45] Destek sonu Linux sürümü
Temel[46] Evergreen[47]
SUSE Linux[48] 10.0 Prague 2005-10-06 2007-11-30 2.6.13
10.1 Agama Lizard 2006-05-11 2008-05-31 2.6.16
openSUSE 10.2 Basilisk Lizard 2006-12-07 2008-11-30 2.6.18
10.3 2007-10-04 2009-10-31 2.6.22
11.0 2008-06-19 2010-06-26 2.6.25
11.1 2008-12-18 2011-01-14 2012-04 2.6.27
11.2 Emerald 2009-11-12 2011-05-12 2013-11 2.6.31
11.3[49] Teal 2010-07-15 2012-01-16 2.6.34
11.4[50] Celadon 2011-03-10 2012-11-05 2015-07 2.6.37
12.1[51] Asparagus 2011-11-16 2013-05-15 3.1.0
12.2[52] Mantis 2012-09-05 2014-01-15 3.4.6
12.3[53] Dartmouth 2013-03-13 2015-01-01 3.7.10
13.1[54] Bottle 2013-11-19 2016-02-03 2016-11[55] 3.11.6
13.2[54] Harlequin 2014-11-04 2017-01-16 3.16.6
openSUSE Leap 42.1[56] Malachite 2015-11-04 2017-05-17 4.1.12
42.2[57] 2016-11-16 2018-01-26[58] 4.4
42.3[59] 2017-07-26 2019-06-30[60] 4.4
15.0[61][62] 2018-05-25[63] 2019-12-03[64] 4.12
15.1[65] 2019-05-22 2021-01-31[66] ? 4.19 ile 5.x arasından bazı eklentilerle 4.12
15.2[67] 2020-07-02[67] 2021-12-31[68] ? 5.3.18[69]
15.3[70] 2021-07-07[71] Deneme aşamasında ? 5.3.18[72]
openSUSE Tumbleweed[73] Yuvarlanıyor. Yuvarlanıyor En yeni kararlı sürüm

EasyTimeline girişi derlenemiyor:

EasyTimeline 1.90


Timeline generation failed: 1 error found
Line 26: at:31/10/2024 color:today width:0.1

- LineData attribute 'at' invalid.

 Date '31/10/2024' not within range as specified by command Period.





DistroWatch Weekly'den Jesse Smith, openSUSE Leap 15.0'ı gözden geçirerek, "sistem yükleyicisini" ve yeni kullanıcılar için kolaylaştırılmış olmasını övdü ancak medya desteği eksikliğini, yavaş başlatma ve kapatma gibi performans sorunlarını da eleştirdi.[74]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "openSUSE - Portal:Distribution". 15 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2015. 
  2. ^ "Novell Announces Agreement to Acquire Leading Enterprise Linux Technology Company SUSE LINUX". Novell. 4 Kasım 2003. 13 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2015. 
  3. ^ "Micro Focus International completes merger with the Attachmate Group". Micro Focus International plc. 20 Kasım 2014. 22 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2015. 
  4. ^ "[opensuse-project] SUSE to be acquired by EQT Partners". lists.opensuse.org (İngilizce). 2 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2018. 
  5. ^ "EQT completes aquisition of SUSE from Micro Focus". www.enterprisetimes.co.uk. 18 Mart 2019. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020. 
  6. ^ "openSUSE Strategy". opensuse.org. 9 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2012. 
  7. ^ "Supported ARM Boards". 5 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Novell Plans to Open SuSE Linux Pro to Community" (İngilizce). opensuse.org. 3 Ağustos 2005. 7 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  9. ^ "opensuse" (İngilizce). 9 Ağustos 2005. 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  10. ^ "OpenSUSE is launched" (İngilizce). opensuse.org. 10 Ağustos 2005. 7 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  11. ^ "Naming Issues" (İngilizce). opensuse.org. 14 Ağustos 2005. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  12. ^ "openSUSE vs. SUSE Linux" (İngilizce). opensuse.org. 25 Ağustos 2005. 6 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  13. ^ "openSUSE Wiki – Hauptseite" (İngilizce). opensuse.org. 4 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  14. ^ "Invitation to OpenSUSE developers" (İngilizce). opensuse.org. 24 Kasım 2006. 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  15. ^ "Working on Foundation & Governance". opensuse.org. 7 Ağustos 2020. 7 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  16. ^ "Bringing Leap and SUSE Linux Enterprise closer together – a proposal" (İngilizce). opensuse.org. 9 Nisan 2020. 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  17. ^ "openSUSE Board" (İngilizce). opensuse.org. 27 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  18. ^ "Election Officials" (İngilizce). opensuse.org. 8 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  19. ^ "Membership Officials" (İngilizce). opensuse.org. 19 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  20. ^ "Managing Firm-Sponsored Open Source Communities". 27 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  21. ^ "SUSE Linux 10.2 Alpha2 Release - and distribution rename". opensuse.org. 16 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2008. 
  22. ^ "SUSE Linux Becomes openSUSE". slashdot.org. 10 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2008. 
  23. ^ "openSUSE Leap 42.1 Becomes First Hybrid Distribution". openSUSE News (İngilizce). 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2019. 
  24. ^ "openSUSE Guiding Principles". 11 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  25. ^ "[opensuse-announce] Statement on the recent Merger announcement". lists.opensuse.org. 20 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2016. 
  26. ^ "Suse is once again an independent company". TechCrunch (İngilizce). 4 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2019. 
  27. ^ "openSUSE Wiki - End of year survey 2020" (İngilizce). opensuse.org. 15 Ocak 2021. 7 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  28. ^ "openSUSE Wiki - End of year survey 2020" (İngilizce). opensuse.org. 15 Ocak 2021. 7 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  29. ^ "openSUSE Wiki - End of year survey 2020" (İngilizce). opensuse.org. 15 Ocak 2021. 7 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  30. ^ a b {{Internet source |url=//www. pro-linux.de/news/1/23694/opensuse-with-rising-user-numbers.html |title=Opensuse-with-rising-user-numbers - Pro-Linux|language=german| date=27 Haziran 2016|call=2020-09-28}
  31. ^ "openSUSE MicroOS" (İngilizce). opensuse.org. 20 Temmuz 2020. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  32. ^ "MicroOS Desktop - the road to daily driving" (İngilizce). opensuse.org. 16 Ekim 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  33. ^ Container Images built by the Open Build Service 30 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., on registry.opensuse.org
  34. ^ "Opensuse Kubic ändert Ausrichtung". pro-linux.de (Almanca). Pro-Linux. 23 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  35. ^ "Complete openSUSE Build Service under GPL available". opensuse-announce mailing list. 9 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2015. 
  36. ^ KNetworkManager - old openSUSE Community Wiki
  37. ^ Kickoff - old openSUSE Community Wiki
  38. ^ "Release announcement 42.2 - openSUSE". en.opensuse.org (İngilizce). 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2018. 
  39. ^ "Features 15.0 - openSUSE". en.opensuse.org (İngilizce). 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2018. 
  40. ^ "Tumbleweed". 12 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2018. 
  41. ^ "Portal:Factory - openSUSE Wiki". en.opensuse.org. 8 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2019. 
  42. ^ "Change in maintenance for openSUSE 11.2 and future versions". opensuse-announce mailing list. 14 Ağustos 2009. 17 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2009. 
  43. ^ "openSUSE Lifetime (as of 2011)". 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2011. 
  44. ^ "openSUSE Roadmap (as of 2018)". 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2015. 
  45. ^ "openSUSE Roadmap". 3 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  46. ^ "openSUSE Lifetime". 26 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  47. ^ "openSUSE Evergreen". 17 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  48. ^ but done by openSUSE project
  49. ^ Yunashko, Bryen (15 Temmuz 2010). "openSUSE 11.3 is here!". opensuse-announce mailing list. 18 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2010. 
  50. ^ "Portal 11.4: openSUSE 11.4 was released on Thursday the 10th of March 2011". 20 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  51. ^ "Portal 12.1: openSUSE 12.1 has been released on Wednesday, the 16th of November 2011". 1 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  52. ^ "Portal 12.2: openSUSE 12.2 has been released on Wednesday September 5th 2012". 27 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  53. ^ "Portal 12.3: openSUSE 12.3 has been released on Wednesday, March 13, 2013". 9 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  54. ^ a b "Supported Regular distributions". 26 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  55. ^ "Evergreen EOL". 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  56. ^ "Release Notes openSUSE 42.1". 29 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  57. ^ "Optimal Release for Linux Professionals Arrives with openSUSE Leap 42.2". 16 Kasım 2016. 16 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  58. ^ "[security-announce] openSUSE Leap 42.2 has reached end of SUSE support". 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  59. ^ "OpenSUSE Roadmap". 28 Nisan 2017. 20 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  60. ^ "openSUSE Leap 42.3 End of Life is Extended - openSUSE News". 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2021. 
  61. ^ "openSUSE Leap's Next Major Version Number". 28 Nisan 2017. 24 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  62. ^ "Development Release: openSUSE 15.0 Beta (Build 109.3) (DistroWatch.com News)". 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2021. 
  63. ^ "openSUSE Leap 15 Release Scheduled for May 25". 29 Nisan 2018. 18 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  64. ^ "openSUSE Leap 15.0 has reached end of SUSE support". 3 Aralık 2019. 4 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  65. ^ DeMaio, Douglas (22 Mayıs 2019). "openSUSE Community Releases Leap 15.1 Version". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  66. ^ Meissner, Marcus (10 Kasım 2020). "Advance notice of discontinuation of openSUSE Leap 15.1". 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  67. ^ a b DeMaio, Douglas (2 Temmuz 2020). "openSUSE Leap "15.2" Release Brings Exciting New Artificial Intelligence (AI), Machine Learning, and Container Packages". openSUSE Release Notes. openSUSE. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020. 
  68. ^ "openSUSE Lifetime". 26 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2020. 
  69. ^ "Features 15.2 openSUSE Wiki". 29 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  70. ^ DeMaio, Douglas (16 Aralık 2020). "Alpha Releases of openSUSE Leap 15.3 are Available for Testing". openSUSE News. openSUSE. 16 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  71. ^ "openSUSE Wiki". 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  72. ^ "openSUSE Wiki". 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  73. ^ "Tumbleweed". 12 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2018. 
  74. ^ Smith. "openSUSE 15" (766). distrowatch.com. 31 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2018. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]