Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
İçeriğe atla

Sabitleyici seçilim: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Botlar
809.385 değişiklik
2 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.131.869 değişiklik
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
1. satır: 1. satır:
[[Dosya:Selection Types Chart tr.png|thumb|sağ|225px|Doğal seçilimin üç farklı türünü gösteren bir grafik gösterimi. Dengelenmiş seçilim 2. grafikte irdelenmiştir. Örnekte görüleceği üzere, zaman içerisinde kısa kuyruklu ve uzun kuyruklu kertenkelelerin sayısı orta uzunluktakilere kıyasla azalma gösterir.]]
[[Dosya:Selection Types Chart tr.png|küçükresim|sağ|225px|Doğal seçilimin üç farklı türünü gösteren bir grafik gösterimi. Dengelenmiş seçilim 2. grafikte irdelenmiştir. Örnekte görüleceği üzere, zaman içerisinde kısa kuyruklu ve uzun kuyruklu kertenkelelerin sayısı orta uzunluktakilere kıyasla azalma gösterir.]]
'''''Sabitleyici seçilim''''' veya '''''dengelenmiş seçilim''''', bazen de '''''çift yönlü seçilim''''', (arıtıcı veya [[negatif seçilim]] ile aynı şey olmayıp bunlarla karıştırılmamalıdır<ref>{{Dergi kaynağı|soyadı= Lemey |ad= Philippe |yardımcıyazarlar= Marco Salemi, Anne-Mieke Vandamme |başlık= The Phylogenetic Handbook |yayıncı= Cambridge University Press |yıl= 2009 |isbn= 978-0-521-73071}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.nature.com/scitable/topicpage/Negative-Selection-1136 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=10 Kasım 2011 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20111102211127/http://www.nature.com/scitable/topicpage/Negative-Selection-1136 |arşiv-tarihi=2 Kasım 2011 |ölüurl=no }}</ref>) [[popülasyon]]un belli bir [[Fenotip|özellik]] değerinin dengelenerek istikrarlaşması ile [[Genetik çeşitlilik|genetik çeşitliliğin]] azaldığı bir [[doğal seçilim]] türüdür. Bu muhtemelen doğal seçilimin en sık olarak görüldüğü ve işlediği mekanizmadır. Dengelenmiş seçilim, ekstrem uç özellik değerlerini elemede yaygın olarak negatif seçilimi (diğer adıyla arıtıcı seçilimi) kullanır.
'''''Sabitleyici seçilim''''' veya '''''dengelenmiş seçilim''''', bazen de '''''çift yönlü seçilim''''', (arıtıcı veya [[negatif seçilim]] ile aynı şey olmayıp bunlarla karıştırılmamalıdır<ref>{{Dergi kaynağı|soyadı= Lemey |ad= Philippe |eşyazarlar= Marco Salemi, Anne-Mieke Vandamme |başlık= The Phylogenetic Handbook |yayıncı= Cambridge University Press |yıl= 2009 |isbn= 978-0-521-73071}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.nature.com/scitable/topicpage/Negative-Selection-1136 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=10 Kasım 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20111102211127/http://www.nature.com/scitable/topicpage/Negative-Selection-1136 |arşivtarihi=2 Kasım 2011 |ölüurl=hayır}}</ref>) [[popülasyon]]un belli bir [[Fenotip|özellik]] değerinin dengelenerek istikrarlaşması ile [[Genetik çeşitlilik|genetik çeşitliliğin]] azaldığı bir [[doğal seçilim]] türüdür. Bu muhtemelen doğal seçilimin en sık olarak görüldüğü ve işlediği mekanizmadır. Dengelenmiş seçilim, ekstrem uç özellik değerlerini elemede yaygın olarak negatif seçilimi (diğer adıyla arıtıcı seçilimi) kullanır.


[[Dallanan seçilim]]in tersi olan dengelenmiş seçilim, ekstrem [[fenotip]]lere sahip bireyleri seçmek yerine ortalama değerlere sahip olan [[varyans]]ları tercih eder. Dallanan seçilim fenotipik [[varyasyon]]u azaltır ve statükoyu korur. Doğal seçilim, ortalama norm veya değerler sahip fenotiplerin üreme başarısını yükseltirken daha şiddetli fenotipleri kaldırmak eğilimindedir.<ref>{{Dergi kaynağı|soyadı1 = Campbell|ad1 = Neil A.|soyadı2 = Reece|ad2 = Jane B.|başlık = Biology|url = https://archive.org/details/biologyc00camp|yayıncı = Benjamin Cummings|sayfalar = [https://archive.org/details/biologyc00camp/page/450 450]–451|tarih =|yıl = 2002|isbn =|postscript = }}</ref>
[[Dallanan seçilim]]in tersi olan dengelenmiş seçilim, ekstrem [[fenotip]]lere sahip bireyleri seçmek yerine ortalama değerlere sahip olan [[varyans]]ları tercih eder. Dallanan seçilim fenotipik [[varyasyon]]u azaltır ve statükoyu korur. Doğal seçilim, ortalama norm veya değerler sahip fenotiplerin üreme başarısını yükseltirken daha şiddetli fenotipleri kaldırmak eğilimindedir.<ref>{{Dergi kaynağı|soyadı1 = Campbell|ad1 = Neil A.|soyadı2 = Reece|ad2 = Jane B.|başlık = Biology|url = https://archive.org/details/biologyc00camp|yayıncı = Benjamin Cummings|sayfalar =[https://archive.org/details/biologyc00camp/page/450 450]-451|tarih =|yıl = 2002|isbn =|postscript= }}</ref>


Buna dair klasik bir örnek insanın [[doğum]]undaki ağırlığıdır. Eğer [[bebek]]ler çok az kilolu olarak doğarlarsa bu durumda daha çabuk [[ısı]] kaybeder ve daha kolay [[bulaşıcı hastalık]]lara yakalanırlar. Ama eğer bebekler daha ağır doğarlarsa bu sefer doğum esnasında [[Pelvis|leğen kemiklerinden]] geçmeleri zorlaşır ve anne ile bebeğin hayatı tehlikeye girebilir. Bu anlamda daha orta ağırlıktaki bebekler daha sık hayatta kalırlar. Ağırlık ve boyut olarak daha büyük veya daha küçük bebeklerde bebek [[ölüm oranı]] çok daha yüksektir.
Buna dair klasik bir örnek insanın [[doğum]]undaki ağırlığıdır. Eğer [[bebek]]ler çok az kilolu olarak doğarlarsa bu durumda daha çabuk [[ısı]] kaybeder ve daha kolay [[bulaşıcı hastalık]]lara yakalanırlar. Ama eğer bebekler daha ağır doğarlarsa bu sefer doğum esnasında [[Pelvis|leğen kemiklerinden]] geçmeleri zorlaşır ve anne ile bebeğin hayatı tehlikeye girebilir. Bu anlamda daha orta ağırlıktaki bebekler daha sık hayatta kalırlar. Ağırlık ve boyut olarak daha büyük veya daha küçük bebeklerde bebek [[ölüm oranı]] çok daha yüksektir.
8. satır: 8. satır:
Dengelenmiş seçilim, çoğu popülasyonda çoğu zaman gerçekleşir. Bu tip bir seçilim, form ve işlev ayrılıklarını engelleme görevi görür. Bu sayede, [[köpekbalıkları]] ve [[eğrelti otları]] gibi bazı organizmaların [[anatomi]]si milyonlarca yıl boyunca değişmeden kalabilirler.
Dengelenmiş seçilim, çoğu popülasyonda çoğu zaman gerçekleşir. Bu tip bir seçilim, form ve işlev ayrılıklarını engelleme görevi görür. Bu sayede, [[köpekbalıkları]] ve [[eğrelti otları]] gibi bazı organizmaların [[anatomi]]si milyonlarca yıl boyunca değişmeden kalabilirler.


Dengelenmiş seçilim, doğrudan ölçülebilen bir dizi farklı [[fenotip]]in toplam seçilim değerlerinin ölçülmesiyle tespit edilebildikleri gibi aynı zamanda [[Ka/Ks oranı]], [[Gen frekansı|alel frekansındaki]] dağılım değişikleri ve [[McDonald-Kreitman-Testi]] gibi çeşitli moleküler dizi verilerinin sınanmasıyla da tespit edilebilir.<ref>{{Dergi kaynağı|yazar=Sheets HD, Mitchell CE |başlık=Why the null matters: statistical tests, random walks and evolution |dergi=Genetica |cilt=112-113 |sayı= |sayfalar=105–25 |yıl=2001 |pmid=11838761 |doi=10.1023/A:1013308409951}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|yazar=McDonald JH, Kreitman M |başlık=Adaptive protein evolution at the Adh locus in Drosophila |dergi=Nature |cilt=351 |sayı=6328 |sayfalar=652–4 |yıl=1991 |pmid=1904993 |doi=10.1038/351652a0}}</ref>
Dengelenmiş seçilim, doğrudan ölçülebilen bir dizi farklı [[fenotip]]in toplam seçilim değerlerinin ölçülmesiyle tespit edilebildikleri gibi aynı zamanda [[Ka/Ks oranı]], [[Gen frekansı|alel frekansındaki]] dağılım değişikleri ve [[McDonald-Kreitman-Testi]] gibi çeşitli moleküler dizi verilerinin sınanmasıyla da tespit edilebilir.<ref>{{Dergi kaynağı|yazar=Sheets HD, Mitchell CE |başlık=Why the null matters: statistical tests, random walks and evolution |dergi=Genetica |cilt=112-113 |sayı= |sayfalar=105-25|yıl=2001 |pmid=11838761 |doi=10.1023/A:1013308409951}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|yazar=McDonald JH, Kreitman M |başlık=Adaptive protein evolution at the Adh locus in Drosophila |dergi=Nature |cilt=351 |sayı=6328 |sayfalar=652-4|yıl=1991 |pmid=1904993 |doi=10.1038/351652a0}}</ref>


İnsan genomundaki DNA'ların yaklaşık %5'i, memelilerde de olduğu gibi, aynı oranlarda arıtıcı seçilimin etkisi altındadır.<ref>{{Doi|10.1101/gr.6406307}}</ref> Daha fazla lokuslar, düzenleyici dizileri ve miRNA'lar de dahil olmak üzere hızla gelişip evrilebilirler.<ref>{{Doi|10.1101/gr.6146507}}</ref>
İnsan genomundaki DNA'ların yaklaşık %5'i, memelilerde de olduğu gibi, aynı oranlarda arıtıcı seçilimin etkisi altındadır.<ref>{{Doi|10.1101/gr.6406307}}</ref> Daha fazla lokuslar, düzenleyici dizileri ve miRNA'lar de dahil olmak üzere hızla gelişip evrilebilirler.<ref>{{Doi|10.1101/gr.6146507}}</ref>
26. satır: 26. satır:


== Kaynakça ==
== Kaynakça ==
*{{Dergi kaynağı|soyadı1 = Campbell|ad1 = Neil A.|soyadı2 = Reece|ad2 = Jane B.|başlık = Biology|url = https://archive.org/details/biologyc00camp|yayıncı = Benjamin Cummings|sayfalar = [https://archive.org/details/biologyc00camp/page/450 450]–451|tarih =|yıl = 2002|isbn =|postscript = }} {{İng}}
*{{Dergi kaynağı|soyadı1 = Campbell|ad1 = Neil A.|soyadı2 = Reece|ad2 = Jane B.|başlık = Biology|url = https://archive.org/details/biologyc00camp|yayıncı = Benjamin Cummings|sayfalar =[https://archive.org/details/biologyc00camp/page/450 450]-451|tarih =|yıl = 2002|isbn =|postscript= }} {{İng}}
*{{Dergi kaynağı|soyadı= Lemey |ad= Philippe |yardımcıyazarlar= Marco Salemi, Anne-Mieke Vandamme |başlık= Filogenetik El Kitabı |yayıncı= Cambridge University Press |yıl= 2009 |isbn= 978-0-521-73071}} {{İng}}
*{{Dergi kaynağı|soyadı= Lemey |ad= Philippe |eşyazarlar= Marco Salemi, Anne-Mieke Vandamme |başlık= Filogenetik El Kitabı |yayıncı= Cambridge University Press |yıl= 2009 |isbn= 978-0-521-73071}} {{İng}}
*http://www.nature.com/scitable/topicpage/Negative-Selection-1136 {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20111102211127/http://www.nature.com/scitable/topicpage/Negative-Selection-1136 |tarih=2 Kasım 2011 }}
*http://www.nature.com/scitable/topicpage/Negative-Selection-1136 {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20111102211127/http://www.nature.com/scitable/topicpage/Negative-Selection-1136 |tarih=2 Kasım 2011 }}
*{{Dergi kaynağı|yazar=Sheets HD, Mitchell CE |başlık=Değersizlik Neden Önemli? İstatistiksel Testler, Rastlantısal Gidişler ve Evrim |dergi=Genetica |cilt=112-113 |sayı= |sayfalar=105–25 |yıl=2001 |pmid=11838761 |doi=10.1023/A:1013308409951}} {{İng}}
*{{Dergi kaynağı|yazar=Sheets HD, Mitchell CE |başlık=Değersizlik Neden Önemli? İstatistiksel Testler, Rastlantısal Gidişler ve Evrim |dergi=Genetica |cilt=112-113 |sayı= |sayfalar=105-25|yıl=2001 |pmid=11838761 |doi=10.1023/A:1013308409951}} {{İng}}
*{{Dergi kaynağı|yazar=McDonald JH, Kreitman M |başlık=Drosophila Adh Lokusunda Adaptif Protein Evrimi |dergi=Nature |cilt=351 |sayı=6328 |sayfalar=652–4 |yıl=1991 |pmid=1904993 |doi=10.1038/351652a0}} {{İng}}
*{{Dergi kaynağı|yazar=McDonald JH, Kreitman M |başlık=Drosophila Adh Lokusunda Adaptif Protein Evrimi |dergi=Nature |cilt=351 |sayı=6328 |sayfalar=652-4|yıl=1991 |pmid=1904993 |doi=10.1038/351652a0}} {{İng}}
*{{Dergi kaynağı|soyadı= Pheasant |ad= Michael |yardımcıyazarlar= John S. Mattick1 |başlık= İşlevsel İnsan DNA Dizilerinin Tahminlerinin Yükseltimesi |yayıncı= Cold Spring Harbor Laboratory Press |yıl= 2007 |doi= 10.1101/gr.6406307}} {{İng}}
*{{Dergi kaynağı|soyadı= Pheasant |ad= Michael |eşyazarlar= John S. Mattick1 |başlık= İşlevsel İnsan DNA Dizilerinin Tahminlerinin Yükseltimesi |yayıncı= Cold Spring Harbor Laboratory Press |yıl= 2007 |doi= 10.1101/gr.6406307}} {{İng}}
*{{Doi|10.1101/gr.6146507}} {{İng}}
*{{Doi|10.1101/gr.6146507}} {{İng}}


Sayfanın 03.38, 6 Aralık 2020 tarihindeki hâli

Doğal seçilimin üç farklı türünü gösteren bir grafik gösterimi. Dengelenmiş seçilim 2. grafikte irdelenmiştir. Örnekte görüleceği üzere, zaman içerisinde kısa kuyruklu ve uzun kuyruklu kertenkelelerin sayısı orta uzunluktakilere kıyasla azalma gösterir.

Sabitleyici seçilim veya dengelenmiş seçilim, bazen de çift yönlü seçilim, (arıtıcı veya negatif seçilim ile aynı şey olmayıp bunlarla karıştırılmamalıdır[1][2]) popülasyonun belli bir özellik değerinin dengelenerek istikrarlaşması ile genetik çeşitliliğin azaldığı bir doğal seçilim türüdür. Bu muhtemelen doğal seçilimin en sık olarak görüldüğü ve işlediği mekanizmadır. Dengelenmiş seçilim, ekstrem uç özellik değerlerini elemede yaygın olarak negatif seçilimi (diğer adıyla arıtıcı seçilimi) kullanır.

Dallanan seçilimin tersi olan dengelenmiş seçilim, ekstrem fenotiplere sahip bireyleri seçmek yerine ortalama değerlere sahip olan varyansları tercih eder. Dallanan seçilim fenotipik varyasyonu azaltır ve statükoyu korur. Doğal seçilim, ortalama norm veya değerler sahip fenotiplerin üreme başarısını yükseltirken daha şiddetli fenotipleri kaldırmak eğilimindedir.[3]

Buna dair klasik bir örnek insanın doğumundaki ağırlığıdır. Eğer bebekler çok az kilolu olarak doğarlarsa bu durumda daha çabuk ısı kaybeder ve daha kolay bulaşıcı hastalıklara yakalanırlar. Ama eğer bebekler daha ağır doğarlarsa bu sefer doğum esnasında leğen kemiklerinden geçmeleri zorlaşır ve anne ile bebeğin hayatı tehlikeye girebilir. Bu anlamda daha orta ağırlıktaki bebekler daha sık hayatta kalırlar. Ağırlık ve boyut olarak daha büyük veya daha küçük bebeklerde bebek ölüm oranı çok daha yüksektir.

Dengelenmiş seçilim, çoğu popülasyonda çoğu zaman gerçekleşir. Bu tip bir seçilim, form ve işlev ayrılıklarını engelleme görevi görür. Bu sayede, köpekbalıkları ve eğrelti otları gibi bazı organizmaların anatomisi milyonlarca yıl boyunca değişmeden kalabilirler.

Dengelenmiş seçilim, doğrudan ölçülebilen bir dizi farklı fenotipin toplam seçilim değerlerinin ölçülmesiyle tespit edilebildikleri gibi aynı zamanda Ka/Ks oranı, alel frekansındaki dağılım değişikleri ve McDonald-Kreitman-Testi gibi çeşitli moleküler dizi verilerinin sınanmasıyla da tespit edilebilir.[4][5]

İnsan genomundaki DNA'ların yaklaşık %5'i, memelilerde de olduğu gibi, aynı oranlarda arıtıcı seçilimin etkisi altındadır.[6] Daha fazla lokuslar, düzenleyici dizileri ve miRNA'lar de dahil olmak üzere hızla gelişip evrilebilirler.[7]

Ayrıca bakınız

Dipnotlar

  1. ^ Lemey, Philippe (2009). "The Phylogenetic Handbook". Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-73071 |isbn= değerini kontrol edin: length (yardım). 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2011. 
  3. ^ Campbell, Neil A.; Reece, Jane B. (2002). "Biology". Benjamin Cummings. ss. 450-451. 
  4. ^ Sheets HD, Mitchell CE (2001). "Why the null matters: statistical tests, random walks and evolution". Genetica. Cilt 112-113. ss. 105-25. doi:10.1023/A:1013308409951. PMID 11838761. 
  5. ^ McDonald JH, Kreitman M (1991). "Adaptive protein evolution at the Adh locus in Drosophila". Nature. 351 (6328). ss. 652-4. doi:10.1038/351652a0. PMID 1904993. 
  6. ^ DOI:10.1101/gr.6406307
  7. ^ DOI:10.1101/gr.6146507

Kaynakça

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sabitleyici_seçilim&oldid=24303256" sayfasından alınmıştır