2001 Einstein
_Einstein.png) Einstein'ın ışık eğrisi modeli | |
| Keşif | |
|---|---|
| Keşfeden | P. Wild |
| Keşif yeri | Zimmerwald Obs. |
| Keşif tarihi | 5 March 1973 |
| Adlandırmalar | |
| MPC belirtmesi | (2001) Einstein |
Adın kaynağı | Albert Einstein (physicist) |
Alternatif adlandırma | 1973 EB |
| Yörünge özellikleri | |
| Belirsizlik parametresi 0 | |
| Gözlem yayı | 43.43 yr (15.864 days) |
| Günöte | 2.1242 AU |
| Günberi | 1.7430 AU |
| 1.9336 AU | |
| Dış merkezlik | 0.0986 |
| 2.69 yr (982 days) | |
| 150.59° | |
| 0° 21d 59.76s / day | |
| Eğiklik | 22.683° |
| 357.08° | |
| 217.74° | |
| Fiziksel özellikler | |
| X (Tholen), Xe (SMASS) X · E B–V = 0.720 U–B = 0.261 | |
| 12.85 | |
| 5,4846±0,0001 sa 5,485±0,002 h 5,48503±0,00005 h (S) 5,487±0,001 h | |
| 0.40 (assumed) 0,810±0,169 | |
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
2001 Einstein (provizyon adı: 1973 EB), İsviçreli gökbilimci Paul Wild tarafından 5 Mart 1973'te, İsviçre'nin Bern yakınlarındaki Zimmerwald Gözlemevi'nde keşfedilerek[1] fizikçi Albert Einstein'ın adını alan, asteroit kuşağının en iç bölgesindeki parlak bir Hungaria asteroitidir. X-tipi asteroit (Xe) 5,5 saatlik bir dönüş periyodu ve yaklaşık 5 km çapa sahiptir.[2]
Yörünge ve sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Einstein, Güneş Sistemindeki en yoğun asteroit konsantrasyonunu oluşturan Hungaria ailesinin üyesidir. İç ana kuşakta, 2 yıl 8 ayda (982 gün) bir, 1,7-2,1 AU uzaklıkta Güneş yörüngesinde dönmekte olan Einstein'ın yörüngesi, ekliptiğe göre 0,10'luk bir dış merkezliğe ve 23°'lik bir eğikliğe sahiptir.[3] Asteroidin gözlem yayı ise, ön keşifler yapılmadığı için 1973'te keşfedilmesi ile başlamıştır.[1]
Adlandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu küçük gezegene ve bir ay kraterine, Alman kökenli, Nobel fizik ödüllü, İsviçre-Amerikalı fizikçi Albert Einstein'ın (1879-1955) onuruna Einstein ismi verildi.[2] Resmi isim Minor Planet Center tarafından 15 Ekim 1977'de yayınlandı.[4] Arthur C. Clarke, 3001: The Final Odyssey adlı romanının son metninde, 2001 asteroitine kendi adının verilmesini umduğu şeklinde bir şaka yaptı, ancak astreoite ondan önce Einstein'ın adı verildi. Clarke ise sonrasında 5020 Asimov ile birlikte adlandırılan 4923 Clarke astreoiti ile onurlandırıldı.
Fiziksel özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Tholen sınıflandırması, Einstein'ın X tipi bir asteroit olduğunu belirtirken; SMASS sınıflandırması, X tipinden, daha parlak olan E tipi asteroitlere geçiş yapan bir Xe alt tipi olduğunu belirtmektedir.
Dönüş periyodu
[değiştir | kaynağı değiştir]Fotometrik gözlemler ile asteroitin birkaç rotasyonel ışık eğrisi elde edildi. İlk ışık eğrisi, Aralık 2004'te Amerikan gök bilimci Brian Warner tarafından, Palmer Divide Gözlemevi'nde (PDS), 0,66 kadir'lik bir parlaklık değişimi ile 5.487 saatlik bir dönüş periyodu verdi.[5] 2008 ve 2012 yılları arasında, PDS'deki üç tane ek ışık eğrisi, sırasıyla 0,67; 0,74 ve 1,02'lik genlikler ve 5.485 saatlik bir süre ile önceki ölçüme çok yakın bir değer verdi.[6][7][8] Diğer ışık eğrileri ise Hanuš tarafından Fransız CNES ve diğer kurumlarda 5.48503 saat;[9] İtalyan gök bilimci Federico Manzini ile Aralık 2012'den itibaren Jean Strajnic ve Raoul Behrend tarafından ise Novara'daki SAS gözlemevinde 0,66 genlik, 5.4846 saat olarak ölçüldü.[10]
Çap ve yansıtabilirlik
[değiştir | kaynağı değiştir]NASA'nın uzay tabanlı Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Gezgini'nin (WISE), NEOWISE misyonu tarafından gerçekleştirilen ölçümüne göre, asteroit 4,0 km çapındadır ve yüzeyi 0,81'lik çok yüksek bir albedo'ya sahiptir. Bu nedenle WISE, bu astreoiti E tipi olarak tanımlar.[11] Collaborative Asteroid Lightcurve Link (CALL) ise daha düşük, ancak yine de ortalamaya göre yüksek bir değer olan 0,40'lık bir albedo varsayarak astreoitin çapını 5,7 kilometre olarak hesaplar; albedo ne kadar düşükse, sabit bir mutlak kadir için gövdenin çapı o kadar büyük olur.[12]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "IAU Minor Planet Center". www.minorplanetcenter.net. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2020.
- ^ a b Schmadel, Lutz D., (Ed.) (2007), "(2001) Einstein", Dictionary of Minor Planet Names (İngilizce), Berlin, Heidelberg: Springer, ss. 162-162, doi:10.1007/978-3-540-29925-7_2002, ISBN 978-3-540-29925-7, erişim tarihi: 9 Aralık 2020
- ^ "JPL Small-Body Database Browser". ssd.jpl.nasa.gov. 19 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2020.
- ^ Schmadel, Lutz (2009). "Dictionary of Minor Planet Names" (İngilizce). doi:10.1007/978-3-642-01965-4.
- ^ Warner, Brian D. (1 Eylül 2005). "Asteroid lightcurve analysis at the Palmer Divide Observatory - winter 2004-2005". Minor Planet Bulletin. 32: 54-58. 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2020.
- ^ Warner, Brian D. (1 Nisan 2010). "Asteroid Lightcurve Analysis at the Palmer Divide Observatory: 2009 September-December". Minor Planet Bulletin. 37: 57-64.
- ^ Warner, Brian D. (Ekim 2008). "Asteroid Lightcurve Analysis at the Palmer Divide Observatory: February-May 2008". Minor Planet Bulletin (İngilizce). 35 (4): 163-166. ISSN 1052-8091. 26 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Warner, Brian D. (Nisan 2013). "Asteroid Lightcurve Analysis at the Palmer Divide Observatory: 2012 September - 2013 January". Minor Planet Bulletin (İngilizce). 40 (2): 71-80. ISSN 1052-8091.
- ^ Hanuš, J.; Ďurech, J.; Oszkiewicz, D. A.; Behrend, R.; Carry, B.; Delbo, M.; Adam, O.; Afonina, V.; Anquetin, R.; Antonini, P.; Arnold, L. (1 Şubat 2016). "New and updated convex shape models of asteroids based on optical data from a large collaboration network". Astronomy & Astrophysics (İngilizce). 586: A108. doi:10.1051/0004-6361/201527441. ISSN 0004-6361. 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2020.
- ^ "CdR&CdL: Courbe de rotation et luminosité d'astéroïdes, de comètes et d'étoiles variables". obswww.unige.ch. 3 Ağustos 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2020.
- ^ Mainzer, A.; Grav, T.; Masiero, J.; Hand, E.; Bauer, J.; Tholen, D.; McMillan, R. S.; Spahr, T.; Cutri, R. M.; Wright, E.; Watkins, J. (1 Kasım 2011). "NEOWISE Studies of Spectrophotometrically Classified Asteroids: Preliminary Results". The Astrophysical Journal. 741: 90. doi:10.1088/0004-637X/741/2/90. ISSN 0004-637X. 5 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2020.
- ^ "Minor Planet". www.minorplanet.info. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- YouTube'da video (4.03 dk.)
- 2001 Einstein'ın Işık eğrisi grafiği 22 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Palmer Divide Gözlemevi, BD Warner (2012)
- Işık eğrisi Veritabanı Sorgusu 10 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (LCDB), www.minorplanet.info
- Küçük Gezegen Adları Sözlüğü, Google kitaplar
- Asteroitler ve kuyruklu yıldızların dönüş eğrileri, CdR 29 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Cenevre Gözlemevi, Raoul Behrend
- Keşif Koşulları: Numaralı Küçük Gezegenler (1) - (5000)22 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Küçük Gezegen Merkezi