Arslan Argun
Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Temmuz 2021) |
Arslan Argun'un Babası Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan'dır. Ahbârüd Devleti's Selçukıyye'de 1066 yılında Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan'ın Cend'deki dedesi Selçuk Bey'in mezarını ziyarete gittiğinde oğlu Arslan Argun'a Harezm melikliğini verdiğini anlatılır. Lakin Arslan Argun'un 1097 yılında 26 yaşında öldüğünü düşünürsek Arslan Argun 1071 yılında doğmuştur. Bu yoldan gidersek 1066 yılında Alparslan'ın Harezm melik olarak atadığı evladı en büyük oğlu Ayaz'dır. Çünkü Ayaz 1066 yılında yapılan sefere refakat etmiştir.
Arslan Argun önemli yerlere melik atanmamıştı. Arslan Argun'un ağabeyleri Tutuş Suriye'ye, Şihabüddevle Tekiş ise Belh'e melik olarak atanmıştı. Arslan Argun'un ağabeyleri Tutuş ve Tekiş getirisi yüksek yerlere atanırken Arslan Argun Hamedan ve Save'ye atanmıştı. 1092 yılında Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah yanına kardeşi Arslan Argun'u da alarak Bağdat'a gitmişti. Bir süre sonra Sultan Melikşah Bağdat'da ölmüş, Arslan Argun yanına 7 memlükü (Esir veya köleler arasından seçilip özel eğitimden geçirildikten sonra hükümdarın muhafız birliğine alınan ve zamanla aristokrat bir sınıf oluşturan ücretli askerler.[1]) da alarak Bağdat'dan Hamedan'a gitti.
1092 yılında Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah ölünce iç ve dıştaki düşmanlar belli olmuş ve taht kavgaları vuku bulmuştu. Bazı devlet adamlarının kışkırtmalarıyla Arslan Argun Horasan'a gitti; lakin şehre giremedi. Fakat Merv valisi Kudan Arslan Argun'u Merv'e aldı. Arslan Argun önce Nizamülmülk'ün oğlu Fahrülmülk'ün elinden Belh'i aldı. Sonradan Arslan Argun Tirmiz ve Nişabur'a sahip oldu ve Horasan'ın büyük bir bölümünü fethetti. Sonradan Arslan Argun yeğeni Berkyaruk'a haber göndererek Nişabur hariç Çağrı Bey'in tüm topraklarını kendisine verilmesi ve bunun karşılığında Berkyaruk'u tanıyacağını ve Berkyaruk'a vergi ödeyeceğini söyledi.Berkyaruk kardeşi Mahmud ve amcası Tutuş'la uğraştığı için Arslan Argun'a cevap vermedi. Berkyaruk Arslan Argun'a cevap vermeyerek Arslan Argun'un teklifini kabul etmiş oldu.
1095 yılında Berkyaruk amcası Tutuş'u Rey Savaşı'nda yendi. Berkyaruk Arslan Argun'u da bertaraf etmek için bir diğer amcası Böri Bars'ı gönderdi. Böri Bars'ın yanında tecrübeli emirlerden Yağız ve Altuntaş, ayrıcana da Türkmenler üzerinde nüfus sahibi olan oğlu Mesud'u da getirmişti. Böri Bars yapılan savaşta Arslan Argun'u yendi. Arslan Argun Belh'e çekildi. Savaş sonrası Altuntaş kıskançlıktan Mesud'u öldürdü. Böri Bars oğlu Mesud'un ölümüne oldukça üzülmüştü. Bori Bars Herat'tayken Arslan Argun Belh'den Merv'e geldi ve Merv'e girerek halkın çoğunu öldürerek surları yıktı. Haberi alan Bori Bars Merv üzerine hareket ettiysede yenilerek esir edildi. Arslan Argun kardeşi Bori Bars'ı bir süre Tirmiz kalesinde hapsettikten sonra öldürdü (1095).
Bori Bars'ın Arslan Argun tarafından öldürüldüğü haberini alan Berkyaruk 1097 yılında kardeşi Sencer'i Arslan Argun üzerine gönderdi. Lakin Sencer Horasan'a ulaşmadan Arslan Argun bir kölesi tarafından öldürüldü (1097). Arslan Argun'u öldüren köle kendisine sorulan bir soruda Arslan Argun'un halka zulmettiğini ve halkı zulümden kurtarmak için Arslan Argun'u öldürdüğünü söylemiştir. Kölenin sözünü kaynaklar desteklemektedir.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "MEMLÜK - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 29 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/537047 9 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.