Ayla Erduran
| Ayla Erduran | |
|---|---|
.jpg) | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 22 Ağustos 1934 İstanbul, Türkiye |
| Tarzlar | Klasik Batı Müziği |
| Meslekler | Keman virtüözü |
| Çalgılar | Keman |
Ayla Erduran (d. 22 Ağustos 1934, İstanbul), Türk keman sanatçısı.
Türkiye'de ve dünyanın birçok yerinde verdiği başarılı konserler ile dünyaca tanınmış bir keman virtüözüdür. 1971'de Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı unvânına lâyık görüldü. 1973'ten 1990'lara kadar İsviçre'deki Conservatoire Populaire'de ve Lozan Konservatuvarı ustalık sınıfında öğretmenlik yaptı.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]22 Ağustos 1934 tarihinde İstanbul'da doğdu. Babası, üroloji alanında Türkiye'nin öncü doktorlarından Behçet Sabit Erduran, annesi Kadriye Erduran'dır.[1][2][3]
Dört yaşında Karl Berger'in öğrencisi olarak kemana başladı. İlk resitalini on yaşında, Ferdi Ştatzer eşliğinde Saray Sineması'nda verdi.
1946-1951 yılları arasında Paris Konservatuvarı'nda eğitim görerek keman bölümünden birincilikle mezun oldu. 1951 - 1955 yılları arasında ABD'de, 20'inci yüzyılın en önemli keman hocası Ermeni İvan Galamyan ve keman virtüözü Zino Francescatti ile özel olarak çalıştı. ABD'deki ilk konserini Newark'ta, Thomas Schermann yönetimindeki orkestrayla verdi.
Avrupa'daki konser kariyerine Polonya'da, Varşova Filarmoni Orkestrası eşliğinde çaldığı Glazunov'un keman konçertosuyla başladı.
1957 - 1958 yılları arasında Moskova Konservatuvarı'nda David Oistrakh ile çalıştı. 1957 Wieniawski yarışmasında yüz yirmi kemancı arasında ilk altıya girerek ödül kazandı.[3][4] Bu ödülle birlikte meslek yaşamında yükselmeye başladı.[1] 1958'de Ulvi Cemal Erkin'in keman konçertosunun ilk seslendirişini, Brüksel'de bestecisi yönetiminde Belçika Kraliçesi Elizabeth'in de izlediği bir konserde gerçekleştirdi.[3]
Avrupa'nın çeşitli kentlerinde, Güney Amerika'da ve ABD, Kanada, Orta Doğu, Hindistan, Afrika, Rusya, Azerbaycan ve Türkiye'nin pek çok köşesinde turneler yaptı. 1963'te Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ile Orta Doğu turnesine çıktı ve Anadolu'nun çeşitli köşelerinde konserler verdi.
1964'te Mithat Fenmen eşliğinde Londra'da verdiği ilk resitalinde Harriet Cohen-Olga Verney ödülünü kazandı. 1965'te yine Londra'da Albert Hall'de şef Rojdestvenski yönetiminde Brahms'ın keman konçertosunu seslendirdiği konser BBC tarafından naklen yayınlandı. 1968'de Verda Erman ile birlikte Afrika turnesine çıktı.
1970'te Hollanda'da Beethoven Ödülü'nü kazandı. 1971'de Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı unvânı aldı.
1985'te Paita yönetiminde Londra Filarmoni Orkestrası ile Brahms konçertosunu plağa aldı. Jean Sibelius'un 100. yılında Ansermet yönetiminde Suisse Romande Orkestrası ile bestecinin keman konçertosunu çaldı.
1973'ten 1990'lara kadar İsviçre'deki Conservatoire Populaire'de ve Lozan Konservatuvarı ustalık sınıfında öğretmenlik yaptı.
Uzun süre 1710 yapımı Stradivarius bir keman çalan sanatçı,[5] 1994 yılında Guarnerius 1720 yapımı bir keman kullanmaya başladı. Erduran, ikili konçertolarda Menuhin, Szeryng, Navarra, Iogor Oistrakh, Valery Oistrakh, Pikaizen, Fallot, Collins gibi sanatçılarla çaldı.
Carlos Paita yönetimindeki Londra Filarmoni Orkestrası'yla çaldığı Brahms'ın keman konçertosunu kaydetti. Ayşegül Sarıca ile seslendirdiği Franck, Debussy ve Grieg'in keman-piyano sonatları UPR Classics olarak, Richard Beck ve Armin Jordan yönetiminde Suisse Romande Orkestrası'yla seslendirdiği Brahms ve Bruch Konçertoları Gallo CD'si olarak piyasaya sunuldu. Erduran, Edward Elgar'ın Keman Konçertosu'nun Türkiye'deki ilk seslendirisini gerçekleştirdi.
Yaşamı 2002 yılında Evin İlyasoğlu tarafından "Ayla'yı Dinler misiniz?" adıyla biyografik roman olarak kaleme alındı.[3]
2006 yılında Sevda - Cenap And Müzik Vakfı tarafından onur ödülü altın madalyası ile onurlandırılan bu madalyayı almasından sonra sanatçının müzikle ve kemanla ilişkisi Erhan Karaesmen tarafından "Evrenimizi İç Işıklarıyla Aydınlatanlar Ayla Erduran Müzik Ve Keman" (2007) adıyla kitaplaştırıldı.
2012'de merkezi Paris'te bulunan 'Société d'Encouragement au Progrés' tarafından "meslekleriyle iz bırakan ve fark yaratan" kişilere sunulan ve Fransız Senatosu ile birlikte verilen "Médallie D'honneur – Médaille de Vermeil" ile onurlandırıldı.[6]
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Ödül töreni | Kategori | Çalışma | Sonuç |
|---|---|---|---|---|
| 1971 | Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı unvanı | Kazandı | ||
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b İlyasoğlu, Evin (Ağustos 2011). Ayla'yı Dinler misiniz? (4. Basım bas.). Remzi Kitabevi. ISBN 978-975-14-0870-9.
- ^ "Dünyaca ünlü keman virtüözü Ayla Erduran: Flört etmek için çok geç kalınmış bir hayattı benimki..." t24.com.tr/. t24.com.tr haber sitesi 16 Ağustps 2015. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2017.
- ^ a b c d "Ayla Erduran". kemancilar.net/. Kemancilar.net sitesi. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2017.
- ^ "Prizewinners of International Henryk Wieniawski Violin Competitions". www.wieniawski.com/. Uluslarararsı Henryk Wieniawski Keman Yarışması web sitesi. 9 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2017.
- ^ "Kemanımla Ona Bir Ses..." www.cumhuriyet.com.tr/. Cumhuriyet gazetesi, 9 ağustos 2013. 11 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2017.
- ^ "Ayla Erduran'a Onur Madalyası". www.andante.com.tr/t. Andante dergisi, 4 Haziran 2012. 11 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2017.
