CA19-9
| |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
Diğer adlar sialyl LeA, SLeA, cancer antigen 19-9, CA19-9 | |
| Tanımlayıcılar | |
3D model (JSmol)
|
|
| MeSH | sialyl+Lewis+A |
| |
| Özellikler | |
| Kimyasal formül | C31H52N2O23 |
| Molekül kütlesi | 820,74 g mol−1 |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Sialil-Lewis A olarak da bilinen karbonhidrat antijeni 19-9 (CA19-9), genellikle hücrelerin yüzeyindeki O- glikanlarına bağlanan bir tetrasakkarit. Antijenin, hücreler arası tanıma süreçlerinde önemli bir rol oynadığı bilinmektedir. Aynı zamanda özellikle pankreas kanseri tedavisinde kullanılan bir tümör markerıdır.[1]
Yapı
[değiştir | kaynağı değiştir]CA19-9, Lewis AntigenA'nın siyalillenmiş formudur. Neu5Acα2-3Galβ1-3 [Fuca1-4] GlcNAcβ sekansına sahip bir tetrasakkarittir.
Tıbbi önem
[değiştir | kaynağı değiştir]Tümör markeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Amerikan Klinik Onkoloji Derneği kılavuzları, CA19-9'un kanser, özellikle de pankreas kanseri için bir tarama testi olarak kullanılmasını önermemektedir. Bunun nedeni, testin birçok durumda yanlış negatif vererek kanseri olan kişileri atlaması veya hiç kanseri olmayan kişilerde anormal olarak yükselmiş (yanlış pozitif) değerlerin bulunabiliyor olmasıdır. CA19-9'un ana kullanımı bu nedenle bir pankreas tümörünün CA19-9 salgılayıp salgılamadığını görmektir. Eğer madde tümör tarafından salgılanıyorsa, tümör tedavi edildiğinde seviyelerin düşmesi, hastalık tekrar ederse ise tekrar yükselmesi beklenmektedir.[2] Bu nedenle marker nüks durumunda bir işaretleyici olarak kullanılabilir.
Pankreas kitleleri olan kişilerde, CA19-9, kanser ve dokuyu ilgilendiren diğer hastalıkların ayırt edilmesinde yararlı olabilir.[1][3]
Sınırlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]CA19-9, kolorektal kanser, özofagus kanseri ve hepatosellüler karsinom gibi birçok gastrointestinal kanser türünde yükselebilir.[1] Kanser dışında, pankreatit, siroz ve safra kanalı hastalıklarında da yüksek seviyeler gözlemlenebilir.[3] Değer, safra yollarında tıkanma olan kişilerde de yükselebilir.
Kırmızı kan hücrelerinde yer alan bir kan grubu antijeni olan Lewis antijeni A eksikliğine sahip hastalarda (Kafkas ırkı popülasyonunun yaklaşık %10'u), büyük tümörler olsa bile hastalarda CA19-9 herhangi bir hücre tarafından üretilmez.[2][3] Bunun nedeni Lewis antijeni A üretmek için gerekli olan bir fukosiltransferaz enziminin eksikliğinden kaynaklanmaktadır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]CA19-9, 1981'de kolon kanseri ve pankreas kanseri olan hastaların serumlarında ilk kez keşfedildi.[4] Kısa bir süre sonra karakterize edilen maddenin, öncelikli olarak müsin tarafından taşındığı bulundu.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Perkins (2003). "Serum tumor markers". American Family Physician. 68 (6): 1075-1082. 3 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020.
- ^ a b "ASCO 2006 update of recommendations for the use of tumor markers in gastrointestinal cancer". J. Clin. Oncol. 24 (33): 5313-27. 2006. 28 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020.
- ^ a b c "Systematic review of carbohydrate antigen (CA19-9) as a biochemical marker in the diagnosis of pancreatic cancer". Eur J Surg Oncol. 33 (3): 266-70. Nisan 2007.
- ^ "Specific antigen in serum of patients with colon carcinoma". Science. 212 (4490): 53-5. 1981.
- ^ Magnani (15 Haziran 2004). "The discovery, biology, and drug development of sialyl Lea and sialyl Lex". Archives of Biochemistry and Biophysics. 426 (2): 122-31.