Dermatofitoz
Dermatofitoz, derinin mantar enfeksiyonudur..[1] Tipik olarak kırmızı, kaşıntılı, pullu, dairesel bir döküntü ile sonuçlanır.[2] Etkilenen bölgede saç dökülmesi olabilir.[2] Semptomlar maruziyetten dört ila on dört gün sonra görülür.[2] Belirli bir zamanda birden çok alan etkilenebilir.[3]
Yaklaşık 40 mantar türü dermatofitoza neden olabilir.[1] Tipik olarak Trichophyton, Microsporum veya Epidermophyton etkendir.[1] Risk faktörleri arasında genel duşların kullanılması, güreş gibi temas sporları, aşırı terleme, hayvanlarla temas, obezite ve zayıf bağışıklık sistemi yer alır.[3][4] Saçkıran diğer hayvanlardan insanlara veya insanlar arasında yayılabilir.[4] Teşhis genellikle görünüm ve semptomlara dayanır.[5] Kültür alınarak veya mikroskop altında deri kazıma işlemine bakılarak da tanı doğrulanabilir.[5]
Önleme; cildi kuru tutmak ve kişisel eşyaları paylaşmamakla mümkün olabilir.[4] Tedavi tipik olarak klotrimazol veya mikonazol gibi mantar önleyici kremlerle yapılır.[6] Kafa derisi söz konusuysa, flukonazol gibi ağız yoluyla alınan antifungallere ihtiyaç duyulabilir.[6]
Küresel olarak, nüfusun %20'si herhangi bir zamanda saçkıran edinebilir.[7] Kasık enfeksiyonları erkeklerde daha sık görülürken, kafa derisi ve vücut enfeksiyonları her iki cinsiyette de eşit oranda görülür.[3] Kafa derisi enfeksiyonları en sık çocuklarda, kasık enfeksiyonları yaşlılarda en yaygın olanıdır.[3] Saçkıranın tanımlamaları çok eski tarihlere dayanmaktadır.[8]
Belirti ve bulgular
[değiştir | kaynağı değiştir]Spesifik işaretler şunlar olabilir:
- kırmızı, pullu, kaşıntılı veya kabarık döküntüler
- döküntüler dış kenarlarda daha kırmızı olabilir veya bir halkaya benzeyebilir
- sızmaya başlayan veya kabarcık oluşturan döküntüler
- kafa derisi etkilendiğinde saçsız alanlar gelişebilir
- tırnaklar kalınlaşabilir, rengi bozulabilir veya çatlamaya başlayabilir[9]
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dermatofitozlar
- Tinea pedis (atlet ayağı): ayakların mantar enfeksiyonu
- Tinea unguium: el ve ayak tırnaklarının ve tırnak yatağının mantar enfeksiyonu
- Tinea corporis: kolların, bacakların ve gövdenin mantar enfeksiyonu
- Tinea cruris (sporcu kaşıntısı): kasık bölgesinin mantar enfeksiyonu
- Tinea manuum: ellerin ve avuç içi bölgesinin mantar enfeksiyonu
- Tinea capitis: kafa derisi ve saçın mantar enfeksiyonu
- Tinea faciei (yüz mantarı): yüzün mantar enfeksiyonu
- Tinea barbae: yüz kıllarının mantar enfeksiyonu
- Diğer yüzeysel mikozlar (dermatofitler neden olmadığı için klasik saçkıran değildirler)
- Tinea versicolor: Malassezia furfur'un neden olduğu enfeksiyon
- Tinea nigra: Hortaea werneckii'nin neden olduğu enfeksiyon
Önleme
[değiştir | kaynağı değiştir]Genellikle verilen tavsiyeler şunları içerir:
- Giysileri, spor malzemelerini, havluları veya çarşafları paylaşmaktan kaçının.
- Saçkırana maruz kaldığından şüphelenildikten sonra giysileri mantar öldürücü sabunla sıcak suda yıkayın.
- Yalınayak yürümekten kaçının; bunun yerine soyunma odalarında uygun koruyucu ayakkabılar ve plajda sandaletler giyin.[10][11][12]
- Genellikle mantarın taşıyıcıları olduklarından, kel alanları olan evcil hayvanlara dokunmaktan kaçının.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "Definition of Ringworm". CDC. 6 Aralık 2015. 5 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.
- ^ a b c "Symptoms of Ringworm Infections". CDC. 6 Aralık 2015. 20 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.
- ^ a b c d The 5-Minute Clinical Consult 2014 (İngilizce). Lippincott Williams & Wilkins. 2013. s. 1226. ISBN 9781451188509. 15 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c "Ringworm Risk & Prevention". CDC. 6 Aralık 2015. 7 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.
- ^ a b "Diagnosis of Ringworm". CDC. 6 Aralık 2015. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.
- ^ a b "Treatment for Ringworm". CDC. 6 Aralık 2015. 3 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.
- ^ Mahmoud A. Ghannoum; John R. Perfect (24 Kasım 2009). Antifungal Therapy. CRC Press. s. 258. ISBN 978-0-8493-8786-9. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım) - ^ Dermatology. 3 (İngilizce). Elsevier Health Sciences. 2012. s. 1255. ISBN 978-0702051821. 15 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "recognizing Ringworm". Healthline. 29 Eylül 2015. 22 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Keeping footloose on trips". The Herald News. 2 Nisan 2008. 18 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Fort Dodge Animal Health: Milestones from Wyeth.com. Retrieved April 28, 2008.
- ^ "Ringworm In Your Dog, Cat And Other Pets". Vetspace. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2020.
Ek okuma
[değiştir | kaynağı değiştir]- "The dermatophytes". Clinical Microbiology Reviews. 8 (2): 240-259. 1995. doi:10.1128/cmr.8.2.240. PMC 172857 $2. PMID 7621400.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Sınıflandırma | |
|---|---|
| Dış kaynaklar |
- Dermnet'teki Tinea fotoğraf kitaplığı 15 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Archived
