Doğu Asya musonu
Doğu Asya Muson, nemli havayı Hint Okyanusu ve Pasifik Okyanusu'ndan Doğu Asya'ya ve Güneydoğu Asya‘ya taşıyan musonal akıştır. Japonya (Okinawa dahil), Kore Yarımadası, Tayvan, Çin'in büyük bir bölümü, Vietnam ve Filipinler'in büyük bir kısmının iklimini etkileyerek küresel nüfusun yaklaşık üçte birini etkiler. Doğu Asya kıtası ile Pasifik Okyanusu arasındaki sıcaklık farklarından kaynaklanır. Doğu Asya musonu, ılık ve yağışlı bir yaz musonuna ve soğuk ve kuru bir kış musonuna bölünmüştür. Bu soğuk ve kuru kış musonu, Loess Platosu'nun oluşumuyla sonuçlanan aeolian toz birikiminden ve pedogenesis'ten sorumludur. Muson, kuzeydeki Sibirya kadar uzaklardaki hava düzenlerini etkiler ve Sibirya Yüksekliği'nin neden olduğu soğuk ve kuru kışlarla tezat oluşturan yağışlı yazlara neden olur ve bu da musonun kuzey enlemleri üzerindeki etkisini dengeler.
Çoğu yıllar, muson akışı çok öngörülebilir bir düzende değişir, rüzgarlar Haziran sonunda güneydoğudan eserek bölgeye önemli miktarda yağış getirir ve muson sınırı ilkbaharda ve yazın kuzeye doğru ilerlerken Doğu Asya yağışlı mevsimi ile sonuçlanır. Bu, Temmuz ve Ağustos aylarında güvenilir bir yağış artışına yol açar. Ancak, bu model bazen başarısız olur ve kuraklığa ve mahsulün bozulmasına neden olur. Kışın, rüzgarlar kuzeydoğudan eser ve muson yağış bantları güneye doğru hareket eder ve güney Çin ve Tayvan üzerinde yoğun yağışlar oluşturur.
Japonya ve Kore üzerinde, muson sınırı genellikle kuzeyde Okhotsk High ile ilişkili daha soğuk hava kütlesini, güneyde subtropikal yükselti ile ilişkili sıcak, nemli hava kütlesinden ayıran bir yarı-sabit cephe şeklini alır. Muson sınırı belirli bir yerin kuzeyinden geçtikten sonra, 24 °C (75 °F) daha yüksek çiğlenme noktasıyla 32 °C (90 °F) veya daha yüksek gündüz sıcaklıklarının aşılması nadir değildir. Doğu Asya'nın çeşitli dillerinde ilkbahar-yaz yağışlı mevsime "erik yağmuru" denir. Japonya'da muson sınırı, ilkbaharda kuzeye doğru ilerlediği için tsuyu, (梅雨) olarak anılırken bahar aylarında sınır güneye doğru sonbahar aylarında geri çekildiğinde "shurin" olarak anılır. Doğu Asya musonu Çin ve Tayvan'da meiyu (Çince: 梅雨) ve jangma Kore'de (장마) olarak bilinir.
Doğu Asya musonunun konumu[1] ve gücü, bilim adamlarının polen[2] ve toz kullanarak takip ettiği Holosen sırasında değişti.[3]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Doğu Asya yağışlı mevsimi
- Çin ile ilgili konuların listesi
- Japonya ile ilgili konuların listesi
- Kore ile ilgili konuların listesi
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- East Asian monsoon profile
- East Asian Monsoon (book) 19 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Paper on the 1994 monsoonal failure
- Profile of South Korean climate
- East Asian Monsoon Experiment[ölü/kırık bağlantı]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ An, Z (April 2000). "Asynchronous Holocene optimum of the East Asian monsoon". Quaternary Science Reviews. 19 (8): 743-762. doi:10.1016/S0277-3791(99)00031-1.
- ^ Zhou, Weijian; Donahue, Douglas; Jull, A. J. T. (1997). "Radiocarbon AMS Dating of Pollen Concentrated from Eolian Sediments: Implications for Monsoon Climate Change Since the Late Quaternary". Radiocarbon (İngilizce). 39 (1): 19-26. doi:10.1017/S0033822200040868
. ISSN 0033-8222.
- ^ Weijian, Zhou; Donahue, Douglas J.; Porter, Stephen C.; Jull, Timothy A.; Xiaoqiang, Li; Stuiver, Minze; Zhisheng, An; Matsumoto, Eiji; Guangrong, Dong (1996). "Variability of Monsoon Climate in East Asia at the End of the Last Glaciation". Quaternary Research (İngilizce). 46 (3): 219-229. doi:10.1006/qres.1996.0062. ISSN 0033-5894.