Guguklu saat
Guguklu saat tipik bir guguk kuşu ötüşüyle saatlere vuran ve her notayla hareket eden otomatik guguklu kuşlu, sarkaçla düzenlenmiş bir saattir. Bazılarında kuş öne doğru eğilirken kanatlarını hareket ettirir ve gagalarını açıp kapatırken diğerlerinde kuş sadece vücudunu öne doğru eğer. Guguk ötüşünü çıkarma mekanizması 18. yüzyılın ortalarından beri kullanılmaktadır ve neredeyse hiç değişmeden kalmıştır.
Guguklu saati kimin icat ettiği ve ilkinin nerede yapıldığı bilinmemektedir. Gelişmesinin ve evriminin çoğunun guguklu saatin popüler hale geldiği güneybatı Almanya'daki (modern Baden-Württemberg eyaleti) Kara Orman bölgesinde gerçekleştiği düşünülmektedir. Bu saatler 1850'lerin ortalarından itibaren dünyanın geri kalanına ihraç edildi. Bugün guguklu saat Almanya, İsviçre ve Avusturya'daki gezginlerin en sevdiği hediyelik eşyalardan biridir. Almanya'nın kültürel bir simgesidir.[1][2]
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Guguklu saatin tasarımı gelenekseldir. Çoğu, duvara asılan "geleneksel dağ evi" şeklinde yapılır. Geleneksel tarzdaki ahşap kasa, oyma yapraklar ve hayvanlarla süslenmiştir. Saat vurduğunda küçük bir kapıdan aniden çıkıp öten kuş otomatları vardır. Saat başlarında ve buçuklarda tetiklenen mekanizma kolunun saati vurmasıyla guguk kuşu harekete geçer.[3]
İki tür mekanizma vardır: bir günlük (30 saatlik) ve sekiz günlük mekanizma. Bazıları, tam ve yarım saatleri vurduktan sonra İsviçre müzik kutusundan melodi çalar. Melodi sekiz günlük saatlerde yalnızca tam saatlerde ve bir günlük saatlerde hem tam hem de yarım saatte bir çalar.
Müzikli guguklu saatlerin müzik kutusu çaldığında hareket eden otomatları vardır. Günümüzün mekanik guguklu saatleri ağırlıkla tahriklidir ancak çok azı yayla çalışır. Ağırlıklar çam kozalağı şeklinde dökme demirden yapılmıştır ve "guguk sesi" üstlerine körük takılı, iki küçük gedackt borusu tarafından çıkarılır. Saatin mekanizması zaman tutucu çarptığında her boruya dönüşümlü olarak hava vermek için körüğü çalıştırır.
Son yıllarda pille çalışan kuvars guguklu saatler piyasaya çıktı. Kuvars saatlerde de mekanik tiplerde olduğu gibi guguk kuşu kutusundan çıkar, yukarı aşağı hareket eder, kanatlarını çırparak gagasını açıp kapayarak şarkı söyler. Öterken çift kapı aniden açılır ve guguk kuşu çıkar ve kuvars saatlerin telden zilleri yoktur. Bu tür saatlerde, plastik guguk kuşunun kuyruğuna bağlı, dayanak noktası ağırlığı çeken elektromıknatısla guguk kuşunun hareketi yapılır ve böylece kuş muhafazasında yukarı ve aşağı hareket eder.
Kuvars saatlerde körük tarafından ötüş sesi çıkarılması yerine vahşi doğada öten guguk ötüşünün dijital ses kaydı kullanılır. Guguğun ötüşüne genellikle arka planda şelale ve diğer kuşların sesi eşlik eder.
Müzikli kuvars saatlerde saatlik melodiyi on iki popüler melodiden birinin (her saat için farklı bir tane) çalması izler. Bazı müzikli kuvars saatlerde ise mekanik müzikli saatlerdeki gibi bira içen, odun kesen insanlar ve sıçrayan geyikler vb. popüler otomatlar çalışır.
Kuvars guguklu saatler genellikle ışık sensörlüdür böylece ışıklar gece kapatıldığında saatlik zil sesi otomatik olarak susar. Diğer tür kuvars guguklu saatlerse önceden belirlenmiş saatler arasında vurmaması için önceden programlanmıştır. Bu işleve, ister ışık sensörünce kontrol edilsin isterse önceden programlanmış olsun "gece sessizlik" özelliği denir.
Kuvars saatlerde, guguklu kuş, saat ibreleri ve ağırlıklar demir yerine plastikten yapılır. Ağırlıklar Halep çam kozalakları şeklindedir. Sarkaç genellikle oyulmuş yaprak şeklindedir. Saat, pille çalıştığı için ağırlıklar ve sarkaç tamamen süstür. Mekanik guguklu saatlerde olduğu gibi kuvars saatlerde de kadran küçüktür ve genelde Roma rakamlıdır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk modern guguklu saatler
[değiştir | kaynağı değiştir]
1629'da Kara Orman'da saat yapımcılığının başlamasından on yıllar önce[4] Philipp Hainhofer (1578-1647) adındaki bir Augsburg asili modern bir guguklu saatin bilinen ilk tanımını kaleme aldı.[5] Saat, Prens Seçmen August von Sachsen'e aitti.
Aynı şekilde Musurgia Universalis (1650) adlı müzik üzerine yaygın olarak bilinen bir el kitabında bilim adamı Athanasius Kircher mekanik bir guguk da dahil olmak üzere birkaç otomatik figür içeren mekanik bir organı tanımladı. Bu kitap mekanik bir guguk kuşunun nasıl çalıştığına dair - kelimeler ve resimlerle - belgelenmiş ilk açıklamayı içerir.[6] Kircher guguk kuşu mekanizmasını icat etmedi çünkü bu kitap diğer çalışmaları gibi başvuru amaçlı olarak bilinen gerçeklerin bir el kitabındaki derlemesidir. Gravür mekanik guguk kuşunun tüm unsurlarını açıkça göstermektedir. Kuş gagasını otomatik olarak açar ve hem kanatlarını hem de kuyruğunu hareket ettirir. Eşzamanlı olarak iki org borusu tarafından çıkarılan, küçük veya büyük üçte birine ayarlanmış guguk kuşunun ıslığı - çağrısı duyulur. Kara Orman tipi guguklu mekanizmadan yalnızca bir temel fark vardır: Kircher'in kuşunun işlevleri vurma mekanizmasındaki sayma çarkı tarafından yönetilmez ancak pimli bir program varili kuşun hareketlerini ve seslerini senkronize eder.
Öte yandan 1669'da Domenico Martinelli ilk saatler hakkındaki Horologi Elementari el kitabında saatleri belirtmek için guguk kuşunun çağrısını kullanmayı önerir.[7] O zamandan itibaren guguklu saatin mekanizması biliniyordu. Latince veya İtalyanca okuyabilen herhangi bir tamirci veya saat ustası kitapları okuduktan sonra guguk kuşunun saatleri duyurmasının mümkün olduğunu biliyordu.
Daha sonra guguklu saatler saat yapımıyla bilinmeyen bölgelerde ortaya çıktı. Örneğin, genel olarak Court Preacher Bartholomäus Holzfuss'a atfedilen anonim bir yayın olan Historische Nachrichten (1713) Berlin'deki Oranienburg sarayındaki bir müzikli saatten bahseder. Batı Prusya'da ortaya çıkan bu saat sekiz kilise ilahisi çalıyordu ve çeyrek saatleri duyuran bir guguk kuşu vardı.[8] Ne yazık ki bu saat Hainhofer tarafından 1629'da bahsedildiği gibi bugün artık izlenemiyor.[9]
Birkaç on yıl sonra Kara Orman'daki insanlar guguklu saatler yapmaya başladı.
Kara Orman'da yapılan ilk guguklu saatler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kara Orman'daki ilk guguklu saatleri kimin yaptığı belli değildir[10] ancak kuş çağrısı ile sıra dışı saatin bölgeyi çok çabuk fethettiği konusunda fikir birliği vardır. 18. yüzyılın ortalarında birkaç küçük saatçilik atölyesi ahşap dişlilerle guguklu saatler yaptı. İlk Kara Orman örnekleri 1740 ile 1750 yılları arasında oluşturuldu. En eski Kara Orman örneklerinde kağıtla süslenmiş kalkanlar vardı.[11]
Modern Kara Orman saatlerinin toplam üretimi arasında guguklu saatlerin oranının ne kadar büyük olduğuna karar vermek zordur. Bugüne kadar hayatta kalan parçaların oranlarına göre toplam üretimin küçük bir kısmı olmalıdır.[12]
Kasvetli kökenleri ile ilgili olarak Kara Orman horolojisinin hakkında çelişen ilk iki kroniklerinden iki ana masal vardır: Birincisi 1796'da Peder Franz Steyrer tarafından yazılan "Geschichte der Schwarzwälder Uhrmacherkunst" (Kara Orman'da Saat Yapımı Sanatı Tarihi) adlı kitabındandır. Tahta guguklu saatler satan gezgin bir Bohem tüccarıyla tanışan Furtwangen'den (Kara Orman'da bir kasaba) iki saat seyyar satıcısı arasındaki bir karşılaşmayı anlatır. Her iki Furtwangen tüccarı o kadar heyecanlıydı ki birer tane guguklu saat satın aldılar. Eve getirdiklerinde kopyaladılar ve diğer Kara Orman saat tüccarlarına taklitlerini gösterdiler. Bölgede popülaritesi arttı ve gittikçe daha fazla saatçi onları üretmeye başladı. Tarihçi Adolf Kistner bu tarihçeyle ilgili olarak 1927'de yayınlanan "Die Schwarzwälder Uhr" (Kara Orman Saati) adlı kitabında Bohem guguklu saatlerinin kopyalamak ve örnek yapmak için kullanıldığı tezini doğrulamak için herhangi bir Bohem guguklu saatinin olmadığını iddia etti. Bohemya'nın o dönemde temel saatçilik endüstrisi yoktu.
İkinci hikâye başka bir rahip olan Markus Fidelis Jäck tarafından "Darstellungen aus der Industrie und des Verkehrs aus dem Schwarzwald" (1810) Sanayi ve Kara Orman'ın Sanayisinin ve Araçlarının Açıklamaları) (1810) adlı raporundan alınan bir pasajda şöyle anlatılır: "Guguklu saat Schönwald'dan [tam olarak "Güzel Orman" yani “Kara Orman” anlamındadır] 'dan bir saat ustası [Franz Anton Ketterer] tarafından (1730'da) icat edildi. Bu zanaatkar guguk kuşunun ötüşüyle saati duyurup hareket eden bir kuşla saati süsledi. Saat ustası kilise orgunun körüğünden guguk ötüşünün nasıl yapılacağı fikrini aldı". Ne yazık ki ne Steyrer ne de Jäck iddiaları için herhangi bir kaynaktan alıntı yapmıyor bu da onları doğrulanamaz hale getiriyor.
Zaman geçtikçe, ikinci versiyon daha popüler hale geldi ve bugün genel olarak ilgili olanı oldu ancak kanıtlar yanlış olduğunu göstermektedir.[13] Bu tür bir saat Kara Orman'da saat yapımından çok daha eskidir. 1650 gibi erken bir tarihte mekanik guguk el kitaplarında yazılı referans kitap bilgilerinin bir parçasıydı. Guguklu saatin Kara Orman'a giden yolunu bulması neredeyse bir asır sürdü, burada onlarca yıldır küçük bir niş ürün olarak kaldı. Ek olarak R. Dorer 1948'de Franz Anton Ketterer'in (1734-1806) 1730'da guguklu saatin mucidi olamayacağına çünkü henüz doğmamış olduğuna dikkat çekti. Bu ifade Gerd Bender tarafından Die Uhrenmacher des hohen Schwarzwaldes und ihre Werke'nin (Yüksek Kara Orman Saatçileri ve İşleri) (1998) adlı çalışmasının ilk cildinin en son baskısında da desteklenmiştir. Kara Orman'a özgü değildi ve ayrıca: "Ketterer tarafından yapılan guguklu saatlerin ilk üretim hattından hiçbir iz yok" dedi. Schwarzwalduhren'deki (Kara Orman Saatleri) (1995) kitabında Schaaf, en eski gugukluların yapımına öncülük eden yerin Bohemya yönünde, (bugünlerde Çek Cumhuriyeti'nin ana bölgesi) Franken-Niederbayern bölgesinde (günümüzde Özgür Bavyera Eyaleti'nin kuzeyinin üçte ikisini oluşturan Almanya'nın güneydoğusundaki "Franconia ve Aşağı Bavyera”) olduğunu belirten Steyrer versiyonuna dayanan kendi araştırmasını yazar.
Zamanın geçtiğini bildirmek için bir saate otomatik guguklu kuş yerleştirme fikri Kara Orman'da ortaya çıkmasa da bugün bildiğimiz guguklu saatin 17. yüzyılın sonlarında guguklu saat yapımcılık geleneğinin başladığı güneybatı Almanya'da bulunan bu bölgeden geldiğini vurgulamak gerekir. Guguklu saat endüstrisini yaratan Kara Orman halkı onu geliştirdi ve guguklu saati tüm dünyada değerli bir sanat eseri haline getiren yeni tasarımlar ve teknik iyileştirmeler yaptı.
Guguk mekanizmasının işlevselliği temelde değişmeden kalsa da bölgede kasa tasarımları ve saat hareketleri geliştikçe görünüm de değişti. Artık geleneksel Kara Orman saat tasarımı olan "Schilduhr" (Kalkan-saat), tüm saat mekanizmasının arkasına takılı olduğu boyalı düz kare bir ahşap yüze sahip olmasıyla nitelendirildi. Meydanın tepesinde genellikle guguk kuşunun kapısını içeren oldukça süslü boyalı ahşaptan bir yarım daire vardı. Bunlar genellikle çiçek desenlerini tasvir ediyordu ("Rosenuhren", gül saatleri) ve genellikle bölüm halkasının her iki tarafında boyalı bir sütun vardı diğerleri de meyve resimleriyle süslenmişti. Bazı parçalarda normalde kadınlar tarafından boyanmış olan kadranda gelin ve damat isimleri de yer alıyordu[14] Bu modelde saat mekanizmasını çevreleyen bir dolap yoktu. Bu tasarım 18. yüzyılın sonu ile 19. yüzyılın ilk yarısı arasında en yaygın olanıydı. Bu zaman tutucular tipik olarak büyük sırt çantalarında gösterilen kadranları ve hareketleri sırtlarında taşıyan "Uhrenträger" (saat seyyar satıcıları, tam olarak "saat taşıyıcıları" anlamındadır) tarafından kapıdan kapıya satılıyordu.
Ondokuzuncu yüzyılın ortalarından 1870'lere kadar guguklu saatler de "Rahmenuhr" (Çerçeveli saat) olarak bilinen Kara Orman tipi saatte üretildi. Adından da anlaşılacağı gibi bu nadir duvarlı guguklu saatler genellikle ahşap bir zemin üzerine boyanmış tipik bir Kara Orman sahnesi veya bir sac levha üzerine boyanmış bir resim çerçevesinden oluşuyordu, litografi ve serigrafi kullanılan diğer tekniklerdi. Tasvir edilen diğer ortak temalar; avcılık, aşk, aile, ölüm, doğum, mitoloji, askeri ve Hristiyan dini sahneleridir. Johann Baptist Laule (1817–1895) ve Carl Heine (1842–1882) gibi ressamların çalışmaları bu ve diğer saat türlerinin cephelerini süslemek için kullanıldı. Resim hemen hemen her zaman bir camla korunuyordu ve bazı modellerde sarkaç salınımıyla çalışan basit bir mekanizma ile çalıştırılan, göz kırpan veya cilveli gözlerle bir kişi veya hayvan sergileniyordu. Guguk kuşu normalde boyanan sahnede yer aldı ve her zamanki gibi saati duyurmak için 3 boyutlu olarak ortaya çıktı.
1860'lardan 20. yüzyılın başlarına kadar, kasalar çok çeşitli stillerde üretildi; Biedermeier (bazı modellerde hareketli gözleri olan insan veya hayvan resmi de vardı), Neoklasik veya Gürcü (bazı parçalar da bir resim sergiliyordu), Gotik, Rönesans, Barok, Art Nouveau vb. Burjuvalar için oturma odası uygun bir tamamlayıcı parça haline geliyordu. Hem mimari hem de ev dekoratif stillerine dayanan bu saatler bekçi evleri (Bahnhäusle tarzı saatler) gibi görünen popüler saatlerden daha nadirdir ve şömine, duvar veya raf saatleri olabilirler.
Ancak popüler ev şeklindeki Bahnhäusleuhr (Demiryolu ev saati) diğer tasarımların birkaç on yıl içinde neredeyse durdurulmasını zorunlu kıldı.
Bahnhäusle stili, Furtwangen'den başarılı bir tasarım
[değiştir | kaynağı değiştir]
Eylül 1850'de Furtwangen'deki Baden Saatçiler Okulu Büyük Dükalığı'nın ilk yöneticisi olan Robert Gerwig ev yapımı ürünlerin profesyonel bir görünüme kavuşmasını sağlayacak modern saat kasa tasarımları sunmak için halka açık yarışma başlattı.
O zamanlar yeni ve ilk Baden Ren vadisi demiryolu boyunca binaların yapımından sorumlu mimar olan Friedrich Eisenlohr (1805–1854) en kapsamlı tasarımı sundu.[15] Eisenlohr daha önceden onlardan birçoğunu saat kadranlı inşa ettiği için standart demiryolu muhafız evinin cephesini geliştirdi. Clockmakers School'un 1851 veya 1852 tarihlerinden kalmış el yazısıyla yazılmış bir raporda bahsedildiği gibi "sarmaşık asmalarıyla süslenmiş kalkanlı duvar saati" (gerçekte süs sarmaşık değil asmalardı) günümüzün popüler hatıra guguklu saatin prototipi oldu.
Eisenlohr stil açısından da günceldi. Yerel görüntülerden ilham aldı; onları kölece kopyalamak yerine değiştirdi. Günümüz guguklu saatlerinin çoğunun aksine kasası açık renkli, lekesiz ahşaptan yapılmıştır ve simetrik, düz oyma işlemeli süslemelerle süslenmişti.
Eisenlohr'un fikri anında hit oldu çünkü Bahnhäusle saatinin modern tasarımı büyüyen burjuvazinin dekorasyon zevklerine hitap etti ve böylece yeni ve büyüyen pazarlara girdi.
Saatçiler Okulu Eisenlohr'un saat vaka eskizlerine sahip olmaktan memnun olsa da asıl halleriyle tam olarak gerçekleştirilemedi. Eisenlohr ahşap bir cephe önermişti; Gerwig, emaye kadranla birleştirilmiş boyalı metal bir ön cepheyi tercih etti. Ancak Saatçiler Okulu'nun yoğun kampanyalarına rağmen yağlı boyalarla (veya renkli litograflarla) süslenmiş sac metal cepheler, yüksek maliyet ve emek yoğun süreç nedeniyle hiçbir zaman büyük bir pazar segmenti haline gelmedi[16] bu nedenle sadece birkaç tane üretildi (1850'lerden 1870'lere kadar), ister duvar ister şömine rafı türleri olsun bunlar günümüzde aranan koleksiyon parçalarıdır.
Özellik olarak ilk Bahnhäusle saatlerinin yapımcıları, Eisenlohr'un taslağından yalnızca bir şekilde saptılar: guguklu mekanizmayı dışarıda bıraktılar. Bugünün aksine küçük ev tasarımı 1850'den sonraki ilk yıllarda guguklu saatle eşanlamlı değildi. Bu o zamanlar guguklu saatlerin önemli bir pazar segmenti olamayacağının bir başka göstergesidir.[16]
Sadece Aralık 1854'te zamanının en iyi bilinen guguklu saat üreticisi Johann Baptist Beha bunlardan ikisini önlerinde yağlı boya tablolarla birlikte Bahnhöfle Uhren ("Demiryolu istasyonu saatler ") olarak tanımlanan Furtwangen saat satıcısı Gordian Hettich'e sattı.[17] Bir yıldan fazla bir süre sonra 20 Ocak 1856'da Furtwangen merkezli bir başka saygı duyulan guguklu saat ustası Theodor Ketterer Glasgow'daki (İskoçya, Birleşik Krallık) Joseph Ruff'a bir tane sattı.
Beha ve Ketterer ile eşzamanlı olarak, diğer Kara Orman saat ustaları da bu tür saat için hızla artan talebi karşılamak için Bahnhäusle saatlerini guguklu mekanizmalarla donatmaya başlamış olmalılar. 1850'lerin ortalarından itibaren bu pazarda gerçek bir patlama oldu.
1860'a gelindiğinde Bahnhäusle stili orijinal "sert" grafik biçiminden uzaklaşmaya başladı ve diğer tasarımların yanı sıra Jagdstück ("Av parçası" 1861'de Furtwangen'de tasarımı yapıldı) gibi oyulmuş meşe yaprakları, av hayvanları, silahlar ve barut torbaları gibi av motifleri olan bir guguklu saat tasarımı yaratıldı.[18]
1862'de ünlü saat ustası Johann Baptist Beha, zengin bir şekilde dekore edilmiş Bahnhäusle saatlerini kemikten oyulmuş ellerle ve köknar kozalakları şeklinde dökülmüş ağırlıklarla geliştirmeye başladı.[19] Günümüzde bile bu elementlerin kombinasyonu guguklu saatler için karakteristiktir, ancak eller genellikle ahşap veya plastikten yapılsa da, geçmişte beyaz selüloit de kullanılmıştır. Ağırlıklara gelince, 19. yüzyılın bu ikinci yarısında, bir Gnome ve diğer ilginç formlar şeklinde ağırlıklar içeren birkaç model vardı.
Friedrich Eisenlohr tarafından icadından yalnızca on yıl sonra ev konusunun tüm modelleri olgunluğa ulaştı. Bahnhäusle saatleri de vardı ve onun türevi şömine raf saati olarak üretildi ancak duvar modeli kadar değildi.
Günümüzün temel guguklu saati hala zengin süslemesiyle demiryolu-ev (Bahnhäusle) formudur ve bunlar "geleneksel" (veya oyma) adıyla bilinir; oyulmuş yapraklar, kuşlar, geyik kafaları (Jagdstück tasarımı), diğer hayvanlar vb. Zengin bir şekilde dekore edilmiş Bahnhäusle saatleri dünyanın herhangi bir yerinde anında anlaşılan Kara Orman'ın bir sembolü haline geldi.
Friedrich Eisenlohr'un Bahnhäusle tasarımına Furtwangen Saatçiler Okulu'ndaki 1850 yarışmasına katkıda bulunmasından sonra guguklu saat başarılı oldu ve dünyaca ünlendi.[13]
"Dağ evi" stili, İsviçre katkısı
[değiştir | kaynağı değiştir]
"Dağ evi" tarzı İsviçre'deki Zürih Şirketi Lötscher'in[20] 1920 tarihli buluşudur[20] o zamanlar hediyelik eşya olarak çok değerliydi. Ancak "şaşırtıcı olabilecek şey İsviçre'nin aslında guguklu saatin evi olmadığını ve kuvars saatlerin de Almanya'da yapıldığını öğrenmektir. Güney Almanya'nın Kara Orman bölgesi guguklu saatlerin - çoğunlukla bir av sahnesini tasvir eden - gerçek yuvalarının olduğu yerdir."
İngilizce konuşulan dünyada guguklu saatler İsviçre ile yeterince özdeşleşmiştir ki The Third Man filminde kötü niyetli Harry Lime'ın alaycı bir şekilde "İsviçre'de kardeşçe aşk yaşadıklarını söylediği bir konuşma (ve hatta geçmişleri bile vardı) vardır. 500 yıllık demokrasi ve barış yaşadılar. Peki bu ne üretti? Guguklu saat."[20] Bir Hollywood filmi tarafından genellikle yanlış atfedilen bir düşüncedir. Saatlerin yanı sıra çeşitli boyutlarda müzik ve mücevher kutuları tipik bir İsviçre dağ evi şeklinde üretilse de bu saatlerin bazılarında ayrıca bir guguk kuşu ve diğer otomatların ek özelliği de vardı.
Tasarımcı guguklu saatleri: Üslup devrimi
[değiştir | kaynağı değiştir]
21. yüzyılın başlarında guguklu saat üretiminde daha önce hiç görülmemiş tasarımlar, malzemeler, teknolojiler, şekiller ve renkler ile bu eski ikonun yeniden canlandırılması görüldü.[21] Bu zaman tutucular işlevsel, şematik ve minimalist estetiğiyle ayırt edilirler.
Basit, net çizgilerle basitleştirilmiş tasarımları zaten 20. yüzyılda üretilmiş olmasına rağmen tasarımcıların yaratıcılık ve yeteneğinin özgürce ifade edildiği ve hayalin tek sınır olarak göründüğü bir tasarımcı öğesi olarak guguklu saat görmenin gerçek patlaması 2000'li yıllarda (1990'lı yıllara dayanan ilk örnekler) özellikle İtalya ve Almanya'da başlatıldı.[21]
Modellere gelince eşkenar dörtgenler, kareler, küpler, daireler, dikdörtgenler, ovaller vb. gibi farklı malzemelerden ve geometrik şekillerden oluşan avangart ve maceracı eserler gibi çok çeşitlilik vardır. Oyma olmadan bu saatler genellikle düz ve pürüzsüzdür. Bazıları tek bir renge boyanırken diğerleri soyut veya figüratif resimler, çok renkli çizgiler ve şeritler içeren çok renkli resimlet, metin ve ifadeler vb. içerir. Saat mekanizmaları ilgili olarak kuvars, mekanik ve bazen dijitaldir.
Birleşik Devletlerde
[değiştir | kaynağı değiştir]Guguklu saatler özellikle 19. yüzyılda uzun süredir Alman göçmenler tarafından ABD'ye ithal edilmektedir. ABD'de iki tanınmış guguklu saat üreticisi vardır: New England Cuckoo Clock Company, 1958'de W. Kenneth Sessions Jr. tarafından kuruldu ve Bristol, Connecticut'ta işletildi. Modellerin tasarımı açıkça Amerikandır. Saatler, Triberg'den ithal edilen Hubert Herr saat mekanizmalarıyla yapıldı. Erken Amerikan tasarımı gibi saatlerin basılı ve renkli kağıt kadranları da kusursuzdur. Saatler Nils Magnus Tornquist tarafından tasarlandı. Bir kit saat de teklif edildi. İkincisi 1890'larda ortaya çıkan ve Alman saatlerini ithal eden Philadelphia, Pennsylvania'daki American Cuckoo Clock Company'dir. Sonunda, şirket yalnızca saat işlerini ithal etmeye ve ABD'de guguklu saatler üretmeye başladı.[22]
Müzeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Avrupa'da koleksiyonları sergileyen müzeler Birleşik Krallık'taki Cuckooland Müzesi ve Almanya'daki Deutsches Uhrenmuseum ve Dorf- und Uhrenmuseum Gütenbach'tır. Amerika Birleşik Devletleri'nin halka açık en büyük özel koleksiyonlarından biri Minneapolis'te bulunur.300'den fazla guguklu saat içerir.[23]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Otomat saati
- Kara Orman Saat Derneği
- Kültürde guguklu saat
- Dünyanın en büyük guguklu saatlerinin listesi
- Şarkı söyleyen kuş kutusu
- Çalar saat
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Germany's Black Forest clock route full of surprises". torontosun.com. 3 Nisan 2016. 16 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2016.
- ^ "Cuckoo for cuckoo clocks". fox9.com. 25 Ağustos 2015. 25 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2016.
- ^ What Makes the Cuckoo Clock Bird Move?, 3 Mart 2019, 18 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Mart 2019
- ^ For the early history of Black Forest clockmaking, see Gerd Bender, "Die Uhrenmacher des hohen Schwarzwaldes und ihre Werke". Vol. 1 (Villingen, 1975): pp. 1–10.
- ^ Johannes Graf, The Black Forest Cuckoo Clock. A Success Story. NAWCC Bulletin, December 2006: p. 646.
- ^ Athanasius Kircher, Musurgia Universalis sive Ars magna consoni & dissoni, 2 Vol (Rome, 1650), here Vol. 2, p. 343f and Plate XXI.
- ^ Domenico Martinelli, Horologi Elementari (Venezia, 1669): p. 112.
- ^ Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz. Document No.:"I.HA, Rep. 36, Nr. 3048, fol. 21f": "In another room, where the Dutch porcelain is kept, is a singing clock, which was made by a farmer in Kaschuben, which plays eight hymns; but the quarter hours are called out by a cuckoo". See also Claudia Sommer, Schloss Oranienburg. Ein Inventar aus dem Jahre 1743where there is also a reference to a currently missing inventory of 1709. The inventory of 1702 does not yet list this clock; therefore, it is probable that it reached Oranienburg between 1702 and 1709, Verwaltung der Märkischen Schlösser).
- ^ It remains doubtful which is the oldest cuckoo clock before the bird made its appearance in the Black Forest. Again and again old iron or wooden clock movements are discovered, which have automated cuckoos that possibly predate the first wooden movement cuckoo clocks from the Black Forest. (See also Wilhelm Schneider, "Die eiserne Kuckucksuhr" (The Iron Movement Cuckoo Clock), Alte Uhren und Moderne Zeitmessung, No. 5 (1989): pp. 37–44).
- ^ Also refer to the discussion on the origin of the Black Forest cuckoo clock to: Richard Mühe, Helmut Kahlert and Beatrice Techen, Kuckucksuhren (München, 1988): pp. 7–14.
- ^ Miller, Justin, Rare and Unusual Black Forest Clocks, (Schiffer 2012), p. 30.
- ^ Helmut Kahlert, Die Kuckucksuhren-Saga, Alte Uhren, No. 4 (1983): pp. 347–353; here p. 349.
- ^ a b Johannes Graf, The Black Forest Cuckoo Clock: A Success Story. In: NAWCC Bulletin, December 2006: p. 651.
- ^ "Pier Van Leeuwen,'' Clocks from the Black Forest (1740–1900)'' (2005): in the Museum of the Dutch Clock website". Antique-horology.org. 31 Ekim 2005. 31 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2014.
- ^ The credit for first discovering Eisenlohr's original design goes to Herbert Jüttemann. See Herbert Jüttemann, Die Schwarzwalduhr, 4th ed. (Karlsruhe, 2000): p. 242.
- ^ a b Johannes Graf, The Black Forest Cuckoo Clock. A Success Story. In: NAWCC Bulletin, December 2006: p. 649.
- ^ Wilhelm Schneider "Frühe Kuckucksuhren von Johann Baptist Beha aus Eisenbach im Hochschwarzwald" (Remembering the design of a genius. 150 years of Bahnhaeusle clocks), Alte Uhren und moderne Zeitmessung, No. 3 (1987): pp. 45–53, here p. 51.
- ^ Schneider 1987, p. 51. (Within a short time more orders for hunt pieces are recorded, specifically on October 30, November 7 and November 26, 1861.)
- ^ As per Wilhelm Schneider, who had a chance to examine the account books of Beha. See Wilhelm Schneider, "Frühe Kuckucksuhren von Johann Baptist aus Eisenbach im Hochschwarzwald" (Early cuckoo clocks by Johann Baptist Beha of Eisenbach in the high Black Forest). Alte Uhren und moderne Zeitmessung. No 3 (1987): pp. 45–53, here p. 52.
- ^ a b c Robert Brookes (24 Kasım 2006). "Going cuckoo about real Swiss cuckoo clocks". Berne, Switzerland: SWI swissinfo.ch, a branch of the Swiss Broadcasting Corporation SRG SSR. 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2019.
- ^ a b "Juan F. Déniz, Designer Cuckoo Clocks. In: NAWCC Bulletin, September/October 2013: p. 479" (PDF). 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2013.
- ^ "American Cuckoo Clock Co PA - Knierman Family by David Boyett". PBase (İngilizce). 11 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2019.
- ^ Steve Marsh. In Search of Lost Time 5 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., May 12, 2015.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- OSchneider, Wilhelm (1985): "Zur Entstehungsgeschichte der Kuckucksuhr." İçinde: Alte Uhren, Fascicle 3, s. 13–21.
- Schneider, Wilhelm (1987): "Frühe Kuckucksuhren von Johann Baptist Beha, Eisenbach im Hochschwarzwald'da. İçinde: Uhren, Fascicle 3, s. 45–53.
- Mühe, Richard, Kahlert, Helmut ve Techen, "Beatrice" (1988): Kuckucksuhren. München.
- Schneider, Wilhelm (1988): "Johann Baptist Beha'nın Guguklu Saatleri." Antiquarian Horology, Cilt. 17, s. 455–462.
- Schneider, Wilhelm, Schneider, Monika (1988): "Philadelphia 1876 ve Chicago 1893 Sergilerinde Kara Orman Guguklu Saatleri". İçinde: NAWCC, Cilt. 253, s. 30/2, No. 116–127 ve 128–132.
- Schneider, Wilhelm (1989): "Die eiserne Kuckucksuhr." İçinde: Uhren, 12. Jg., Fascicle 5, s. 37–44.
- Kahlert, Helmut (2002): "Erinnerung an ein geniales Design. 150 Jahre Bahnhäusle-Uhren" İçinde: Klassik-Uhren, F. 4, s. 26–30.
- Graf, Johannes (2006): "Kara Orman Guguklu Saati: Bir Başarı Hikayesi". İçinde: NAWCC Aralık Bülteni, s. 646–652.
- Miller, Justin (2012), Nadir ve Sıradışı Kara Orman Saatleri, Schiffer, s. 27–103.
- Scholz Julia (2013): Kuckucksuhr Mon Amour. Büyüleyici Schwarzwalduhr . Stuttgart: Konrad Theiss Verlag, 160 s.978-3-8062-2797-0ISBN 978-3-8062-2797-0 .
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- NAWCC bülteninde yayınlanan Designer Guguklu Saatler hakkındaki makale
- Guguklu saate adanmış bir müze olan Cuckooland Müzesi 21 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Alman saati ve saat müzesi 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Orijinal Kara Orman Guguklu saatler online mağaza 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
