Küçük kan dolaşımı
Pulmoner dolaşım ya da Küçük kan dolaşımı, oksijen yoksunu kanı kalpten akciğerlere taşıyan ve buradan da oksijenlenmiş kanı geri kalbe taşıyan dolaşım sistemi bölümüdür. Pulmoner dolaşım, kalbin sağ karıncık kısmından çıkan kirli kanın akciğer atar damarını izleyerek akciğere gelmesi ve akciğerlerde temizlenmesi sonucunda kalbin sol kulakçık bölümüne dökülmesi olayına denir.
Küçük kan dolaşımı sağ karıncıkta başlar sağ karıncıktan gelen kirli kan akciğer atardamarına gider. Akciğer atar damarındaki kirli kan akciğerlere gider. Akciğerlerde temizlenerek akciğer toplar damara gider. Akciğer ana toplar damar gelen temiz kan sol kulakçığa gider ve olay gerçekleşmiş olur.
Karşıtı olan ve dolaşımın diğer büyük bölümünü oluşturan sistemik dolaşımdır ki sistemik dolaşımda oksijenlenmiş kan kalpten vücudun farklı bölgelerine taşınır, buralardan da oksijen yoksunu kan geri kalbe taşınır.
Dolaşımın seyri
[değiştir | kaynağı değiştir]Vücuttan v. cava supeior ve v. cava inferior ile sağ atriuma gelen kan hemen aşağısındaki sağ ventriküle geçer. Sağ ventrikül bu kanı truncus pulmonalis aracılığıyla akciğere pompalar. Akciğerde oksijenden zenginleşen oksijenize kan v. pulmonalisler sayesinde sol atriuma geri döner. Pulmoner dolaşımda oksijen yoksunu kan kalpten pulmoner arterler yoluyla çıkar ve akciğerlere taşınır. Burada oksijeni artan kan pulmoner venler tarafından kalbe (geri) taşınır. Kan kalbin sağ karıncığından çıkarken, akciğerleri dolaştıktan sonra kalbe sol kulakçıktan giriş yapar.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Pulmoner dolaşım ilk kez İbn Nefis tarafından keşfedilmiş ve 1242 yılı tarihli İbn-i Sina'nın Kanunu'ndaki Anatomi Üzerine Yorumlar isimli eserinde açıklanmıştır ki bu sebeple İbn Nefis dolaşımsal fizyolojinin babası olarak görülür.[1] Keşif daha sonra Michael Servetus'un Christianismi Restitutio isimli eserinde 1553 senesinde yayımlansa da eser bir teoloji kitabı olduğu için pek ses getirmemiş ve büyük oranda duyulmamıştır. Nitekim pulmoner dolaşım daha sonra William Harvey tarafından 1616'da tekrar keşfedilmiş ve ancak bu tarihten sonra yaygın bir şekilde anlaşılmıştır.
Pulmoner dolaşım hastalıkları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Pulmoner yüksek tansiyon
- Pulmoner kapak darlığı[2]
- Pulmoner kapak yetmezliği
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Chairman's Reflections (2004), "Traditional Medicine Among Gulf Arabs, Part II: Blood-letting", Heart Views 5 (2), p. 74-85 [80].
- ^ "Kalp Kapak Hastalıkları Nelerdir?". agudaba. 31 Temmuz 2020. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2020.
