Lohengrin (opera)

Lohengrin
Müzik	Richard Wagner
Gala	28 Ağustos 1850
İlk gösterim yeri	Weimar
Oyuncular	Lohengrin: tenor; Elsa von Brabant: soprano; Ortrud: Telramund'un eşi, mezzo-soprano; Friedrich von Telramund: Brabant Kontu, bariton; Heinrich der Vogler: Alman Kralı, bas; Kralın habercisi: bariton; Dört Brabantlı soylu: tenor, baş; Dört İç Oğlanı: soprano, alto; Dük Gottfried: Elsa'nın erkek kardeşi, sessiz rol; Saksonya, Thüriğia ve Brabant kontları ve soyluları, nedimeler, genç iç oğlanlar, serbest köylüler, serfler;

Lohengrin, 19. yüzyıl Alman bestecisi Richard Wagner tarafından hazırlanan altıncı opera olarak 1845 - 1848 döneminde yazılmış ve bestelenmiş ve 1850'de sahnelenmiş üç perdelik operadır.

Eserin konusu Orta Çağ Almanyasında mitik olan "kuğulu şövalye" hikâyesine dayanmaktadır ve bu mitik hikâye Alman yazar Wolfram von Eschenbach'ın "Parzıval" adlı eserinde, yazarı bilinmeyen Lohengrın eserinde ve Fransızca "Garın Le Lorrain" Geste des Lorrains adlı eserde bulunmaktadır. Wagner bu eserin üzerinde doktorunun tavsiyesi ile dinlenme ve tatil için 1845'te gittiği Marienbad'da başlamış ve 1848'de eseri bitirmiştir. Eserin ilk sahnelenmesi Weimar'da 1850'de yapılmıştır.

Lohengrin ilk sahnelenmesinden sonra hemen büyük bir sükse kazandı ve bu opera dünya opera evleri repertuvarlarında popüler olarak günümüze kadar sahnelenmektedir. Bu eserin içinde bulunan bazı parçalar kendi başlarında çok yaygın olarak icra edilmekte bilinmektedir; örnekler birinci ve üçüncü perdeler için prelüdler ve Lohergin'in İn fernem Land aryasıdır. Özellikle onüçüncü perdenin başında bulunan "Treulich geführt - Gelin Korosu" Batı Avrupa ve Kuzey Amerika'da düğün ve nikâhlarda gelininin girişi çalınan çok popüler bilinen bir parça olmuştur.

Hazırlanış ve prömiyer

Roller

Rol	Ses tıpı	Prömiyerde roller 28 Ağustos 1850 (Orkestra şefi: Franz Liszt
Lohengrin	tenor	Carl Beck
Elsa von Brabant	soprano	Rosa von Milde-Agthe
Ortrud, Telramund'un eşi	mezzo-soprano	Josephine Fastlinger
Friedrich von Telramund, Brabant Kontu	bariton	Hans von Milde
Heinrich der Vogler (Alman Kralı)	bas	Hofer
Kralın habercisi	bariton	August Pätsch
Dört Brabantlı soylu	tenor, baş
Dört İç Oğlanı	soprano, alto
Dük Gottfried, Elsa'nın erkek kardeşi	sessiz rol	Hellstedt
Saksonya, Thüriğia ve Brabant kontları ve soyluları, nedimeler, genç iç oğlanlar, serbest köylüler, serfler

Enstrümantasyon

Wagner'in hazırladığı partisyon notaları şu çalgıları kapsayan bir orkestra önermektedir:

Konu özeti

Mekân: Anvers şehri, Esko Nehri üzerinde

Zaman: 10. yüzyıl

Arka plan

İ. Perde

Mekân: Anvers şehri, Esko Nehri kenarına bir mera

Opera Gral Motifi ile giren bir prelüdle başlar. Kemanların ince sesleriyle devam eden parçadan sonra Elsa'nın Rüyası ve eserin diğer motifleri duyulur. Preludun hatlarını Wagner'in deyişiyle; «Gökten yavaşça yeryüzüne süzülüp gerçekleşen kutsal Gral fikri çizer»

Alman Kralı Heinrich tahtında oturmakta, çevresinde Saksonya kişizadeleri ve Brabant Kontları yer almaktadır. Brabant'ların başında Kont Friedrich von Telramund ve karısı Ortrud görünmektedir. Ortaya çıkan bir teşrifatçı borusunu çalar ve Kralın oraya devlet işlerini görüşmeye geldiğini haber verir. Kral doğrularak şövalyeleri selamlar, Alman ulusunun Macarlar tarafından tehdit edildiğini, birleşmeleri gerektiğini söyler. Sözleri bitince halk Brabant'ların bir başa ihtiyacı olduğunu, bunu sağlamasını Kraldan rica eder, Kral Heinrich, Telramund'a durumu anlatmasını emreder. Telramund anlatır; Brabant dükü olurken biri erkek diğeri kız olan iki çocuğuna kendisini koruyucu olarak bırakmıştır. Fakat çok haris olan kızı Elsa bir gün erkek kardeşi Gottfied'i ormana götürmüş, oradan yalnız olarak dönmüştür. Elsa'nın kardeş katili olduğu sanılmaktadır (Dank König dir!). Kral derhal duruşma yapılmasını ve Elsa'nın sorguya çekilmesini emreder. Teşrifatçı borusunu çalarak cinayetle suçlandırılan Elsa'yı ortaya çağırır. Güzel kız eşliğinde nedimeleri ile birlikte gelir. Kral, kıza adını ve kendisini yargıç olarak tanıyıp tanımadığını sorar. Kız çok açılıdır. Soruları cevapsız bırakır; «Zavallı kardeşim!» diye mırıldanır, sonra bir rüyadan bahseder; rüyasında bir şövalyenin kendisini bu suçlamadan kurtaracağını görmüştür. Gral motifiyle başlayıp, ortalara doğru Löhengrin motifiyle devam eden bir arya, eserin en sevilen parçalarından biridir (Einsam ın trüben Tagen). Kral, Telramund'a bir diyeceği olup olmadığını sorar. Telramund; «Aşığını tanıyalım, onu koruyacak şövalye kimse onunla dövüşmeye hazırım» der. Haberci Kralın emriyle ortaya çıkarak; «Elsa von Brabant için dövüşmek isteyen alana gelsin» diye bağırır. Kimse gelmemiştir. Elsa mahkûm olacaktır. Bu sırada bir kuğun çektiği küçük bir kayık görünür. İçinde bir şövalye vardır. Herkes hayret içindedir. Bir mucize olmuştur. Parıltı zırhları ve başlığıyla kıyıya inen genç, şövalye Löhengrin'dir. Friedrich von Telramund ve kötü kalpli karısı Ortrud dehşet içinde kalmışlardır. Halk bu meçhul şövalyeyi selamlar, Löhengrin kuğuya teşekkür ederek gönderir (Nun, sei bedankt mein lieber Schwan). Sonra masum bir kızı savunmak için geldiğini söyler. Elsa'ya dönerek onu kurtarırsa kendisiyle evlenmeye söz vermesini ister. Ancak bir şartı vardır; ancak kim olduğunu ona hiçbir vakit sormayacaktır (Nie sollst du mich befragen). Elsa söz verir, Löhengrin Telramund ile dövüşmeye hazır olduğunu söyler. Kralın emriyle başlayan düello ilk hamlede Kontun bozguna uğramasıyla bitmiştir. Löhengrin ona hayatını bağışlar. Kral Heinrich olaydan çok memnundur. Tanrıya şükreder (Mein Herr und Gott). Sahne Kralın, Elsa ve Löhengrin'in de katıldığı kişizadelerin, halkın başarıyı kutlayan korosuyla biter.

II. Perde

Mekân: Anvers şehri, katedaralın dış avlusunda gece

III. Perde

1. Sahne

Mekân:Gelin Odası

2. Sahne

Mekân:Anvers - Esko Nehri kıyısı

Önemli parçalar

Bu opera eserinde bulunan bazı aryalar ve parçalar kendi başlarına konser parçaları olarak icra edilmektedir:

İ. Perde
- Prelüd.
- 'Einsam ın trüben Tage' (Elsa's Narratıve)
- 'Wenn ich im Kampfe für dich siege'
II. Perde
- 'Euch luften, die mein Klagen' (Elsa)
- 4. Sahne prelud, İngilizce aranjman"Elsa's Procession to the Cathedral"
III. Perde
- Prelüd
- Gelin Korosu "Treulich geführt" İngilizce aranjman "Here Comes the Bride"
- 'Das susse Lied verhallt' (Aşk düeti)
- 'Höchstes Vertrau'n' (Löhengrin's Declaratıon to Elsa)
- Kral Heinreich'in girişi
- 'In fernem Land' (Löhengrin's Narration)
- 'Mein lieber Schwan... O Elsa! Nur ein Jahr an deiner Seite' (Löhengrin'in vedası)

Seçilmiş ses kayıtları

Yıl	Roller (Löhengrin, Elsa, Ortrud, Telramund )	Orkestra şefi Opera Evi ve Orkestra	Marka	Katalog No.
1953	Rudolf Schock, Maud Cunitz, Margarete Klose, Josef Metternich	Wilhelm Schuchter, Kuzey Almanya Radyo Senfoni Orkestrası, Köln Batı Almanya Radyo Korusu, Kuzey Almanya Radyo Korosu Hamburg	EMİ Claşsıcs	65517
1954 (live)	Wolfgang Windgassen, Birgit Nilsson, Astrid Varnay, Hermann Uhde	Eugen Jochum, Bayreuth Festivali Orkestra ve Korosu	Opera d'Oro/İODA (1998)	1149
1958	Sandor Konya, Leonie Rysanek, Astrid Varnay, Ernest Blanc	Andre Cluytens, Bayreuth Festivali Orkestra ve Korosu	Walhall Eternity Series	WLCD 0250
1962	Jess Thomas, Anja Silja, Astrid Varnay, Ramon Vinay	Wolfgang Sawallisch, Bayreuth Festivali Orkestra ve Korosu	Decca	470592
1963	Jess Thomas, Elisabeth Grummer, Christa Ludwig, Dietrich Fischer-Dieskau	Rudolf Kempe, Viyana State Opera Korosu, Viyana Filarmonik Orkestra	EMİ Claşsıcs	67411
1966	Nicolai Gedda, Aase Nordmo-Lovberg, Barbro Ericson, Ingvar Wixell	Silvio Varviso, Kungel Hovkapellet, Stockholm	Ponto Recordings	1011
1966	Sandor Konya, Lucine Amara, Rita Gorr, William Dooley	Erich Leinsdorf, Boston Senfoni Orkestra, Boston Korosu Pro Musica	RCA Red Seal	50164
1971	James King, Gündula Janowitz, Gwyneth Jönes, Thomas Stewart	Rafael Kubelík, Bavyera Radyo Senfoni Orkestra ve Korosu	Deutsche Grammophon	449591
1981-83	René Kollo, Anna Tomowa-Şintow, Dünja Vejzoviç, Siegmund Nimsgern	Herbert von Karajan, Berlin Filarmonik Orkestra, Berlin Deutsche Oper Korosu	EMİ Claşsıcs	66519
1982 (live)	Peter Hofmann, Karan Armstrong, Elizabeth Connell, Bernd Weikl	Woldemar Nelsson, Bayreuth Festival Orkestra ve Korosu	ÇBS	38594
1985	Plácido Domingo, Jessye Norman, Eva Randöva, Siegmund Nimsgern	Georg Solti, Viyana Filarmonik Orkestra, Viyana State Opera Korosu	Decca	470795
1994	Siegfried Jerusalem, Cheryl Studer, Waltraud Meier, Hartmut Welker	Claudio Abbado, Viyana Filarmonik Orkestra, Viyana State Opera Korosu	Deutsche Grammophon	437808
1994	Ben Heppner, Sharon Sweet, Eva Marton, Sergei Leiferkus	Sır Colin Davis, Bavyera Radyo Orkestra ve Korosu, Bavyera State Opera Korosu	RCA Red Seal	62646
1998	Peter Seiffert, Emily Magee, Deborah Polaskı, Falk Struckmann	Daniel Barenboim, Berlin Staatskapelle Orkestra ve Korosu	Teldec	21484

Medya

Gelin Korosu "Treulich geführt" Org: Kevin MacLeod

Ayrıca bakınız

Richard Wagner

Notlar

Dış bağlantılar

Opera Türkiye Websitesi "Lohengrin" sayfası (Erişim:7.9.2010)
Almanca, İtalyanca ve İngilizce tüm librettolar ve leitmotifler (Erişim:7.9.2010).
Lohengrin diskografisi 11 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:7.9.2010)
Wagner Operaları - Yapımların fotoğrafları, ses kayıtları, liberettolar ve ses dosyalarını kapsayan geniş ayrıntılı web-sitesi (İngilizce) (Erişim: 22.8.2009).