Münazara
Münazara, bir konuda karşıt görüşleri savunan takımların fikirlerini çarpıştırdıkları bir sohbet ve tartışma platformudur.
Bir münazara kapışmasının konusu, tartışılabilecek her şey olabilir; ancak ağırlıklı olarak güncel, sosyal ve siyasi[1] meseleler tartışılır. Yarışmacılar maçın başlamasından on beş dakika önce tartışılacak konuyu ve hangi tarafı savunmaları gerektiğini öğrenirler. Münazırlar bu süre içerisinde, maç esnasında aldıkları notlarla son hâlini verecekleri ve sıra kendilerine geldiğinde sunacakları yedi dakikalık konuşmalarının taslağını hazırlarlar. Sunum esnasında bu notlardan yararlanmak serbesttir. Yaklaşık bir saat süren bu tartışma, jüri heyetinin maç boyunca aldığı notlara dayanarak maçın sonucunu açıklamasıyla sonlanır.
Jürinin değerlendirmesini yaparken öncelikli olarak ele aldığı, yarışmacıların argümanlarını ne kadar etkileyici sundukları değil, bu argümanların ne kadar sağlam ve tutarlı olduklarıdır.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkçeye Arapçadan geçmiştir. Bilimsel ve edebi tartışmaları nitelemek için yaygın olarak kullanılır.[2] Nazar kelimesinin sözlükteki “bakmak, düşünmek” manasındaki kökten türemiştir.[3] 29 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Parlamenter münazara
[değiştir | kaynağı değiştir]Köken olarak İngiliz Parlamentosuna dayanmaktadır. Ufak bir İngiliz Parlamentosu uyarlaması sayılabilir. Münazarada iki taraf vardır:
Bir oturuma hükûmet yasa tasarısı sunar ve yasa tasarısı, belirli kuralar çerçevesinde tartışılır. Tartışılan konu için birkaç gün süre verileceği gibi -Amerika Parlamento Münazarası-, 15 dakika süre de tanınabilir -İngiliz Parlamento Münazarası-. Konular genelde soyut olmaz. Bir mecliste tartışılabilecek -ya da o anda tartışılan- konular ağırlıktadır. Diğer yandan toplumun genelini ilgilendiren, ama mecliste tartışılamayacak konular da belirlenebilir. Tasarı, şu an uygulanan bir yasa, kendini doğrulayan bir öneri ya da belirli bir kesimi aşağılayan, küçük düşüren bir konu olamaz.
Kuralları
[değiştir | kaynağı değiştir]Hükûmet açılış, hükûmet kapanış, muhalefet açılış ve muhalefet kapanış olmak üzere 4 farklı takım ve her takımda 2 münazaracı olmak üzere bir münazara maçında toplam 8 kişi yarışır. Konuşma süresi genellikle 7 dakika 20 saniyedir. Takımlar verilen konuyu belirli bir disiplin içerisinde tartışmak zorundadır ve ayrıca takımları değerlendiren bir jüri heyeti vardır. Maç sonunda bu jüri heyeti 1. 2. 3. ve 4. olan takımları açıklar ve geri bildirimde bulunur. Geri bildirim, jürinin sıralamayı hangi kriterlere göre yaptığını, maç içerisinde yapılan hataları ve iyi noktaları ve yarışmacıların anlattıkları dışında başka nelerin anlatılabileceğini içerir.
Diğer münazara türleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Münazara (iç tüzük)
- Başkanlık münazarası
- Avustralya-Asya münazarası
- Doğaçlama konuşma
- Lincoln-Douglas münazarası
- Karl Popper münazarası
- Parlamento münazarası
- Politika münazarası
- Polemik
- Kamu münazarası
- Açık oturum
- Paris münazarası
- Simülasyon münazarası
- Hazırlıksız konuşma münazarası
- Asya münazarası
- Ces münazarası
- Meys münazarası
- Oxford münazarası
- Üniversite münazarası
Edebiyatta münazara
[değiştir | kaynağı değiştir]Halk edebiyatında bu etkinliğe: Deyişme, karşılaşma, karşıberi, karşılama, kovalama, atışma adları da verilmiştir. Türk Edebiyatı'nda manzum ve mensur münazara yapıtları bulunmaktadır. Genellikle ahlâk ve kıssadan hisse telkin etmek amaçlı yazılmışlardır.[4] Bazı münazara örnekleri:
- Harname, Molla Lutfi
- Münanzara-i Nefs ü Ruh, Latifi
- Münanzara-i Latifi, Latifi
- Münanzara-i Tiğ u Kalem, Şabanzade Mehmed
- Bengü Bade, Fuzuli
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Uluslararası Kamu Münazara Derneği
- Amerikan Whig-Cliosophic Derneği
- Avrupa Üniversitelerarası Münazara Şampiyonası
- Türkiye Ulusal Münazara Şampiyonası
- Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimi tartışmaları
- Model Birleşmiş Milletler
- Moot court
- Munâfere
- Nakâ'id
- Oydaşma
- Çelişki
- Oydaşma
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Münazara". Münazara. www.turkedebiyati.org/Dersnotlari/munazara_tartisma.html. 1 Kasım 2021. 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021.
- ^ Esat Ayyıldız, Klasik Arap Şiirinde Emevî Dönemine Kadar Hiciv. Ankara: Gece Kitaplığı, 2020. s.126-130.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023.
- ^ Eski Türk Edebiyat El Kitabı, Grafiker Yayınları, Prof. Mustafa İsen, Prof. Dr. Muhsin Macit,Mustafa İsen,Filiz Kılıç,Dr. Osman Horata,İ. Hakkı Aksoyak /
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kocaeli Üniversitesi Münazara Topluluğu7 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Beylikdüzü Vali Muammer Güler Sosyal Bilimler Lisesi Münazara Kulübü[1]
- Çankaya Üniversitesi Münazara Topluluğu
- Selçuk Üniversitesi Münazara Topluluğu
- ODTÜ Münazara Topluluğu
- Hacettepe Üniversitesi Münazara Topluluğu1 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ege Üniversitesi Münazara Topluluğu26 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Koç Üniversitesi Münazara Kulübü
- Yeditepe Üniversitesi Münazara Kulübü[ölü/kırık bağlantı]
- Pamukkale Üniversitesi Münazara Kulübü
- TOBB ETÜ Münazara Topluluğu
- Galatasaray Üniversitesi Münazara Topluluğu
- ^ "Giriş Yap • Instagram". www.instagram.com. 14 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2021.