Mehmet Rifat Börekçi
| Mehmet Rifat Börekçi | |
|---|---|
| |
| 1. Diyanet İşleri Başkanı | |
| Görev süresi 1 Nisan 1924 - 5 Mart 1941 | |
| Yerine gelen | Mehmed Şerafeddin Yaltkaya |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Mehmed Rifat 29 Kasım 1860 Beynam, Balâ, Ankara Vilayeti, Osmanlı |
| Ölüm | 5 Mart 1941 (80 yaşında) Ankara, Türkiye |
| Defin yeri | Cebeci Asri Mezarlığı, Ankara |
| Evlilik(ler) | Samiye |
| Bitirdiği okul | Beyazıt Medresesi |
| Mesleği | Din adamı |
| Dini | İslam |
Mehmet Rifat Börekçi (29 Kasım 1860 - 5 Mart 1941), Türk din adamı ve siyasetçi, 1. Diyanet İşleri Başkanı.
Ankara'nın yerlisi ve müftüsü sıfatıyla, Türk Kurtuluş Savaşı'na ve Mustafa Kemal Paşa'ya önemli destekte bulunan Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Diyanet İşleri Başkanıdır (1924-1941). Bir dönem milletvekilliği de yaptı (23 Nisan - 27 Ekim 1920).
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1860'ta Ankara'nın Balâ kazasının Beynam köyünde doğdu. Babası Ankara'nın alimlerinden Börekçizade Ali Kazım Efendi'dir.[1] İlk ve orta öğrenimini Ankara'da tamamladıktan sonra yükseköğrenim için İstanbul'a gitti. Burada Beyazıt Medresesi müderrislerinden Atıf Efendi'nin derslerine devam edip dini yüksek ilimleri tahsil ederek icazetname (diploma) almaya hak kazandı.[2]
İlk memuriyetine Ankara'daki Fazliye Medresesi'nde öğretim üyesi olarak başladı. 10 Ekim 1898'de Ankara İstinaf Mahkemesi üyeliğine getirildi. 25 Kasım 1908 tarihinde de Ankara Müftüsü oldu. Ayrıca 1911 yılında bir müddet Sivrihisar Kaymakamlığı görevini de vekaleten yürüttü. Bu arada memuriyetinin yanı sıra, eğitim-öğretime olan ilgisini devam ettirdi. Bu cümleden olarak, 1918'de Musile-i Süleymaniye (Süleymaniye Medresesinde büyük müderrislere verilen bir unvan) payesi ile Bursa Müderrisliği kendisine tekrar tevcih edildi. 1920'de "İzmir Paye-i Mücerridi" ve yine aynı yılda "Mahreç Payesi"ne layık görülmüştür. Göstermiş olduğu bu başarılarının bir mükafatı olarak, 1920'de de her türlü devlet hizmetlerinde güzel işler görenlere iftihar ve imtiyazı mucip olmak üzere çıkarılan "Dördüncü Rütbeden Osmani Nişanı" ile ödüllendirildi.
Milli Mücadele'de Şeyhülislam Dürrizade'nin fetvasına karşı Ankara Fetvası'nı ilan etti. Fetva 153 müftü tarafından imzalanarak dağıtıldı. Bunun üzerine 24 Nisan 1920 tarihinde padişah imzasıyla Ankara Müftülüğü görevinden alındı ve Divan-ı Harb tarafından Milli Mücadeleye verdiği destekten dolayı idama mahkûm edildi.
23 Nisan 1920'de toplanan TBMM 1. Dönem'e Menteşe (Muğla) mebusu olarak girdi. Ancak 27 Ekim 1920 tarihinde Müftülük görevini tercih ederek milletvekilliğinden istifa etti. 23 Aralık 1922 - 30 Mart 1924 tarihleri arasında Şer'iye Vekaleti Heyet-i İftâ azalığında bulundu. 4 Nisan 1924'te yeni kurulan Diyanet İşleri Başkanlığı görevine geldi. Soyadı Kanunu'nun çıkmasından sonra "Börekçi" soyadını aldı ve 5 Mart 1941 tarihinde vefat edene kadar bu görevde kaldı.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- Diyanet İşleri Başkanlığı25 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Hükûmet görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: ' |
Diyanet İşleri Başkanı 1924 - 1941 |
Sonra gelen: Mehmed Şerafeddin Yaltkaya |
