Nebbiolo
| Nebbiolo | |
|---|---|
| Üzüm (Vitis) | |
 Nebbiolo salkımının yakından çekimi, İtalya | |
| Tür adı | Vitis vinifera |
| Orijinal kökeni | Piyemonte, İtalya |
| Önemli üretim yerleri | Piyemonte |
| Önemli şaraplar | Barolo, Barbaresco, Roero |
| VIVC kimliği | 8417 |
Nebbiolo, ağırlıklı olarak Piyemonte bölgesinde yetiştirilen İtalyan kırmızı şaraplık bir üzüm çeşididir. Vitis vinifera türü içerisinde yer alır.[1]
Ekim ayının sonlarında gerçekleşen hasat esnasında, üzüm bağlarının bulunduğu Langhe bölgesini derin ve yoğun bir sis kaplamaktadır. Adını, "sis" anlamına gelen İtalyan nebbia'dan aldığı düşünülmektedir. Alternatif açıklamalar bunun yerine İtalyanca soylu anlamına gelen nobile kelimesinden türetildiğine de atıfta bulmaktadır.
Nebbiolo şarapları katran ve gül kokulu karakteristik olarak oldukça tanenli olabilen açık renkli kırmızı şaraplardır. Yıllandıkça rengi bardağın kenarında karakteristik bir tuğla-turuncu tonu alır. Yüksek tanenleri dengelemek, uzun bir süre şişede ve/veya fıçıda olgunlaştırma gerektirebilir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Nebiolo, Piyemonte bölgesinde 13. yüzyıldan beri bilinmektedir. Nebbiola'ya ilişkin ilk belgeler 1266 yılında Rivoli Kalesi'nin Nibiol şarapları tedarikine dayanmaktadır.[2] Bölge, İngilizlerin Fransızlarla uzun süreli siyasi çatışmalar nedeniyle Bordeaux bölgesinden tedarik ettikleri şaraplara alternatif şarap kaynakları aradığı dönemde ilgilerini çekmiş, ancak Piyemonte ve Londra arasındaki ulaşımın kolay olmaması nedeniyle kalıcı bir ilişki kurulamamıştır. Bölgede Nebbiolo dikimi, 19. yüzyılda filoksera salgınına kadar artmış, ancak filoksera tarafından etkilenen bazı bağların salgın sonrası Barbera gibi diğer üzüm çeşitleri ile değiştirilmesi ile azalmıştır. Bugün Piyemonte bağlarının yaklaşık %9-10'unda dikilidir.[3]
Bağcılık
[değiştir | kaynağı değiştir]
Diğer Piyemonte çeşitleri ile karşılaştırıldığında, ekim sonlarına kadar uzayan hasatla, bölgede ilk tomurcuklanan ve son hasat edilen geçci çeşitlerden biridir. Bazı rekoltelerde üreticiler, önce Barbera ve Dolcetto fermantasyonunu tamamlayıp tanklarını hasat edilecek Nebbiolo için boşaltabilmektedir. Olgunlaşmaya yardımcı olmak için genellikle doğrudan güneş ışığına daha fazla erişmesini sağlayan güney ve güneybatıya bakan yamaçlarda en çok tercih edilen yerlere dikilmektedir. Üzüm karakteristik olarak yüksek asit ve tanenleri, şeker ve aroma ile dengelemek için yeterli bir sıcaklıkta yetiştirilmeye ihtiyaç duyar. Tomurcuklanma ve çiçeklenme dönemi hassastır.[2]
Her toprak türüne iyi uyum sağlamayan Nebbiolo, Barolo ve Barbaresco'nun üretildiği Alba çevresindeki, Tanaro nehrinin sağ kıyısında bulunan bölgelerdeki yüksek kireçli marn konsantrasyonuna sahip toprakları tercih eder. Üzüm, Tanaro'nun sol kıyısındaki Roero gibi kumlu topraklara sahip bölgelerde de yetişebilir, ancak bu toprak türünde yetişen üzümlerden yapılan şaraplar, çeşidin klasik katran aromalarından yoksun olarak, daha parfümsü olma eğilimindedir. Kumlu Roero topraklarının hafif asidik pH'ı, yıllanma potansiyeli daha düşük, ancak daha erken içim olgunluğuna ulaşan şaraplar üretmektedir. Toprak türüne ek olarak, drenaj kabiliyeti ve magnezyum ve potasyum konsantrasyonu, üretilen Nebbiolo şarabı üzerinde etkili olmaktadır.[3]
Şarapçılık
[değiştir | kaynağı değiştir]
En dikkate değer Nebbiolo şaraplarından Barolo'da "geleneksel" ve "modernist" iki yaklaşım bulunmaktadır. Genel olarak geleneksel yaklaşım, 20 ila 30 günlük uzun bir maserasyon süresi ve eski büyük boy fıçılarda uzun bir olgunlaştırma süresini temel alır. Modern yaklaşım ise meyve aromalarını ve aromalarını koruyan 7 ila 10 günlük daha kısa maserasyon süreleri ve daha soğuk fermantasyon sıcaklıklarını kullanır. Fermantasyon süresinin sonuna doğru, Nebbiolo'nun sert asiditesinin bir kısmını yumuşatmaya yardımcı olan malolaktik fermantasyonun başlamasını teşvik etmek için ısıtılır. Modern yaklaşımı seçen şarap üreticileri, tanenleri yumuşatmak için daha küçük yeni meşe fıçılarda daha kısa bir olgunlaştırma süresini tercih eder.[3]
Önemli üretim yerleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Nebbiolo, 2010 yılı itibarıyla tüm dünyada yaklaşık 6000 hektar arazi üzerinde yetiştirilmektedir. Küçük üretimler dışında neredeyse tamamı İtalya'nın kuzeybatı bölgesi Piyemonte'de bulunmaktadır. İtalya dışında dünyada deneme amaçlı üretimler yapılmakta, Amerika Birleşik Devletleri'nde toplam 68 hektar, Meksika Baja California'nın kuzey bölgesinde 180 hektar, Arjantin San Juan eyaletinde 49 hektar, Avustralya'da 98 hektar Nebbiolo dikimi bulunmaktadır. Nebbiolo ayrıca Güney Afrika, Uruguay ve Şili'de küçük milktarlarda dikilmiştir.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Gambino, Giorgio (11 Aralık 2017). "Whole-genome sequencing and SNV genotyping of 'Nebbiolo' (Vitis vinifera L.) clones". Scientific Reports (İngilizce). 7 (1): 17294. doi:10.1038/s41598-017-17405-y. ISSN 2045-2322. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
- ^ a b Robinson, Jancis; Harding, Julia (2015-09-17). The Oxford Companion to Wine (İngilizce). s. 557 Oxford University Press. ISBN 978-0-19-101607-3.
- ^ a b c Clarke, Oz (2001). Oz Clarke's encyclopedia of grapes. 1st U.S. ed. Margaret Rand. New York: Harcourt. ISBN 0-15-100714-4. OCLC 48239622.
- ^ Anderson, Kym; Aryal, Nanda R. (1 Aralık 2013). Which Winegrape Varieties are Grown Where? A global empirical picture. University of Adelaide Press. ISBN 978-1-922064-68-4. 23 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.