Nur Cemaati
| Nur Cemaati | |
|---|---|
| Kurucu | Said Nursi |
| Amaç | "İmanı kurtarmak"[2] |
Meslek unvanı | Abi, Kardeş[1] |
| Hizmetler | Risale-i Nur'un neşri, Kuran'ın öğrenilmesi, öğretilmesi, basılması ve uygulanması.[4] |
| Yöntem | Tebliğ, anlatma, çağırma[3] |
| Alanlar | İman, tefsir, takva |
Nur Cemaati, Nurcular veya Risale-i Nur hareketi, Said Nursi tarafından telif edilen Risale-i Nur adlı eserlerin bilgileri istikametinde teşekkül eden,[5][6][7][8] 20. yüzyıl başlarında doğan İslâmî harekettir.[9][10][11] İtikadi ve fıkhi bakımdan Sünni[12] İslam'a bağlıdırlar. Müslümanların birliği dedikleri ittihad-ı İslam'ı ve halifeliğin geri getirilmesini savunurlar.[13][14][15] Cemaatin temel faaliyeti Risale-i Nurların okunması, yazılması, anlaşılmaya çalışılması ve insanlara ulaştırılmasıdır.[16] Bu faaliyet Cemaat mensupları tarafından "Hizmet-i imaniye ve Kur'aniye" veya kısaca ''Risale-i Nur Hizmeti'' diye tabir edilen kavramlarla ifade edilir.[17]
Said Nursi'ye ait Kur'an tefsiri olan Risale-i Nur Külliyatı öğretileri ekseninde hareket eden bir yapıya sahiptir.[13][14] Risale-i Nur grupları içindeki Okuyucular grubunun kararlarının genellikle "Meşveret" veya "İstişare" diye adlandırdıkları danışma sonunda çoğunluk tarafından alındığı iddia edilir.[18][19]
Said Nursi'nin ölümünden sonra kendi yerine bıraktığı[20][21] Ahmet Hüsrev Altınbaşak'a[22] biat etmeyen talebelerinin çeşitli şehirlere dağılması ve Risale-i Nur okurlarının artmasıyla Cemaat farklılık gösterebilen tarzlarda faaliyet göstermiş; "Meşrep" olarak tabir edilen yeni gruplar meydana gelmiştir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Said Nursî'nin 23 Mart 1960 tarihinde ölümünden sonra yönetim anlayışı, siyasi olaylara bakış, etnik köken ve hizmet metodu gibi konulardaki görüş farklılıkları sonucu birçok Nur Cemaati grubu ortaya çıktı.[23][24][25] İlk dönemde, temel iki grup, Said Nursi'nin varisi Ahmet Hüsrev Altınbaşak önderliğindeki Arap harfleriyle Risale-i Nurları okuyup yazmayı savunan Yazıcılar grubu ile Zübeyir Gündüzalp önderliğindeki Risale-i Nurları Latin harfleriyle okunmasını savunan Okuyucular grubuydu.[23][26] Altınbaşak ve grubu, Said Nursi'nin bir mektup ile belirttiği[27] risalelerin sadece Osmanlıca olarak yazılması, basılması ve okunmasını savunurken,[24] cemaatin okuyucu kolunu oluşturan Gündüzalp ve grubu,[23] Latin harfleriyle yazılan Türkçe ile matbaada basılıp yayılmasını ve okunmasını savunuyordu. Cemaat içindeki bu kopukluk ve ayrılık sürecinde ajan olduğu iddia edilen Bekir Berk'in,[28] Hüsrev Altınbaşak'a düdüklü tencere ile yaptığı suikast[29] neticesinde kopukluk daha da kesin ve belirgin bir hal aldı. Gündüzalp liderliğindeki "ağabeyler konseyi", Yazıcılar grubu ve lideri Altınbaşak ile tekrar birleşmeye çalıştı, ancak bu girişimler sonuçsuz kaldı.[26] Said Nursi tarafından "gizli düşmanlar olduğu iddia edilen kişilerin" Nurcuların birliğini bozduğu söylenmektedir.[30]
Aynı dönemde, Okuyucular grubuna yakın olmakla birlikte kendi yaşadıkları bölgede bağımsız olarak hareket eden Mehmed Kayalar Diyarbakır'da; Said Özdemir, Ankara'da (bu gruba daha sonra "tenvir" denilmiştir) ve Mehmed Kırkıncı Erzurum'da cemaat oluşturmaya başladı.[23]
Nur Cemaati arasındaki en derin bölünme 1980 Darbesi sürecinde yaşandı. 1982 Anayasası'nın cemaat içerisinde meydana getirdiği tartışma bölünmeyi perçinledi. 1982 Anayasa Referandumu'na Nur Cemaati'nin büyük kısmı evet oyu verirken Yeni Asya grubunun ise hayır oyu kullanması araya bazı mesafeler girmesine sebep oldu.[31][32]
Nur Cemaati ilkeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Said Nursi, Nur cemaati'nin sahip olması gereken vasıfları Risale-i Nur Külliyatı'nda açıklamıştır:
- Siyaset ve idare ile fiilen iştigal etmemek.[33][34]
- Müspet hareket etmek ve menfi hareket etmemek.[35]
- Allah rızasını esas alarak yalnız iman hizmeti yapmak.[35][36]
- Tarikat değil cemaattir. Şeyhlik-müridlik gibi makamlar yoktur.[37][38]
Gülen Cemaati ile ilişkisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Özellikle 2014 yılından önce yayımlanmış birçok kaynakta Gülen Hareketi, Nur Cemaatinin önde gelen bir kolu olarak öne sürülmüştür.[26][39][40][41][42] Cemaatin beş önde geleni, 31 Aralık 2013 tarihinde siyasi faaliyetlerin Nur Cemaati fikirleri ile uygun olmadığını belirtmişlerdir.[40] Bu açıklamanın Gülen Hareketine yönelik olduğu düşünülmüştür.[40] Özellikle 15 Temmuz 2016 darbe kalkışmasından sonra, Nur Cemaati ileri gelenleri, Gülen Hareketine karşı olan tutumunu belirginleştirmiştir. Nur Cemaati'nin Yeni Asya kolu ise darbeye karşı olduğunu ifade etmekle beraber bu süreç içerisinde meydana gelen hukuki sorunları sıkça nazara vermiştir.[43][44][45][46]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Risale Online". oku.risale.online. 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023.
- ^ Pir, Hasan (23 Mart 2019). "EŞREF EDİP'İN 1952 YILINDA BEDİÜZZAMAN'LA YAPTIĞI RÖPORTAJ". GÜMÜŞHANE'DEN HABER - Yerel Haber Sitesi. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023.
- ^ https://www.koprudergisi.com/bahar-2008/risale-i-nurun-uslubuna-dair/ 20 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Kur'an, Risale-i Nur, Dini Eserler ve İslami Ürünler". www.hayrat.com.tr/ (İngilizce). 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023.
- ^ Nursi, Said. Kastamonu Lahikası.
Onu yazan ve yazdıran ve okuyan, Risale-i Nur talebesi unvanını alır.
- ^ Kitapçı, Zekeriya. Bediüzzaman Said Nursi ve Anadolu İman Hareketi.
- ^ Nursi, Said. Emirdağ Lahikası.
Risale-i Nur'u okumak, on defa benimle görüşmekten daha kârlıdır. Zaten benimle görüşmek âhiret, iman, Kur'ân hesabınadır...Âhiret, iman, Kur'ân için ise, Risale-i Nur daha bana ihtiyaç bırakmamış.
- ^ Nursi, Said. Emirdağ Lahikası.
Benimle hakikat meşrebinde sohbet etmek ve görüşmek isteyen adam hangi risaleyi açsa, benimle değil, hâdim-i Kur'ân olan Üstadıyla görüşür ve hakaik-i imaniyeden zevkle bir ders alabilir.
- ^ Değirmenci, Cüneyt (2018). Çağdaş İslam düşüncesinde insan ve siyaset Said Nursi örneği (Yüksek Lisans). Ulusal Tez Merkezi.
- ^ Eşref, Edip. Risale-i Nur Müellifi Bediüzzaman Said Nur - Hayatı, Eserleri, Mesleği.
- ^ Nursi, Said. Emirdağ Lahikası - II.
biz ahlâk-ı İslâmiyenin ve hakaik-i imaniyenin kemâlâtını ef’âlimizle izhar etsek, sair dinlerin tâbileri, elbette cemaatlerle İslâmiyete girecekler; belki küre-i arzın bazı kıt’aları ve devletleri de İslâmiyete dehâlet edecekler.
- ^ Nursi, Said. "On Üçüncü Lem'a / Yedinci İşaret". Lem'alar.
Biz Ehl-i Sünnet ve'l-Cemaat
- ^ a b Barış Pehlivan, Barış Terkoğlu (2019). Metastaz. Nur Köy'ünden Üniformalı Askerler. Kırmızı Kedi Yayınevi. ss. 63-65. ISBN 978-605-298-450-5.
- ^ a b Yıldız, Müyesser. "Genelkurmay Said-i Nursi'ye üniformalı ziyaret hakkında ne düşünüyor". odatv. 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ "Nurcu gazete Fethullah'a sahip çıktı". odatv. 21 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ Nursi, Said. Tarihçe-i Hayat.
hususi vazifemiz de, Kur'an'in imani hakikatlerini tahkiki bir surette ehl-i imana bildirip, onlari ve kendimizi idam-i ebediden ve dai*mi, berzahi haps-i munferidden kurtarmaktir.
- ^ Nursi, Said. Emirdağ Lahikası - I.
bu zamanda, her şeyin fevkinde hizmet-i imaniye bir kudsî vazifedir.
- ^ Said Nursi. "Birinci Makale / Unsuru'l-Hakikat". Muhakemat.
Herşeyde meşveret hükümfermadır.
- ^ Said Nursi. "On Üçüncü Şua". Şualar.
Şimdi siz, mâbeyninizde münakaşasız bir meşveret ediniz. Kararınızı kabul ederim.
- ^ "Risale Online". oku.risale.online. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ "Risale Online". oku.risale.online. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ "Risale Online". oku.risale.online. 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ a b c d Güldoğan, Asiye (11 Temmuz 2015). "Nurcular hakkında bu sırları ilk kez okuyacaksınız". Odatv. 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2016.
- ^ a b "Ağabeyler'in Nur Meclisi". Sabah. 21 Aralık 2004. 18 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2016.
- ^ "Nurcular Hakkındaki Bilinmeyenler". Aktif Haber. 23 Eylül 2006. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2016.
- ^ a b c Yalçın, Soner (21 Aralık 2014). "Nurcularda büyük bölünmenin sebebi". Sözcü. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2016.
- ^ "Risale Online". oku.risale.online. 17 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023.
- ^ "Bediüzzaman'ın talebesi Üzeyir Şenler: Bekir Berk bana ajanlık teklifi yaptı!". DosyaTV.com. 1 Ağustos 2021. 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2023.
- ^ Yalçın, Soner (21 Aralık 2014). "Nurcularda büyük bölünmenin sebebi: Düdüklü tencere suikastı". sozcu.com.tr. 31 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2023.
- ^ "Gizli Düşmanların Fitne Planları". husrevaltinbasak.info. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.
- ^ "Yeni Asya Gazetesi". www.yeniasya.com.tr. 25 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
- ^ "Yüzde 98 yanlış". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
- ^ Said Nursî (2013) [1944-1947]. "Yirmiyedinci Mektub". Emirdağ Lâhikası. Risale-i Nur. RNK Neşriyat. s. 167.
Nurcular, siyasetlerle alâkaları olmaz. Yalnız iman hakikatleriyle bütün hayatları bağlıdır.
- ^ Said Nursi (2013). "Ondördüncü Şua". Şualar. RNK Neşriyat. s. 354.
Risale-i Nur'un esas mesleği olan şefkat, hak ve hakikat ve vicdan, bizleri şiddetle siyasetten ve idareye ilişmekten men etmiş.
- ^ a b Said Nursi (2013). Tarihçe-i Hayat. RNK Neşriyat. s. 249.
Bizim vazifemiz müspet hareket etmektir. Menfî hareket değildir. Rıza-yı İlâhîye göre sırf hizmet-i imaniyeyi yapmaktır
- ^ Nursi, Said. "Yirmi Birinci Lem'a". Lem'alar.
Amelinizde rıza-yı İlâhî olmalı. Eğer O razı olsa, bütün dünya küsse ehemmiyeti yok.
- ^ Said Nursi (2013). Emirdağ Lahikası. RNK Neşriyat. s. 197.
Mesleğimiz tarikat değil
- ^ Nursî, Said. "Yirmibirinci Lem'a". Lem'alar. Risale-i Nur. RNK Neşriyat.
Mesleğimiz şeyhlik olsaydı, makam bir olurdu veyahut mahdut makamlar bulunurdu...Fakat mesleğimiz uhuvvettir. Kardeş kardeşe peder olamaz, mürşid vaziyetini takınamaz.
- ^ Yavuz, H. (2005). Modernleşen Müslümanlar: Nurcular, Nakşiler, Milli Görüş ve AK Parti (Vol. 22). Kitap Yayinevi Ltd.
- ^ a b c Çakır, Ruşen (18 Şubat 2014). "Nurcular olup bitenlere ne diyor?". Vatan. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2016.
- ^ Yaşlı, Fatih (27 Temmuz 2016). "Anti-komünizmden 15 Temmuz'a". Birgün. 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2016.
- ^ Yalçın, Soner (26 Ekim 2016). "Başbakan yanlış biliyor". Sözcü. 16 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2016.
- ^ "Yeni Asya'nın duruşu". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
- ^ "Hukuk herkese lâzım olur". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
- ^ "Yeni Asya 50 yıldır darbelerle mücadele ediyor". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
- ^ "15 Temmuz darbe girişiminin yıldönümünde". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
