Polikistik over sendromu

Polikistik over sendromu (PCO), yumurtalıklarda birçok küçük iyi huylu kist oluşmasıyla beliren bir hastalıktır. Yumurtalıkta oluşan ve kist olarak adlandırılan bu organizmalar yumurtalıkların çevresine yerleşmiş çok sayıda yumurta hücresidir. Bu hücreler ultrasonda özel bir görüntü oluşturmaktadırlar.

Polikistik over sendromu genel anlamda 35 yaş ve altında bulunan yaş gruplarını tehdit etmektedir. Genç kızlarda da görülebilmektedir. Yumurtalıklarda bulunan kist ile karakterize olarak meydana gelen hormonal bir problemdir. PCO, hipofiz bezinden salgılanan LH hormonunun anormal şekilde üretilmesinden kaynaklanmaktadır. FSH Hormonu ise düşük veya normaldir. LH/FSH oranı artmıştır. Bu, kadınlarda düzenli olarak yumurtlama olmamasına neden olur (bazıları düzenli olarak adet görürken, bazıları ise yılda yalnızca birkaç kez adet görebilir.). Yumurtlama düzensizliğinin sonucu olaraksa erkeklik hormonunda bir artış gözlenir. "LH'daki artış overde erkeklik hormonu üretimini artırır. Salgılanan bu erkeklik hormonları (androjenler) yağ dokusunda östrojene dönüşmekte, bu östrojen LH üretimini artırmakta ve bir kısır döngü ortaya çıkmaktadır. Bu kısır döngü kilo kaybı ya da yumurtalıkların baskılanması gibi etkenlerle kırılabilir. Yine kilo fazlalığına bağlı olarak insüline karşı bir direnç ortaya çıkmakta ve sonuç olarak hormonal denge bozularak yine bu kısır döngüye ulaşılmaktadır."

Nedenleri

Polikistik over sendromu meydana getiren neden tam anlamıyla tespit edilmiş değildir. Polikistik over sendromunda kişinin vücudunda birçok hormonal soruna neden olabilmektedir. Buna bağlı olarak da kadınlarda tüylenmeye neden olabilmektedir bunun yanı sıra akne de oluşabilir.

Sendroma maruz kalan kadınların büyük çoğunluğunda ilerlemiş şişmanlığa bağlı insülin direncine maruz kalabilirler. Fakat bu durum kadınlardaki hormonal bozukluğu ileri düzeye taşıyabilmektedir.

Belirtileri

• Adet düzensizliği
• Sivilcelenmede artış
• Cilt yağlanması
• Tüylenmede artış
• Kısırlık
• Kilo artışı
• Erkek tipi kellik
• Baş ağrısı
• Ağır kanama [1] 29 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Tanısı

Eğer kişilerde adet düzensizliği ve tüylenme oluşmuşsa polikistik over sendromu tanısı çok kolaylıkla koyulabilir. Ancak kan testleri ile de görülebilen bazı bulguları da vardır. Özellikle testosteron hormonunun miktarı ile anlaşılabilen bir hastalıktır. Testosteron hormonunun yanı sıra böbrek üstü bezlerinin de hormon düzeyine bakılmasında yarar vardır. Eğer bu hormonların seviyesinin kan testleri ile yüksek olduğu gözlenirse tanı hemen koyulabilir. Fakat adet düzensizliği ve tüylenme şikayeti ile gelen kadınlarda bu testlerin yapılmasının da fazla bir gereği yoktur. Polikistik over sendromu açıkça bellidir.

Riskler

Polikistik over sendromu olan kadınlar için olası riskler şunlardır:

• Endometriyal hiperplasiya: Uterusun (Rahmin) iç çeperini örten müköz membran olarak tanımlanan endometriyum, over hormonlarının etkisiyle değişiklikler göstermektedir. Bu değişiklikler döllenmiş bir ovumun implantasyonuna hazırlık amacına yöneliktir ve implantasyonun gerçekleşmemesi durumunda olay menstruasyonla sonlanır. Sağlam bir doku yönünde patolojik doku şekillenmesi olarak tanımlanan hiperplasiya ise yeni oluşan elementlerin şekilleri ve işlevleri bakımından kendilerini oluşturan dokulardan ayırt edilemeleri sonucunu doğurmaktadır.
• Endometriyal kanser (Rahim duvarı kanseri): Bu riskin doğrudan sendroma mı yoksa obezite, hiperinsulinemi (kandaki insülin düzeyinin aşırı yükselmesi) ya da hiperandrojenizme (androjenik yetmezlik) mi yol açacağı tam olarak belirlenememiştir.
• İnsülin direnci/Tip II diyabet
• Yüksek tansiyon
• Dislipidemi
• Kalp rahatsızlıkları
• İnme
• Kilo alımı
• Düşük

Tedavisi

Tedavi şekli bebek sahibi olmak isteyenlere göre değişim gösterir. Bu tedavide aşama aşama giden bir tedavi yöntemi uygulanır. Eğer başvuran kişi çocuk sahibi olmak istemiyorsa yapılacak birkaç tane uygulama vardır. İlk öncelikli olarak adet düzensizliği sorunu çözülür. Uzun süre adet görmeyen kadınlarda östorojenin etkisi ile rahim kanseri riski de artar. İkinci aşama ise tüylenmenin önüne geçmektir. Tüylenmenin önüne geçmek için antiandrojenler kullanılır. En iyi yöntem ise doğum kontrol haplarıdır. İnsülin direncine bağlı olarak gelişen kilo problemini de düzenlemek gerekmektedir. Hastaya uygulanan diyetler ve egzersizler en başarılı tedavi yöntemleridir. Çocuk sahibi olmak isteyen kadınlarda ise, kişinin insülin direncini ayarlamak ve yumurtlamasını sağlamak gerekir. Polikistik over sendromu hastalığına sahip bazı kadınlarda haplarla yumurtlama oluşturuluyor ve çocuk sahibi olabiliyorlar.

Dış bağlantılar

• Polikistik Over Sendromu (PCOS) 2 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Şikago Üniversitesi Polikistik Over Sendromu Merkezi 13 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Polikistik Over 13 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Polikistik Over Sendromu (PCOS): Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi 29 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.