Portal:Enerji
31 Temmuz 2022'de Türkçe Vikipedi'de portallerin sonlandırılmasıyla birlikte, bu portal artık kullanılmamakta ve tarihsel bir kayıt olarak saklanmaktadır. Bu konu hakkında tartışmayı yeniden başlatmak için köy çeşmesi gibi daha geniş bir ortamda görüş isteyiniz. |
ENERJİ PORTALİdeğiştirEnerji nedir?
Enerji, iş yapabilme yeteneğidir. Gözle görülebilen her türlü maddeye etki edebilmektedir. Enerji, asla kaybolmaz. Başka enerji çeşitlerine dönüşebilir. Bu enerşi çeşitleri ısı enerjisi, Elektrik enerjisi, Atom enerjisi, Kimyasal enerji, Işık enerjisi, Kinetik enerji, Potansiyel enerji, Biyokütle enerjisi hallerinde bulunabilir. Dünya üzerinde, bütün canlılar enerjiye ihtiyaç duymaktadır. Bunun için solunum yaparlar ve beslenirler. Endüstride ise enerji için çeşitli yakıtlar kullanılır. Bu sayede Kimyasal enerji, çeşitli başka enerjilere dönüşebilir. Bir Termik santralde yakıtların yakılması ile Kimyasal enerji, Elektrik enerjisine dönüşür. Hidroelektrik santrallerde ise Potansiyel enerji, Kinetik enerjiye ve Elektrik enerjisine dönüşür. Enerji asla yok edilemez veya yaratılamaz. Enerji, dönüştürülmeye çalışılan enerji çeşidine dönüşürken istenmeden başka enerji çeşitlerine de az miktarda dönüşebilir.
değiştirSeçilen portal gündemindeki resim
Siemens firması tarafından üretilen bir modern buhar türbininin rotoru. Buhar türbini buhar (ısı) enerjisini kinetik (mekanik) enerjiye dönüştürür. Buharın yolu en küçük paladan başlar, gittikçe daha büyük pala alemanları içinden geçerek genişler. Ağırlıklarına oranla güç üretimleri iki zamanlı motor diğer teknolojilerden daha yüksek ve verimlidir. Buhar türbinleri enerji santrallerinde basınçlı buhardan elektrik elde etmek için, gemilerde de pervane döndürmek için kullanılır. değiştirHaftanın Seçilen Enerji Maddesi
Rüzgâr TürbiniRüzgâr türbini, rüzgârdaki kinetik enerjiyi önce mekanik enerjiye daha sonra da elektrik enerjisine dönüştüren sistemdir. Bir rüzgâr türbini genel olarak kule, jeneratör, hız dönüştürücüleri (dişli kutusu), elektrik-elektronik elemanlar ve pervaneden oluşur. Rüzgârın kinetik enerjisi rotorda mekanik enerjiye çevrilir. Rotor milinin devir hareketi hızlandırılarak gövdedeki jeneratöre aktarılır. Jeneratörden elde edilen elektrik enerjisi aküler vasıtasıyla depolanarak veya doğrudan alıcılara ulaştırılır. Rüzgâr türbinlerinin nasıl çalıştığını anlamak için iki önemli aerodinamik kuvvet iyi bilinmelidir. Bunlar sürükleme ve kaldırma kuvvetleridir. değiştirIsı enerjisi
Isı enerjisiMaddenin atomlarının kinetik enerjisine verilen addır. Atomların hareketlenmesi arttıkça, Isı artar. Dolayısıyla bu hareketlenmenin ortalaması olan sıcaklık da zamanla artar. Isı enerjisi özellikle sobalarda, Birleşik ısı ve güç santrallerinde vs. üretilmektedir. Ayrıca ısı, ampullerde, termik santrallerde, kinetik enerjide istenmeden oluşmaktadır. Isı enerjisinin doğadaki en büyük üreticisi güneştir. değiştirElektrik enerjisi
Elektrik enerjisiMaddenin atomlarındaki elektronların hareketlenmesi ile oluşan enerji çeşididir. Yeryüzünde termik santrallerde, hidroelektrik santrallerde, yenilenebilir enerji kaynaklarında bu enerji üretilir. Endüstri, teknolojik aletler, çoğu motor bu enerjiye ihtiyaç duyar. Canlıların vücudunda çok az miktarda elektrik enerjisi bulunmaktadır. İnsanların vücudunda bu miktar 25 J'dur. Bu statik elektrik ile insan vücudunda canlılık sağlanır. Elektriklenme olayı doğada çoğu kez gerçekleşir. Şimşek ve yıldırım olayları buna örnektir. Bu olaylar elektrik enerjisi olayına örneklerdir . değiştirAtom enerjisi
Atom enerjisiMaddenin en küçük yapıtaşı olan atomların yapısında çok kuvvetli Kimyasal bağlar vardır. Bu kimyasal bağların parçalanması halinde ortaya enerji çıkmaktadır. Atom enerjisinde özellikle Uranyum, Plütonyum vs. kullanılır. Atom enerjisi, Nükleer reaktörlerde elektrik enerjisine dönüşmektedir. Atom enerjisi, Fisyon ve Füzyon adı verilen tepkime olaylarıyla açığa çıkmaktadır. değiştirKimyasal enerji
Kimyasal enerjiHerhangi bir maddenin atomlarının kimyasal bağlarında bulunan enerji çeşididir. Enerjinin, elektrik enerjisine dönüşümü için başlıca kaynaklar, kimyasaldır. Petrol, kömür, linyit, doğal gaz, hidrojen, uranyum, toryum, neptünyum, bor bu yakıtlardandır. Gelişmiş ülkeler, zamanla yakıt kıtlığı çekmeye başlamıştır ve bu nedenle yeni yakıt havzaları aramaktadırlar. Endüstrinin çalışması dolayısıyla üretimin olması için elektriğe ihtiyaç vardır ve dünyada enerji en çok yakıtlardan elde edilmektedir. Bu kıtlığı azaltmak, enerji sorununu ortadan kaldırmak için Yenilenebilir enerji kaynakları yapılmıştır. değiştirIşık enerjisi
Işık enerjisiMaddesel ortama ihtiyaç duymayan, göze temas etmesi halinde etrafın görülmesini sağlayan olaydır. Doğada başlıca ışık kaynağı Güneştir. Işık enerjisi, doğadaki canlıların ve insanların en temel ihtiyaçlarındandır. Çünkü ışığın yeryüzüne gelmesi ile yeryüzü sıcaklığı, dengesini korur. Bunun yanında bitkiler fotosentez yapar ve besin üretirler. Bu besinler ile hayvanlar ve insanlar yaşamını sürdürür. İnsanın ürettiği ampuller, floresan lambalar ile ışık enerjisi üretilir. Bu cihazların ürettiği ışık enerjisi düşüktür. Sadece ortamı aydınlatmaya yararlar. Özellikle ampullerde ışık enerjisi, ısı enerjisine az bir oradan dönüşür ve bu da verimliliği azaltır. Bu nedenle enerji ile ilgili sorunu olan devletlerde floresan lambalar yaygınlaşmaktadır.
değiştirSeçkin ve kaliteli maddeler
değiştirBu hafta yapacaklarımız
Geliştirilecek taslaklarZenginleştirilecek maddelerdeğiştirBunları biliyor muydunuz?
değiştirTemiz enerji
Dünya, büyük bir tehdit altında. Gelişmiş veya gelişmemiş ülkeler, üretim için fosil yakıtlar kullanıyor. Gelişmiş devletler temiz enerjiye geçmek için çalışmalara hız verdi ama gelişmemiş devletler ise hala doğaya zarar veren yakıtları kullanıyor. yenilenebilir enerji, fosil yakıtlara karşı üstünlük sağlayamazsa tahminlere göre 2020 ila 2030 yılları arasında sera etkisi adı verilen bir doğa felaketi meydana gelebilir[kaynak belirtilmeli]. Bunun önüne geçmek için doğaya Karbondioksit, Kükürt dioksit vb gazlar bırakan enerji üretimi yerine, doğaya dost olan enerji türleri tercih edilmelidir. Rüzgâr enerjisi, güneş enerjisi, jeotermal enerji ve hidroelektrik enerji(bazılarına göre doğa dostu değildir) kullanılabilir. değiştirEnerji galerisi
değiştirYapılacaklar
Vikipedi'de enerji hakkındaki maddeler yeterli değil. Gerekli olan enerji maddeleri oldukça fazla. Var olan enerji maddelerinin de büyük çoğunluğu taslak madde konumunda. İşte bu gerekli olan maddeleri başlatmak, taslak olan maddeleri geliştirmek, enerji maddelerinin içeriğini zenginleştirmek ve bazılarını "Seçkin Madde" veya "Kaliteli Madde" yapabilmek amacıyla çalışmalar vardır. Aşağıdaki bağlantılarda başlatılması gerekli olan maddeleri, geliştirilmesi gereken maddeleri, enerji maddelerinde seçkin madde veya kaliteli madde ortak çalışmalarını ve katılımcıları bulabilirsiniz.
değiştirPotansiyel enerji
Potansiyel enerjiKinetik enerji için gerekli olan gücü bulunduran, yükseklere çıkıldıkça artan enerji çeşididir. Park etmiş bir otomobil, hareketsiz duran bir bisiklet, hareketsiz duran bir kuşta potansiyel enerji vardır. Hareketsiz duran kuşun durduğu bölge (örneğin ağaç dalı) yükseldikçe, potansiyel enerjisi artar. Bu diğer bütün varlıklar için de geçerlidir. Kinetik enerji ile potansiyel enerji ters orantılıdır. Hidroelektrik santralinde bulunan büyük su kütlesi çok büyük bir potansiyel enerji taşır. Çünkü yükseklik ve durgunluğun yanında varlığın kütlesi de büyük önem taşımaktadır. değiştirBiyokütle enerjisi
Biyokütle enerjisiDoğada bulunan verimli bitkilerde bulunan potansiyel enerji çeşididir. Bu bitkiler gerekli olgunluğa gelince kesilip, yakılınca ısı enerjisi ile ışık enerjisi ortaya çıkar. Biyokütle enerjisi, Yenilenebilir enerji kaynaklarındandır. Doğaya, fosil yakıtlar gibi zarar vermemektedir. Biyokütle enerjisi sadece yakılarak kullanılmaz. Aynı zamanda bazılarından beslenilir. Hayvanlar ve insanlar, bu biyokütle kaynaklarından beslenir. Gelişmiş ülkelerde biyokütle enerjisi ile elektrik enerjisine dönüştürülmektedir ve Birleşik ısı ve güç santrallerinde de ısı enerjisine dönüşmektedir. Biyokütle enerjisi için birçok koruluk ekilmiştir. Kullanılacak olan biyokütle kaynağı hem verimli olmalıdır, hem de hızlı büyümelidir. değiştirKinetik enerji
Kinetik enerjiBir maddenin hareket halinde bulunmasıdır. Kinetik enerjide sadece hız değil, cismin kütlesi de büyük önem taşımaktadır. hareket halinde olan bütün varlıkların Kinetik enerjisi vardır. Hareket halindeki bir insan, yola devam eden bir otomobil, bisiklet süren bir kişi, uçmakta olan kuş vs. hepsinin kinetik enerjisi bulunmaktadır. Türbinlerde, hidroelektrik santrallerde vs. kinetik enerji büyük önem taşır. Türbinde kimyasal enerji, Isı enerjisi ile kinetik enerjiye dönüşür ve bu da enerji de elektrik enerjisine dönüşür. Hidroelektrik santralinde ise potansiyel enerji konumundaki biriken büyük su kütlesi, kinetik enerjiye ve dolayısıyla elektrik enerjisine dönüşür.
|