S-300

**S-300**
SA-10 Grumble, SA-12 Giant/Gladiator, SA-20 Gargoyle
S-300 ; SA-10 Grumble, SA-12 Giant/Gladiator, SA-20 Gargoyle
	; S-300
Çeşidi	Uzun menzilli hava savunma sistemi
Uyruğu	SSCB
Hizmet geçmişi
Hizmet	1978-
Üretim tarihi
Üretici	Almaz S.I.C
Üretildiği tarih	1978-2013
Özellikler
Ağırlık	1500 kg
Uzunluk	7,1 m
Namlu Çapı	515 mm
Etkili menzil	120-600 km (1978-2000)
Azami menzil	47 (1978-P), 90 (1982-P) + 100 (1984-V), 195 (1992-P/V), 400 (2012-V) km.
İtici güç	Yarı Aktif Radar Güdümlü
Seyir irtifası	10 - 30,000 (P), 25-37,000 (V) m
Taşıma	4X12 dikey lançer

S-300 S-300 (NATO kod adı SA-10 Grumble), ilk S-300P versiyonuna dayalı olarak Almaz-Antey tarafından üretilen bir dizi başlangıçta Sovyet ve daha sonra Rus uzun menzilli Karadan Havaya Füze sistemleridir. S-300 sistemi, Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri için uçak ve seyir füzelerine karşı savunma yapmak üzere geliştirildi. Balistik füzeleri durdurmak için sonraki varyasyonlar geliştirildi. S-300 sistemi ilk olarak 1979'da Sovyetler Birliği tarafından büyük endüstriyel ve idari tesislerin, askeri üslerin hava savunması ve düşman saldırı uçaklarına karşı hava sahasının kontrolü için tasarlanmıştı. Sistem tamamen otomatiktir, ancak manuel gözlem ve çalıştırma da mümkündür. Bileşenler, merkezi komuta karakolunun yakınında veya 40 km kadar uzakta olabilir. Her radar, merkezi komuta noktası için hedef belirleme sağlar. Komuta merkezi, 80 km mesafeye kadar olan hedefleme radarlarından alınan verileri karşılaştırarak yanlış hedefleri filtreler. Merkezi komuta yeri hem aktif hem de pasif hedef tespit modlarına sahiptir. Hedefi vuruş kabiliyeti oldukça yüksek olan bu füzeler aralarında NATO üyesi Bulgaristan, Slovakya ve Yunanistan'ın da bulunduğu birçok ülke tarafından kullanılmaktadır.

S-300 sistemi ilk olarak 1979 yılında, büyük sanayi tesisleri, askeri üsler ve düşman uçaklarına karşı hava sahası savunma amaçlı olarak Sovyetler Birliği'nde geliştirilmiştir.

Proje geliştiricisi Almaz-Antey Hava Savunma Şirketi'nin bir alt kolu olan Almaz şirketidir. S-300'ün kullandığı füzeler MKB "Fakel" Tasarım Bürosu tarafından tasarlanmıştır.

Balistik füzelere karşı da etkili olan S-300 günümüzün en gelişmiş hava savunma sistemlerinden biridir. Radarları aynı anda 100 hedefi takip edip aynı anda 12 hedefe kilitlenme yeteneğine sahiptir. Sistem beş dakika gibi kısa bir zamanda atışa hazır hale getirilebilir. S-300'ün kullandığı füzeler kapalı ortamda dış etkilerden korunmuştur ve servis süresince bakım gerektirmez. S-300'ün bir üst türevi S-400 (NATO isimlendirmesi SA-21) 2004 yılında hizmete girmiştir.

Kullanan ülkeler

Azerbaycan: S-300PMU2 Favorit.
Ermenistan ^[5]
Belarus: 350 adet füze.
Bulgaristan: Beşer fırlatıcıdan oluşan 2 ünite halinde 10 adet S-300 fırlatıcısı.^[6]
Çin: S-300PMU-1'e sahip olan Çin Hongqi-10 (HQ-10) adı altında lisans üretimine başlamıştır. Ayrıca S-300PMU2'nin ilk alıcısıdır. 2008 yılı itibarıyla 1600'ün üstünde füze ve 300 fırlatıcıya sahip olduğu sanılmaktadır. Bunların bir kısmı Pekin'de (5 tabur), Tayvan boğazında (6 tabur) ve belli başlı şehirlerin yakınlarında aktif görevde hazır tutulmaktadır.
Yunanistan^[7] ve Kıbrıs Cumhuriyeti: 1996'da S-300 alımı için bir antlaşma imzalandı. Kıbrıs'a yerleştirilmek için alınan S-300PMU-1, Rum-Türk gerginliği ve İngiliz-Amerikan baskısı sonucu Girit Adası'na yerleştirilip Yunanistan Hava Kuvvetleri kullanımına girmiştir. Sonradan Tor-M1 ve Buk-M1 sistemleri karşılığında 1 tabur / 4 batarya / 16 fırlatıcı / 80 füze 19 Aralık 2007'de Yunanistan mülkiyetine geçmiştir.^[8] Satın alındıktan 14 yıl sonra Yunanistan ilk kez 2013 yılındaki Beyaz Kartal askeri tatbikatı sırasında bir S-300 füzesi fırlatmıştır.^[9]
Hindistan: Ağustos 1995'te 1 milyar dolara 6 adet batarya satın almıştır. Bunların S-300PMU-2 varyantı olduğu ve batarya başına 48 füze alındığı sanılmaktadır. Bunlar büyük ihtimalle Pakistan'ın M-11 füzelerine karşı savunma amaçlıdır.
İran: İran'ın S-300 alımı konusunda çok çeşitli spekülasyonlar sürmektedir. Bazı uzmanlar 90'ların ortalarında yüklü miktarda satın alındığını (300 füze) ileri sürmektedirler. İsrail 2009 senesi itibarıyla İran'ın S-300 sahibi olacağını iddia etmektedir. 2016 yılında yapılan Antlaşmaya göre İran aynı anda 10 hedefe kitlenebilen savunma sistemi füzelere sahip olmuştur .
Suriye: 1991'de S-300P varyantına ilgi göstermiş olup şu an sisteme sahip gibi görünmektedir.
Rusya: S-300 PS/PM, S-300V4 Rus Hava Kuvvetleri'nin bir parçası olan Rus Hava Savunma Kuvvetleri dahilindeki 30 alay S-300'lerle donatılmıştır. Bu sistemler yavaş yavaş S-400'lere yükseltilmeye başlanmıştır. 2015 itibarıyla 20 Rus taburunun S-400'lerle donatılacağı Rusya genelkurmay başkanı Yuri Baluyevski tarafından belirtilmiştir.
Ukrayna: S-300PS, S-300PMU, S-300V ve diğerleri.
Kazakistan
Amerika Birleşik Devletleri: Patriot sistemlerini yükseltebilmek için inceleme amaçlı bir S-300V sistemi satın almıştır.
Vietnam: 300 milyon dolara iki adet S-300PMU-1 bataryası almıştır.

Eski kulanıcılar

Doğu Almanya
Çekoslovakya
Slovakya: Çekoslavakya'dan miras kalmış bir batarya S-300PMU ve 48 adet 5V55R tipi füze. 2015 yılında Bulgaristan'daki bir tatbikat sırasında 3 füze fırlatılmıştır.^[10] Batarya, 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline yanıt olarak Nisan 2022'de Ukrayna'ya hibe edildi.