Sputnik 3
Sputnik 3 (Rusça Спутник-3, Uydu-3), Baykonur Uzay Üssü'nden 15 Mayıs 1958 tarihinde fırlatılan Sovyet uydusu. Bu uydu'nun amacı atmosfer ile uzayı incelemek ve jeofizik bilimine katkıda bulunmak için bilimsel ekipmanlarını kullanmaktı. Uydu 6 Nisan 1960 tarihine kadar yörüngede kalmış ve sonrasında atmosfere girerek yanmıştır.
Görev öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]24 Temmuz'da, Sovyetler Birliği'nin OKB-1 (Korolyov Tasarım Bürosu) ilk yapay uyduyu tasarlayıp uzaya göndermişti.[1] Sputnik 3, büro tarafından "D Nesnesi" olarak tanımlanmıştır. D Nesnesi'nin çalışmaları 1956 yılının Ocak ayında başlamış ve koni şeklinde tasarlanmıştı. Sputnik 3 aslında ilk uydu olacak şekilde planlanmıştı fakat telemetri sisteminde ve bilimsel ekipmanlardaki sorunlar sebebiyle fırlatılışı üç kez ertelendi. ABD'nin kendilerinden önce uydu fırlatma isteğinin istihbaratını alınca proje duraklatıldı ve daha "basit" bir uydu tasarımına başlandı. Tasarlanan uydu Sputnik 1 küre şekline nispeten küçük bir uyduydu ve Sovyetlere, uzay yarışında önde başlama avantajı sundu. Daha sonra fırlatılan Sputnik 2 ise içerisinde ilk canlıyı uzaya göndermeyi amaçlamıştı ve zaten fırlatmaya hazırdı. Bunun için aynı Sputnik 1 çekirdeği kullanılarak içerisine yaşam destek sistemleri ve fazladan alan açıldı. Bunu takiben, Sovyetler daha büyük bir proje talep ettikleri zaman OKB-1, daha önceden duraklattığı projeden devam etme kararı aldı. Bu proje D Nesnesi yani Sputnik 3 oldu.
Fiziksel özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Sputnik 3 Koni şeklinde, 357 cm uzunluğunda, 173 cm genişliğinde inşa edildi.1327 kg ağırlığındaydı. Sputnik 3, 15 Mayıs 1958 tarihinde fırlatıldıktan sonra 6 Nisan 1960 tarihine kadar yörüngede kaldı. 1958 yılında uzaydaki tek uydu Sputnik 3'tü. Daha sonra NASA, Amerikan uydusu olan Vanguard'ı geliştirdi.
Görev
[değiştir | kaynağı değiştir]Sputnik 3, R-7 Semyorka roketinin düzenlenmiş hali olan Sputnik 8K91 ile fırlatıldı. Fırlatma Vladimir Lenin'in doğum günü olan 22 Nisan'da planlanmıştı fakat aksaklıklar nedeniyle ertelendi. Dünya'nın dış katmanlarında 12 bilimsel ekipmanıyla araştırmalara başladı. Bu ekipmanlar üst atmosferin basıncı, bileşenleri; kozmik ışınların fotonları; manyetik ve elektrostatik alanlar ve meteor parçaları hakkında detaylı veri sağladı. Dünya'nın dış radyasyon kuşağını tespit etti ve bu sırada Tral-D iletişim bant kaydı cihazı arızalandı. Bunun sonucunda da Van Allen kuşağının haritasını çıkaramadı. Bu durum, radyasyon kuşağı konusunda tam kanıta sahip olamadığı için Sovyetleri zor duruma düşürdü. Sputnik 3, 6 Nisan 1960'ta atmosferik sürtünme sebebiyle alçaldı ve atmosferin kalın katmanlarına girerek yandı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Siddiqi, Asif A (2000). Challenge To Apollo: The Soviet Union and The Space Race, 1945-1974 (PDF). NASA. s. 151. 16 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022.