Symon Petlyura
Symon Petlyura | |
---|---|
Ukraynaca:Си́мон Васи́льович Петлю́ра | |
Okunuş | Symon Vasylyoviç Petlyura |
Doğum | 22 Mayıs 1879 Poltava, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 25 Mayıs 1926 (47 yaşında) |
Milliyet | Ukraynalı |
Vatandaşlık | Rus İmparatorluğu Ukrayna Halk Cumhuriyeti |
Meslek | Politikacı Gazeteci Komutan |
Dönem | 19.yüzyıl |
Siyasi parti | Ukrayna Devrimci Parti (1900-1905) Ukrayna Sosyal Demokrat İşçi Partisi (1905-1919) |
İmza | |
Symon Vasylyovych Petliura Symon Petliura aynı zamanda Simon Petlura olarak bilinir,[1] Symon Petlura,[2] veya Symon Petlyura.[3] (Ukraynaca:Си́мон Васи́льович Петлю́ра); (10 Mayıs 1879 – 25 Mayıs 1926) Ukraynalı bir politikacı ve gazeteciydi. 1918-1921 yıllarında Ukrayna'nın kısa süreli egemenliği sırasında Ukrayna Ordusu Yüksek Komutanı ve Ukrayna Halk Cumhuriyeti Başkanıydı. 1917'de Rusya İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra Ukrayna Bağımsızlık Savaşına öncülük etti.
Sürgündeki Yaşamı (Paris)
[değiştir | kaynağı değiştir]Paris'te Petliura, sürgündeki Ukrayna Ulusal Cumhuriyeti hükûmetinin faaliyetlerini yönetti. Haftalık Tryzub'ı başlattı ve Ukrayna'daki ulusal baskı ile ilgili sorulara vurgu yaparak çeşitli kalem adları altında birçok makaleyi düzenlemeye ve yazmaya devam etti. Bu makaleler edebi bir yetenekle yazılmıştır. Ulusal farkındalık sorunu, edebi eserinde sıklıkla önemliydi.
Petliura'nın makaleleri, 20. yüzyılın başlarında Ukrayna ulusal farkındalığının şekillendirilmesi üzerinde önemli bir etkiye sahipti. V. Marchenko, V. Salevsky, I. Rokytsky ve O. Riastr dahil olmak üzere çeşitli noms de plume altında makale ve broşür yayınladı.[4]
Suikast
[değiştir | kaynağı değiştir]25 Mayıs 1926'da saat 14:12'de Petliura, Gibert kitabevi tarafından Paris'teki Latin Mahallesi'nin Saint-Michel Bulvarı yakınında Rue Racine'de yürüyordu ve Sholom Schwartzbard adlı bir kişi yanına yaklaştı. Schwartzbard ona Ukraynaca "Siz Bay Petliura mısınız?" diye sordu fakat Petliura cevap vermedi, ancak yürüyüş bastonunu kaldırdı. Ardından, Schwartzbard'ın mahkemede iddia ettiği gibi, bir silah çıkardı ve onu beş kez vurdu.[5][6]
Schwartzbard, Ukrayna'da doğan Yahudi kökenli bir anarşistti. 1905'te Balta'nın Yahudi savunmasına katıldı. Rus Çarlık hükûmeti, onu Balta pogromunu "kışkırttığı" için 3 ay hapse mahkûm etti.[7] İki kez Avusturya-Macaristan'da anarşist "kamulaştırma" (hırsızlık) ve banka soygununa katılmaktan mahkûm edildi. Daha sonra Fransız Yabancı Lejyonu'na (1914-1917) katıldı ve Somme Savaşı'nda yaralandı. Schwartzbard'ın Paris'teki ünlü anarşist lider Nestor Makhno'ya ölümcül hasta olduğunu ve ölmesi gerektiğini ve Petliura'yı yanına alacağını söyledi; Makhno Schwartzbard'ın bunu yapmasını yasakladı.[8]
Kusurlu bir KGB operatörü Peter Deriabin'e göre, Schwartzbard bir Sovyet (NKVD) ajanıydı ve Sovyet Ukrayna hükûmetinin eski başkanı ve mevcut Sovyet Fransa Büyükelçisi Christian Rakovsky'nin emriyle hareket etti. GPU'nun özel operasyonu, 8 Ağustos 1925'te Fransa'ya gelen ve Schwartzbard ile yakın temasta olan GPU ajanı Mikhail Volodin tarafından birleştirildi.[9][10][11]
Schwartzbard'ın ailesi, Odessa'daki pogromlarda öldürülen ailesinin on beş üyesi arasındaydı. Schwartzbard duruşmasındaki temel savunmasında - hukukçu Henri Torres tarafından sunulduğu gibi - 50.000'den fazla Yahudi kurbanının ölümünün intikamını aldığı, oysa savcılık (hem cezai hem de sivil) Petliura'nın pogromlardan sorumlu olmadığını ve Schwartzbard'ın bir Sovyet ajanı olduğunu göstermeye çalıştı. Sekiz gün süren bir yargılamadan sonra jüri Schwartzbard'ı beraat ettirdi.[12][13]
Petliura, eşi ve kızının yanına Fransa, Paris'deki Montparnasse Mezarlığı'na gömüldü.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- petlura.poltava.ua 9 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Magocsi, Paul Robert. 2010. A History of Ukraine: The Land and Its Peoples. Toronto: University of Toronto Press, p. 538.
- ^ Zamoyski, Adam. 2007. Warsaw 1920: Lenin's Failed Conquest of Europe. London: HarperPress, p. viii.
- ^ Marples, David R. 2008. Heroes and Villains: Creating National History in Contemporary Ukraine. Budapest: Central European University Press, p. 57.
- ^ Encyclopedia of Ukraine – Paris–New York 1970, vol 6, (p 2029–30)
- ^ Petlura Trial. TIME magazine of November 7, 1927 30 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ "FRANCE: Petlura Trial". TIME.com. 7 Kasım 1927. 30 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2015.
- ^ Saul Friedman: Pogromchik – NY, 1976, p.58
- ^ http://www.gpu.ua/index.php?&id=113694&eid=131 21 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in Ukrainian)</Nestor Makhno forbade Schwartzbard to Shoot Petlura
- ^ "Парковая страница Imena.UA". 21 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2015.
- ^ UNP requests Chernomyrdin to hand over archive documents about the assassination of Petliura 10 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Newsru.ua, May 22, 2009
- ^ "Convenient" assassination 20 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., "Tyzhden.ua", June 15, 2011
- ^ Saul S. Friedman, Pogromchik: The Assassination of Simon Petlura. New York : Hart Pub, 1976.
- ^ "FRANCE: Petlura Trial". Time. 7 Kasım 1927. 13 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2010.
- 1879 doğumlular
- 1926 yılında ölenler
- Montparnasse Mezarlığı'na defnedilenler
- Fransa'da ateşli silahtan ölenler
- Paris'te cinayet sonucu ölenler
- Sovyet-Polonya Savaşı'ndaki kişiler
- Ukraynalı antikomünistler
- Fransa'daki Ukraynalı göçmenler
- Ukraynalı devrimciler
- Bağımsızlık aktivistleri
- Rus İç Savaşı'nda kişiler
- Ukrayna Kazakları
- Ukraynalı siyasetçiler
- Ukrayna devlet başkanları
- Soykırım failleri
- Ukrayna'da antisemitizm
- Ukrayna savunma bakanları
- Ukraynalı milliyetçiler
- Rus İmparatorluğu'ndaki Ukraynalılar