Vaftizhane

Alahan Manastırı vaftizhanesi içinde bulunan haç formlu vaftiz havuzu.

Vaftizhane (Yunanca βαπτίζω baptízō „vaftiz etmek“, βάπτισμα báptisma „dalmak, yıkanmak, vaftiz“) Hristiyanlık dinine giriş ritüeli olan vaftizin gerçekleştirildiği yapılara verilen isimdir. Erken dönemlere ait örneklerden günümüze yapılardan ziyade yalnızca vaftiz havuzları ulaşmıştır. Vaftizhane ve vaftiz havuzu birbirleri ile karıştırılmaması gereken iki farklı kavramdır. Vaftiz havuzu sadece Hristiyanlığa geçiş yapmak isteyen adayın ritüeli gerçekleştirmek üzere girdiği havuzken, vaftizhane içinde bu havuzu bulundurmanın yanı sıra, vaftiz liturjisine de ev sahipliği yapan dini bir yapıya verilen isimdir.

Örnekler

• 
  Roma dönemine ait bir bazilikanın vaftizhanesi, Stobi, Makedonya (4. yüzyıl)
• 
  Erken Hristiyan dönemi vaftizhanesi, Köln, Almanya
• 
  Fréjus Katedrali vaftizhanesi (5. yüzyıl)
• 
  Efes'te Meryem ana kilisesi vaftizhanesi (6. yüzyıl)
• 
  San Giovanni vaftizhanesi, Floransa (11. yüzyıl)
• 
  San Giovanni vaftizhanesi, Floransa (11. yüzyıl)

Literatür

• Ayşe Aydın, Kilikya ve İsaurya Bölgesi Vaftiz Yapıları, Ege Üniversitesi Sanat Tarihi Dergisi, 1-19 (2006)
• Romuald Bauerreiß: Fons sacer. Studien zur Geschichte des frühmittelalterlichen Taufhauses auf deutschsprachlichem Gebiet (= Abhandlungen der Bayerischen Benediktinerakademie. Bd. 6, ISSN 0408-7097 30 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.). Filser, München-Pasing 1949.
• Ulrich Krings, Rainer Will (Hrsg.): Das Baptisterium am Dom. Kölns erster Taufort. Greven, Köln 2009, ISBN 978-3-7743-0423-9.
• Sebastian Ristow: Frühchristliche Baptisterien (= Jahrbuch für Antike und Christentum. Ergänzungsbd. 27). Aschendorff, Münster 1998, ISBN 3-402-08111-3.