Var
| Var | |
|---|---|
 .jpg)   | |
 Bayrak  Arma | |
| Bölge | Provence-Alpes-Côte d'Azur |
| İl merkezi | Toulon |
| İdare | |
| • Genel Konsey Başkanı | Horace Lanfranchi |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 5,087 km² |
| Nüfus (2016) | |
| • Toplam | 1.055.821 |
| • Yoğunluk | 377/km² |
| Zaman dilimi | UTC+01.00 |
Var ([vaʀ]), Güneydoğu Fransa'da Provence-Alpes-Côte d'Azur bölgesinde bir departmandır. Doğuda Alpes-Maritimes departmanı; batıda Bouches-du-Rhône; Verdon nehrinin kuzeyinde Alpes-de-Haute-Provence departmanı; ve güneyde Akdeniz ile komşudur. İlin 2019 yılı nüfusu 1.076.711'dir.
Var departmanı, adını doğu sınırı boyunca akan Var nehrinden almaktadır. 1860 yılında sınırlar değişmiş ve departman artık nehirle ilişkilendirilmemiştir. Toulon, Var'ın en büyük şehri ve idari merkezidir. Var'ın diğer önemli şehirleri arasında Fréjus, Saint-Raphaël, Draguignan, Brignoles, Hyères ve La Seyne-sur-Mer bulunmaktadır. Var, Fransız Donanmasının ana limanı olan Toulon limanı, en ünlüsü Saint-Tropez olan sahil beldeleri, Le Thoronet Manastırı ve Fréjus Katedrali gibi Romanesk ve diğer Orta Çağ mimarisinin bazı güzel örnekleri, şarapları, özellikle Bandol şarapları ve Le Castellet'de bulunan motor sporları yarış pisti Circuit Paul Ricard ile tanınmaktadır.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk yıllar
[değiştir | kaynağı değiştir]Var departmanı, Fransız Devrimi sırasında, 4 Mart 1790 tarihinde, eski kraliyet eyaleti Provence'ın bir kısmından oluşturuldu.
Başkenti aslında Toulon'du, ancak Toulonluları 1793'te şehri İngilizlere teslim ettikleri için cezalandırmak amacıyla 1793'te Grasse'a taşındı. Daha sonra başkent 1795'te Brignoles'e, ardından 1797'de Draguignan'a taşınmıştır. Toulon'a 1974 yılına kadar geri verilmedi.
19. yüzyıl
[değiştir | kaynağı değiştir]1815 yılında Napolyon'un Waterloo'da yenilgiye uğramasının ardından bölge, Kasım 1818'e kadar Avusturya birlikleri tarafından işgal edildi. 1854 yılında ilk demiryolu Toulon'a ulaştı.
1860'ta yeni Alpes-Maritimes departmanının kurulması ve Nice'in Fransa tarafından ilhak edilmesinin ardından, departmanın Grasse bölgesine karşılık gelen doğu kısmı yeni departmana taşındı. Bu taşınma, departmana adını veren Var nehrini de yeni departmana kaydırdı.
1884 yılında Toulon'da bir kolera salgını baş gösterdi. Salgına karşı mücadelenin lideri, bir doktor ve Seine departmanı Ulusal Meclis üyesi olan Georges Clemenceau'ydu. Daha sonra 1888'den 1893'e kadar Var departmanı için Temsilciler Meclisi üyesi ve 1902'den 1920'ye kadar Senatör seçildi ve bu süre zarfında Fransa Başbakanı olarak da görev yaptı.
Güncel zamanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Birinci Dünya Savaşı, bölgedeki tersanelerin ve askeri endüstrilerin büyümesini teşvik ederken, tarım ve gıda endüstrilerini zayıflattı. 1942 yılında Alman Ordusu işgal altındaki Fransa'dan Var bölgesini de içine alan serbest bölgeye geçti. Fransız Filosu, Almanların eline geçmesini önlemek için Toulon Limanı'nda sabote edildi. Maquis Vallier, bir grup maquis direniş savaşçısı aktifti. 15 Ağustos 1944'te Amerikan ve Özgür Fransız kuvvetleri Saint-Tropez, Sainte-Maxime ve Saint-Raphaël'e çıkarma yaptı. Özgür Fransız filosu 13 Eylül'de Toulon'a ulaştı.
1960'larda Cezayir Bağımsızlık Savaşı'nın ardından Cezayir'den yaklaşık 100.000 Fransız vatandaşı ülkelerine geri gönderildi ve Var departmanına yerleşti. 2014 yılında Fréjus Belediye Başkanı David Rachline, Var'dan Ulusal Cephe (daha sonra Ulusal Ralli) bayrağı altında seçilen ilk Senatör oldu; komşu Bouches-du-Rhône'dan Stéphane Ravier ile birlikte, ikisi Beşinci Cumhuriyet döneminde Senatonun ilk Ulusal Cephe üyeleri oldular.
Coğrafi yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Var departmanı 6.032 km2'lik bir yüzölçümüne sahiptir. Açık deniz adaları da dahil olmak üzere 420 km kıyı şeridine sahiptir. Yüzölçümünün %56'sı ormanlarla kaplıdır. Jeolojik oluşumları iki bölgeye ayrılır; biri Toulon ve Draguignan arasındaki bir hattın kuzeybatısında kireç taşından ve güneydoğusunda kristalin kayadan (kuvars) oluşur.
Bölüm, Fransız Alplerinin eteklerinde ve büyük ölçüde dağlıktır. Kıyı boyunca uzanan Massif des Maures (771 m) ve Massif de l'Esterel (618 m) kuvars kayasından oluşmaktadır. Batıda Sainte-Baume dağ sırtı (1.147 m). Lachens Dağı (1.715 m), bölümün kuzeybatısında yer alır ve Var'ın en yüksek noktasıdır. Var'ın kuzeydoğusundaki Canjuers platosu (Fransızca: Plan de Canjuers) kademeli olarak 500 ila 1.000 metre arasında yükselir. Güneyde ve batıda, Toulon'un kuzeyindeki Siou Blanc platosu gibi 400 ila 700 metre yükseklikte birkaç plato bulunmaktadır.
İklimi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Var departmanı, Nice ve Alpes-Maritimes'e göre biraz daha sıcak, kuru ve güneşli bir Akdeniz iklimine sahiptir, ancak aynı zamanda rüzgardan daha az korunaklıdır. Toulon her yıl ortalama 2899,3 saat güneş ışığı almaktadır. Ağustos ayında günlük ortalama maksimum sıcaklık 29,1 °C, Ocak ayında ise günlük ortalama minimum sıcaklık 5,8 °C'dir. Yıllık ortalama yağış miktarı 665 mm'dir. Toulon'da yılda ortalama 116 gün 16 m/s'yi (57,6 km/sa) aşan rüzgarlar eserken, daha doğudaki Fréjus'ta bu rakam yılda 77 gündür.
Demografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]1801'den bu yana nüfus gelişimi:
| Tarihî nüfus | ||
|---|---|---|
| 1801 | 271,703 | — |
| 1821 | 305,096 | 0,58% |
| 1831 | 321,686 | 0,53% |
| 1841 | 328,010 | 0,19% |
| 1851 | 357,967 | 0,88% |
| 1861 | 315,526 | −1,25% |
| 1872 | 293,757 | −0,65% |
| 1881 | 288,577 | −0,20% |
| 1891 | 288,336 | −0,01% |
| 1901 | 326,384 | 1,25% |
| 1911 | 330,755 | 0,13% |
| 1921 | 322,945 | −0,24% |
| 1931 | 377,104 | 1,56% |
| 1936 | 398,662 | 1,12% |
| 1946 | 370,688 | −0,72% |
| 1954 | 413,012 | 1,36% |
| 1962 | 469,557 | 1,62% |
| 1968 | 555,926 | 2,85% |
| 1975 | 626,093 | 1,71% |
| 1982 | 708,331 | 1,78% |
| 1990 | 815,714 | 1,78% |
| 1999 | 898,441 | 1,08% |
| 2006 | 985,099 | 1,32% |
| 2011 | 1,012,735 | — |
| 2016 | 1,055,821 | 0,84% |
| 2020 | 1,085,189 | 0,70% |
| 1861'den önceki rakamlar eski Var departmanını ifade eder. Kaynaklar:[1][2] | ||
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Historique du Var". Le SPLAF. 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2024.
- ^ "Évolution et structure de la population en 2016". INSEE. 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2024.