Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
İçeriğe atla

Vuhan

Bağlantıları değiştir
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Wuhan sayfasından yönlendirildi)
Vuhan
武汉市
Eyalet altı şehir
Vuhan şehri
China üzerinde Vuhan
Vuhan
Vuhan
Vuhan'ın Çin'deki konumu
Ülke Çin
EyaletHubei
İdare
 • Belediye başkanıZhou Xianwang (ÇKP)
Yüzölçümü
 • Toplam8494.41 km²
Nüfus
 (2015)
 • Toplam10.607,700
 • Yoğunluk1200/km²
Zaman dilimiUTC+08.00 (CST)
Resmî site
www.wuhan.gov.cn

Vuhan[2] veya Wuhan (Çince (basitleştirilmiş): 武汉; Çince (geleneksel): 武漢; pinyin: Wǔhànⓘ),[dipnot 1] Çin Halk Cumhuriyeti'nin Hubei eyaletine bağlı bir eyalet altı şehirdir.[3] Hubei'nin yönetim merkezi ve en büyük şehridir. Çin'in en büyük metropollerinden biri olup[4] "Ulusal Merkezi Şehir [en]" olarak kılınmıştır.[5] Merkez Çin [en]'in en büyük şehri olmanın yanı sıra bu bölgenin siyasi, ekonomik, finansal, ticari, lojistik, bilim, teknoloji, kültürel, eğitim, ulaşım ve iletişim merkezidir.[6] 2020 yılı itibarıyla nüfus açısından Dünya'nın en büyük 42. metropolü olduğu tahmin edilmektedir.[7]

"Wuhan" ismi, şehrin tarihî olarak Wuchang [en], Hankou ile Hanyang [en] kasabalarının birleşmesinden kaynaklanır. Bu üç kasaba toplu olarak "Vuhan'ın Üç Kasabası" (武汉三镇) lakabıyla bilinir. Jianghan Ovası [en]'nın doğusunda, Yangtze Nehri ile Yangtze'nin en büyük kolu olan Han Nehri'nin kesiştiği noktada bulunur ve "Dokuz İlin Geçidi [zh]" (九省通衢) olarak da bilinir.[8][9]

Çing Hanedanlığı'nın ortasından Çin Cumhuriyeti'nin kuruluşuna kadar Hankou'nun ekonomisi büyük oranda gelişti ve Hankou Asya'nın en müreffeh yerlerinden biri oldu;[10] hem tarihî olarak[11] hem de günümüzde[12] yabancı kaynaklarda "Doğu'nun Şikago'su" veya "Çin'in Şikago'su" lakabıyla anılmıştır. Çing Hanedanı'nın dağılmasına ve Çin Cumhuriyeti'nin kuruluşuna yol açan 1911 Devrimi'ni tetikleyen Wuchang Ayaklanması burada gerçekleşti.[13] 1927 yılında Milliyetçi Hükümet [en], Vuhan'ın Üç Kasabası'nı birleştirip Vuhan'ı Çin'in ilk doğrudan yönetilen şehri yapmaya karar verdi ve kısa bir süre için Vuhan'ı ülkenin başkenti olarak yaptı.[14] Vuhan, İkinci Çin-Japon Savaşı sırasında on ay boyunca geçici olarak tekrar ülkenin başkenti olarak işlev gösterdi[15] ve İkinci Dünya Savaşı'nın bir odak noktası oldu. Çin Halk Cumhuriyeti'nin 1949 yılındaki kuruluşundan sonra Vuhan, ülkenin önemli bir sanayi, eğitim ve ulaşım merkezine dönüştü.

Vuhan, Çin'in önemli bir bilim Ar-Ge merkezidir ve birçok yeni gelişen endüstriye ev sahipliği yapar. 2011 yılı itibarıyla Vuhan'da bir milyondan fazla üniversite öğrencisi barındırıp Dünya'daki tüm şehirlerin arasındaki en büyük öğrenci nüfusunu barındırır.[16] 2015 yılı itibarıyla Vuhan'da 82 tane yükseköğretim kuruluşu var; yani Vuhan, Çin'de Pekin'den sonra en fazla yükseköğretim kuruluşunu barındıran ikinci şehirdir.[17] Vuhan'ın ekonomisi son yıllarda önemli ölçüde büyümüş[18] ve tüm Çin şehirleri arasındaki en hızlı büyüme oranlarından birine sahiptir.[19] Vuhan günümüzde önemli bir inovasyon merkezidir ve inovasyon kapasitesi açısından tüm Çin çapındaki şehirler arasında Shenzhen'den sonra ikinci sırada yer alır.[20] Vuhan ayrıca son yıllarda şehrin dışından gelen çok sayıda göçmen çekmiş ve genç nüfustaki net artış oranı, Shenzhen'inkinden sonra Çin'in en büyük ikincisidir.[21]

Çin'in en üst seviyeli tenis yarışmalarından biri olan Vuhan Açığın [en] 2014 yılından 2028'e kadar her sene Eylül ayında Vuhan'da düzenlenmesi planlanmıştır.[22] 2019 yılında Vuhan, Dünya Askerî Oyunları [en]'na[23] ve FIBA Basketbol Dünya Kupası'nın bazı maçlarına ev sahipliği yaptı.[24]

Ekim 2017'de Vuhan, UNESCO'nun Yaratıcı Şehirler Ağı [en] programı dahilinde "Tasarım Şehri [en]" olarak seçildi; Vuhan, Çin'de Shenzhen, Şanghay ve Pekin şehirlerinden sonra bu unvanı kazanmış dördüncü şehirdir.[25] Aralık 2017'de ise Vuhan Şehri, Zhongguo Xinwen Zhoukan [zh] (中国新闻周刊) dergisinin verdiği "2017 Yılı İnovasyon Şehri" ödülüne layık görüldü.[26]

2019 yılının sonunda SARS-CoV-2 virüsü Vuhan'da ortaya çıktı ve salgın hâline geldi.[27] Virüsün daha fazla yayılmasına engel olmak maksadıyla Çin Hükûmeti, 23 Ocak 2020 tarihinde şehri tecrit ettirdi.[28] 8 Nisan 2020 tarihinde bu tecrit sona erdi ve dış trafiğe tekrar izin verildi.[29]

COVID-19 salgını

[değiştir | kaynağı değiştir]

17 Kasım 2019’da ortaya çıkan ve salgın hâline gelen koronavirüsün (SARS-CoV-2) daha fazla yayılmasına engel olmak maksadıyla Çin hükûmeti şehri 23 Ocak 2020 tarihinden itibaren karantina altına aldı. Bunun yanı sıra şehre yapılan uluslararası uçuşlar da iptal edildi; Almanya, Türkiye, Fransa gibi pek çok ülke Çin'den gelen tüm yolcuları termal dedektörlerle kontrol etmeye başladı. Şehire 1 hafta içinde hastaneler yapıldı ve şehir ekonomisi durma noktasına geldi, Çin hükûmeti ilaç ve maske dağıttı ayrıca çoğu ülke karantina bölgesindeki vatandaşlarını bölgeden tahliye etti. Dünya Sağlık Örgütü bölgesel düzeyde tehlike düzeyini "çok yüksek" olarak belirledi. Salgının ülke düzeyinde yayılmasından sonra Vuhan'dan başka pek çok şehir daha karantinaya alındı ve bölgeye sağlık ekipleri yönlendirildi. Toplu taşıma durduruldu. Eğitime ara verildi. Marketlerde temel gıdalar tükendi. 2020 yılının Nisan ayında şehirde uzun süredir yeni vaka tespit edilmediği için Çin Hükûmeti karantinayı sonlandırdı.

Vuhan'da insanlar sebze satın almak için acele ederken
  • Karantina
Wuhan Metrosunda karantinadan önceki son tren

Aralık 2019'un ortalarında, birçoğu Vuhan'daki Huanan Deniz Ürünleri Toptan Satış Pazarı'yla ilişkisi olan bir insan kümesi, nedeni belli olmayan bir zatürre hastalığına yakalandılar. Çinli bilim adamları daha sonra bu zatürreyi, Şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2 olarak adlandırılan yeni bir koronavirüs suşuna bağladılar .

10 Ocak 2020'de ilk ölüm vakası ve yeni koronavirüsün neden olduğu klinik olarak doğrulanmış 41 enfeksiyon bildirilmiştir.[30]

22 Ocak 2020'ye kadar, yeni koronavirüs Çin'deki büyük şehirlere ve illere yayıldı, 571 doğrulanmış vaka ve 17 ölüm bildirildi. Hong Kong, Makao, Tayvan, Tayland, Japonya, Güney Kore, Singapur, ABD ve Kanada dahil olmak üzere diğer bölge ve ülkelerde de teyit edilen vakalar bildirildi.

23 Ocak 2020 günü saat 02: 00'de yetkililer, Vuhan sakinlerine sabah saat 10'dan itibaren otobüsler, demiryolları, uçuşlar ve feribot hizmetleri dahil olmak üzere tüm toplu taşıma araçlarının askıya alınacağını bildiren bir bildirim yayınladı. Vuhan Havaalanı, Vuhan tren istasyonu ve Vuhan metrosu tamamen kapatıldı. Vuhan sakinlerinin de geçerli nedenler olmadan şehri terk etmelerine izin verilmedi.[31][32] Bildirim, Vuhan'dan bir göçe neden oldu. Sadece trenle tahminen 300.000 kişinin sabah 10'dan önce kilitlenmeden önce Vuhan'dan ayrıldığı bildirildi.[33] 23 Ocak öğleden sonra, yetkililer Vuhan'dan ayrılan bazı büyük otoyolları kapatmaya başladı.[34] Kilitlenme, ülkenin en önemli festivali olan Çin Yeni Yılı'ndan iki gün önce ve geleneksel olarak milyonlarca Çinli'nin ülke çapında seyahat ettiği en yoğun seyahat mevsiminden geldi.

Vuhan'ın kilitlenmesinin ardından Vuhan'ın komşu ilçe düzeyindeki iki şehirden toplu taşıma sistemleri Huanggang ve Ezhou da kilitlendi.[31] 24 Ocak itibarıyla Hubei'deki Huangshi, Chibi, Jingzhou, Yichang, Xiaogan, Jingmen, Zhijiang, Qianjiang, Xiantao, Xianning, Dangyang ve Enshi dahil olmak üzere, vilayet düzeyinde toplam 12 ile de seyahat kısıtlamalarına yerleştirildi. Bu kısıtlamadan etkilenen kişi sayısını 40 milyondan fazla hale getirdi.[35]

İklim

[değiştir | kaynağı değiştir]
 Vuhan iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 25,4 29,1 32,4 35,1 36,1 37,8 39,7 39,6 37,6 34,4 30,4 23,3 39,7
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 8,1 10,7 15,2 22,1 27,1 30,2 32,9 32,5 28,5 23,0 16,8 10,8 21,5
Ortalama sıcaklık (°C) 4,0 6,6 10,9 17,4 22,6 26,2 29,1 28,4 24,1 18,2 11,9 6,2 17,1
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 1,0 3,5 7,4 13,6 18,9 22,9 26,0 25,3 20,7 14,7 8,4 2,9 13,8
En düşük sıcaklık (°C) −18,1 −14,8 −5 −0,3 7,2 13,0 17,3 16,4 10,1 1,3 −7,1 −10,1 −18,1
Ortalama yağış (mm) 48,7 65,5 91,0 135,7 166,8 218,2 228,1 117,5 74,0 80,9 60,0 29,6 1.316
Kaynak: Çin Meteoroloji Müdürlüğü[36]


Kardeş şehirler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Wuhan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Dipnot

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Çincede Hàn (Çince (basitleştirilmiş): 汉; Çince (geleneksel): 漢) şeklinde kısaltılır. Çincede ayrıca Jiāngchéng (Çince: 江城) lakabıyla da bilinir.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Wuhan Statistical Yearbook 2010" (PDF). Wuhan Statistics Bureau. 23 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2016. 
  2. ^ "Yabancı Özel Adların Yazılışı". Türk Dil Kurumu. 30 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2010. 
  3. ^ "副省级城市是什么意思 中国副省级城市有哪些". 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  4. ^ "《长江经济带发展规划纲要》". 中华人民共和国国家发展和改革委员会. 11 Ekim 2016. 14 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2017. 
  5. ^ "国务院中部崛起规划：这俩城市将成国家中心城市". 中国网. 27 Aralık 2016. 30 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  6. ^ "武汉获批全国首个交通枢纽研究试点城市". 中华人民共和国商务部. 25 Haziran 2009. 24 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  7. ^ "Demographia World Urban Areas: 2020" (PDF) (İngilizce). Demographia. 2020. ss. 23-24. 30 Mart 2004 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020. 
  8. ^ "Archived copy" 图文："黄金十字架"写就第一笔. Sina. March 30, 2009. March 4, 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2018. Basitleştirilmiş Çince: 武汉历史上就是"九省通衢"，在中央促进中部崛起战略中被定位为"全国性综合交通运输枢纽"。 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya" 九省通衢. The government of Wuhan. 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2019. 
  10. ^ William T. Rowe（罗威廉）着，江溶等译：《汉口：一个中国城市的商业和社会(1796-1889)》（北京：中国人民大学出版社，2005），第28页
  11. ^ "Foreign News: On To Chicago". Time. 13 Haziran 1938. 5 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2011. 
  12. ^ Jacob, Mark (13 Mayıs 2012). "Chicago is all over the place". Chicago Tribune. 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2012. 
  13. ^ "辛亥，北伐与抗战". 17 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2012. 
  14. ^ 王汗吾、吴明堂 (2008). "中国第一个直辖市发祥地——"京兆区"武汉". 中国地方志 (07). 
  15. ^ 皮明庥，郑自来 2011, s. 81-83
  16. ^ "武汉在校大学生人数在世界城市中名列第一". 科学网. 16 Kasım 2011. 17 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  17. ^ "教育部公布2015年最新版全国高校名单". 新浪教育. 21 Mayıs 2015. 27 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  18. ^ 长江日报. "产业升级换代 武汉老工业基地悄然实现华丽转身". 人民网湖北频道. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2016. 
  19. ^ 第一财经日报. "近十年城市经济发展大洗牌：长沙重庆武汉领跑". 长江网. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2016. 
  20. ^ 长江日报. "中国十大城市创新能力排名 武汉位列榜单第二". 荆楚网. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  21. ^ "武汉年轻人口净增长太猛，指数超过北上广". 长江云. 4 Mayıs 2016. 23 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  22. ^ "赛事介绍". 武汉网球公开赛官网. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2015. 
  23. ^ "武汉成功申办2019年第七届世界军人运动会". 央视新闻. 21 Mayıs 2015. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  24. ^ "国际篮联宣布中国获得2019男篮世界杯举办权". 腾讯体育. 7 Ağustos 2015. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  25. ^ "四座中国城市入选全球创意城市网络". 新华网. 1 Kasım 2017. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 
  26. ^ ""影响中国"2017年度人物榜单发布 武汉荣膺"年度城市创新"奖". 新华网. 16 Aralık 2017. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2017. 
  27. ^ "关于做好不明原因肺炎救治工作的紧急通知". 武汉市卫生健康委员会. 30 Aralık 2019日. 10 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  28. ^ "武汉市新型冠状病毒感染的肺炎疫情防控指挥部通告（第1号）". 湖北省人民政府. 23 Ocak 2020. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 
  29. ^ "湖北省新型冠状病毒感染肺炎疫情防控指挥部通告 - 湖北省人民政府门户网站". www.hubei.gov.cn. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2020. 
  30. ^ Qin (10 Ocak 2020). "China Reports First Death From New Virus". The New York Times. 11 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 
  31. ^ a b "Lockdowns rise as China tries to control virus". United Kingdom: BBC. 23 Ocak 2020. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 
  32. ^ "武汉凌晨大逃亡 "封城令"引爆更大恐慌". www.ntdtv.com (Çince). 23 Ocak 2020. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 
  33. ^ "武漢肺炎》高調「#逃離武漢」 封城前夕至少30萬人逃出 - 國際 - 自由時報電子報" (Çince). Taiwan: Liberty Times. 23 Ocak 2020. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 
  34. ^ Regan. "Wuhan virus spreads as China puts cities on lockdown and scraps New Year celebrations". CNN. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 
  35. ^ "武汉肺炎病毒持续扩散 湖北下令封15个城市 | DW | 24.01.2020" (Çince). Germany: Deutsche Welle. 24 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020. 
  36. ^ 中国气象数据网 – WeatherBk Data (Çince). Çin Meteoroloji Müdürlüğü. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020. 
  37. ^ "Bordeaux, ouverte sur l'Europe et sur le monde". 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2016. 
  38. ^ "Chalcis and Wuhan become sister cities". 25 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2016. 
  39. ^ "Wuhan, China : Christchurch City Council". 25 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2016. 
  40. ^ "Tijuana, Mexico becomes Wuhan's 20th sister city". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2016. 
  41. ^ "Wuhan and San Francisco establish friendship relation". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2016. 
  42. ^ "KK formally establishes relations with Wuhan". Daily Express. 27 Mayıs 2015. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2016. 
  43. ^ "Wuhan - Saratov, Russia". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2016. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vuhan&oldid=33448638" sayfasından alınmıştır