Ватандашлар сугышы: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән

Кертелгән

25 мар 2013, 05:19 юрамасы

Бер дәүләт эчендәге^[1], сирәгрәк элек бердәм дәүләтнең өлеше булган ике милли дәүләткә бүленгән^[2] оешкан кеше төркемнәре арасында зур маштаблы сугышка ватандашлар сугышы диләр.

Тарафларның максаты, гадәттә, агымдагы хөкүмәтне үз сәясәтен үзгәртергә өтәрү, илдә яки аның аерым регионында хәкимиятне үз кулга алу, яки регионны бәйсез дәүләт дәрәҗәсенә чыгару^[1].

Термин б.э.к. I гасыр Рим республикасындагы ватандашлар сугышларын (ингл.) билгеләү өчен кулланган латинча bellum civileдан калька.

Ватандашлар сугышы билгеләре: сугышта катнашкан ике ягын да дәүләти хәрби-сәяси структура үзлекләре булуы, вәзгыятькә бәйлә вакыйгаларның дәүләтнең бар өлешләренә тәэсир итүе, сугышның озын вакыт дәвам итүе, халыкның барлык катламнарның катнашу.

Ватандашлар сугышлары күп санлы кешеләрнең хәлак булуына (ингл.) һәм зур күләмендә файдалы ресурсларның юк ителүенә китерә ала.^[3]

1900-1944 еллар арасында барлыкка килгән ватандашлар сугышлары уртача алганда 1,5 ел дәвам итсә, Икенче бөтендөнья сугышының бетүеннән соң барлыкка килгәннәренең озынлыгы 4 елдан озагракка үсте. 1945 елдан соң урын алган ватандашлар сугышларында 25 миллионнан артык кеше хәлак булды, тагын да күбрәкләре яшәгән җирләреннән көчләп күченүгә (ингл.) дүчар булды. Өстәмә буларак, ватандашлар сугышлары икътисади коллапска китерә; Мьянма, Уганда һәм Ангола ватандашлар сугышларга чумган алдыннан киләчәкләре өметле дип саналган илләрнең үрнәкләре булып торалар.^[4] Бәрелешләр нәтиҗәсендә елга 1000 кеше хәлак булу критерие күзлегеннән караганда, 1816 белән 1997 еллар арасында 213 ватандашлар сугышы урын алды, алардан 1944-1997 арасындагылар саны - 104.^[3]

Искәрмәләр

↑ ^1,0 ^1,1 en:James Fearon, "Iraq's Civil War" in en:Foreign Affairs, March/April 2007. For further discussion on civil war classification, see the section "Formal classification".
↑ Nations, Markets, and War: Modern History and the American Civil War | Book Reviews, EH.net. «Two nations [within the U.S.] developed because of slavery.» October 2006. Retrieved July 2009.
↑ ^3,0 ^3,1 Ann Hironaka, Neverending Wars: The International Community, Weak States, and the Perpetuation of Civil War, Harvard University Press: Cambridge, Mass., 2005, p. 3, ISBN 0-674-01532-0
↑ Hironaka (2005), pp. 1-2, 4-5

Шулай ук карагыз

Сугыш порталы

Чыганаклар

[fearon-1] 1,0 ^1,1 en:James Fearon, "Iraq's Civil War" in en:Foreign Affairs, March/April 2007. For further discussion on civil war classification, see the section "Formal classification".

[EH-2] Nations, Markets, and War: Modern History and the American Civil War | Book Reviews, EH.net. «Two nations [within the U.S.] developed because of slavery.» October 2006. Retrieved July 2009.

[hironaka3-3] 3,0 ^3,1 Ann Hironaka, Neverending Wars: The International Community, Weak States, and the Perpetuation of Civil War, Harvard University Press: Cambridge, Mass., 2005, p. 3, ISBN 0-674-01532-0

[4] Hironaka (2005), pp. 1-2, 4-5

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Юл номеры - 2: / Юл номеры - 2: @@
 [[Image:Battle of Gettysburg.jpg|thumb|left|[[Америка ватандашлар сугышы]]ның ''Геттисббург бәрелеше''ннән ([[:en:Battle of Gettysburg|ингл.]]) соң, [[1863]]]]
 [[Файл:Stamp of USSR 2252.jpg|thumb|{{Русия республикасы байрагы}} [[демократия|демократик]] хөкүмәтенә каршы [[фетнә]] күтәргән [[коммунизм|коммунистларны]] хөкүмәтне үз кулларына алуына китергән [[Русия ватандашлар сугышы]]на багышланган {{ССРБ байрагы}} маркасы]]
-Бер [[дәүләт]] эчендәге<ref name=fearon>[[James Fearon]], [http://www.foreignaffairs.org/20070301faessay86201/james-d-fearon/iraq-s-civil-war.html "Iraq's Civil War"] in ''[[Foreign Affairs]]'', March/April 2007. For further discussion on civil war classification, see [[#Formal classification|the section "Formal classification"]].</ref>, сирәгрәк элек бердәм дәүләтнең өлеше булган ике [[милләт|милли]] дәүләткә бүленгән<ref name="EH">[http://eh.net/bookreviews/library/1130 Nations, Markets, and War: Modern History and the American Civil War | Book Reviews], EH.net. «Two nations [within the U.S.] developed because of slavery.» October 2006. Retrieved July 2009.</ref> оешкан кеше төркемнәре арасында зур маштаблы сугышка '''ватандашлар сугышы''' диләр. <p>Тарафларның максаты, гадәттә, агымдагы [[хөкүмәт]]не үз [[сәясәт]]ен үзгәртергә өтәрү, илдә яки аның аерым регионында хәкимиятне үз кулга алу, яки регионны [[суверен дәүләт|бәйсез дәүләт]] дәрәҗәсенә чыгару<ref name=fearon />.
+Бер [[дәүләт]] эчендәге<ref name=fearon>[[:en:James Fearon]], [http://www.foreignaffairs.org/20070301faessay86201/james-d-fearon/iraq-s-civil-war.html "Iraq's Civil War"] in ''[[:en:Foreign Affairs]]'', March/April 2007. For further discussion on civil war classification, see [[#Formal classification|the section "Formal classification"]].</ref>, сирәгрәк элек бердәм дәүләтнең өлеше булган ике [[милләт|милли]] дәүләткә бүленгән<ref name="EH">[http://eh.net/bookreviews/library/1130 Nations, Markets, and War: Modern History and the American Civil War | Book Reviews], EH.net. «Two nations [within the U.S.] developed because of slavery.» October 2006. Retrieved July 2009.</ref> оешкан кеше төркемнәре арасында зур маштаблы сугышка '''ватандашлар сугышы''' диләр. <p>Тарафларның максаты, гадәттә, агымдагы [[хөкүмәт]]не үз [[сәясәт]]ен үзгәртергә өтәрү, илдә яки аның аерым регионында хәкимиятне үз кулга алу, яки регионны [[суверен дәүләт|бәйсез дәүләт]] дәрәҗәсенә чыгару<ref name=fearon />.
 <p>[[Термин]] б.э.к. I гасыр [[:en:Roman civil wars|Рим республикасындагы ватандашлар сугышларын ''(ингл.)'']] билгеләү өчен кулланган [[латин теле|латинча]] ''[[:wikt:bellum civile|bellum civile]]''дан [[калька]].