Углеводородлар
Углеводородлар яки күмерсутудырмалар[чыганагы?] - молекулалары фәкать водород һәм күмер химик элементларыннан төзелгән органик кушылмалар сыйныфы.
Төзелеше буенча, ациклик яки алифатик (молекуладагы күмертудырма атомнары бер-берсе белән сызыклы яки тармакланган чылбыр булып бәйләнгән), изоциклик яки карбоциклик (молекуласы 3 һәм аннан күбрәк күмертудырма атомы боҗрасыннан — циклдан гыйбарәт) төрләргә бүленә. Циклик К. ациклик һәм ароматик күмерсутудырмалардан гыйбарәт. Ациклик К. туендырылган һәм туендырылмаган күмерсутудырмаларга бүленә. Алициклик К. дә туендырылган яки туендырылмаган булырга мөмкин. К. гомологик рәтләр хасил итә. Нефть, табигый газлар, кайбер сәнәгәт газлары күмерсутудырмалардан гыйбарәт.
Шулай ук карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Углеводородлар |
|
|---|---|
| Алканнар | Метан • Этан • Пропан • Бутан • Пентан • Һексан • Һептан • Октан • Нонан • Декан • Ундекан • Додекан • Тридекан • Тетрадекан • Пентадекан • Һексадекан • Һептадекан • Октадекан • Нонадекан • Эйкозан • Докозан • Һектан |
| Алкеннар | Этилен • Пропен • Бутеннар • Пентеннар • Һексеннар • Һептеннар • Октен |
| Алкиннар | Ацетилен • Пропин • Бутин |
| Диеннар | Пропадиен • Бутадиен • Изопрен • Циклобутадиен |
| Башка туендырылмаганнары | Винилацетилен • Диацетилен • Каротин |
| Циклоалканнар | Циклопропан • Циклобутан • Циклопентан • Циклоһексан • Декалин • Индан • Инден |
| Ароматик | Бензол • Толуол • Диметилбензолы • Этилбензол • Пропилбензол • Кумол • Стирол • Фенилацетилен • Индан • Дифенил • Дифенилметан • Трифенилметан • Тетрафенилметан • Инден |
| Полициклик | Нафталин • Антрацен • Бензантрацен • Пентацен • Фенантрен • Пирен • Бензпирен • Азулен • Хризен |