Silvia Donadei

Η μελέτη του υλικού από τις ανασκαφές στη βασιλική της Μητρόπολης δεν
έχει ολοκληρωθεί ακόμα, επιτρέπει όμως την εξαγωγή κάποιων συμπερασμάτων.
Για παράδειγμα, η υπόθεση σύμφωνα με την οποία ο σεισμός του 670 σημαίνει
το τέλος της βασιλικής, δεν μπορεί πλέον να υποστηριχθεί. Το μνημείο, μετά το
γεγονός που προκάλεσε την τελική του εγκατάλειψη, φαίνεται ότι επιβιώνει σε
ερειπιώδη κατάσταση για μακρά περίοδο, κατά την οποία γίνεται αντικείμενο
λαφυραγώγησης, όπως φαίνεται κυρίως στα κλίτη.
Τα υστερότερα ίχνη που σχετίζονται με λειτουργική χρήση έχουν εντοπιστεί
μέχρι τώρα μονάχα στην περιοχή του ιερού, στους χώρους I και II που επικοι-
νωνούν με την αψίδα, και από τους οποίους προέρχεται ένα πλήθος τεχνέργων
(κεραμική, γυάλινα και μετάλλινα σκεύη). Αυτοί οι δύο χώροι, που φαίνεται ότι
λειτουργούν στην ουσία ως χώροι φύλαξης, χρησιμοποιούνται μέχρι την κατάρ-
ρευση της στέγης και την τελική φωτιά μετά την οποία ο χώρος εγκαταλείπεται. Αν
ο χώρος Ι παρουσιάζει χρήση που επεκτείνεται πέρα από τον 7ο αι., στον χώρο ΙΙ
η χρήση είναι βέβαιη και μάλιστα μέχρι και τον 8ο αι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ανασκαφικά δεδομένα από το βαπτιστήριο του
ναού φανερώνουν πολλαπλές καταστροφές με επακόλουθες ανακατασκευές και
αποκαταστάσεις, ίσως με μερική απώλεια της αρχικής λειτουργίας πριν από την
τελική πτώση που πιθανόν τοποθετείται μετά από το 715.
Με τη συνέχιση της μελέτης της αρχιτεκτονικής, της στρωματογραφίας και των
ευρημάτων από τον επισκοπικό ναό, θα μπορέσουμε να απαντήσουμε στο ερώτη-
μα κατά πόσο ο χρονολογικός ορίζοντας που ανέκυψε για τους δύο χώρους του
πρεσβυτερίου και του βαπτιστηρίου μπορεί να επιβεβαιωθεί και για το σύνολο
του εκκλησιαστικού συγκροτήματος ή αν αυτοί οι συγκεκριμένοι χώροι δίπλα
ακριβώς στην αψίδα φανερώνουν μονάχα μια επιβίωση της λειτουργικής χρήσης,
περιορισμένης πια σε σχέση με το αρχικό κτήριο.

Archaeological investigations at the Episcopal Basilica of Mitropolis (Gortyn) have led to a better definition of the building phases, the church plan, the functional destination of some annexes and the continuity of life of the monument at least until the 8th century. Some results have been achieved thanks to an in-depth analysis of the quantitative data from pottery, in connection with the original stratigraphic contexts. Moreover, the study of common and storage ware, coarse ware, slip-painted ware, as well as amphorae, belonging to both local and Cretan productions, has demonstrated a remarkable continuity of local workshops. Furthermore, a noteworthy number of morphological types, known mainly in Gortyn and in some other Cretan sites – such as Eleutherna and Pseira -, should be dated over a considerably long chronological span, which may reach at least the end of the 8th century. In some cases, the presence of imported vessels from both Aegean and Oriental markets attests a persistence in trade and connections between Crete and some Mediterranean regions.