Trankvilizator
Trankvilizator — tashvish, qo'rquv, zoʻriqish va psixologik buzilishlarni davolash uchun moʻljallangan[1], asosan, stress va taranglik holatlarini kamaytirish uchun moʻljallangan dori vositasi[2].
Etimologiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Trankvilizator soʻzi atama sifatida birinchi boʻlib F. F. Yonkman (1953)[3][4] tomonidan reserpin preparatidan foydalangan holda olib borilgan tergov tadqiqotlari xulosalarida qoʻllangan boʻlib, preparat berilgan barcha hayvonlarga tinchlantiruvchi taʼsir koʻrsatgan.
Reserpin — markaziy taʼsirga ega rauvolfiya alkaloiddir[5]. Bu soʻz bevosita odam va boshqa hayvonlardagi xotirjamlik holatini bildiradi.
Bu atama tibbiyot sohasida umuman ishlatilmaydi hamda antipsikotik yoki neyroleptik moddalarga nisbatan qoʻllanadi[6].
Atamadan odatda sedativning sinonimi sifatida foydalaniladi. Sogʻliqni saqlash mutaxassislari tomonidan qoʻllanganda alternativ yoki aniqroq atamalar bilan almashtiriladi:
- kichik trankvilizator odatda anksiyolitiklarga ishora qilsa[7],
- katta trankvilizator antipsikotiklarga ishora qilishi mumkin.
Kayfiyat stabilizatorlari ham trankvilizatorlar tasnifiga tegishli deya hisoblanadi.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Britannica article — tranquilizerEncyclopædia Britannica Accessed 12 October 2017
- ↑ D. Coon, J. O. Mitterer — Introduction to Psychology: Gateways to Mind and Behavior page 207 Cengage Learning, 29 December 2008 ISBN 0495599115 Accessed 12 October 2017
- ↑ D. Healy — The Creation of Psychopharmacology page 99 Harvard University Press, 2009 ISBN 0674038452 page 99 Accessed 14 October 2017
- ↑ D. Healy — Medicating Modern America: Prescription Drugs in History page 54 NYU Press, 8 January 2007 ISBN 0814783473 Accessed 14 October 2017
- ↑ H. J. Bein — Psychotropic Agents: Part I: Antipsychotics and Antidepressants Handbook of Experimental Pharmacology F.+Yonkman&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=F. F.%20Yonkman&f=false page 46 Springer Science & Business Media, 6 December 2012 ISBN 3642675387 Accessed 14 October 2017
- ↑ J. Scott Werry (29 June 2013) — Practitioner’s Guide to Psychoactive Drugs for Children and Adolescents Springer Science & Business Media ISBN 1489900861 Accessed 12 October 2017
- ↑ „WordNet Search - 3.0“. Qaraldi: 2009-yil 1-yanvar.