darra
darra
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
dar-ra
Aytilishi
Etimologiyasi
DARRA Bu ot ПРСda [dorre] shaklida (216), ТжРСda darra shaklida (119) keltirilib, 'kishiga jazo berish maqsadida qayishni eshib tayyorlanadigan zarba berish quroli' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 212). Asli 'koʻp karra urib jazola-' maʼnosini anglatadigan tojikcha darridan feʼlining (ПРС,216) darr hozirgi zamon asosiga -a qoʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan. Bu ot tarixan darra ur- birikmasi tarkibida ishlatilgan.
79
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
Maʼnosi
\f. oʻz — qayish qamchi) 1 tar. Xon-amirlar davrida jazoga mahkum etilgan kishilarni savalash uchun qayishdan oʻrib yoki tikib yasalgan qalin enli qamchi. ◆ Zax-zindonlarda darra yeb, badanlari qavargan.. begunoh kishilar, pok diydalar yotar edi. Sh. Toshmatov, „Erk qushi“ . ◆ Zum oʻtmay bir oʻram chilvir bilan toʻrt enlik qalin darra olib chiqdi. S. Siyoyev, „Avaz“ .
- Darraga yotqizmoq Darra bilan jazolash uchun yotqizmoq, yotqizib darra bilan ur-moq, darralamoq. ◆ Benamozlardan birini darraga yotqizib, hadeb uni urmoqda edilar. "Mushtum" . ◆ Menda boshqalarning oʻgʻlini darraga yotqizish chogʻida koʻndalang kela-digan vijdon bor, diyonat bor. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .
2 Xalq oʻyinlaridan biri va shu oʻyinda yutqazgan kishini urish uchun roʻmol yoki belbogʻdan eshib qilingan qamchi, arqoncha.
3 koʻchma Kuch, qurol; vosita. ◆ Zamonaviy qiziqchilar koʻproq eskilikning kishilar turmushi va tushunchasidagi koʻrinishlarini satira darrasi bilan ayamay savalaydilar. M. Qodirov, „Hajv, xanda va qahqaha“ .
Sinonimlari
Antonimlari
ДАРРА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
darra
Ruscha ru
darra
1 ист. толстая ременная плеть, которой наказывали преступников в феодальных ханствах Средней Азии; ◆ ~ga yotqizmoq пороть плетью; ◆ ~ urmoq наказывать плетьми;
2 слегка скрученный кушак, которым небольно бьют проигравшего (в народных играх).