Monrovii

Monrovii (angl.: Monrovia [mənˈroʊviə]) om Liberijan pälidn da joudjaline meriport, üläopendusen keskuz. Se om valdkundan üks'jäine järed lidn, kaikutte nellänz' ristit eläb Monrovijas. Om Montserrado-grafkundan administrativižeks keskuseks mugažo, mülüb sihe.

Monrovii
Monrovia

Flag
Valdkund	Liberii
Eläjiden lugu (2022)	1,761,032 ristitud
Pind	194,25 km²
Pämez'	Džefferson Tamba Koidži (viluku 2018—, Jefferson T. Koijee)
Telefonkod	+231
Aigvö	UTC+0

Lidnan keskuzpalan kart (1999)

Istorii

Eländpunkt mainitaškanzihe 1560-nzil vozil kuti portugaline Mezuradu-port. Nügüdläižen eländpunktan aluz om pandud Kristopolis-nimitusenke läz portad AÜV:oiden joudutadud orjil. Udesnimitihe nügüdläižikš AÜV:oiden Džeims Monro-prezidentan oiktastuseks vl 1824 hänen pozicijan tagut orjudes. Sured murendused tegihe lidnan pertištos i infrastrukturas blokadan (18. heinku — 14. eloku 2003) i amblusiden tagut Kahtenden rahvahanikoiden sodan aigan.

Monrovii šingotase kalanpüdandal, sömtegimištol, kivivoihimižel i farmaceftižel sarakoil, sauvondmaterialiden tehmižel (savič, apakut, cement). Järed joudai meriport om üks'jäine röunmaksoita Päivlaskmaižes Afrikas, 12 mln tonnoid jüguid vodes.

Geografijan andmused

Lidn sijadase valdkundan suvipäivlaskmas, Atlantižen valdmeren i Mezuradu-jogensun randoil. Sent Pol-jogensu om pohjoižhe lidnaspäi. Arni Monrovijan territorijan tobj pala (jättud valdkundan erineden) levitase 0..10 m ü.m.t. korktusil, ka lidn alištub valdmeren tazopindan ližadusele lujas.

Klimat om tropine mussonine kaks'sezonine, neps lujas, pil'vekaz, vihmsezonas eriližešti. Il'man lämuz vajehtase +22..+32 C° röunoiš vodes läbi, absolütine minimum oleli +15 C° (viluku), maksimum +38 C° (uhoku, sulaku). Monrovii om kaikiš neps pälidn mail'mas, paneb sadegid 4624 mm vodes. Relätivižikš kuiv sezon oleskeleb tal'vkus-keväz'kus (50..120 mm kus), kezakus vihmub nell' päiväd videspäi i paneb 958 mm kus. Vihmsezon oleskeleb semendkus-redukus (354..958 mm kus). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 76..80 % röunoiš kül'mkus-semendkus, 82..86 % kezakus-redukus.

Eläjad

Vl 2008 pälidnan eläjiden lugu oli 1 010 970 ristitud. Vn 2022 Liberijan rahvahanlugemižen mödhe lidnan ristitišt oli 1 761 032 eläjad, valdkundan koumandez. Läz 2,2 mln ristituid elädas ezilidnoidenke (2022).

Professionaližen opendusen päine aluzkund om Liberijan universitet (angl.: University of Liberia, 18,7 tuh. üläopenikoid vl 2019), sen aluz om pandud vl 1862.

Edeline lidnan pämez' om Klara Doe-Mvogo (2014 — viluku 2018).