Kivi (lind)
| Kivid | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Pohjoine bur kivi (Apteryx mantelli) | ||||||||||||
| Tedoklassifikacii | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Latinankel'ne nimi | ||||||||||||
| Apteryx (Shaw, 1813) | ||||||||||||
| Areal | ||||||||||||
 | ||||||||||||
|
Sil sanal voib olda toižid znamoičendoid; miše nähta niid, tulgat tänna.
Kivid (latin.: Apteryx, maor.: kiwi) om linduiden üks'jäine eläi vaiše Udes Zelandijas heim.
Linduiden heim om ičeze Kivid-sugukundan i Kivinvuiččed-heimkundan (vai Suugitomad) üks'jäine. Kaik viž erikod mülüdas sihe heimho. Suugad oma reduciruidud, sikš lind ei mahta leta.
Kivi-lindud oma tetabad lujas toižiš maiš. Kuctas Uden Zelandijan anglijan kelen paginad «kividen anglijan keleks» (Kiwi English) eskai.
Ümbrikirjutand
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Kivid ei olgoi sured lujas, heiden suruz om järgeližen kanan kartte. Emäčud oma tobjembad mi ižačud. Ei voi nähta suugid, ned oma reduciruidud. Veduz sase 1,3..4 kilogrammhasai.
Pä om pen', kagl om lühüd. Hibj om kattud pehmdoil muzoil höunhil, höunhišt om sagedan villan karččed. Om lühüdoid vägevid jaugoid, käpšul om nell' sor'med da teravid künzid. Jaugad ottas koumandest hibjan veduses. Lud oma jügedad.
Kivi-lindun nägu ei ole hüvä; jogahižel erikol n'ok om pit'k hoik sitked, händad ei ole. Sil'mad oma pened lujas, no heiden kulemine om hüvä. Hajuiden mujandmahtuz om vägev, se om harv linduiden keskes.
Kividen luja haju om seniden kartte, vihankandajad löutas kivid kebnašti sen taguiči.
Elo
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Kivid elädas sodunuziš mecoiš päpaloin. Pit'kad sor'med abutadas linduile ei vajuda sokhaze maha. Heiden elo om öine, päiväl kivi eläb urus vai puiden jüriden al. Kivid kävutudas lehtesid da penid oksid katamha uruid. Päiväl kivi voi jätta urud vaiše ku pöl'gästub.
Kivid oma pened lindud, no heiden künded da pit'k n'ok oma varukaz azeg, sikš kivid mahttas torata kaičemha pezoid.
Linduiden päsöm om gavedid da marjad. Kivid löutas gavedid mas pit'kan n'okan kal't.
Erikod
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Kaik om viž erikod heimos:
- Apteryx australis — Suvine kivi
- Apteryx mantelli — Pohjoine bur kivi
- Apteryx haastii — Sur' hahk kivi
- Apteryx owenii — Pen' hahk kivi
- Apteryx rowi — Rovi