Iengels kerkof

Dat artikel es geschreevn in 't Poperiengs.

't Kruus (*Cross of sacrifice*) en de witte groavn

Graf van een oenbekendn soldoat (Vormezêle)

Een Iengels kerkof is e militair kerkof van de geallieerdn uut 'n Êestn Weireldôorlog. Iengels is in deze betêkenisse de verzoamelnoame voe ol de troepn van 't Gemênebest. Op een Iengels kerkof leggn der dus ouk Canadiens, Schottn, Nieuw-Zeelanders enzovodders. De kerkoovn zyn ten êeuwigen doage verpacht an 't Gemênebest.

Inrichtieng

De Iengelsche kerkoven trekkn ol styf op makoar, en dat is gin toevol. Een overzicht van de kenmerkn.

Stêenn

De zerkn zyn emakt van wittn Portlandstêen uut Portland Island in Dorset Iengeland. De stêenn stoan rechte. Ter vergelykieng: op Duutsche kerkoovn, lik in Vlazêle, leggn de stêenn nere. Omda Portlandstêen vele ounderoud nôdig et, gebruukn ze nu mêer en mêer Italoanschen Botticino die nie zêre vuul komt.
De stêenn zyn ol gelykig: of dat er nu e sergeant oender legt of e generoal. Ouk d'ofmeetiengn zyn ol gelykig: 75 cm oge, 38 cm brêed, 12 cm dikke.
Op idder zerke stoan de gegevens van 'n soldoat, in dezelste volgorde:

Ol boovn: 't embleem van 't regiment.

Lienks in 'n ouk: 'n nummero van 't register da je ku werevien in 'n bouk an 'n entrée. Soms et ollêne d'êeste zerke van ieder reke e nummero.

Doarounder: 'n rangnummero (ni voor officiern), de noame en de vôornoamn, en 'n doatum van overlijdn. At 'n soldoat oenbekend is, stoat er dikkers poëtisch op: Known unto God (God kent nem), of Soldier of the great war (soldoat uut 'n grôotn ôorlog).

Doarounder: e religieus têekn of 't Victoria Cross.

Ornamentn

D'r stoat ossan e grôot kruus woa dat er e broenzn zweird an angt, 't Cross of Sacrifice (Offerkruus). Dat kruus wos e gedacht van Reginald Blomfield, een Iengelschen architect. 't Kruus bestoat, na volgens 't kerkof woa dat 't stoat, in drie verschillige grottes: 4, 5 en 9 meter. 't Ziet er wel azo uut, moar eigentlik is 't ni bedoeld lik e religieus symbool.
Op kerkoovn mi mêer of 1.000 groavn stoat er e wittn oltoarstêen, de Stone of remembrance. 't Ontwerp is van Sir Edwin Lutyens. De tekste die d'rop stoat is Their name liveth for evermore (vertoald: Da nunder noame vor ossan bluuft vodderleevn). 't Opschrift wos ekoozn deur de schryver Rudyard Kipling; 't is e vers uut 'n Bybel, mêer bepoald uut Wijsheid van Jezus Sirach 44:14. D'ofmetiengn van de Stone of Remembrance: 1,5 meiter oge, 3,5 meiters lange - en d'r zyn 3 trappn.
Ier en doa vinge j'ouk outn rustbankn. Dedie zyn een ontwerp van Sir Edwin Lutyens.

Beplantieng

De frontborders, de smolle vôorn ground vôor de stêen, zyn beplant mi bodemdekkers. Dedie zorn d'r vôorn dat er gin vule môzeplekkn komn op de witte stêenn, a 't rint. Om of te wisseln stoan d'r dikkers ouk rôozn. In de backborders, an 'n achterkant van de stêenn, stoan d'r oggere plantn of êesters om d'êentônigied e bitje te deurbreekn.

Anger kenmerkn

D'r is ouk e register, woa da bezoekers nunder noame en nunder beviendiengn in kunn schryvn. De mêeste menschen schryvn etwot lik: nôois gin ôorlog ne mi, of rust in vrede.

Ounderoud

De pelouze van de kerkoovn is zoender foute ossan groene en zoender wied. De kerkoovn zyn schône ounderoudn. De Commonwealth War Graves Commission (CWGC) stoat doavôorn in. D'r werkt in de streke van Yper fulltime 120 man in dienste van 't Gemênebest; surtout oveniers. Ze moetn nunder oudn an strienge regels lik de bridte van de vôre vôorn de groavn, wuffer plantesôortn da ze meugn gebruukn, enzovodder.

Bekende Iengelsche kerkoovn

Tyne Cot: 't grotste ter weireld, bykan 12.000 groavn
Lijssenthoek: bykan 11.000 groavn

Bronn

Officieeln website van de Commonwealth War Graves Commission URL bekeekn op 13/02/2008.
Militair kerkof van Koksyde URL bekeekn op 13/02/2008.
De militaire begraafplaatsen van WO-I in Vlaanderen Deel 1-6, Michel Vansuyt & Michel Van Den Bogaert, Uitgeverij De Krijger.