Djuri (djustice)
On djuri, c' est ene troplete di djins (dijhans 5 a 15) decidnut eshonne do djudjmint d' èn ametou e-n tribunå di djustice penåle.
Il ont fwait on siermint di n' nén cåzer di leus bates di dvizes ådfoû.
-
on djuri d' omes (pondeure di 1861) -
ôte djuri d' omes (1893) -
Prumî djuri d' comeres, ezès Stats Unis (1911) -
dessén d' on djuri, po passer dins les medias
Fonccionmint des djuris d' assijhes el Beldjike
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les djuris sont lomés po des procès d' assijhes (moudes, epweznaedjes, evnd.). Metans, dins les pus rlomés, li ci di l' afwaire Dutroux.
Gn a on novea djuri po tchaeke procès. Il comprind troes djudjes di mestî, et di doze djurés ordinaires. Ces-ci sont tchoezis emey des citweyins respectåves, omes et comeres, di totes les classes del societé. Mins les comeres n' ont stî acceptêyes dins les djuris k' e 20inme sieke.
Po esse djuré, i fåt
- esse rashiou so les lisses des vôtants del province la k' i gn a l' procès
- aveur tos ses droets civikes
- awè inte 28 et 65 ans
- sawè lére et scrire, et djåzer li lingaedje oficir do tribunå
- n' awè måy sitî codåné (såf a des poennes di prijhons di moens di cwate moes ou poenne d' ovraedje di moens di 60 eures).
- èn nén esse mandaté politike ni hôt fonccionaire di l' estat
On n' tchoezit nén d' esse djuré. C' est l' prezidint do tribunå k' ahouke 12 djins, tirés al bouxhete, et sacwants replaeçants.
Tot l' tins do procès, les djurés doevnut dmorer foû di leu-z ovraedje et d' leu famile. I sont payîs come s' il ovrént. Les 5 prumîs djoûs, på patron. Après 5 djoûs, li patron continouwrè dandjreus a payî l' ovrî, ca i serè rpayî do Ministere del Djustice.
Come di djusse, les djurés ni dvèt nén esse kinoxhous des gaztîs. Po fé les rpoirtaedjes, i dessinèt kédfeye on forveyou djuri.