Sanal Ortamdaki Yazışma Dilinin Türkçeye Etkisi Üzerine

I II DÜZENLEME KURULU / ORGANIZING COMMITTEE Assoc. Prof. Dr Mustafa USLU (Congress Chairman) Selçuk University Turkey Prof. Dr. Coşkun ARSLAN Necmettin Erbakan University Turkey Prof. Dr. Erdal HAMARTA Necmettin Erbakan University Turkey Prof. Dr. Juliboy ELTAZAROV Samarkand State University Uzbekistan Assoc. Prof. Dr Bekir DİREKCİ Akdeniz University Turkey Assoc. Prof. Dr Faiq ELEKBER Azerbaijan National Academy of Sciences Azerbaijan Assoc. Prof. Dr Onur KÖKSAL Turkey Assoc. Prof. Dr Sabahattin ÇİFTÇİ Selçuk University Necmettin Erbakan University Assoc. Prof. Dr Yagut ALİYEVA Bakü State University Azerbaijan Assist. Prof. Dr. Mustafa KILINÇ Assoc. Prof. Dr Selahattin AVŞAROĞLU Assoc. Prof. Dr Yıldız Sadettin ABDULGANİ Assist. Prof. Dr. Murat Ertan DOĞAN Turkey Necmettin Erbakan University / Kyrgyz-Turkish Manas University Kyrgyzstan Bağdat University Iraq Burdur Mehmet Akif Ersoy University Turkey Alanya Hamdullah Emin Paşa University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Assist. Prof. Dr. Yavuz UYSAL Alanya Alaaddin Keykubat University Turkey Dr. Kadiyan BOOBEKOVA Kyrgyz-Turkish Manasa University Kyrgyzstan Dr. Monika DOHNANSKÁ Dubnica Institute of Technology Slovakia Odesa Meçnikov Milli University Ukraine Assist. Prof. Dr. Rukiye KONUK ER Dr. Yuliya TARASİUK ONUR KURULU / HONORARY COMMITTEE Prof. Dr. Adem KORKMAZ (RECTOR) Burdur Mehmet Akif Ersoy University Turkey Prof. Dr. Cumhur ÇÖKMÜŞ (RECTOR) Konya Gıda ve Tarım University Turkey Prof. Dr. Metin ORBAY (RECTOR) Amasya University Turkey Selçuk University Turkey Prof. Dr. Juliboy ELTAZAROV (DEAN) Samarkant State University Uzbekistan Karamanoğlu Mehmetbey University Turkey Akdeniz University Turkey "Aurel Vlaicu" University of Arad Romania Hayri ÇAVUŞOĞLU (ADVISOR) Culture and Tourism Ministry Turkey Prof. Dr. Mehmet Durdu ÖNER (RECTOR) Turkey DTI University Slovakia Prof. Dr. İlber ORTAYLI Alanya Hamdullah Emin Paşa University Galatasaray University Turkey Adem Murat YÜCEL (Mayor of Alanya) T.C. Alanya Belediyesi Turkey Prof. Dr. Mehmet AKGÜL (RECTOR) Prof. Dr. Mustafa ŞAHİN(RECTOR) Prof. Dr. Mustafa ÜNAL (RECTOR) Prof. Dr. Ramona LILE (RECTOR) Prof. Dr. Tomáš LENGYELFALUSY (RECTOR) III BİLİM KURULU / SCIENTIFIC COMMITTEE Dr. Rabiyyat ASLANOVA Bakü Devlet Üniversitesi Azerbaijan Necmettin Erbakan University Turkey Yıldırım Beyazıt University Turkey Adnan Menderes University Turkey Dr. Bekir ÇINAR Ömer Halisdemir University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Çavuş ŞAHİN Çanakkale Onsekiz Mart University Turkey Giresun University Turkey Dr. Ahmet KANKAL Dr. Ahmet SABAN Dr. Asuman Seda SARACALOGLU Dr. Bünyamin AYHAN Selçuk University Turkey Selçuk University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Erdal HAMARTA Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Feride BACANLI Gazi University Turkey Dr. Gürhan CAN Hasan Kalyoncu University Turkey Dr. Hakan SARI Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Hasan BACANLI Üsküdar University Turkey Dr. Hayati AKYOL Gazi University Turkey Abant İzzet Baysal University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Jack CUMMINGS Indiana University United States Dr. M. Engin DENİZ Yıldız Teknik University Turkey Long Island University Post United States Dr. Mehmet İPÇİOĞLU Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Mehmet KILIÇ Selçuk University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Micheal BROWN Mississippi State University United States Dr. Mihaela GAVRILA-ARDELEAN "Aurel Vlaicu" University of Arad Romania Dr. Muhittin DİNÇ Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Musa DİKMENLİ Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Mustafa YILDIZ Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Münevver ÖLÇÜM ÇETİN Marmara University Turkey Dr. Nazmi AVCI Turkey Gazi University Turkey Dr. Osman ÇARDAK Süleyman Demirel University Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Osman Tolga ARICAK Hasan Kalyoncu University Turkey Dr. Ramazan ARI Selçuk University Turkey Indiana University United States Dr. Remzi KILINÇ Erciyes University Turkey Dr. Rex STOCKTON Indiana University United States Dr. Serpil AYGÜN CENGİZ Ankara University Turkey Dr. Sonya KOSTOVA HUFFMAN Iowa State University United States Dr. Susan WHISTON Indiana University United States Dr. Süleyman KARAÇOR Selçuk University Turkey Dr. Coşkun ARSLAN Dr. Doğan YÖRÜK Dr. Enver SARI Dr. Ercan YILMAZ Dr. Himmet HÜLÜR Dr. İsa KORKMAZ Dr. Maureen HYNES Dr. Mehmet KIRBIYIK Dr. Nurettin GÜZ Dr. Rebecca MARTINEZ Dr. Şahin KESİCİ Necmettin Erbakan University Turkey Hasan Kalyoncu University Turkey Dr. Tahsin TAPUR Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Yaşar ÖZBAY Hasan Kalyoncu University Turkey Yıldız Teknik University Turkey Dr. Şener BÜYÜKÖZTÜK Dr. Yavuz ERİŞEN IV Dr. Zeynep ÖZTÜRK KARAÇOR Selçuk University Turkey Dr. Adnan PINAR Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Abdullah SÜRÜCÜ Necmettin Erbakan University Turkey Uşak University Turkey Osmaniye Korkut Ata University Turkey Dr. Ahmet ERDOĞAN Dr. Ali ERSOY Dr. Adem SEZER Dr. Ahmet DEMİRTAŞ Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Ahmet Naci ÇOKLAR Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Ali ERBAŞI Turkey Anadolu University Turkey Dr. Ali ÜNAL Selçuk University Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Alparslan GÖZLER Erciyes Ünversitesi Turkey Dr. Ayfer ŞAHİN Kırşehir Ahievran University Turkey Dr. Atilla YILDIRIM Necmettin Erbakan University Turkey Ömer Halisdemir University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Adnan Menderes University Turkey Dr. Barbaros YALÇIN Dr. Attila DÖL Dr. Ayşe MENTİŞ TAŞ Dr. Ayşe ÖZTÜRK SAMUR Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Bekir DİREKCİ Akdeniz University Turkey Dr. Beyhan Nazlı KOÇBEKER EİD Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Caner ALADAĞ Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Cengiz ŞAHİN Turkey Dr. Çağrı ÇETİN Mersin University Turkey Dr. Devlet ALAKOÇ PİRPİR Kırşehir Ahievran University Turkey Dr. Dilek Gençtanırım Kurt Selçuk University Kırşehir Ahi Ervan University Turkey Adnan Menderes University Turkey Dr. Dündar YENER Abant İzzet Baysal University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Eda ERCAN DEMİREL Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Erdal BAY Gaziantep University Turkey Dr. Erdinç Yücel Necmettin Erbakan Universitesi Turkey Dr. Erkan EFİLTİ Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Ersin BOZKURT Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Fatih USLU Akdeniz University Turkey Dr. Firdevs SAVİ ÇAKAR Mehmet Akif Ersoy University Turkey Dr. Gavrila A. LIVIU "Aurel Vlaicu" University of Arad Romania Dr. Güldener ALBAYRAK Turkey Dr. Gürbüz OCAK Ömer Halisdemir University Afyon Kocatepe University Turkey Necmettin Erbakan Universitesi Turkey Dr. Halil TOKCAN Ömer Halisdemir University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Selçuk University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Düriye Esra ANGIN Dr. Ecir YILMAZ Dr. Hakan KURT Dr. Halim SARICAOĞLU Muğla Sıtkı Koçman University Turkey Necmettin Erbakan Universitesi Turkey Selçuk University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Kemal ÖZTEMEL Gazi University Turkey Dr. Kerim SARIÇELİK Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Kimete CANAJ Kosovo ERASMUS Kosovo Dr. Lütfi ÜREDİ Mersin University Turkey Dr. Muhittin ÇALIŞKAN Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Murat ATEŞ Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Mustafa AY Turkey Dr. Mustafa KILINÇ Mehmet Akif Ersoy University Turkey Dr. Mustafa TAHİROĞLU Selçuk University Nevşehir Hacıbektaş University Turkey Selçuk University Turkey Dr. Haluk BİNGÖL Dr. Hamdi PEPE Dr. Hasan Yılmaz (Almanca) Dr. Hülya EŞKİ UĞUZ Dr. İrem ÖZTEKE KOZAN Dr. Kamile ÖZER AYTEKİN Dr. Mustafa USLU V Dr. Mustafa YAVUZ Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Mücahit KAĞAN Erzincan University Turkey Dr. Nalan KAZAZ International Vision University Macedonia Dr. Nuriye Koçak Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Onur KÖKSAL Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Osman DÜLGER Selçuk University Turkey Dr. Ömer Faruk SÖNMEZ Düzce University Gaziosmanpaşa University Turkey Selçuk University Turkey Ömer Halisdemir University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Osman DALAMAN Dr. Özden TAŞĞIN Nevşehir Hacıbektaş University Turkey Mehmet Akif Ersoy University Turkey Ömer Halisdemir University Turkey Aksaray University Turkey Adıyaman University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Sabri SİDEKLİ Muğla Sıtkı KoçmanUniversity Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Selma DURAK ÜĞÜTEN Dr. Özlem KARAKUŞ Dr. Perihan ÜNÜVAR Dr. Recep ÖZKAN Dr. Remzi KILIÇ Dr. Rezzan GÜNDOĞDU Dr. Ruhan KARADAĞ Dr. Rükiye KONUK ER Dr. Sabahattin ÇİFTÇİ Dr. Sefa Salih AYDEMİR Adıyaman University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Sezai KOÇYİĞİT Adnan Menderes University Turkey Dr. Slavka KRASNA Institute of Pedagogical and Psyshological Sciences Slovakia Dr. Şafak ÜNÜVAR Turkey Dr. Şerife AKPINAR Selçuk University Necmettin Erbakan University Turkey Gazi University Turkey Dr. Taner ALTUN Karadeniz Teknik University Turkey Dr. Taner ÇİFÇİ Cumhuriyet University Turkey Dr. Taşkın DENİZ Turkey Dr. Yagut ALİYEVA Karabük University Azerbaijan Dr. Yahya ÇIKILI Bakü Devlet University Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Selçuk PEKER Dr. Şerife TERZİ Selçuk University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Ömer Halisdemir University Turkey Akdeniz University Turkey Dr. Yavuz UYSAL Alanya Alaaddin Keykubat University Turkey Dr. Zafer KURTASLAN Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Zafer TANGÜLÜ Muğla Sıtkı Koçman University Turkey Dr. Tugay ARAT Dr. Yasemin YAVUZER Dr. Yasin BULDUKLU Dr. Yasin ÖZKARA Dr. Zafer YILDIRIM Necmettin Erbakan University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Zeliha TRAŞ Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Zeynep KARATAŞ Mehmet Akif Ersoy University Turkey Dr. Agnes N. TOTH Berzsensyl University Macedonia Dr. James W. MCROY Long Island University United States Dr. Bahadır KILCAN Dr. Zekeriya MIZRAK Gazi University Turkey Dr. Canan YILDIZ ÇİÇEKLER Necmettin Erbakan University Turkey Giresun University Turkey Dr. Adem BAŞIBÜYÜK Erzincan Binali Yıldırım Üniversity Turkey Dr. Mihriban HACISALİHOĞLU KARADENİZ Dr. Aslıhan SABAN Necmettin Erbakan University Turkey Cumhuriyet University Turkey Dr. Aylin BEYOĞLU Trakya University Turkey Dr. Ceyhun KARPUZ Pamukkale University Turkey Dr. Erkan AKGÖZ Kyrgyzstan Dr. Fatih BAŞBUĞ Selçuk University/Kırgızistan Türkiye Manas University Akdeniz University/Kırgızistan Türkiye Manas University Dr. Ayhan BULUT Kyrgyzstan VI Dr. Fatih Serdar YILDIRIM Akdeniz University Turkey Dr. Fikret GÜLAÇTI Erzincan Binali Yıldırım University Turkey Dr. Halil UZUN Kilis 7 Aralık University Turkey Necmettin Erbakan University / Kırgızistan Türkiye Manas University Kyrgyzstan Necmettin Erbakan University Turkey Dr. İsmail TAŞ Necmettin Erbakan University Turkey Dr. Kadir AĞGÜN Kyrgyzstan Dr. Kürşat YILMAZ Kırgızistan-Türkiye Manas University Kyrgyzstan Dr. Meral PER Dumlupınar University / Kırgızistan Türkiye Manas University Bolu İzzet Baysal University Turkey Dr. Hasan YILMAZ Dr. İlker DERE Dr. Kürşat ÖĞÜLMÜŞ Kırıkkale University Turkey Necmettin Erbakan University Turkey Akdeniz University Turkey Dr. Osman ÇEPNİ Karabük University Turkey Hasan Kalyoncu University Turkey Dr. Recep KAHRAMANOĞLU Dr. Mine Ülkü ÖZTÜRK Dr. Mustafa ERTÜRK Dr. Önder BALTACI Dr. Ramin ALİVEY Dr. Sertan TALAS Dr. Sevinc ALİYEVA Dr. Ümmügülsüm CANDEĞER Dr. Ünal ÖZDEMİR Dr. Volkan BİLİR Dr. Yener ÖZER Dr. Yuliya TARASİUK Dr. Yücel ÖKSÜZ Kırşehir Ahi Evran University Turkey Gaziantep University Turkey Tokat Gaziosmanpaşa University Turkey Osmaniye Korkut Ata University Turkey Karabük University Turkey Odesa Meçnikov Milli University Ukraine Bakü Devlet University Azerbaijan Düzce University Turkey Ondokuz Mayıs University Turkey Erzincan Binali Yıldırım University Turkey VII İçindekiler Tablosu YAZIR HOBİ BAHÇELERİ (KONYA) .................................................................................................................................. 1 KADINHANI İLÇESİ’NİN NÜFUS GELİŞİMİ .....................................................................................................................10 SAĞLIK SEKTÖRÜNDE YAŞAM KALİTESİ VE YILDIRMA....................................................................................................18 BİLGİ EKONOMİSİNE DÖNÜŞÜM SÜRECİNDE TÜRKİYE’NİN PERFORMANSI ÜZERİNE BİR ANALİZ........................................25 BAŞARILI BİR LOJİSTİK ÜLKE PROFİLİ OLARAK FİNLANDİYA’NIN İNCELEMESİ .................................................................37 GLOBAL NORMLU LOJİSTİK İŞLETMELERDE BAŞARI OLGUSUNUN VİZYON VE MİSYON İFADELERİNE YANSIMASI: FORTUNE 500 FİRMALARI ÜZERİNE BİR İNCELEME ......................................................................................................................45 HABER SİTESİ TASARIMLARINDA GÖZ İZLEME TEKNOLOJİSİNİN KULLANIMI ...................................................................52 ÖRNEK FİLMLER ÜZERİNDEN ZAMAN VE MEKÂNIN SİNEMASAL KULLANIMI ......................................................................60 ORTA ASYA’DA KÜLTÜR TURİZMİNİN SEMBOLÜ: BURANA KULESİ ...................................................................................66 TARIM SEKTÖRÜNDE YEŞİL LOJİSTİK: DÜNYA UYGULAMALARINDAN ÖRNEKLER ..............................................................73 ÇALIŞANLARIN ÖRGÜTE DUYDUKLARI BAĞLILIK İŞE BAĞLILIKLARINI ETKİLER Mİ? KAMU SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA .....81 STRATEJİK İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNİN İŞLETMELERİN YENİLİKÇİLİK YETENEĞİNE ETKİSİ: BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA ........................................................................................................................89 İL DÜZEYİNDEKİ SOSYAL NİTELİKLİ YARDIMLARIN YERİNDELİĞİ VE YETERLİLİĞİ............................................................98 İNTERNET HABERCİLİĞİNDE BİLGİ KİRLİLİĞİ .............................................................................................................106 SİTE VE BİNA YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN, ASANSÖR BAKIMCI FİRMASI TERCİHİNDE AHP TEMELLİ TOPSIS UYGULAMA ÖRNEĞİ .............................................................................................................................................................................113 MİLLİ GELİR İLE CDS PRİMLERİ ARASINDAKİ İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (2009-2018) ...........................................121 KURUMSAL İLETİŞİM VE ETİK İLİŞKİSİNE TEORİK BAKIŞ .............................................................................................126 ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNDE DİJİTAL OYUN BAĞIMLILIĞI: BURDUR İLİNDE BİR ARAŞTIRMA .........................................132 SAĞLIK ÖZELİNDE OLUŞTURULAN DESTEK GRUPLARI ÜZERİNE NİTELİKSEL BİR ARAŞTIRMA: FIV+ KEDİ SAHİPLERİNE YÖNELİK BİR GRUP ..................................................................................................................................................139 DÖVİZ KURU OYNAKLIKLARI TURİST BAŞINA DÜŞEN ORTALAMA HARCAMAYI ETKİLER Mİ? 2003-2018 YILLARI ARASINDA BİR NEDENSELLİK ANALİZİ .............................................................................................................................................148 YAŞLILIK VE TÜRKİYE’DE YAŞLI PROFİLİ ....................................................................................................................157 TÜRKİYE’DE SANAYİ BÖLGELERİ OLUŞTURMA KAPSAMINDA ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNE İLİŞKİN COĞRAFİ BİR DEĞERLENDİRME.....................................................................................................................................................164 ACIMAK ROMANINDA MEKÂN EKSENİNDE KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME ..........................................................................172 ACIMAK ROMANINDA KAÇIŞ İZLEĞİ ...........................................................................................................................177 KADIN İSTİHDAMININ BOŞANMA HIZI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: BÖLGESEL PANEL VERİ ANALİZİ .......................................182 AKADEMİSYENLERDE İZLENİM YÖNETİMİ TAKTİKLERİNİN FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ: MAKÜ ÖRNEĞİ .............................................................................................................................................................................190 KOBİ’LERİN UZUN DÖNEMLİ VE KISA DÖNEMLİ AMAÇLARI İLE TEMEL REKABET STRATEJİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER ......198 GİRİŞİMCİLİK AŞAMALARINDA SOSYAL AĞ İLİŞKİLERİ VE SOSYAL SERMAYE FARKLILIKLARI: NİTEL BİR ARAŞTIRMA.........206 SANAL MAĞAZA ATMOSFERİNİN ONLİNE GÜVEN ÜZERİNDEKİ ETKİSİ ...........................................................................213 KADIN ve ERKEKLERİN SOSYAL SERMAYE EDİNİM FARKLILIKLARI: YÖNETİM KURULU ÜYELERİ ÜZERİNDE KARŞILAŞTIRMAYA DAYALI BİR ARAŞTIRMA ...........................................................................................................................................225 BATI KARADENİZ KIYI BANDI (AMASRA-CİDE) KIR MESKENLERİNİN COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ1 ..........................................233 TÜRKİYE’DE SOĞUK HAVA DEPOLARININ YAPISI, YÖNETİMİ, KAPASİTESİ ve İŞLEYİŞİNE İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA ............241 MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ TÜKENMİŞLİK SENDROMU ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: BURDUR İLİ BUCAK İLÇESİNDE BİR ARAŞTIRMA.......................................................................................................................................................248 SOSYAL MEDYA KULLANIMININ BİLGİSAYARLI MUHASEBE DERSİ BAŞARISI ÜZERİNE ETKİSİ ..........................................254 MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ KURUMSALLAŞMA ÇALIŞMALARINA BAKIŞ AÇILARININ ARAŞTIRILMASI...................262 MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ BAĞIMSIZ DENETİM FAALİYETLERİNE BAKIŞ AÇILARININ ARAŞTIRILMASI...............270 İŞLETMECİLİK EĞİTİMİNDE İNSAN VE YAZI MAKİNALARININ ETKİLEŞİMDE OLDUĞU BİR DERS: DAKTİLOGRAFİ................276 GAZETE VE OKURYAZARLIK: TİRAJ, TIKLANMA VE TAKİPÇİ SAYISI ...............................................................................284 VIII AKDENİZ BÖLGESİ’NDEKİ İŞLETMELERİN NAKİT DÜZEYİNİN ARAŞTIRILMASI: ELECTRE YÖNTEMİ UYGULAMASI ...............290 KONYA İLİNDEKİ FİRMALARIN KARLILIKLARININ WSA TEKNİĞİYLE ANALİZİ ..................................................................297 NİÇİN EVLENİYORUM? NİÇİN BOŞANIYORUM? ............................................................................................................302 MERKEZİLEŞME VE YERELLEŞME EKSENİNDE TÜRKİYE’DE ŞEKİLLENEN BÖLGESEL KALKINMA POLİTİKALARI ....................308 CUMHURBAŞKANLIĞI POLİTİKA KURULARININ KATILIMCI YÖNETİM ANLAYIŞI ÇERÇEVESİNDE ANALİZİ ...........................315 ANİMASYONLU MATEMATİK DERS İÇERİKLERİNE YÖNELİK ÖĞRENCİ TUTUMU ...............................................................320 TÜRK RESİM SANATINDA GÖRSEL ALGI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME ........................................................................331 TATAR RESSAM AHSAN SARİMOVİÇ FATHUTDİNOV’UN “ATLAR” KONULU ESERLERİ........................................................335 TEMEL SANAT EĞİTİMİ DERSİNİN DİSİPLİNLERARASI GEREKLİLİĞİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME.................................339 SANAT EĞİTİMİNDE FİGÜR - MEKÂN İLİŞKİSİNİN ÖNEMİ VE “SON AKŞAM YEMEĞİ” YAPITI ÖRNEKLERİNİN ANALİZİ .........344 MÜZİK EĞİTİMİNDE TEKNOLOJİ KULLANIM DURUMLARINI İNCELEYEN ARAŞTIRMALAR ÜZERİNE İÇERİK ANALİZİ .............352 ORTAÖĞRETİM MÜZİK DERSİ MÜFREDATINDA SES VE SES EĞİTİMİNE AYRILAN SÜRELERİN TESPİTİ ..............................359 ORTAOKUL 6.SINIFLARDA OKUL ŞARKILARININ PİYANO EŞLİKLİ ÖĞRETİLMESİNİN BİRLİKTE SESLENDİRME RİTMİK UYUMA ETKİSİ ....................................................................................................................................................................367 SİYAH BEYAZ BAĞLAMINDA MEKÂN VE YÜKSEK BASKI TEKNİKLERİ İLE ÇÖZÜMLENMESİ .................................................375 “SERGÜZEŞT”TE ŞİDDETİN ANLATIMI ........................................................................................................................383 “SANAL ORTAM”DAKİ YAZIŞMA DİLİNİN TÜRKÇEYE ETKİSİ ÜZERİNE ............................................................................387 ANA SÖZÜ GAZETESİ VE GAGAVUZ TÜRKÇESİ.............................................................................................................395 BİLİMDEN DOĞAYA, DOĞADAN BİLİME: PROBLEMLERE ÇÖZÜMLER PROJESİNİN ÖĞRENCİLERİN ÇEVREYE YÖNELİK TUTUMLARI ÜZERİNE ETKİSİ1 ..................................................................................................................................400 ÖZEL EĞİTİM KURUMUNDA ÇALIŞAN REHBER ÖĞRETMENLERİN FAALİYETLERİ ..............................................................408 LİSEYİ TERK EDEN BİREYLERİN TERK ETME NEDENLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ............................................................416 ÇOCUK GELİŞİMİ PROGRAMI ÖĞRENCİLERİNİN DİJİTAL OYUN OYNAMA ALIŞKANLIKLARININ İNCELENMESİ: SAKARYA ÖRNEĞİ ..................................................................................................................................................................421 BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA DERSLERİNDEKİ ÖĞRENME MOTİVASYONLARININ İNCELENMESİ .........................................................................................................................427 KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNE DEVAM EDEN ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÖĞRENCİ AİLELERİNİN EĞİTİME KATILIM DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ ..........................................................................................................................................................434 PDR BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN KENDİLERİNDE TESİR BIRAKAN İYİ ÖĞRETMEN ÖZELLİKLERİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELERİ ..............................................................................................................................................442 ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ÜNİVERSİTE YÖNETİCİLERİNDEN BEKLENTİLERİNİN İNCELENMESİ1 ................................451 YABANCI DİL ÖĞRENME SÜRECİNDEKİ ÖĞRENME ZORLUKLARINI AŞMA ÖNERİLERİNE İLİŞKİN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN DEĞERLENDİRMELERİ ..............................................................................................................................................459 OKUL ÖZERKLİĞİNE İLİŞKİN MİLLİ EĞİTİM YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ...............................468 SINIF ÖĞRETMENLERİNİN SINIFINDA BULUNAN SURİYELİ ÖĞRENCİLERİ İLE YAŞADIKLARI PROBLEMLERE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ .............................................................................................................................................................474 AİLE İÇİ ETKİLEŞİMDE KENDİNİ AÇMANIN KAVRAMSAL ANALİZİ ..................................................................................482 ÖĞRETMEN ADAYLARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ ........................................................................489 KUANTUM ÖĞRENME MODELİ KULLANILARAK TASARLANAN ÖĞRETİMSEL UYGULAMA ÖRNEKLERİ: GEOMETRİ VE ÖLÇME .496 MATEMATİK UYGULAMALARI KİTABINDA GÖRSEL MATEMATİK OKURYAZARLIK BOYUTLARINA YER VERİLME DURUMUNUN İNCELENMESİ ..........................................................................................................................................................505 SEKİZİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN “CEBİRSEL İFADELER ve ÇARPANLARA AYIRMA” KONUSUNU ANLAYIŞLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ...............................................................................................................................................520 TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ TÜRKÇE EĞİTİMİ BÖLÜMÜNDEKİ DERSLERE İLİŞKİN ALGILARI .................................533 12. SINIF BİYOLOJİ DERS KİTABINDAKİ ‘FOTOSENTEZ’ KONUSUNA AİT METİNLERİN OKUNABİLİRLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ ..........................................................................................................................................................540 EĞİTİMDE YENİ TEKNİKLERİN KULLANILMASI: KAHOOT! UYGULAMASINA BİR BAKIŞ......................................................544 TÜRKİYE’DE YAŞAYAN SURİYELİ ÖĞRENCİLERİN SORUNLARI İLE İLGİLİ ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ.....................................551 IX SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI DERSİNDE 3D YAZICILARIN KULLANIMININ ÖĞRENMEYE ETKİSİ: DOĞANHİSAR MYO ÖRNEĞİ .............................................................................................................................................................................559 ERGENLERİN SİBER ZORBALIK KAVRAMINA VE MARUZ KALMA DURUMLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ .................................567 ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREYE SAHİP ANNE BABALARIN UMUTSUZLUK DÜZEYLERİ VE YAŞAM DOYUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ .............................................................................................................................................................................575 EĞİTİM YÖNETİCİLERİNİN YÖNETİCİLİK BECERİLERİNİN ÖĞRETMEN MOTİVASYONUNA ETKİSİ ......................................583 ALBERT SİSTEM SOL VE BOEHM SİSTEM Sib KLARNET ARASINDAKİ YAPISAL FARKLILIKLARIN İNCELENMESİ ....................593 PSİKOLOJİK DANIŞMAN EĞİTİMİNDE KAYIP VE YAS DANIŞMANLIĞI ..............................................................................601 RİSK ALTINDAKİ ÇOCUKLARLA OKUL TEMELLİ ÖNLEYİCİ ÇALIŞMALAR ..........................................................................607 TÜRK DÜNYASINDA ORTAK YAZI DİLİ OLARAK LATİN HARFLERİNİN KULLANIMINA YÖNELİK ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ: AKDENİZ TÖMER ÖRNEĞİ .......................................................................................................................................................613 ÖĞRETMEN ADAYLARININ ALGILANAN WEB KARMAŞIKLIĞININ ÖLÇÜLMESİ ..................................................................621 ÖĞRETMEN ADAYLARININ AKADEMİK BAŞARILARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ ........................................630 BİLGİSAYAR ÖĞRETMEN ADAYLARININ DİJİTAL VERİ GÜVENLİĞİ FARKINDALIKLARI: KONYA İLİ ÖRNEĞİ ........................639 MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜKLERİNİN TAŞIMALI EĞİTİMDE KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR VE OLASI ÇÖZÜM YOLLARI ............647 OKUL PANSİYONLARINDAN SORUMLU OKUL YÖNETİCİSİNİN KARŞILAŞTIĞI SORUNLAR VE OLASI ÇÖZÜM YOLLARI ..........655 REHBER ÖĞRETMENLERİN KARŞILAŞTIĞI SORUNLAR VE OLASI ÇÖZÜM YOLLARI ...........................................................663 YENİ COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI HAKKINDA ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ ..........................................................670 BİLİM VE SANAT MERKEZİ ÖĞRENCİLERİNİN TÜRKÇE DERSLERİNE İLİŞKİN METAFORİK ALGILARININ İNCELENMESİ ........677 GELİŞEN İLETİŞİM ORTAMLARI VE SOSYAL DESTEK: SANAL SOSYAL DESTEK ................................................................685 EMOTIONS AND INHIBITION FUNCTION OF WORKING MEMORY ..................................................................................690 GENEL MÜZİK EĞİTİMİ SÜRECİNDE MÜZİK ÖĞRETMENLERİNİN OKUL ÇALGISI TERCİH NEDENLERİ .................................693 ÖĞRETMEN ADAYLARININ GÖRÜŞLERİNE GÖRE OKUL ÖNCESİ ÖĞRENCİLERİNDE GÖZLEMLENEN İSTENMEYEN DAVRANIŞLAR .............................................................................................................................................................................701 OKULLARDA YAŞANAN KRİZ DURUMLARI VE OKUL PSİKOLOJİK DANIŞMANLARIN ROLLERİ .............................................708 BİREYLERİN GÜVENGENLİK DÜZEYİNİN YAŞ DEĞİŞKENİNE GÖRE İNCELENMESİ ............................................................714 MAARİF MÜFETTİŞLERİNİN DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ .................719 YALNIZLIK KAYGISI ÜZERİNE NİTEL BİR ÇALIŞMA .......................................................................................................724 ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN LİSE KAVRAMINA İLİŞKİN ALGILARININ İNCELENMESİ: METAFORİK BİR ÇALIŞMA ...............732 ÜNİVERSİTELER WEB SİTELERİNDE NELER DUYURUYOR? ............................................................................................740 ŞİİR ÇÖZÜMLEME BECERİSİ ÖZ YETERLİLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI ........................................745 TÜRKÇE EĞİTİMİ ÖĞRENCİLERİNİN DUYGUSAL ZEKÂ ÖZELLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ ..753 TRUMAN SHOW FİLMİ’NİN VAROLUŞÇU TERAPİ’NİN TEMEL KAVRAMLARINA GÖRE ANALİZİ ............................................758 ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE ETKİLEŞİM KAYGISI ....................................................................................................766 İLK VE ACİL YARDIM PROGRAMI ÖĞRENCİLERİNİN TÜRK İŞARET DİLİ DERSİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ: ÖN ÇALIŞMA .................................................................................................................................................................772 ERGENLERİN STRES KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI .................................................................................779 ÖRGÜTSEL İLETİŞİMDE SUSMA ETKİSİ: BİR SİSTEMATİK DERLEME ÇALIŞMASI ..............................................................787 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİR ÖĞRENME ORTAMI OLARAK SOSYAL MEDYAYI KULLANMALARINA YÖNELİK TUTUMLARININ BELİRLENMESİ .................................................................................................................................791 MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA BAĞLI OKULLARIN FİNANSMANI.......................................................................................798 ÖĞRETMEN ADAYLARININ (PEDAGOJİK FORMASYON) “SU” ANAHTAR KAVRAMIYLA İLGİLİ BİLİŞSEL YAPILARININ BELİRLENMESİ ........................................................................................................................................................806 8. SINIF MATEMATİK DERS KİTABININ YENİLENMİŞ BLOOM TAKSONOMİSİNE GÖRE ANALİZİ .........................................814 ÖĞRETMEN ADAYLARININ KÜRESEL ISINMANIN OLASI ETKĠLERĠ HAKKINDA ALGILARININ BELĠRLENMESĠ ....................822 ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇÖLLEŞME KAVRAMIYLA İLGİLİ GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ ..............................................829 ORTAÖĞRETİM KURUMLARINDA CEZA GEREKTİREN DAVRANIŞTA BULUNAN ÖĞRENCİLERLE İLGİLİ OLARAK REHBERLİK SERVİSLERİNCE YÜRÜTÜLEN İŞLEMLERİN İNCELENMESİ .............................................................................................837 X ORTAÖĞRETİM OKULLARINDAKİ ÖĞRENCİLERİN KORUNMASI ÜZERİNE BİR DURUM ÇALIŞMASI ......................................844 EĞİTİM YÖNETİMİ TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMINA ÖĞRENCİ OLMAK: MOTİVE EDEN FAKTÖRLER, BEKLENTİLER .....850 ENGELLİ BİREYLER İÇİN YAPILMIŞ ZEMİNDEKİ SARI ÇİZGİLERİN GÖMÜLÜ SİSTEM İLE TAKİBİ ........................................855 LİSE ÖĞRENCİLERİNİN TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNE İLİŞKİN ALGILARININ İNCELENMESİ ......................................859 İNGİLİZCE ÖZ YETERLİLİK ALGI ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI ............................................................868 KRİZ ALGISI VE YÖNETİMİ........................................................................................................................................877 GÖÇMEN İŞÇİ AİLE ÇOCUKLARININ AİLELERİNE İLİŞKİN DÜŞÜNCELERİNİN İNCELENMESİ ..............................................882 OKUL MÜDÜRLERİNİN LİDERLİK STİLLERİ İLE İLETİŞİM TARZLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ ..................................................888 TÜRK YÜKSEKÖĞRETİMİNDE ULUSLARARASILAŞMA VE RİSKLERİ .................................................................................895 ÖZEL/ÜSTÜN YETENEKLİ ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SOSYAL BECERİLERİNİN İNCELENMESİ* .....................................902 YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRENEN RUS ÖĞRENCİLERİN SESLETİM HATALARININ İNCELEMESİ: ANKARA ÜNİVERSİTESİ TÖMER ANTALYA ÖRNEĞİ.........................................................................................................................................907 PEDAGOJİK FORMASYON PROGRAMI ÖĞRENCİLERİNİN MATEMATİK DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI ..........................915 ORTAOKUL SEKİZİNCİ SINIF OĞRENCİLERİN YANSITICI DUŞUNME DUZEYLERİNİN İNCELENMESİ....................................923 MİKRO ÖĞRETİM YOLUYLA ÖĞRENCİLERİN KELİME TELAFFUZLARININ GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA .......931 ÖĞRETMENLERİN EĞİTİM PROGRAMI OKURYAZARLIKLARI...........................................................................................939 MİLLİ EĞİTİM ŞURALARI VE ALINAN KARARLARA İLİŞKİN BİR ANALİZ ...........................................................................947 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA DİL BİLGİSİ ÖĞRETİMİ YAKLAŞIMLARI ...............................................................954 GÖÇ TRAVMASI YAŞAYAN GÖÇMEN ÇOCUK VE ERGENLERİN PSİKOSOSYAL UYUMLARININ SAĞLANMASINDA SOSYAL DESTEĞİN ÖNEMİ ....................................................................................................................................................960 GÖÇ TRAVMASI BAĞLAMINDA KÜLTÜREL ŞOK KAVRAMINA KURAMSAL BİR BAKIŞ ..........................................................967 ÖZEL OKULLARDA GÖREV YAPAN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN ALGILARI ......................974 MÜZİK ÖĞRETMENLERİNİN ÖĞRETME MOTİVASYONLARI.............................................................................................986 BEŞİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN MATEMATİK HAKKINDAKİ İNANIŞLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ .............................................................................................................................................................................995 FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇÖP ATILARAK OLUŞTURULAN SU KİRLİLİĞİ HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİ ...........1003 LİSANS ÖĞRENİM SÜRECİNİN FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇEVRE OKURYAZARLIKLARI ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ ........................................................................................................................................................1007 KÜMELEME ANALİZİ, AÇIMLAYICI VE DOĞRULAYICI FAKTÖR ANALİZİ İLE ELDE EDİLEN YAPI GEÇERLİLİĞİ SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRILMASI ..............................................................................................................................................1013 LİSE ÖĞRENCİLERİNİN GÖZÜNDE COĞRAFYA ...........................................................................................................1019 ÖĞRETİM YAKLAŞIMLARI BAĞLAMINDA SOSYAL BİLGİLER DERSİ KAZANIMLARININ GERÇEKLEŞME DÜZEYİ....................1024 SINIF ÖĞRETMENLERİNİN AKRAN ZORBALIĞINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ VE AKRAN ZORBALIĞINA KARŞI ALDIKLARI ÖNLEMLER ...........................................................................................................................................................................1032 YENİ COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI HAKKINDA ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ ........................................................1040 İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME YÖNTEM VE TEKNİKLERİNİN COĞRAFYA ÖĞRETİMİNDE KULLANIMINA İLİŞKİN DENEYSEL ÇALIŞMALAR VE SONUÇLARI ......................................................................................................................................................1046 PEDAGOJİK FORMASYON ALAN COĞRAFYA BÖLÜM ÖĞRENCİLERİNİN OKUL DIŞI ÖĞRENME HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ .....1051 İŞİTME ENGELLİLER İÇİN HAZIRLANAN BİLGİSAYAR DERSLERİNİN ANLATILDIĞI WEB SİTESİNİN KULLANILABİLİRLİĞİ ...1019 CİNSEL İSTİSMAR VE RİSK FAKTÖRLERİ...................................................................................................................1067 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ 21. YÜZYIL BECERİLERİ YETERLİK ALGILARININ İNCELENMESİ ..................1071 EBEVEYNLERİ BOŞANMIŞ VE BOŞANMAMIŞ OLAN LİSE ÖĞRENCİLERİNİN YILMAZLIK DÜZEYLERİ İLE ALGILADIKLARI SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ ........................................................................................1078 GENÇLERİN KİTAP OKUMASINI ETKİLEYEN İNTERNET GERÇEĞİ; WATTPAD .................................................................1089 EĞİTİM YÖNETİCİLERİNİN YÖNETİCİLİK BECERİLERİNİN ÖĞRETMEN MOTİVASYONUNA ETKİSİ ....................................1098 ÜCRETLİ ÖĞRETMENLERİN YAŞADIKLARI SORUNLARIN İNCELENMESİ ........................................................................1105 ÖĞRETMENLERİN GÖZÜYLE BİLSEM ........................................................................................................................1111 XI ERGENLERİN YOUTUBE DA VİDEO SEYRETME ALIŞKANLIKLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ...........................................................................................................................................................................1119 DÜNYA’ DA UYGULANAN FARKLI YAKLAŞIMLARLA MEB OKUL ÖNCESİ PROGRAMININ KARŞILAŞTIRMALI İNCELENMESİ ....1125 YAYGIN EĞİTİMDE ROBOTİK KODLAMA DERSİ İLE İLGİLİ ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ ..........1142 FİNANSAL KAYNAK YETERSİZLİĞİNE İLİŞKİN EĞİTİM YÖNETİCİSİ GÖRÜŞLERİ: ALANYA ÖRNEĞİ ...................................1151 NİÇİN EVLENİYORUM? NİÇİN BOŞANIYORUM? ..........................................................................................................1159 OSMANLI ESNAFINDA DÜZEN VE DİSİPLİN ANLAYIŞI .................................................................................................1165 ÖZEL OKULLARDA GÖREV YAPAN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN ÖZEL OKUL VELİLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ......................1171 İNGİLİZCE ÖZ YETERLİLİK ALGI ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI ..........................................................1176 ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN GİRİŞİMCİLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ ................................................................1185 SINIF ÖĞRETMENLERİNİN MATEMATİK ÖĞRETİMİNDE TEKNOLOJİ KULLANIM DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ ..................1190 OKULLARDA ZORBALIK ...........................................................................................................................................1195 ÜLKEMİZDE UYGULANAN OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMLARINDA ÇOCUKLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ ........................1202 YURTİÇİ VE YURTDIŞINDAKİ GÖRSEL-MOTOR BÜTÜNLEME İLE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR: 2000-2018 YILLARI ARASINDAKİ ARAŞTIRMA YAYINLARININ İNCELENMESİ ................................................................................................................1210 XII V HUMAN & CIVILIZATION CONGRESS FROM PAST to FUTURE INES 2019 ________________________________________________________________________________________________________ “SANAL ORTAM”DAKİ YAZIŞMA DİLİNİN TÜRKÇEYE ETKİSİ ÜZERİNE ON THE EFFECT OF THE CORRESPONDENCE LANGUAGE IN TURKISH IN THE VIRTUAL ENVIRONMENT Ahmet DEMİRTAŞ Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, ahmet_demirta@yahoo.com ÖZET Bir millete ait bütün bir kültürel yapı özelliklerini gösterme ve bir milletin bütün zamanlar boyunca yaşadığı hâlleri ifade etme bakımından bir dil, bir milletin kimliği ve bayrağıdır. Türk milletinin kimliği ve bayrağı da Türk dilidir, Türkçedir. Türkçe; Türk milletini temsil eden, Türk milletini bir arada tutan, Türk milletinin geçmişi ile geleceğini birleştiren, Türk milletinin var oluş mücadelesinin göstergesi olan, Türk milletinin öz benliğinin ebediyete kadar var olmasını sağlayacak olan unsurdur. Bugün Türkçe, “sanal ortam”da yazışma dili olarak bilinçsiz bir biçimde kullanılmaktadır. Öyle ki; “merhaba” ve “selam” sözcüğünün “mrb” ve “slm” biçiminde, “tamam” sözcüğünün “tmm” veya “ok” biçiminde, “güle güle” sözcüğünün “bye” veya “bye bye” biçiminde kullanılması çok sıradan bir durumdur ve bunlar en basit örneklerdir. Bu tür durumlar, Türkçeyi çok derinden ve çok olumsuz bir biçimde etkilemektedir. Bu çalışmada; Türkçenin “sanal ortam”da yazışma dili olarak kullanımında görülen sorunları belirleyebilmek amacıyla örnek bir ağ (web) sayfası ele alınmıştır. “https://www.mailce.com/dogru-yazimkurallari-turkce-nasil-kullanilir-dogru-yazi-yazmanin-puf-noktalari.html” (Son Erişim Tarihi: 16.03.2019) adlı örnek ağ (web) sayfasında yer alan, “Doğru Yazım Kuralları Türkçe Nasıl Kullanılır?” başlıklı bir yazı için “Son 50 Yorum” başlığı altında verilen 33 yorum yer almaktadır. Bu yorumlar incelendiğinde, “sanal ortam”da Türkçenin kullanımına yeteri kadar önem verilmediğini gösteren sonuçlara ulaşılmıştır. Bu sonuçlar şöyle özetlenebilir: Cümlelerin ve özel adların ilk harfinin her zaman büyük yazılması kuralı gözardı edilmektedir; noktalama işaretleri gerektiği yerde ve gerektiği gibi kullanılmamaktadır; noktalama işaretlerinden sonra bırakılması gereken boşluklar bırakılmamakta ya da boşluk bırakılmaması gereken yerde boşluk bırakılmaktadır; Türkçede hiçbir karşılığı olmayan noktalama işaretleri kullanılmaktadır; hiçbir anlama gelmeyecek biçimdeki yazılışlara ya da argo ve kaba sözcüklere yer verilmektedir; sözcüklerdeki harfler ya da sözcükler, konuşma dilinde seslendirildiği gibi eksiltilerek yazılmaktadır; çok ciddi yazım yanlışları yapılmaktadır, bazen ayrı yazılması gereken sözcükler birleşik yazılmakta, birleşik yazılması gereken sözcükler ayrı yazılmakta bazen de yazı karakterleri olduğundan farklı ve yanlış bir biçimde yazılmaktadır; yöre ağızlarında ya da konuşma dilinde kullanılan ve ölçünlü (standart) dilde kullanılmayan sözcüklere ve cümlelere yer verilmektedir; yazılan bazı sözcüklerdeki bazı harfler kural dışı bir biçimde ya eksiltilmekte ya da arttırılmaktadır. Anahtar Sözcükler: Yazışma Dili, Sanal Ortam Türkçesi, Dil Kirliliği, Türkçenin Yozlaşması, Türkçe. ABSTRACT A language is the identity and the flag of a nation in terms of exhibiting the characteristics of an entire cultural structure belongs to a nation and, expressing the state in which a nation has lived through all time. The identity and flag of the Turkish nation is the Turkish language, Turkish. Turkish is the notion that represents the Turkish nation, holds the Turkish nation together, combines the past and future of the Turkish nation, that is the indicator of the struggle for existence of the Turkish nation, will ensure the existence of the self of the Turkish nation until eternity. Today, Turkish is used insensably as the language of correspondence in the de virtual environments. So much so; the use of the word “merhaba” and “selam” in the form “mrb” and “slm”, the word “tamam” in the form “tmm” or “ok”, the word “güle güle” in the form “bye” or “bye bye” is very ordinary usages and these are the simplest examples. Such situations affect Turkish very deeply and negatively. In this study; in order to determine the issues seen in the use of Turkish as a correspondence language in virtual environments, a sample web page was discussed. There were 33 comments in the sample web page “https://www.mailce.com/dogru-yazim-kurallari-turkce-nasil-kullanilir-dogru-yazi-yazmanin-puf- ________________________________________________________________________________________________________ www.inescongress.com 387 V HUMAN & CIVILIZATION CONGRESS FROM PAST to FUTURE INES 2019 ________________________________________________________________________________________________________ noktalari.html” (Last Accessed: 16.03.2019) under the heading “Last 50 Comments” for the article titled “How to Use the Correct Writing Rules in Turkish?”. When these comments were inspected, the results concluded show that the use of Turkish was not paid adequate attention. These results can be summarized as follows: The rule of always capitalizing the first letter of sentences and proper nouns was ignored; punctuation was not used where necessary and as necessary; no space was left after punctuation marks or, spaces were left where they should not be; punctuation marks that has no equivalency in turkish were being used; words, slang and vulgar language that has no meaning were being used; words or letters in the words were written in the same way as they were pronounced in the spoken language and, very serious spelling mistakes were made; words that need to be written separately were sometimes written together, words that need to be written together were sometimes written separately, sometimes the characters were written differently and incorrectly; words and sentences used in dialect or spoken language and not used in standard language were included; some letters in some words were either omitted or added irregularly. Key words: Correspondence Language, Virtual Environment Turkish, Language Pollution, Corruption of Turkish, Turkish. GİRİŞ İnsanı öbür canlılardan ayıran en önemli özellik, insanın sosyal bir canlı olması ve bu sosyalliğini devam ettirebilmesini sağlayan bir kültüre sahip olmasıdır. İnsanın sahip olduğu bu kültür; onun varolduğu zamandan itibaren oluşturmaya başladığı ve zaman içerisinde edindiği tecrübelere bağlı olarak biriktirdiği ve biriktirirken geliştirdiği bütün bilgileri içermektedir. Bunlar; dil, din, ekonomi, tarih, felsefe, edebiyat, gelenek ve görenekler gibi insan yaşamına ve insanın yaşama biçimine dair her şeydir. Dil, bu her şey içerisinde belki de en önemli ögedir. Öncelikle kültürün kalıcılığını ve nesilden nesile aktarılmasını sağlayan dildir. Dil, kültürün taşıyıcısı ve koruyucusudur. Muharrem Ergin’in yaptığı tanımda dilin hemen hemen bütün özellikleri görülebilmektedir: “Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabiî bir vasıta, kendisine mahsus kanunları olan ve ancak bu kanunlar çerçevesinde gelişen canlı bir varlık, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış bir gizli antlaşmalar sistemi, seslerden örülmüş içtimaî bir müessesedir.” (Ergin, 2004, s. 3). Çinli filozof Konfiçyüs’ün bir ülkeyi yönetmek için çağrılınca yapacağı ilk işin ne olduğu sorulduğunda, öncelikli olarak dili ele alıp onu gözden geçirmek gerektiğini ifade etmesinin sebebi de dilin toplum için ne kadar önemli olduğuna bir işarettir. Binlerce yıllık bir geçmişe sahip olan Türkçenin dünya dilleri içerisinde önemli bir yeri vardır. Sağlam bir dil yapısı özelliğine, uzun bir tarihî geçmişe ve dünya üzerinde çok yaygın bir kullanıcı sayısına sahip olan Türkçe, binlerce yıldır bütün olumsuz iç ve dış etkilere rağmen ayakta kalmayı ve gelişimini devam ettirmeyi başarabilmiştir. Bugüne kadar sayamayacağımız kadar çok ve çeşitli türdeki sorunlarla boğuşmuş olan, ama bu sorunların hepsinin üstesinden gelmeyi başarabilen Türkçe, bugün başka bir sorunla karşı karşıyadır. Bu sorun, “sanal ortam”da yazışma dili olarak Türkçenin bozuk bir biçimde kullanılmasıdır. Bugün “genel ağ” veya “internet” diye adlandırılan bir “sanal ortam”da Türkçe, hiçbir kurala bağlı kalınmadan ve kullanım açısından hiçbir denetime de tabi tutulmadan gelişigüzel bir biçimde kullanılmaktadır. Bu ortamda, Türkçenin ses ve şekil özellikleri dikkate alınmamakta, noktalama işaretleri ve yazım kuralları hiçbir şekilde önemsenmemektedir. İnsanlar duygu ve düşüncelerini paylaşmak için herhangi bir Blog’da ya da Facebook, Twitter, Instagram, MySpace, YouTube, LinkedIn, Flicker gibi etkilişimli sanal bir ortamda farklı bir Türkçeyle artık daha fazla zaman harcamaktadır. “Yapılan araştırmalar, günümüz insanının internet ortamındaki sanal gerçeklik içinde gün geçtikçe daha fazla vakit harcadığını, gerçek yaşam ihtiyaçlarını dahi bu yolla karşılamaya çalıştığını göstermektedir. Hatta günümüzde kimi zaman sanal dünyayla, gerçek dünya arasındaki sınırın belirsizleştiği de gözlenmektedir. Öyleki insanlar sosyal medyada arkadaş bulma, örgütlenme, başkalarıyla düşünce alışverişinde bulunma, ürün pazarlama, reklam ve tanıtım faaliyetlerinde bulunma hatta bu dünyadan birileriyle tanışıp evlenme gibi ciddi kararlar alabilmektedir. Özellikle gençler arasında kullanım değeri bakımından hızlı bir yükseliş gösteren sosyal medya, teknoloji çağı insanının vazgeçemeyeceği bir ihtiyaç hâline dönüşmüştür.” (Aktaş ve Şentürk, 2014, s. 416). ________________________________________________________________________________________________________ www.inescongress.com 388 V HUMAN & CIVILIZATION CONGRESS FROM PAST to FUTURE INES 2019 ________________________________________________________________________________________________________ Dil, topluluk hâlinde yaşayan insanların anlaşma aracıdır. Belki de dilin en temel görevi iletişimi sağlamaktır. Ancak dilin tek görevi asla bu değildir. Aynı zamanda dil, insanın bütün duygu ve düşüncelerini yansıtan bir araçtır. İnsanın zihninde ne varsa, dilinde de o vardır. Öyleyse insanların dilleriyle düşündüklerini ve bu yüzden de dil ve düşünce arasında doğrudan bir ilişki bulunduğunu söyleyebiliriz. Dile gereken önem verilmezse dil bozulabilir. Dilin bozulması, düşüncenin bozulmasını; dilin yozlaşması, düşüncenin yozlaşmasını doğurabilir. “Sosyal medyayı kullanan bireyler fikir paylaşımında ve iletiminde eşit olduğundan bu platformların kullanıcıları fikirlerini özgürce aktarabilme imkânı bulmaktadır. Fikirleri özgürce ifade etme biçimi ise, fikirlerin ifade aracı olan dilin de keyfî kullanımı sorununu beraberinde getirmektedir. Özellikle standart dilden ayrı bir dil görünümündeki sosyal medya dilini üreten bireylerin, günlük/resmî konuşma ve yazı dilinde de bu kullanımı sürdürdükleri görülmektedir. Dolayısıyla sosyal medyada kullanılan bozuk, özensiz ve bilinçsiz dilin standart (ölçünlü) Türkçeyi etkilemesi mümkün olabilmektedir.” (Aktaş ve Şentürk, 2014, s. 417). Dil, sürekli gelişen ve kendini yenileyen bir varlıktır. Ancak dildeki bir olgunun gelişme ya da yenilenme olarak kabul edilebilmesi için, kullanıcılar arasında bir uzlaşma olması esastır. Eğer o dili kullananlar arasında böyle bir uzlaşma yoksa, dildeki değişmeyi bir gelişme ya da yenilenme olarak değil, bozulma olarak kabul etmek gerekir. “Sosyal medya dilinin kullanımı günlük konuşma diline yeni kelime ve kavramlar katmaktadır. Bu kelime ve kavramlar sadece Türkçe veya genellikle İngilizce olabildiği gibi, yarı Türkçe yarı İngilizce de olabilir. Günümüzde sosyal medyada yarı Türkçe yarı İngilizce olarak oluşturulan birleşik isim ve fiillerin (tweet at-, mesaj gönder, sol frame, entry gir-, blog oku- gibi) kullanım sıklığı daha fazladır. Sosyal medya ve sosyal medya içerisindeki başlıklar kendilerine ait, gündelik konuşma dilinden bağımsız bir sözvarlığına sahiptir. Tweet at- , tweetle- gibi gösterenlerin Twitter bağlamı dışında gündelik dilde karşılığı yoktur. Ayrıca sosyal medyada ortaya çıkan kelime ve kavramlar gündelik konuşma diline de geçebilmektedir. Paylaş-, gönder-, döngösterenlerinin anlam alanları gibi.” (Oğuz, 2012, 1164). Kültürel ve teknolojik değişmelere bağlı olarak dili olumlu ya da olumsuz bir biçimde doğrudan etkileyen bir etken de küreselleşme ve değişen yaşam biçimidir. “Günümüzde toplumsal yaşamda büyük önem sahip olan dil; küreselleşmeden, sosyo-kültürel, siyasi, bilimsel ve teknolojik gelişme ve değişmelerden etkilenmektedir.” (Şenyuva, Ertüzün, Turhan, Demir, 2017, s. 1385). Küreselleşmeyle birlikte ekonomik ve teknolojik gelişmelere dayalı olarak dünyanın çok hızlı değiştiğini, buna bağlı olarak bilgisayar ve internet teknolojisinin çok hızlı bir biçimde yaygınlaşmasıyla sosyal paylaşım ağlarının kullanımın da yaygınlaştığını, ancak yetişkinlerin bu teknolojiyle geç tanışmasından dolayı en çok gençlerin bu ortamda bulunduğunu ve etkilendiğini belirten Kırık, önemli bir tehlikeye dikkat çekmektedir. “Sosyal medyanın gençleri etki altına almasının negatif etkileri çoğunluktadır. En büyük kültür aktarıcısı dil, sosyal paylaşım ağları aracılığıyla yozlaşmaktadır. Dil bir millet için bayraktan sonra gelen en önemli bağımsızlık göstergesidir. Fakat günümüzde globalleşmenin etkisiyle çok uluslu küresel şirketlerin ulusal piyasalara girmesi nedeniyle diller yozlaşma ve yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmaktadır. Sosyal paylaşım ağları aracılığıyla oluşan sanal dünya aslında dilleri de sanallaştırmaktadır. Dilini kaybeden genç, kültürünü kaybetmeye de mahkûmdur.” (Kırık, 2012, s. 1027-1028). Geleceğin Türkiyesi şekillenirken Türkçenin “sanal ortam”daki kullanımları da ihmal edilmemelidir. “Bizce geleceğin Türkçesi, bilişim Türkçesi olacağından genel ağdaki yazılarımızda ve yazışmalarımızda bu bahsettiğimiz ifadelere yer vermemeli ve genel ağda Türkçeyi en güzel biçimiyle kullanmalıyız. Şu hâliyle ağ ortamındaki Türkçenin bazı sorunlarının olduğu bilinen bir gerçektir. Ancak, biz genel ağdan doğru düzgün yararlanmayı bilirsek, bu sanal ortamın Türk diline büyük ölçüde fayda sağlayacağı da şüphesizdir.” (Kabadayı, 2006, s. 202). Sorun, “sanal ortam”da Türkçenin doğru kullanımına yeteri kadar önem verilmemesi ve yazışma dili olarak Türkçenin özensiz ve yanlış bir biçimde kullanılmasıdır. Bu yüzden “sanal ortam”daki yazışmalar, hem doğru ve sağlıklı bir iletişimi ortadan kaldırmakta hem de Türkçenin bozulmasına sebep olmaktadır. Bu sorunun çözümü için neler yapılabilir? Bu sorunun cevabı çok önemlidir. YÖNTEM ________________________________________________________________________________________________________ www.inescongress.com 389 V HUMAN & CIVILIZATION CONGRESS FROM PAST to FUTURE INES 2019 ________________________________________________________________________________________________________ Bu çalışmada; “sanal ortam”da Türkçenin kullanımına yeteri kadar önem verilmediğini ve bu önem verilmeyişe bağlı olarak ortaya çıkan sorunları göstermek amacıyla örnek bir ağ (web) sayfasındaki Türkçenin kullanımı ele alınarak incelenmiştir. Üstelik bu örnek ağ (web) sayfası, Türkçenin doğru yazım kuralları ile ilgili bir sayfadır. “https://www.mailce.com/dogru-yazim-kurallari-turkce-nasil-kullanilir-dogru-yazi-yazmanin-pufnoktalari.html” (Son Erişim Tarihi: 16.03.2019) adlı ağ (web) sayfasında, “Doğru Yazım Kuralları Türkçe Nasıl Kullanılır?” başlıklı bir yazıya yapılan yorumlar, Türkiye Türkçesi yazı dilinin kurallarına uygunluğu açısından ele alınarak değerlendirilmiştir. BULGULAR Türkçenin “sanal ortam”da yazışma dili olarak kullanımında görülen sorunları belirleyebilmek için örnek bir yazı kullanılmıştır. Aşağıda, “https://www.mailce.com/dogru-yazim-kurallari-turkce-nasil-kullanilirdogru-yazi-yazmanin-puf-noktalari.html” (Son Erişim Tarihi: 16.03.2019) adlı ağ (web) sayfasında yer alan “Doğru Yazım Kuralları Türkçe Nasıl Kullanılır?” başlıklı bir yazı için “Son 50 Yorum” başlığı altında verilen 33 yorum yer almaktadır. Bu yorumlarda, Türkçenin kullanımıyla ilgili yapılan yanlışlıklar altı çizili ve kırmızı renkle vurgulanarak gösterilmeye çalışılmıştır. Son 50 Yorum 1. anonim Sarımsak değil mi doğrusu? TDK’ye baktım. 2. eylül zengin Güzel. 3. Anonim Görevli olan diğer güvenlik görevlisi E kulübesi ile okul arkasındaki çadırların hepsinin, diğer taraftan da bazı çadırların anahtarlarının kırılıp içerisindeki paletlerin alındığını söz ile beyan etmiştir. 4. Anonim Görevli olan diğer güvenlik görevlisi E kulübesi ile okul arkasındaki çadırların hepsinin, diğer taraftan da bazı çadırların anahtarlarının kırılıp içerisindeki paletlerin alındığını söz ile beyan etmiştir. 5. Anonim Sakatlandığı. 6. Özgür Emeğin için teşekkürler, ama yazmak için de yazılmamalı görüşündeyim. Yazım yanlışları konulu bir yazı yazmak (için), ciddi derecede bilgi birikimi ve daha ciddi derecede bir cesaret gerekli olduğunu düşünenlerdenim. YaInın (Yazının) daha ilk başında, “Türkçe’yi yanlış kullanıyoruz.” Diye bir cümle yazarsanız yazının devamını okumanın zaman kaybı olacağını anlamamız güç değil. Lütfen Türkçeyi düzgün kullanalım :)) 7. Arslan Arkadaşlar gidin TDK’e (ye), sözlüğünü inceleyin. Kelimeli(leri) hep yanlış yazmış. Şu hâle bak. TDK’de sarmısak yazıyormuş da, bilmem ne de. Sen sınava falan girme oğlum eğer bu seviyedeysen. 8. Sedat Sarımsak , sarmısak diye yazılmaz. Yanlış yazmışsınız kaynak TDK türkçe sözlük yazmışsınız, öyle bişey olmaz. Doğru yazılış sarımsaktır. [Dil bilgisi öğretmeniyim]. 9. ali yağız ekonomi çok önemli bir iştir. beyin hücrelerimizi geliştirir. 10. muhammed Bilgilendirme için teşekkür ederiz. Yalnız “dogru sözcük” başlığı altındaki örneklerden birini yanlış vermişsiniz. “Kapora değil kaparo yazmalısınız”, bu vermiş olduğunuz örnek. Doğrusu, Kaparo değil kapora olmalıydı. ▪ Mehmet bey Gözden kaçmış, uyarınız için teşekkür ederiz… 11. Anonim BEN BU HAYATTAN ÇOK MEMNUN ________________________________________________________________________________________________________ www.inescongress.com 390 V HUMAN & CIVILIZATION CONGRESS FROM PAST to FUTURE INES 2019 ________________________________________________________________________________________________________ 12. doğukan İğrnc olmu b loo. 13. doğukan Hayatta. 14. engin eren Kürçe düşünmek Türkçe yazmak sıkıntısını ne zamana kadar çekecem da. 15. Çok iyi bi site abi ya!:(: Çökmek iyidir, ama bu site berbat. 16. Anonim zuhal hanımın mantığı ile bu işin içinden çıkmak oldukça güç. en iyisi mi siz ne yazdırın ne de okutun. 17. melek o kadar da kötü değil aslında, ama benim işime yaramaz. 18. melek çooook kötü. 19. Anonim dimi nasıl yazılır? ▪ anonim değil mi ? 20. zuhal Bence turkce yazildigi gibi okunan bir dildir. Ama birkac istisnalar disindaa. Bunun disindaaa yazildigi gibi okunur. Ornegin; burada orada surada yazariz, ama burda orda surda diye soyleriz. Gidecegim, sevecegim, kiracagim diye yazariz; ama gidecem, sevecem, kiracam diye soyleriz. Sunlarda yanlistir kullanilirr turkcede, seviyorum yazilir ve seviyorum diye soylenir. Seviyom yanlistir. Bunlqrin disinda yazildigi gibi okunur. Mesela, ama diye yaziyoruz, ama diye okuyoruz; gel yaziyoruz, gel diye okuyoruz; sev yaziyoruz, sev diye okuyoruz. Turkce ingilizce gibi degildir, yukarida bahsettigim istisnaalr disindaa yazikdigi gibi okunur. 21. Özge Karaduğan Sözcüğün doğru kullanımının sarımsak olduğu kabul edilmiş olsa da bazı dil bilimciler sarmısak’ta diretiyorlar. Her ne kadar sarmısak dediğimizce anlam bizler için belli olsa da sözcüğün TDK’ya göre doğru yazılışı sarımsaktır. Fakat ihtilafa düşülmüş olacak ki TDK sözlüğünde sarmısak da bulunmaktadır. Arkadaşlar, orda yanlış yazılmıştır. 22. esin Herbirimiz nasıl yazılır ?? ▪ ??? i 23. özge biraz da olsaa yaradı. 24. Berkan “Kapora değil kaparo yazmalısınız” .. yazıyordu. bunu da çözmüş değilim doğrusu .. Kapora olacak tabii ki .. Kaparo diye bir şey yoktur Türkçede. 25. Berkan zübeyde 3 Nisan 2008 … … doğrusu sarmısak değil sarımsak. tdk’ya tekrar bakın. .. Aslında doğru yazmışsın .. sarmısak değil sarımsak olacak, ama tdk’ya yerine tdk’ye yazman gerekirdi. “K”A diye bir harf yoktur Türkçede. “K”E harfidir o .. o yüzden TDK’ye ya da TDK’nin olur .. TDK’nin resmi sitesinden de bakabilirsin.. 26. Muhammed Şahin Eğer böyle giderse ilerde Türkçe diye bir dil olmayacak. Lütfen bilinçlenelim ve bilinçlendirelim herkesi. 27. tekin Bakıyorumda yaşlısı, gençi her kafadan bir ses çıkmış. Bu da dilimizin zenginliğinden olsa gerek ne güzel. Tabii bu arada çağ üstüne çağ atlamakta olduğumuzu da unutmayalim ve yeni oluşan internet yazılımlarına da saygı gösterelim. Sanırım gençler bu yazılımı daha yaygın kullanıyorlar, anlaşılabilirlik pek önemli değil ama kelimeler kısaltılarak zamandan çok kazanılıyor. Bravo vallahi, maşallah ne kadar zekiler. ________________________________________________________________________________________________________ www.inescongress.com 391 V HUMAN & CIVILIZATION CONGRESS FROM PAST to FUTURE INES 2019 ________________________________________________________________________________________________________ Ayrıca çok ta şirinler büyüklü, küçüklü harfleri de karmakarışık kullanmışlar amma da becerikliler. Biz yaşlılar hala Anneanne lerimizin dilini kullanmaya çalışıyoruz. Ne kadar zavallı kalmışız bu konuda.. 28. Kadir Tura öncelikle kök nedeni bulmak lazım. evet TÜRKÇE’de bir yanlış var, neden kök nedene inmeden hiç bir şey doğru gitmez? 29. merve sana ne , bana ne ayrı mı yazılıyor birleşik mi ? 30. derinnnn çokkk slk sınız ve ml sınız hiç akıllı bır oğretmen degil. 31. Metehan Azarbaz güzel. 32. Çiğdem Yapar bazı kelimelerin yazımı yanlış. aktarırken onlara da dikkat etseydiniz daha iyi olurdu. kocaman yazılarla bunu böyle yazın dediğiniz kelimenin aslında yanlış olması çok kötü. 33. miray Bence gerçekten yararlı bilgiler, hazırlayanlara teşekkür ederim. Yukarıdaki yorumlarda; anlatım hataları yanında, Türkçenin yazım kurallarına aykırı olan ve noktalama işaretlerinin yanlış kullanımına ait her türlü yanlışı görmek mümkündür. Bu yanlış kullanımlar altı çizili ve kırmızı renkle gösterilmiştir. Kullanım hataları sınıflandırılarak ve ayrıntılı olarak verilebilirdi; ancak o zaman yazının hacmi doğal olarak birkaç kat artabilirdi. Bu yüzden; böyle bir inceleme başka bir çalışmaya bırakılarak burada, altı çizili ve kırmızı renkle işaretlenen yanlış kullanımların neler olduğu maddeler hâlinde sıralanmıştır. Bunlar şunlardır: 1. Özel adların ve cümlelerin baş harflerinin her zaman büyük olması gerekir. Buna dikkat edilmemiştir. Örnek: 1. muhammed, ali yağız 2. ekonomi çok önemli bir iştir. 2. Noktalama işaretleri yerli yerinde kullanılmamıştır. Gerektiği yerde, örneğin bir soru işareti, nokta ya da virgül kullanılmamıştır. Örnek: 1. Mesela; ama diye yaziyoruz, ama diye okuyoruz; gel yaziyoruz, gel diye okuyoruz; sev yaziyoruz, sev diye okuyoruz. 3. Yanyana iki nokta (..) veya yanyana iki tane üç nokta (… …) ya da yanyana iki ve üç tane soru işareti (??/???) gibi Türkçede hiçbir karşılığı olmayan noktalama işaretleri kullanılmıştır. Örnek: 1. K”E harfidir o .. o yüzden TDK’ye ya da TDK’nin olur .. TDK’nin resmi sitesinden de bakabilirsin.. 2. zübeyde 3 Nisan 2008 … … 3. Herbirimiz nasıl yazılır ?? 4. Yazım yanlışları yapılmıştır. Örnek: 1. YaInın (Yazının) daha ilk başında, 2. Kelimeli(leri) hep yanlış yazmış. 5. Hiçbir anlama gelmeyecek biçimde yazılışlara ya da argo ve kaba kullanımlara yer verilmiştir. Örnek: 1. İğrnc olmu b loo 2. çokkk slk sınız ve ml sınız 6. Sözcüklerdeki harfler, konuşma dilinde olduğu gibi eksiltilerek yazılmış. Örnek: 1. öyle bişey olmaz. 2. Çok iyi bi site abi ya!:(: 7. Vurgu sebebiyle sözcüklerde fazladan harfler kullanılmış. Örnek: 1. çooook kötü 2. Bunun disindaaa 8. Yazı karakterleri yanlış bir biçimde, olduğundan farklı kullanılmıştır. Örnek: 1. Bence turkce yazildigi gibi okunan bir dildir. Ama birkac istisnalar disindaa. Bunun disindaaa yazildigi gibi okunur. Ornegin; burada orada surada yazariz ama burda orda surda diye soyleriz. Gidecegim sevecegim kiracagim diye yazariz ama gidecem sevecem kiracam diye soyleriz. Sunlarda yanlistir kullanilirr turkcede seviyorum yazilir ve seviyorum diye soylenir. Seviyom yanlistir. Bunlqrin disinda yazildigi gibi okunur. 9. Ayrı yazılması gereken de/da edatının kullanımı ile ilgili yanlışlıklar yapılmıştır. Örnek: 1. Bakıyorumda yaşlısı, gençi her kafadan bir ses çıkmış 2. Ayrıca çok ta şirinler 10. Noktalama işaretlerinden sonra bırakılması gereken boşluklar bırakılmamış ya da boşluk bırakılmaması gereken yerde boşluk bırakılmış. Örnek: 1. Bakıyorumda yaşlısı, gençi her kafadan bir ses çıkmış. Bu da dilimizin zenginliğinden olsa gerek ne güzel. 2. Biz yaşlılar hala Anneanne lerimizin dilini kullanmaya çalışıyoruz. Ne kadar zavallı kalmışız bu konuda.. ________________________________________________________________________________________________________ www.inescongress.com 392 V HUMAN & CIVILIZATION CONGRESS FROM PAST to FUTURE INES 2019 ________________________________________________________________________________________________________ SONUÇ Binlerce yıllık kültür dünyamızı temsil eden Türkçe, bugün “genel ağ” veya “internet” şeklinde adlandırılan bir “sanal ortam”da bilinçsiz bir biçimde ve kural dışı olarak kullanılmaktadır. Günümüzde bu “sanal ortam” dünyası, Türkçenin kontrolsüz bir biçimde kullanıldığı bir oluşuma dönüşmüştür. Bu yüzden, bu “sanal ortam”da her zaman doğru bir iletişim kurmak mümkün olamamaktadır. “Sanal ortam”daki yazışma dilinin Türkçeye etkisini gösterebilmek amacıyla; Türkçenin “sanal ortam”daki yazışma dili olarak kullanımını örneklendirmek için “https://www.mailce.com/dogru-yazimkurallari-turkce-nasil-kullanilir-dogru-yazi-yazmanin-puf-noktalari.html” (Son Erişim Tarihi: 16.03.2019) adlı ağ (web) sayfasındaki “Doğru Yazım Kuralları Türkçe Nasıl Kullanılır?” başlıklı bir yazıya yazılan “Son 50 Yorum” başlığı altındaki 33 yorum ele alınmış, bu yorumlarda Türkçenin kullanımıyla ilgili yapılan yanlışlıklar tespit edilmiş ve yapılan değerlendirme neticesinde bazı sonuçlara ulaşılmıştır. Türkçenin çok özensiz ve düzensiz bir biçimde kullanıldığı bu sayfada; 1. Cümlelerin ve özel adların ilk harfinin her zaman büyük yazılması kuralı gözardı edilmiştir. 2. Noktalama işaretleri gerektiği yerde ve gerektiği gibi kullanılmamıştır. 3. Noktalama işaretlerinden sonra bırakılması gereken boşluklar bırakılmamış ya da boşluk bırakılmaması gereken yerde boşluk bırakılmıştır. 4. Türkçede hiçbir karşılığı olmayan noktalama işaretleri kullanılmıştır. 5. Hiçbir anlama gelmeyecek biçimdeki yazılışlara ya da argo ve kaba sözcüklere yer verilmiştir. 6. Sözcüklerdeki harfler yada sözcükler, konuşma dilinde seslendirildiği gibi eksiltilerek yazılmış. 7. Çok ciddi yazım yanlışları bulunmaktadır. Bazen ayrı yazılması gereken sözcükler birleşik yazılmış, birleşik yazılması gereken sözcükler ayrı yazılmış; bazen de yazı karakterleri olduğunda farklı ve yanlış bir biçimde yazılmıştır. 8. Yöre ağızlarında ya da konuşma dilinde kullanılan ve ölçünlü (standart) dilde kullanılmayan sözcükler ve cümleler vardır. 9. Yazılan bazı sözcüklerdeki bazı harflerin kural dışı bir biçimde ya eksiltildiği ya da arttırıldığı görülmüştür. ÖNERİLER İlk önce; birey ve toplum olarak dilin ne kadar önemli olduğunun, bireyi topluma bağlayan ve toplumları ayakta tutan en önemli ögenin dil olduğunun kavranması gerekmektedir. İnsanların ve toplumun bilgi ve kültür birikimi arttırılarak “sanal ortam”da Türkçenin özensiz ve yanlış kullanımının önüne geçilebilir. Türkçenin kullanımına, hakkettiği gibi gereken özenin gösterilmesi ciddi bir zorunluluktur. Çünkü özensiz ve bilinçsiz kullanılan Türkçe hem bireyin hem toplumun dil ve düşünce dünyasını yozlaştırmaktadır. Türkçenin “sanal ortam”da doğru kullanımını özendirmek için etkin bir biçimde hem bireysel hem de resmi olarak çalışılmalı, yapılan çalışmalar da desteklenmelidir. “Sanal ortam”ın ve “sanal ortam”da kullanılan Türkçenin hızlı ve düzenli bir şekilde kontrol altına alınması gerekmektedir. Bunun için RTÜK (Radyo ve Televizyon Üst Kurulu) görevlendirilebileceği gibi, yeni ve farklı bir kurul/kurum da oluşturulabilir. Türkçenin sosyal medyada doğru kullanılması eğitimle de ilgilidir. Eğitim kurumları bu konu üzerine eğilmeli, ilköğretim ve üniversite düzeyinde “sanal ortam”da Türkçenin doğru kullanımı ile ilgili bilgilendirici ve yönlendirici çalışmalar yapılmalıdır. “Örgün Eğitim” ve “Yaygın Eğitim” yoluyla ilkokul düzeyinden üniversiteye düzeyine kadar Türkçeye ve “Türkçe” derslerine gerektiği gibi önem verilmeli, Türkçe sevdirilmelidir. Sadece eğitim aşamalarında değil günlük hayat içerisinde de Türkçeye gerekli önem ve özen gösterilmelidir. ________________________________________________________________________________________________________ www.inescongress.com 393 V HUMAN & CIVILIZATION CONGRESS FROM PAST to FUTURE INES 2019 ________________________________________________________________________________________________________ KAYNAKLAR Aktaş, E. ve Şentürk, L. (2014). “Sosyal Medyada Türkçenin Kullanımı Üzerine Nitel Bir Araştırma”, (Yayıma Hazırlayanlar: İşeri, K., Çetinkaya, G., Çelik, T., Demirgüneş, S., Daşöz, T. ve Gençer, Y.). Türkçe Eğitiminde Kuramsal Ve Uygulamalı Çalışmalar, ss. 415-431, Ankara: Pegem Akademi. Ergin, M. (2004). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak. Kabadayı, O. (2006). “Ağ Ortamındaki Türkçeye Genel Bir Bakış”, Türk Dili (Dil ve Edebiyat Dergisi), ss. 298-314, Ankara: Türk Dil Kurumu. Kırık, A. M. (2012). “Sosyal Medyada Gençlerin Dili Kullanımı ve Yozlaşma Problemi”, International Symposium on Language and Communication: Research Trends and Challenges (10th-13th June 2012, Proceedings Book) (ISLC), ss. 1017-1030, İzmir. Mailce.com. “https://www.mailce.com/dogru-yazim-kurallari-turkce-nasil-kullanilir-dogru-yaziyazmanin-puf-noktalari.html” (Son Erişim Tarihi: 24.12.2018). Oğuz, B. B. (2012). “Sosyal Medya Dilinin Görüntüsel Gösterge Boyutu ve Bunun Dile Etkisi”. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Fall, 7 (4), ss.1157-1166. Şenyuva, E.-Ertüzün, F.-Turhan, K.-Demir, N. (2017). “Türk Diline İlişkin Sorunlar, Çözüm Önerileri ve Türkçe Bilinci: Kuşaklararası Karşılaştırma.”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6 (3), ss. 1384-1397. ________________________________________________________________________________________________________ www.inescongress.com 394