Social Capital Management
Vol. 7, No. 3, Autumn 2020
Manuscript Type: Research
http://jscm.ut.ac.ir
Print ISSN: 2423-6071
Article Online ISSN: 2423-608X
DOI: 10.22059/jscm.2020.303117.2010
Social Capital and Asymmetric Cost Behavior
Mir Feyz Fallahshams1 , Bahman Eskandari2, Farhad Azizi3, Mohammad Norouzi4
1. Associate Professor, Faculty of Management, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
2. Assistant Professor, Faculty of Management, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
3. Assistant Professor, Faculty of Economics and Accounting, Islamic Azad University, Central Tehran Branch,
Tehran, Iran
4. Assistant Professor, Faculty of Administrative and Economic Sciences, Gonbad Kavous University lecturer,
Gonbad Kavous, Iran
(Received: May 19, 2020 - Accepted: September 12, 2020)
Abstract
Social capital represents the power of norms and the density of social networks in a region.
An economic, social factor can influence the decision-makers’ decisions regarding
management resources through different strategies. Therefore, companies with higher social
capital show less symmetry in the behavior of costs. Consequently, consensual capital
prevents managers from making decisions that modify opportunistic resources that cause
cost adhesion. Therefore, based on this argument, the present study examines the
relationship between social capital and asymmetric costs behavior of companies. For this
purpose, three criteria of social, occupational, and political communication were used to
measure the social capital of managers. The hypothesis testing was performed using
regression analysis of a combined set of data related to 73 companies listed on the Tehran
Stock Exchange from 2005 to 2018. Following multivariate regression models, the research
findings show that social capital reduces the asymmetric behavior of costs by reducing
managers' opportunistic motivations and thus reduces the adhesion of costs in the company.
In addition, the result of the second hypothesis is that social capital created through
managers' social communication with employees increases management optimism and as a
result, the adhesion of costs in the company increases .
Keywords
Social capital, Asymmetric cost behavior, Economic and social theory.
Corresponding Author, Email: fallahshams@gmail.com
مدیریت سرمایة اجتماعی
دورة ،7شمارة ،3پاییز 9311
صفحات 397ـ ( 717پژوهشی)
Print ISSN: 2423-6071
Online ISSN: 2423-608X
http://jscm.ut.ac.ir
سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینهها
میرفیض فالحشمس ،1بهمن اسکندری ،2فرهاد عزیزی ،3محمد نوروزی
4
.1دانشیار ،دانشکدة مدیریت ،دانشگاه آزاد اسالمی ،تهران مرکز ،تهران ،ایران
.2استادیار ،دانشکدة مدیریت ،مدرس دانشگاه آزاد اسالمی ،تهران مرکز ،تهران ،ایران
.3استادیار ،دانشکدة اقتصاد و حسابداری ،مدرس دانشگاه آزاد اسالمی ،تهران مرکز ،تهران ،ایران
.4استادیار ،دانشکدة علوم اداری و اقتصادی ،مدرس دانشگاه گنبدکاووس ،گنبدکاووس ،ایران
(تاریخ دریافت 9011/30/03 :ـ تاریخ پذیرش)9011/30/00 :
چکيده
سرمایة اجتماعی قدرت هنجارها و تراکم شبکههای اجتماعی را در یک منطقه نشان میدهد .عوامل اقتصادیـ اجتماعی میتواند بر
تصمیمهای تعدیلی منابع مدیریتی اثرگذار باشد .ازینرو ،شرکتهایی با سرمایة اجتماعی باالتر تقارن کمتری در رفتار هزینهها نشان
میدهند .بنابراین ،سرمایة اجتماعی مدیران را از اتخاذ تصمیمات تعدیلکنندة منابع فرصتطلبانه ،که باعث چسبندگی هزینهها میشود،
بازمیدارد .بر پایة این استدالل ،در پژوهش حاضر به بررسی رابطة بین سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینههای شرکت پرداخته شد.
بدین منظور ،برای اندازهگیری سرمایة اجتماعی ،از سه معیار ارتباطات اجتماعی و شغلی و سیاسی استفاده شد .آزمون فرضیهها با استفاده
از روش آماری تحلیل رگرسیون با دادههای ترکیبی بر اساس اطالعات 37شرکت پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران طی
سالهای 4731تا 4733انجام شد .یافتههای فرضیة اول پژوهش حاکی از آن بود که سرمایة اجتماعی از طریق کاهش انگیزههای
فرصتطلبانة مدیران باعث کاهش رفتار نامتقارن هزینهها میشود و در نتیجه چسبندگی هزینهها در شرکت کاهش مییابد .همچنین،
نتیجة فرضیة دوم حاکی از آن بود که سرمایة اجتماعی از طریق ارتباط اجتماعی مدیران با کارکنان باعث افزایش خوشبینی مدیریت
میشود و در نتیجه چسبندگی هزینهها در شرکت افزایش مییابد.
کليدواژگان
رفتار نامتقارن هزینه ،سرمایة اجتماعی ،نظریة اقتصادیـ اجتماعی.
رایانامة نویسندة مسئولfallahshams@gmail.com :
892
مدیریت سرمایة اجتماعی ،دورة ،7شمارة ،3پایيز 9311
مقدمه
سرمایة اجتماعی مفهومی بینرشتهای است که در سالهای اخیر توجه پژوهشگران علوم اجتماعی
را به خود جلب کرده است (مهربانپور و جندقی قمی .)8931بر اساس تحقیقات انجامشده،
تصمیمات مدیریت در خألهای اجتماعی ظهور نمیکند ،بلکه تأثیر آن در محیطهای اجتماعی
شکوفا میشود ( .)Hasan et al 2017aبنابراین ،سرمایة اجتماعی از مباحث نوین است که به
پیوندها و ارتباطات میان اعضای یک شبکه ،به منزلة منبعی باارزش ،اشاره میکند و با خلق روابط
و هنجارها و اعتماد میان افراد به شکلدهی همکاریهای سودمند و تالش برای منافع مشترک و
همافزاییهای جمعی منتج میشود (Jha & Chen 2015؛ صالحی امیری و امیرانتخابی 8931؛
خیرگو و سهیلی .)8931مفهوم سرمایة اجتماعی متشکل از انواع مختلف و متنوعی است که
میتوان به سرمایة اجتماعی سالمت ( ،)Moor & Kawachi 2017سرمایة اجتماعی آموزش
( ،)Kagle & Galosy 2017سرمایة اجتماعی و کارآفرینی ( ،)Williams et al 2017سرمایة
اجتماعی توسعة اقتصادی ( ،)Baende Bofota 2017سرمایة اجتماعی و تابآوری محلی
( ،)Aldrich & Mayer 2015سرمایة اجتماعی و فقر ( ،)Hong et al 2017سرمایة اجتماعی و
سرمایة فرهنگی و ...اشاره کرد .چانگ 8و همکارانش ( )7181بر این باورند که سرمایة اجتماعی
باعث بنیان رشد و توسعة اقتصادی جوامع و عامل کلیدی در کسب مزیت رقابتی و موفقیت
اقتصادی پایدار سازمانهاست .همچنین؛ سرمایة اجتماعی خطر اخالقی و منفعتطلبی در
سازمانها را مهار میکند و باعث همسو شدن فعالیتهای اقتصادی در جامعه و منافع جمعی در
بستر اعتماد و اطمینان متقابل میشود .ازینرو ،محققان مطالعات مالی و اقتصادی خود را به
پیامدهای سرمایة اجتماعی در سازمانها معطوف کردهاند (Lins et al 2017؛ & Ben-Hador
.)Eckhaus 2018مثالً ،هارتلیب 7و همکارانش ( )7171در مطالعة خود نشان دادند که شرکتهای
ایاالت متحدة امریکا ،با سرمایههای اجتماعی باالتر ،تقارن کمتری را در رفتار هزینههای خود نشان
میدهند و به عبارتی از چسبندگی هزینة کمتری برخوردارند .همچنین ،بر اساس نظریة نمایندگی،
مدیران همواره به رفتارهای فرصتطلبانه در شرکتها همسو با حفظ منافع خود تمایل دارند که
1. Cheng
2. Hartlieb
سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینهها
899
این موضوع با منافع سهامداران در تضاد است و باعث میشود منابع شرکت را به سمت و سوی
منافع شخصی مدیر هدایت کند .سرمایة اجتماعی به مثابة یک عامل اجتماعیـ رفتاری میتواند در
جهت حل این مشکل هزینه های بیش از حد شرکت را در سطح مطلوب نگه دارد ( Young
.)Chunga et al 2018
رفتار نامتقارن هزینه پدیدهای را توصیف میکند که نشان میدهد مدیران ،هنگام افزایش منابع
در زمان افزایش فروش ،سریع واکنش نشان میدهند .اما هنگام کاهش تقاضا مایل به کاهش
ظرفیت بدون استفاده نیستند .در پیشینة نظری مالی و حسابداری ،اکثر مطالعات به درک عوامل و
تفاوت عدم تقارن هزینهها در سطح شرکتـ نظیر خوشبینی مدیریت (،)Banker et al 2014
انگیزههای فرصتطلبانة مدیریت ( ،)Chen et al 2012محافظهکاری حسابداری (محمدی و
زنجیردار ،)8931مسئولیت اجتماعی (نمازی و جعفری )8931ـ پرداختهاند )Jha, 2017( .بر این
باور است که سرمایة اجتماعی ممکن است بر رفتار هزینهها تأثیرگذار باشد .این امر باعث محدود
کردن رفتار فرصتطلبانه مدیران میگردد که همسو با ادبیات نظری است که مدیران در
شرکتهایی با سرمایة اجتماعی باال ،رفتار فرصت طلبانه کمتری از خود نشان میدهند( Jha,
)2017یا فعالیتهای اجتناب مالیات ( )Hasan et al, 2017aو در مقابل مسائل مربوط به
مسئولیت اجتماعی شرکت ( )Hoi et al, 2018از مشارکت باالیی برخوردارند .با توجه به اینکه
رفتارهای فرصتطلبانة مدیران عامل تعیینکنندة عدم تقارن هزینه است ،انتظار میرود سرمایة
اجتماعی باعث کاهش رفتار نامتقارن هزینهها شود .با این حال ،سرمایة اجتماعی نیز سطح تعامل
اجتماعی و اعتماد متقابل بین افراد را در شرکت افزایش میدهد .اعتماد اجتماعی بین مدیران و
کارکنان همراه رفتارهای نوعدوستانه بر تصمیمات اشتغال کارکنان و گردش مالی شرکت تأثیرگذار
است ) .(Droege & Hoobler, 2003; Hartlieb et al, 2020در نتیجه ،سرمایة اجتماعی باعث
افزایش هزینههای تعدیل منابع میشود و مدیران هنگام کاهش تقاضا از تطبیق ظرفیت بدون
استفاده جلوگیری میکنند که به چسبندگی هزینهها منجر میشود .بر این اساس ،انتظار میرود
سرمایة اجتماعی به منزلة یک عامل محیطی بر رفتارهای مدیریت تأثیرگذار باشد .با این حال ،در
عمدة مطالعات داخلی این موضوع نادیده انگاشته شده و فضایی خالی در پیشینة حسابداری و
033
مدیریت سرمایة اجتماعی ،دورة ،7شمارة ،3پایيز 9311
گزارشگری مالی برای تحقیق در این زمینه وجود دارد که این خود انگیزهای جهت انجام دادن این
پژوهش است .بنابراین ،پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخی برای این سؤال است که آیا بین
سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینهها رابطة معناداری وجود دارد و در صورت مثبت بودن
پاسخ ،نوع رابطه چگونه است؟ انتظار میرود نتایج این پژوهش بتواند دستاوردها و ارزش افزودة
علمی به شرح زیر داشته باشد:
اول اینکه نتایج پژوهش میتواند موجب بسط مبانی نظری پژوهشهای گذشته در حوزة
تحقیقات اجتماعی حسابداری در کشورهای در حال توسعه ،نظیر ایران ،شود .دوم اینکه شواهد
پژوهش نشان خواهد داد تا چه اندازه سرمایة اجتماعی شرکتها میتواند بر رفتار نامتقارن
هزینهها اثرگذار باشد .این موضوع ،به منزلة یک دستاورد علمی ،میتواند اطالعات سودمندی را
در اختیار سرمایهگذاران ،قانونگذاران بازار سرمایه ،و سایر استفادهکنندگان اطالعات حسابداری
قرار دهد .با توجه به اینکه این نتایج میتواند برای بازار سرمایه بسیار کاربردی باشد ،جامعة آماری
پژوهش متشکل از شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران است .در نهایت ،نتایج
پژوهش میتواند پیشنهادهایی برای پژوهشهای جدید در حوزة حسابداری رفتاری و بهای
تمامشدة شرکتها ارائه دهد.
مبانی نظری پژوهش
مفهوم هزینه و مدیریت آن از موضوعات بسیار مهم جهت کسب سود است .درک رفتار هزینهها
بسیار ضروری است .یافتههای پژوهشهای اخیر دربارة رفتار هزینهها نشان داده هزینهها متناسب با
تغییرات فروش تغییر نمیکنند .به عبارت دیگر ،هزینهها به تناسب با افزایش فروش افزایش مییابند؛
اما به تناسب کاهش فروش کاهش نمییابند .این رفتار نامتناسب هزینهها چسبندگی هزینه نامیده
میشود .دو نظریه دربارة چسبندگی هزینه مطرح شده است .بر اساس نظریة اول ،چسبندگی هزینهها
نتیجة تصمیم آگاهانة مدیران است و بر اساس نظریة دیگر چسبندگی هزینهها ممکن است به این
دلیل باشد که هزینهها همزمان و بهسرعت کاهش در فروش کاهش نمییابند .نظریههای متفاوتی در
خصوص شدت چسبندگی هزینهها مطرح شده است که از آن جمله میتوان تمایل مدیریت به حفظ
ظرفیت منابع در دورههای کاهش درآمد به دلیل عدم تمایل به تحمل هزینههای تعدیل منابع و تجهیز
سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینهها
033
مجدد منابع را بیان کرد)Anderson et al, Kama & Weiss, 2013; Hartlieb & Loy, 2017
; )2003و گروهی از پژوهشگران ،نظیر ( ،)Chen et al, 2008چنین پدیدهای را از دیدگاه نظریة
نمایندگی و انگیزههای شخصی مدیران در حفظ سطح ظرفیت تولیدی در دورههای کاهش درآمد
تحلیل کردهاند .انگیزههای مدیریتی ممکن است برای دستیابی به سود پیشبینیشده به کاهش
چسبندگی هزینهها اقدام کنند یا انگیزههای فرصتطلبانه و قدرتطلبانة مدیران ممکن است موجب
عدم تقارن در هزینههای فروش و اداری (چسبندگی هزینه) شوند.
بر اساس نظریة تصمیم آگاهانه ،هزینههای تحت تأثیر تصمیمهای مدیریت چسبندگی مییابند.
زمانی که مدیران احساس کنند کاهش فروش کوتاهمدت و مقطعی است و کاهش فروش در دورة
جاری با افزایش فروش در دورههای بعد جبران خواهد شد برای حفظ منابع تالش میکنند و
هزینههای حفظ این منابع را متحمل میشوند و به امید روزهای بهتر خواهند بود که متأثر از خوشبینی
مدیریت است .همچنین ،بر اساس نظریة تأخیر در تعدیل هزینه ،هزینهها به این دلیل دچار چسبندگی
میشوند که سرعت کاهش فروش و هزینهها نمیتواند یکسان باشد .مدیرانی که اعتمادبهنفس بیشتری
دارند هنگام کاهش تقاضا برای محصوالت خود ،به دلیل برآورد بیش از واقع فروش آتی ،منابع بیشتری
برای هزینههای فروش و اداری نگهداری میکنند که این عامل موجب افزایش چسبندگی هزینه در
مورد هزینههای فروش و اداری میشود .خوشبینی مدیریت بیشتر زمانی رخ میدهد که افراد توانایی و
مهارت خود را ،در مقابسه با دیگران یا بدون مقایسه با دیگران ،بیشتر از واقعیت تخمین میزنند.
از سویی ،امروزه نقش واحدهای تجاری در اجتماعی دستخوش تغییرات بسیار زیادی شده است؛ به
گونهای که انتظار میرود واحدهای تجاری نهتنها به فکر افزایش سود خود باشند ،بلکه در برابر اجتماع
نیز پاسخگو و برای جامعهای که با آن در تعاملاند مفید باشند (ایزدینیا و هاشمی دهچی .)8931واحد
تجاری نمیتواند از اجتماع فرار کند و جامعه نیز نمیتواند بدون واحد تجاری وجود داشته باشد.
بنابراین ،یک ارتباط دوطرفه بین واحد تجاری و اجتماع وجود دارد (عربصالحی و صادقی .)8937بر
اساس تحقیقات انجامشده در زمینة علوم اجتماعی ،این تفکر که سرمایة اجتماعی بر تصمیمات شرکت
و بهویژه مدیریت تأثیرگذار است مورد تایید محققان قرار گرفته است .مدیران در سرمایههای اجتماعی
باال رفتارهای فرصتطلبانة کمتری از خود نشان میدهند .همچنین در شرکتهایی که از سرمایة
038
مدیریت سرمایة اجتماعی ،دورة ،7شمارة ،3پایيز 9311
اجتماعی باالیی برخوردارند دستکاری صورتهای مالی کمتر صورت میگیرد .در نتیجه ،مدیران به
دلیل فشارهای محیطی و اجتماعی رفتارهای فرصتطلبانة کمتری از خود نشان میدهند و در مقابل
همکاری و تعامل بیشتری دارند .بنابراین ،انتظار میرود سرمایة باالی اجتماعی شرکتها باعث کاهش
رفتارهای فرصتطلبانه و اجتناب مالیاتی و در نتیجه افزایش پاسخگویی اجتماعی شود ( Hoi et al,
.)2018بر همین اساس ،مدیران در مناطق با سرمایة اجتماعی باال به احتمال زیاد به نفع شرکت عمل
میکنند .ازینرو ،هزینة نمایندگی و رفتارهای فرصتطلبانه نقش کمتری در رفتار هزینهها در شرکتهای
مستقر در این مناطق ایفا میکند .بنابراین ،این باور مشترک در جامعه وجود دارد که افراد دارای قدرت،
مانند مدیران شرکتها ،وظیفه دارند با مسئولیتپذیری اجتماعی به نفع جامعه رفتار کنند .در جوامع با
سرمایة اجتماعی باال ،هنجارهای قوی اجتماعی بر وظیفة مدیران و رفتارهای اجتماعی آنها تأکید دارد
( .)Hasan et al, 2017aهمچنین ،شبکههای اجتماعی قوی بر شیوههای اشتغال شرکتها و گردش
کارکنان تأثیرگذار است .کارکنان در شرکتهایی با سرمایة اجتماعی باال از شبکههای اجتماعی متراکم،
تمایل به تعامل اجتماعی بیشتر نیز دارند .این موضوع تعهد به سازمان و همکاری در محیط کاری را
ترغیب میکند .به طور کلی ،سرمایة اجتماعی جامعه به روابط اشتغال پایدار کمک میکند و این موضوع
هزینههای تعدیل را افزایش میدهد که نشاندهندة ارتباط مثبت بین سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن
هزینههاست (.)Hartlieb et al, 2020
فرضيههای پژوهش
فرضیة اول :سرمایة اجتماعی از طریق کاهش انگیزههای فرصتطلبانة مدیران باعث کاهش رفتار
نامتقارن هزینهها میشود و در نتیجه چسبندگی هزینهها در شرکت کاهش مییابد.
فرضیة دوم :سرمایة اجتماعی از طریق ارتباط اجتماعی مدیران با کارکنان باعث افزایش
خوشبینی مدیریت میشود و در نتیجه چسبندگی هزینهها در شرکت افزایش مییابد.
پيشينة تجربی پژوهش
( )Hartlieb et al, 2020تأثیر سرمایة اجتماعی بر رفتار نامتقارن هزینههای شرکت را بررسی
کردند .نتایج پژوهش آنها نشان داد شرکتهای ایاالت متحده با سرمایة اجتماعی باال از تقارن
سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینهها
030
کمتری در رفتار هزینه برخوردارند و سرمایة اجتماعی جامعه مدیران را از اتخاذ تصمیمات
تعدیلکنندة منابع فرصتطلبانه ،که باعث چسبندگی هزینهها میشود ،بازمیداردMakni ( .
)Fourati et al, 2020به بررسی تأثیر رفتار نامتقارن هزینهها و پیامدهای آن بر محافظهکاری
حسابداری بر اساس یک نمونه از هجده کشور جهان طی سالهای 8331تا 7182پرداختند و
دریافتند که بین چسبندگی هزینه و محافظهکاری مشروط در چارچوب قوانین بینالمللی ارتباط
وجود دارد و این رابطه در گروهها و کشورها در صنایع مختلف نیز تغییر میکندAbudy, M. & ( .
)Shust, 2019در پژوهش خود ،با عنوان «رفتار هزینههای اداری ،عمومی ،و فروش در
شرکتهای خانوادگی» ،با انتخاب نمونهای متشکل از 9131شرکتـ سال مشاهده طی سالهای
7111تا 7182دریافتند که شرکتهای خانوادگی برخالف شرکتهای غیر خانوادگی از رفتار ضد
چسبندگی هزینه برخوردارند .هارتلیب و الی ( )Hartlieb & Loy, 2019در پژوهشی به بررسی
ارتباط بین چسبندگی هزینه و هموارسازی سود پرداختند و نتایج یافتههای آنها نشان داد که رفتار
نامتقارن هزینهها نسبت به تغییرات در سطح فعالیت شرکت با رفتار فرصتطلبانة مدیران جهت
هموارسازی سود ارتباط معنادار ندارد و چسبندگی هزینه نیز کاهش مییابدHasan et al, ( .
)2017با بررسی اهمیت سرمایة اجتماعی در تصمیمات شرکتهای ایاالت متحدة امریکا ،با
انتخاب نمونهای مشتمل بر 12111شرکتـ سال مشاهده ،طی سالهای 8331تا ،7187دریافتند
سرمایة اجتماعی باعث کاهش اجتناب از مالیات میشود.
در زمینة تحقیقات داخلی ،به علت آنکه مطالعات انجامشده مستقیم به بررسی تأثیر سرمایة
اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینههاـ شرکتها نپرداختهاند ،به مرتبطترین پژوهشهای صورتگرفته
در این حوزه اشاره میشود .صفری و ایدی ( )8933به بررسی عوامل راهبردی تأثیرگذار بر توسعه
و ظرفیتسازی سرمایة اجتماعی در سازمانهای دولتی شهر ایالم پرداختند .یافتههای پژوهش
آنها نشان داد در فرایند توسعه و ظرفیتسازی سرمایة اجتماعی عواملی همچون آموزش ،پایداری
اجتماعی ،و پایداری محیطی از عوامل راهبردی است که میتواند توانمندی کارکنان را تسهیل کند.
محمدی و همکارانش ( )8931در پژوهشی ،تحت عنوان «سرمایة اجتماعی مدیران و عملکرد مالی
بانکها» ،به بررسی 91بانک کشورـ شامل بانکهای بورسی و غیر بورسیـ طی سالهای 8911تا
033
مدیریت سرمایة اجتماعی ،دورة ،7شمارة ،3پایيز 9311
8931پرداختند .یافتههای آنان نشان داد سرمایة اجتماعی مدیران تأثیر مثبت و معنادار بر معیارهای
عملکرد مالی دارد .نمازی و جعفری ( )8931در پژوهشی به بررسی تأثیر تعدیلکنندگی هزینة
نمایندگی بر رابطة بین مسئولیت اجتماعی شرکت و چسبندگی هزینة شرکتهای بورسی
پرداختند .یافتههای پژوهش آنها حاکی از تأثیر مستقیم مسئولیت اجتماعی شرکت بر چسبندگی
هزینهها بود .افزون بر این ،نتایج نشاندهندة تأثیر هزینة نمایندگی بر چسبندگی هزینهها بود .نیز،
هزینة نمایندگی بر شدت رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت و چسبندگی هزینهها تأثیر دارد و
طبق آزمون والد شدت رابطه را کاهش میدهد .خامهچی و رنگریز ( )8931به فراتحلیل
پیامدهای سرمایة اجتماعی با استفاده از یک نمونه متشکل از 11مورد طی سالهای 8939تا
8931پرداختند و دریافتند که بین پیامدهای سرمایة اجتماعی در سطح سازمان و جامعه ارتباط
معنیداری وجود دارد .مهربانپور و جندقی قمی ( )8931به بررسی جایگاه مالی و سرمایة
اجتماعی پرداختند و با انتخاب نمونهای متشکل از 327شرکتـ سال مشاهده ،طی سالهای 8911
تا ،8932دریافتند که شاخصهای سرمایة اجتماعی شناختی و ساختاری با جایگاه مالی واحدهای
تجاری رابطة مثبت دارند .بنابراین ،سرمایة اجتماعی میتواند نقشی تعیینکننده در چشمانداز
اقتصادی کسبوکارها و مدلهای تصمیمگیری سرمایهگذاران ایفا کند .خیرگو و سهیلی ( )8931به
بررسی ترسیم الگوی ارتقای سرمایة اجتماعی در سازمانهای دولتی ایران متشکل از 71نفر از
مدیران دولتی استان تهران با استفاده از روش منطق اشباع نظری و روش گلوله برفی پرداختند.
آنها از طریق مصاحبه و تحلیل اسناد و با مطالعة متون نظری تحقیق و نظریههای موجود در زمینة
سرمایة اجتماعی ابعاد و مؤلفهها و شاخصهای آن را جمعآوری و سپس با بهکارگیری راهبرد
دادهبنیاد الگوی ارتقای سرمایة اجتماعی ،شامل عوامل درونسازمانیـ نظیر عوامل فردی ،عوامل
ساختاری ،عوامل مدیریتی ،عوامل ایمنی و اعتماد ،عوامل آموزشی ،عوام انسجام ،و همبستگیـ و
عوامل برونسازمانیـ نظیر عوامل نهادی و دولتی ،عوامل اطالعاتی ،عوامل فناوری ،عوامل فرهنگی
و ایدئولوژیکی ،عوامل اجتماعی و خانوادگی ،عوامل مشارکتیـ را شناسایی کردند .رضایی و
رضایی ( )8932در پژوهش خود ارتباط بین چسبندگی هزینه و مسئولیت اجتماعی را با استفاده از
نمونهای مشتمل بر 888شرکت طی سالهای 8911تا 8939بررسی کردند .یافتههای پژوهش
سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینهها
033
نشان داد بین چسبندگی هزینه و مسئولیت اجتماعی در شرکتها رابطة مثبت و معنادار وجود دارد
و این رابطة مثبت مربوط به چسبندگی بهای تمامشدة کاالی فروشرفته است .همچنین ،تفاوت در
ساختار بهای تمامشدة کاالی فروشرفته رابطة مثبت چسبندگی آن با ایفای مسئولیت اجتماعی
شرکتها را تغییر معنادار میدهد.
روششناسی پژوهش
پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوة گردآوری دادهها از نوع تحقیقات نیمهتجربی
پسرویدادی در حوزة تحقیقات اثباتی حسابداری است .از نظر روش تحلیل دادهها نیز پژوهش
توصیفیـ همبستگی است .دادههای پژوهش از لوحهای فشردة آرشیو آماری و تصویری سازمان
بورس اوراق بهادار تهران ،پایگاه اینترنتی بورس اوراق بهادار تهران ،نرمافزار رهآورد نوین
گردآوری شد .سپس با جمعبندی و محاسبات مورد نیاز در صفحة گستردة نرمافزار اکسل ،به
منظور تجزیهوتحلیل ،آماده شد .تجزیهوتحلیل نهایی نیز به کمک نرمافزار آماری ایویوز نسخة 88
انجام شد .جامعة آماری مورد مطالعه در این پژوهش شامل همة شرکتهای پذیرفتهشده در بورس
اوراق بهادار تهران ،طی سالهای 8911تا ،8931بود .نمونة انتخابی تحقیق نیز شرکتهایی بودند
که مجموعة شرایط زیر را داشتند:
.8شرکتهایی که از ابتدای سال 8911تا انتهای سال 8931در عضویت بورس اوراق بهادار
بودند( .شرکتهای مد نظر دارای ماهیت عمومی و خصوصی بودند .چون در این شرکتها نقش
دولت بر اساس عملکرد ضعیف مالی آنها کمتر بود).
.7به منظور افزایش قابلیت مقایسه ،سال مالی آنها منتهی به پایان اسفندماه بود.
.9طی سال یادشده تغییر فعالیت یا تغییر سال مالی نداده بودند.
با اعمال محدودیتهای یادشده ،تعداد 19شرکت به عنوان نمونة تحقیق انتخاب شدند.
متغيرها و مدل رگرسيونی پژوهش
مدل رگرسيونی پژوهش
جهت سنجش تأثیر سرمایة اجتماعی جامعه بر رفتار هزینهها در پژوهش حاضر از مدل
033
مدیریت سرمایة اجتماعی ،دورة ،7شمارة ،3پایيز 9311
( ،)Anderson et al, 2003که در تحقیقات مختلف تحت عنوان چسبندگی هزینه بررسی شده
است ،استفاده شد ( .)Chen et al, 2012; Banker et al, 2013; Kitching et al, 2016در این
مدل ،چگونگی رفتار هزینهها نسبت به تغییرات سطح فروش ،در دورههای افزایش و کاهش
درآمد ،به طور جداگانه ارزیابی میشود.
مدل 8
که در آن
:لگاریم تغییرات در هزینههای شرکت iدر سال tنسبت به سال ،t-1
:لگاریتم تغییرات در درآمد فروش شرکت iدر سال tنسبت به سال ،t-1
:متغیر مجازی است که اگر شرکت iدر سال tنسبت به سال t-1با کاهش فروش
مواجه شده باشد برابر 8و در غیر این صورت برابر صفر خواهد بود.
مدل 8فقط تغییرات فروش را در سال tنسبت به سال t-1نشان میدهد .بر این اساس ،همانند
پژوهش ( )Banker et al, 2013از مدل ،7که مدل 8را بسط داده است ،جهت اندازهگیری
تغییرات فروش در سال t-1نسبت به سال t-2استفاده شد.
مدل 7
ضریب اصلی ( ) در مدل 7بررسی ارتباط بین سرمایة اجتماعی و سطح رفتار نامتقارن
هزینهها را نشان میدهد .ضریب مثبت نشاندهندة تأثیر منفی سرمایة اجتماعی بر چسبندگی هزینه
است که مطابق با فرضیة اول پژوهش است و ضریب منفی مدل نشاندهندة تأثیر مثبت سرمایة
اجتماعی بر رفتار نامتقارن هزینههاست که مطابق با فرضیة دوم پژوهش است.
033
سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینهها
جدول .1تعریف عملیاتی متغیرهای پژوهش
نحوة اندازهگیری متغیرها
متغیر
نماد متغیر
گردش دارایی
AI
نسبت فروش سال tبه میانگین داراییها در سال .t
شدت کارکنان
EI
نسبت تعداد کارکنان شرکت به فروش شرکت در سال جاری.
کاهش فروش
Succ-Sec
جریان نقد آزاد
FCF
خوشبینی مدیریت
M-Opt
رشد اقتصادی
GDP-Growth
میزان بیکاری
Unemployment
یک متغیر مجازی است که اگـر شـرکت در دو سـال متـوالی در فـروش کـاهش
داشته باشد مقدار یک و در غیر این صورت مقدار صفر خواهد گرفت.
جهت سنجش جریان نقد آزاد از رابطـة زیـر مطـابق بـا پـژوهش لـن و پولسـن
( )8313استفاده میشود.
که در آن
:جریـان نقـد آزاد،
:کل مالیات پرداختی،
:سـود عملیـاتی قبـل از اسـتهالک،
:هزینة بهـرة پرداختـی،
:
سود پرداختی به سهامداران عادی
اگر پیشبینی مدیریت از فروش سال t+1کاهش داشـته باشـد ،مقـدار یـک و در
غیر این صورت مقدار صفر میگیرد.
رشد تولید ناخالص داخلی ایران در سال tکـه از سـایت مرکـز آمـاری ایـران بـه
نشانی www.amar.orgدریافت شده است.
نسبت تعداد افراد بیکار به کل نیروی کار شرکت.
در پژوهش حاضر ،با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی و فرهنگـی کشـور ،سـرمایة اجتمـاعی از طریـق
سرمایة اجتماعی
مشارکت شرکتها در مباحث اجتماعی بررسی و سنجیده شد؛ بدین صورت که اگر اعضـای هیئـتمـدیره
به طور همزمان در سایر شرکتها رابطه داشته باشند عدد یک و در غیر این صورت صفر خواهد بود.
یافتههای پژوهش
آمار توصيفی
جدول 7آمار توصیفی متغیرهای مورد آزمون را ،که شامل برخی شاخصهای مرکزی و پراکندگی
است ،نشان میدهد.
032
مدیریت سرمایة اجتماعی ،دورة ،7شمارة ،3پایيز 9311
جدول .2آمار توصیفی مربوط به متغیرهای تحقیق
متغیر
نماد متغیر
میانگین
میانه
حداقل
حداکثر
انحراف معیار
گردش دارایی
AI
1/137
1/111
1/178
7/111
1/917
شدت کارکنان
EI
7/112
7/117
8/113
9/221
1/918
کاهش فروش
Succ-Sec
1/171
1/182
1/111
8/111
1/871
جریان نقد آزاد
FCF
1/192
1/173
-1/111
8/131
1/811
خوشبینی مدیریت
M-Opt
1/111
1/192
1/111
8/111
1/111
رشد اقتصادی
GDP-Growth
1/123
1/111
1/111
1/111
1/172
رشد فروش
Sale
1/121
1/111
-1/113
1/131
1/881
TC
1/118
1/119
-1/217
1/298
1/881
رشد هزینههای توزیع ،فروش و
اداری
نتایج آزمون فرضيهها
قبل از برآورد مدل ،الزم است مفروضات مدل رگرسیونـ شامل نرمال بودن باقیماندههای مدل،
همسانی واریانس اجزای اخالل ،نبود همخطی بین متغیرهای توضیحی ،نبود خودهمبستگی بین
اجزای خطای مدلـ بررسی شود .به منظور بررسی نرمال بودن توزیع اجزای اخالل مدل از آزمون
جارکـ برا استفاده شد .از آنجا که سطح معناداری این آزمون برای مدلهای تحقیق بیشتر از 1/12
است ،فرض صفر مبنی بر نرمال بودن توزیع اجزای اخالل مدلهای مورد بررسی تأیید میشود .به
منظور رفع مشکل احتمالی ناهمسانی واریانس نیز از روش تصحیح وایت استفاده شد .عالوه بر
این ،برای اطمینان از نبودِ مشکل همخطی چندگانه بین متغیرها آزمون همخطی با استفاده از عامل
تورم واریانس ( )VIFبررسی شد که با توجه به آنکه مقادیر این آماره برای متغیرهای توضیحی
کمتر از 81است ،میتوان دریافت که مشکل همخطی چندگانه تهدیدی جدی برای مدل محسوب
نمیشود .در نهایت ،به منظور آزمون همبستگی بین اجزای خطای مدل از آمارة دوربینـ واتسن
استفاده شد که نتایج آن در جدول 9آمده است .نتایج حاصل از آزمون فرضیههای پژوهش در
جدول 9قابل مشاهده است:
039
سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینهها
جدول .3نتایج برآورد مدل سرمایة اجتماعی و چسبندگی هزینه
متغیر
ضریب
آماره t
ضریب ثابت
* -1/111
8/21
لگاریتم تغییرات فروش
***-1/117
81/19
تعامل متغیر مجازی و تغییرات فروش
** -1/728
-9/71
سرمایة اجتماعی
***1/718
2/111
گردش دارایی
-1/113
-1/91
شدت کارکنان
** -1/178
-9/311
کاهش فروش شرکت
*** 1/131
1/719
جریان وجه نقد آزاد
*** -1/138
-81/79
رشد اقتصادی
*** 1/181
1/39
میزان بیکاری
1/113
1/11
سرمایة اجتماعی
-1/182
-1/13
گردش دارایی
***-1/128
-81/13
شدت کارکنان
***1/173
1/18
جریان وجه نقد آزاد
***1/122
87/19
رشد اقتصادی
***1/111
1/11
خوشبینی مدیریت
***1/111
88/211
آمارة F
** 81/181
ضریب تعیین تعدیلشده
1/181
آمارة دوربینـ واتسن
8/329
*** ،** ،و * به ترتیب بیانگر معناداری آماری در سطح خطای ،1/12 ،1/18و 1/8است.
مالحظة مقادیر آمارههای Fدر جدول 9بیانگر معناداری کلی مدلهای رگرسیونی برازششده در
سطح خطای 2درصد است .مقادیر آمارة دوربینـ واتسن نیز از نبودِ مشکل خودهمبستگی میان
جمالت پسماند حکایت دارد .همانگونه که در جدول 9مشهود است ،ضریب برآوردی و آمارة t
مربوط به متغیر سرمایة اجتماعی ( )Social-Capitalدر مدل پژوهش مثبت و در سطح خطای 1/18
معنادار است که وجود رابطة مثبت معنادار بین سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینههای شرکت را
033
مدیریت سرمایة اجتماعی ،دورة ،7شمارة ،3پایيز 9311
نشان میدهد .بر این اساس ،فرضیة اول پژوهش در سطح خطای 1/18پذیرفته میشود .نتیجه حاکی از
آن است که مدیران شرکتهای با سرمایة اجتماعی باال به احتمال زیاد هزینهها را به نسبت فروش در
دورههای رکود کاهش میدهند .بنابراین ،مطابق با نظریة نمایندگی ،سهامداران در رابطه با رفتار نامتقارن
هزینهها این پیشبینی را در نظر میگیرند که انگیزههای فرصتطلبانة مدیران در حفظ هزینهها در
وضعیت موجود موجب چسبندگی بیشتر هزینهها میشود .همچنین ،به علت وجود تضاد منافع بین
گروه مدیریت و سهامداران ،میزان چسبندگی هزینهها با خودمحوری مدیریت در تصمیمگیریها
افزایش پیدا میکند و با در نظر گرفتن تعارضات نمایندگی هر اندازه تصمیمات جاهطلبانة مدیریت
بیشتر باشد ،چسبندگی هزینهها افزایش پیدا میکند .همچنین ،مطابق فرضیة دوم پژوهش ،از آنجا که
ضریب خوشبینی مدیریت مثبت و آمارة tبرابر 88/211در سطح خطای 1/18معنادار است ،در
صورت خوشبینی مدیریت ،به ازای 1/18کاهش فروش ،چسبندگی هزینهها به میزان 1/111افزایش
مییابد .ازینرو ،پیشبینی افزایش فروش آتی موجب افزایش چسبندگی هزینهها میشود و بر اساس
فرضیة دوم پژوهش ،سرمایة اجتماعی باعث افزایش خوشبینی مدیریت میگردد و در نتیجه باعث
افزایش چسبندگی هزینهها در شرکت میگردد .بنابراین ،نتیجة آزمون فرضیه را میتوان اینگونه مورد
استدالل قرار داد که خوشبینی مدیریت یک ویژگی رفتاری مثبت است که با توجه به ایجاد ارتباط
مدیران با کارکنان شرکت (سرمایة اجتماعی باال) این باور در مدیران ایجاد میشود که نگهداری منابع
اضافی برای هزینهها در جهت تأمین منافع سهامداران است و در نتیجه این امر باعث افزایش چسبندگی
هزینهها در شرکت میشود.
نتيجه
فرضیههای متفاوتی در خصوص علت رخداد رفتار چسبنده در هزینهها وجود دارد .مطابق یکی از
فرضیههای ارائهشده ،چسبندگی هزینه نتیجة تصمیمات آگاهانة مدیران است .هنگامی که فروش کاهش
مییابد ،برخی مدیران این کاهش را موقتی فرض میکنند و انتظار بازگشت فروش به سطح قبلی ،در
کوتاهمدت ،را دارند .ازینرو ،در تصمیمات آگاهانه منابع مربوط به فعالیتهای عملیاتی را در دورههای
کاهش فروش حفظ میکنند .در همین زمینه ،مطابق استدالل ( ،)Anderson et al, 2003چسبندگی
هزینهها به این علت رخ میدهد که مدیران منابع مرتبط با فعالیتهای عملیاتی را به طور سنجیده
سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینهها
033
تعدیل میکنند .بنابراین ،در پژوهش حاضر ،مطابق استداللهای موجود در پیشینة نظری مالی ،سرمایة
اجتماعی یک ساختار اجتماعیـ رفتاری است که به طور یکسان عاملی مهم در رفتارهای مدیریت و
شرکت شناخته شده است )Hartlieb et al, 2020( .بر این باورند که سرمایة اجتماعی باعث کاهش
رفتار نامتقارن هزینهها در شرکت میشود .بدین منظور ،در پژوهش حاضر تأثیر سرمایة اجتماعی بر
رفتار نامتقارن هزینههای شرکت بررسی شد .نتایج پژوهش حاکی از آن است که سرمایة اجتماعی از
طریق کاهش انگیزههای فرصتطلبانة مدیران باعث کاهش رفتار نامتقارن هزینه میشود و در نتیجه
چسبندگی هزینهها در شرکت کاهش مییابد .در خصوص تأیید فرضیة یادشده میتوان چنین استدالل
کرد که بر اساس نظریة نمایندگی مدیران همواره به رفتارهای فرصتطلبانه در شرکتها ،همسو با
حفظ منافع خود ،تمایل دارند .لذا ،این موضوع با منافع سهامداران در تضاد است و منابع شرکت را به
سمت و سوی منافع شخصی مدیران هدایت کند که سرمایة اجتماعی به منزلة یک عامل اجتماعیـ
رفتاری میتواند در جهت حل این مشکل هزینههای بیش از حد شرکت را در سطح مطلوبی نگه دارد.
بنابراین ،زمانی که سرمایة اجتماعی یک شرکت در سطح باالیی قرار داشته باشد ،مدیران رفتارهای
فرصتطلبانة کمتری از خود نشان میدهند و برای همکاری و تعامل بیشتر در شرکت میکوشند.
ازینرو ،رفتارهای فرصتطلبانة مدیران نقش کمتری در رفتار هزینهها ایفا میکند که این موضوع منجر
به کاهش رفتار نامتقارن هزینهها در شرکت میشود .نتیجة بهدستآمده از این پژوهش با یافتههای
( )Jha, 2017; Hasan et al, 2017b; Hartlieb et al, 2020مبنی بر اینکه سرمایة اجتماعی از طریق
کاهش انگیزههای فرصتطلبانة مدیران باعث کاهش رفتار نامتقارن هزینه میشود مطابقت دارد.
همچنین ،مطابق با فرضیة دوم ،سرمایة اجتماعی از طریق ارتباط اجتماعی مدیران با کارکنان باعث
افزایش خوشبینی مدیریت میشود و در نتیجه چسبندگی هزینهها در شرکت افزایش مییابد که نتیجة
بهدستآمده مبین این ادعاست .در خصوص تأیید فرضیة یادشده میتوان چنین استدالل کرد که مطابق
نظریة تصمیمات مدیران ،زمانی که مدیران با کاهش فروش مواجه میشوند ،ممکن است وضعیت را
موقتی تصور کنند و انتظار بازگشت فروش به حالت اولیه را داشته باشند .ازینرو ،برخی مدیران در
دورههایی که فروش روندی نزولی دارد منابع الزم برای فعالیتهای عملیاتی را کاهش نمیدهند .این
رفتار از آنجا قابل توجیه است که حفظ منابع موجب کاهش هزینهها در بلندمدت میشود .بنابراین ،در
038
مدیریت سرمایة اجتماعی ،دورة ،7شمارة ،3پایيز 9311
صورت کاهش فروش در دورة جاری ،هر چه پیشبینی مدیریت از افزایش فروش دورة آتی با
خوشبینی بیشتری همراه باشد ،نشان میدهد کاهش فروش از نظر مدیریت موقتیتر است .به همین
دلیل منابع بیشتری را به منظور آمادگی برای افزایش فروش در آینده حفظ میکنند .همچنین ،طبق
نظریة تأخیر در تعدیل هزینهها ،چسبندگی هزینه ناشی از تأخیر در تصمیمگیری مدیران در وضعیتی
کوتاهمدت است .تصمیمگیری در رابطه با اصالح ساختار ،حفظ یا اخراج کارکنان ،فروش یا نگهداری
ماشینآالت بدون استفاده ،و ...نیاز به گذشت زمان دارد که این موضوع موجب عدم کاهش هزینه در
شرایط کاهش درآمد میشود .نتیجة بهدستآمده از فرضیة دوم را میتوان با استدالل ( Banker et al,
)2018همسو دانست .بدین معنی که مدیران خوشبین ،تقاضاهای پیش روی را بیش از حد ارزیابی
کنند وجود دارد .آنها بر این باورند که رکود کوتاهمدت برای جلوگیری از هزینههای اضافی برای
بازگشت ظرفیت اصلی شرکت پس از پایین آمدن آن وجود دارد که این موضوع باعث افزایش
چسبندگی هزینه در شرکتها میشود .نتیجة بهدستآمده با یافتههای پژوهش (Banker et al, 2018
; )Chen et al, 2013 Banker et al, 2014; Hartlieb et al, 2020مطابقت دارد.
پيشنهاد
بر اساس یافتههای پژوهش حاضر ،از آنجا که سرمایة اجتماعی عاملی برای بروز کاهش رفتارهای
فرصتطلبانة مدیران محسوب میشود ،به مسئوالن فرهنگی کشور پیشنهاد میشود به بسترهای
الزم برای اعتمادسازی و حفظ و تقویت اعتماد توجه کنند و سطح سرمایة اجتماعی را از طریق
تدوین یک خطمشی مناسب ارتقا دهند تا بدین طریق انگیزة مدیران در رفتارهای فرصتطلبانة
شرکت کاهش یابد .همچنین ،به دلیل اهمیت درک رفتار هزینه برای مدیران ،تحلیلگران بازار
سرمایه ،سرمایهگذاران ،و حسابرسان پیشنهادهایی برای پژوهشهای آتی ارائه میشود:
.8ارائة مدل بومی چسبندگی هزینه در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران.
.7بررسی تأثیر خوشبینی مدیریت بر رفتار نامتقارن هزینهها و نقش کارایی مدیریت بر ارتباط
بین آنها.
.9بررسی تأثیر سایر انگیزههای شخصی مدیران بر بروز رفتار نامتقارن هزینهها.
030
سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینهها
منابع
ایزدینیا ،ناصر؛ مجید هاشمی دهچی (« .)8931بررسی رابطة بین مسئولیتپذیری اجتماعی شـرکتهـا
و چسبندگی هزینهها» ،حسابداری مدیریت ،س ،81ش ،97صص 8ـ .87
جوادی یگانه ،محمدرضا ( .)8931ارزشها و نگـرشهـای ایرانیـان (مـوج سـوم) ،تهـران ،پژوهشـگاه
فرهنگ ،هنر و ارتباطات ،وزارت فرهنگ و ارشاد
اسالمی.
خامهچی ،حامد؛ حسن رنگریز (« .)8931فراتحلیل پیامـدهای سـرمایة اجتمـاعی» ،مـدیریت سـرمایة
اجتماعی ،د ،1ش ،1صص 119ـ .171
خیرگور ،منصور؛ حمیدرضا سهیلی (« .)8931ترسیم الگوی ارتقای سرمایة اجتمـاعی در سـازمانهـای
دولتی ایران :پژوهشی کیفی مبتنی بر نظریة دادهبنیاد» ،مدیریت سرمایة اجتماعی ،د ،2ش ،7صص
982ـ .991
رستگارخالد ،امیر؛ میثم محمدی (« .)8931تغییرات فرهنگی و افت باروری در ایران (بـر پایـة تحلیـل
ثانوی دادههای پیمایش ارزشها و نگرشهای ایرانیـان)» ،جامعـهشناسـی کـاربردی ،د ،71ش ،21
صص 823ـ .811
رضایی ،معصومه؛ فرزین رضـایی (« .)8932ارتبـاط بـین چسـبندگی هزینـه و مسـئولیت اجتمـاعی در
شرکتهای تولیدی پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران» ،حسابداری ارزشی و رفتـاری ،د ،8
ش ،7صص 819ـ
.838
صالحی امیری ،سید رضا؛ شهرود امیرانتخابی (« .)8931راهکارهای ارتقای سرمایة اجتماعی در کشـور
با توجه به سند چشمانداز بیستسالة نظام» ،راهبرد ،د ،77ش ،11صص 18ـ .11
صفری ،مریم؛ محمد ایدی (« .)8933شناسایی عوامل راهبردی تأثیرگذار بـر توسـعه و ظرفیـتسـازی
سرمایة اجتماعی در سازمانهای دولتی (مورد مطالعه :سازمانهای دولتی شهر ایالم)» ،رویکردهـای
پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری ،د ،1ش ،71صص 8ـ .87
عربصالحی ،مهدی؛ غزل صادقی (« .)8937رابطة مسئولیت اجتماعی بـا عملکـرد مـالی شـرکتهـا»،
پژوهشهای تجربی حسابداری ،ش ،3صص 8ـ .71
فروغی ،داریوش؛ جمال علیدادی شمسآبادی (« .)8931تأثیر هیئتمدیرة مشترک بر افشـای اختیـاری
اطالعات و کیفیت سود» ،پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی ،د ،3ش ،91صص 18ـ
.11
9311 پایيز،3 شمارة،7 دورة،مدیریت سرمایة اجتماعی
033
«سـرمایة.)8931( سید موسی؛ رضا غالمی جمکرانی؛ میرفیض فالحشمس؛ عباس افالطـونی،محمدی
918 صـص،1 ش،1 س، حسابداری ارزشی و رفتاری،»اجتماعی مدیران و عملکرد مالی بانکها
.118
ـ
و، محافظـهکـاری حسـابداری، «رابطة انـواع مالکـان نهـادی.)8931( محمد؛ مجید زنجیردار،محمدی
.781
ـ718 صص،71 ش،1 د، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت،»چسبندگی هزینه
مدیریت سرمایة،» «جایگاه مالی و سرمایة اجتماعی.)8931( محمدرضا؛ محمد جندقی قمی،مهربانپور
.913 ـ971 صص،9 ش،1 د،اجتماعی
«بررسـی اثـر روابـط سیاسـی.)8931( محمدرضا؛ محمد جندقی قمـی؛ منصـور محمـدی،مهربان پور
،7 د، حسابداری ارزشی و رفتاری،»شرکتها بر بهکارگیری معامالت غیر عادی با اشخاص وابسته
.811 ـ811 صص،9 ش
«بررسی تأثیر تعـدیلکننـدگی هزینـة نماینـدگی بـر رابطـة بـین.)8931( محمد؛ زهرا جعفری،نمازی
مسئولیت اجتماعی شرکت و چسبندگی هزینه در شرکتهای پذیرفتهشده در بـورس اوراق بهـادار
.711
ـ813 صص،7 ش،3 د، پژوهشهای تجربی حسابداری،»تهران
References
Abudy, M. & Shust, E. (2019). “Selling, General, and Administrative Cost Behavior of
Family Firms. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3492541
Acquaah, M. (2007). “Managerial Social Capital, Strategic Orientation, and Organizational
Performance in an Emerging Economy”, Strategic Management Journal, 28, pp. 12351255.
Aldrich, D. P. & Mayer, M. A. (2015). “Social capital and community resilience”,
American Behavioral Scientist, 59(2): pp. 254-269.
Anderson, M. C., Banker, R. D., & Janakiraman, S. N. (2003). “Are selling, general, and
administrate costs "sticky"? J. Account. Res, 41(1): pp. 47–63.
Baende Bofota, Y. (2017). “Social capital, human capital and economic development:
theoretical model and empirical analyses, UCL Press, Australia: University of
Queensland.
Banker, R. D., Byzalov, D., Ciftci, M., & Mashruwala, R. (2014). “The moderating effect
of prior sales changes on asymmetric cost behavior. J. Manag, Account. Res. 26(2): pp.
221–242.
Banker, R. D., Byzalov, D., Fang, S., & Liang, Y. (2018). “Cost management research. J.
Manag, Account. Res, 30(3): pp. 187–209.
033
سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینهها
Banker, R. D., Byzalov, D., & Chen, L. T. (2013). “Employment protection legislation,
adjustment costs and cross-country differences in cost behavior. J. Account. Econ.
55(1), pp. 111–127.
Ben-Hador, B. & Eckhaus, E. (2018). “The different impact of personal social capital and
intra-organizational SC: The Enron case study. International Journal of Organization
Theory & Behavior, 21(1): pp. 28-47.
Chen, C. X., Gores, T., & Nasev, J. (2013). “Managerial Overconfidence and Cost
Stickiness, Working Paper, University of Illinois at Urbana-Champaign.
Chen, C., Lu, H., & Sougiannis, T. (2008). “Managerial Empire Building, Corporate
Governance and the Asymmetrical Behavior of Selling, General, and dministrative
Cost, AAA Management Accounting Section (MAS) Meeting Paper.
Chen, C. X., Hai, L., & Sougiannis, T. (2012). “The agency problem, corporate governance,
and the asymmetrical behavior of selling, general, and administrative costs, Contemp.
Account. Res. 29(1): pp. 252–282.
Cheng, C. A., Wang, J., Zhang, N., & Zhao, S. (2017). “Bowling Alone, Bowling Together:
Is Social Capital Priced in Bank Loans?” Journal of Accounting, Auditing & Finance,
32(4): pp. 449-479.
Coleman, J. S. (1988). “Social capital in the creation of human capital, Am. J. Sociol. 94
(Supplement), pp. 95–120.
Droege, S. B. & Hoobler, J. M. (2003). “Employee turnover and tacit knowledge diffusion:
a network perspective. J. Managerial, 15(1): pp. 50–64.
Foroughi, D. & Alidadi Shamsabadi, J. (2017). “The effect of joint board of directors on
voluntary disclosure of information and profit quality”, Financial and Auditing
Accounting Research, 9(34), pp. 61-84. (In Persian)
Fukuyama, F. (2001). “Social capital, civil society and development”, Third World, 22(1):
pp. 7–20.
Guiso, L., Sapienza, P., & Zingales, L. (2004). The role of social capital in financial
development. Am. Econ. Rev, 94(3): pp. 526–556.
Hartlieb, S. & Loy, T. R. (2017). “Evidence on the Trade-Off between Cost Stickiness and
Income Smoothing, Working Paper, University of Bamberg and University of Bayreuth.
Hartlieb, S. & Loy, T. R. (2019). “Evidence on the Trade-Off between Cost Stickiness and
Income Smoothing, Management Accounting Section (MAS) Meeting. Available at
SSRN: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2814309
Hartlieb, S., Loy, T. R., & Eierle, B. (2020). “Does community social capital affect
asymmetric
cost
behavior?
Management
Accounting
Research,
https://doi.org/10.1016/j.mar.2020.02.002
Hasan, I., Hoi, C-K., Wu, Q., & Zhang, H. (2017a). “Does social capital matter in corporate
decisions? Evidence from corporate tax avoidance, J. Account. Res, 55(3): pp. 629–668.
Hasan, I., Hoi, C-K., Wu, Q., & Zhang, H. (2017b). “Social capital and debt contracting:
evidence from bank loans and public bonds, J. Financ. Quant. Anal, 52(3): pp. 1017–
1047.
Hoi, C., Wu, Q., & Zhang, H. (2018). “Community social capital and corporate social
responsibility, J. Bus. Ethics, 152(3): pp. 647–665.
9311 پایيز،3 شمارة،7 دورة،مدیریت سرمایة اجتماعی
033
Hong, L., Allen Tisdell, C., & Fei, W. (2017). “Social capital, poverty and its alleviation in
a Chinese border region: A case study in the Kirghiz Prefecture, University of
Queensland, Policy and Development Working Papers, pp. 43-96.
Hope, O-K. & Thomas, W. B. (2008). “Managerial empire building and firm disclosure, J.
Account. Res, 46(3): pp. 591–626.
Hurtado, D., Ichiro, K., & Sudarsky, J. (2011). “Social Capital and Self-Rated Health in
Colombia: The Good, the Bad and the Ugly”, Social Science & Medicine, 72(4): pp.
584-590.
Javadi Yeganeh, M-R. (2015). “Iranian Values and Attitudes (Third Wave), Tehran,
Research Institute of Culture, Arts and Communications, Ministry of Culture and
Islamic Guidance. (In Persian)
Jha, A., (2017). Financial reports and social capital. J. Bus. Ethics forthcoming (but first
Online: 14 March 2017). https://link.springer.com /article/10.1007/ s10551 017- 3495-5.
Jha, A. & Chen, Y. (2015). “Audit fees and social capital. Account. Rev, 90(2): pp. 611–
639.
Jha, A. & Cox, J. (2015). “Corporate social responsibility and social capital, J. Bank,
Financ, 60: pp. 252–270.
Kagle, M. & Galosy, J. (2017). “Teacher social capital and educational improvement,
Knowles Teacher Initiative, Avaiable at https://knowlesteachers.org /blog /teachersocial-capital-educational-improvement
Kama, I. & Weiss, D. (2013). “Do earnings targets and managerial incentives affect sticky
costs? J. Account. Res, 51(1): pp. 201–224.
Khairgoor, M. & Soheili, H-R. (2018). “Drawing a Model for Promoting Social Capital in
Iranian Governmental Organizations: Qualitative Research Based on Foundation Data
Theory”, Social Capital Management, 5(2), pp. 336-315. (In Persian)
Khamehchi, H. & Rangriz, H. (2019). “A Meta Analys of the Consequences of Social
Capital”, Social Capital Management, Vol. 6, No. 4, pp. 624-603. (In Persian)
Kitching, K., Mashruwala, R., & Pevzner, M. (2016). “Culture and cost stickiness: a
crosscountry study. Int. J. Account, 51(3): pp. 402–417.
Leana, C. R. & van Buren, III, H. J. (1999). Organizational social capital and employment
practices, Acad. Manag, Rev. 24(3): pp. 538–555.
Lins, K. V., Servaes, H., & Tamayo, A. (2017). “Social Capital, Trust, and Firm
Performance: The Value of Corporate Social Responsibility during the Financial
Crisis”, the Journal of Finance, LXXII (4): pp. 1785-1824.
Makni Fourati, Y., Chakroun Ghorbel, R., & Jarboui, A. (2020). “Sticky cost behavior and
its implication on accounting conservatism: a cross-country study”, Journal of
Financial Reporting and Accounting, 18(1): pp. 169-197.
Mehrabanpour, M-R. & Jandaghi Qomi, M. (2019). “Financial Status and Social Capital”,
Social Capital Management, 6(3): pp. 349-327. (In Persian)
Mehrabanpour, M-R., Jandaghi Qomi, M., & Mohammadi, M. (2017), “A Study of the
Effect of Political Relations of Companies on the Use of Abnormal Transactions with
Related Persons”, Value and Behavioral Accounting, 2(3), pp. 147-168. (In Persian)
033
سرمایة اجتماعی و رفتار نامتقارن هزینهها
Mohammadi, M. & Zanjirdar, M. (2018). “The Relationship between Types of Institutional
Owners, Accounting Conservation and Cost Stickiness”, Management Accounting and
Auditing Knowledge, 7(28), pp. 201-214. (In Persian)
Mohammadi, S. M., Jamkarani, R. Gh. Fallah-Shams, M-F., & Plato, A. (2019). “Social
Capital of Managers and Financial Performance of Banks”, Two Quarterly Journal of
Value and Behavioral Accounting, 4(7), pp. 381-401.
Moor, S. & Kawachi, I. (2017). “Twenty years of social capital and health research: A
glossary”, Journal of Epidemiology and Community Health, 71(5): pp. 513-517.
Nahapiet, J. & Ghoshal, S. (1998). “Social capital, intellectual capital, and the
organizational advantage, Acad. Manag. Rev, 23(2): pp. 242–266
Namazi, M. & Jafari, Z. (2019). “The effect of agency cost adjustment on the relationship
between corporate social responsibility and cost stickiness in companies listed on the
Tehran Stock Exchange”, Experimental Accounting Research, 9(2), pp. 169-200. (In
Persian)
Noreen, E. (1991). “Conditions under which activity-based systems provide relevant costs.
J. Manag. Account. Res, 3: pp. 159–168.
Rastegar Khalid, A. & Mohammadi, M. (2015). “Cultural Changes and Fertility Decline in
Iran (Based on Secondary Analysis of Iranian Values and Attitudes Survey Data)”,
Applied Sociology, 26(58), pp. 159-180. (In Persian)
Rezaei, M. & Rezaei, F. (2016). “The Relationship between Cost Stickiness and Social
Responsibility in Production Companies Accepted in Tehran Stock Exchange”, Two
Quarterly Journal of Value and Behavioral Accounting, 1(2), pp. 163-191. (In Persian)
Safari, M. & Idi, M. (2020). “Identification of Strategic Factors Affecting the Development
and Capacity Building of Social Capital in Governmental Organizations (Case Study:
Governmental Organizations in Ilam), Quarterly Journal of New Research Approaches
in Management and Accounting, 4(27), pp. 1-12. (In Persian)
Salehi Amiri, S. R. & Amir Entabhabi, Sh. (2011). “Strategies for Promoting Social Capital
in the Country According to the 20-Year Landscape Document of the System”,
Strategic Research Quarterly, 22(66), pp. 84-61. (In Persian)
Spagnolo, G. (1999). “Social relations and cooperation in organizations. J. Econ. Behav.
Organ, 38(1): pp. 1–25.
Van Buren III, H. J. (2000). “The bindingness of social and psychological contracts: toward
a theory of social responsibility in downsizing. J. Bus. Ethics, 25(3): pp. 205–219.
Williams, N., Huggins, R., & Thompson, P. (2017). “Social capital and entrepreneurship:
Does the relationship hold in deprived Urban Neighbourhoods”, Growth and Change,
48(4): pp. 719-743.
Young Chunga, Ch., Hura, S-K., & Liub, C. (2018). “Institutional investors and cost
stickiness: Theory and evidence”, North American Journal of Economics and Finance,
https://doi.org/10.1016/ j.najef.2018.05.002