Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
INSTRUMEN PENGUMPULAN DATA Untuk Memenuhi Tugas Individu Mata Kuliah Penilaian Pendidikan Dasar Dosen Pengampu : Dr. Murtono, M.Pd Disusun oleh: Lina Handayani ( 201903060) Kelas 2C PROGRAM STUDI MAGISTER PENDIDIKAN DASAR FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN UNIVERSITAS MURIA KUDUS 2020 KISI-KISI SOAL Jenis Sekolah Mata Pelajaran Penulis NO 1 2 3 4 : SMP : Bahasa Jawa : Lina Handayani KOMPETENSI DASAR 3.1Memahami isi teks narasi tentang peristiwa atau kejadian. 3.2Menelaah teks Piwulang Serat Wulangreh Pupuh Pangkur 3.3 Memahami isi teks cerita rakyat 3.4 Memahami isi teks cerita pengalaman KEL AS VII MATERI Teks narasi Alokasi Waktu Jumlah Butir soal L. KOGNITIF C3 VII Serat Wulangreh Pupuh pangkur C4 VII Cerita Rakyat C4 VII Cerita pengalaman pribadhi : 90 menit : 40 INDIKATOR SOAL No. Soal 1 Bentuk Soal Pilihan Ganda Disajikan sebuah bacaan narasi menentukan gagasan pokok dari paragraf teks naratif. 2 Pilihan Ganda Disajikan sebuah bait serat wulangreh pupuh pangkur siswa menganalisis isi dari serat wulangreh pupuh pangkur pada 14. Disajikan sebuah teks cerita rakyat siswa menganalisis tokoh cerita dari cerita rakyat. 3 Pilihan Ganda 4 Pilihan Ganda Disajikan sebuah bacaan narasi siswa menetukan jenis bacaan tersebut. C3 Disajikan sebuah teks cerita rakyat siswa menentukan jenis bacaan tersebut. 5 Pilihan Ganda C2 Disajikan sebuah cerita pengalaman pribadi siswa menyimpulkan jenis pengalaman pribadi. 6 Pilihan Ganda 5 3.1 Memahami isi teks deskriptif tentang peristiwa budaya VII Wacan Deskripsi C2 Disajikan sebuah cerita pengalaman pribadi siswa menyimpulkan isi cerita tersebut. 7 Pilihan Ganda C3 Disajikan sebuah bacaan deskripsi siswa menentukan isi dari bacaan. 8 Pilihan Ganda C3 Disajikan sebuah bacaan deskripsi 9 siswa menentukan pernyataan yang tidak sesuai berdasarkan bacaan tersebut. 10 Disajikan sebuah pupuh sinom dalam serat wulangreh siswa menentukan arti dari kalimat pada baris ke 9. 6 3.2 Menelaah teks Piwulang Serat Wulangreh Durma VII Serat wulangreh C3 7 3.3 Memahami cerita wayang Ramayana (Kidang Kencana) 3.4 Memahami dialog/percakapan VII C3 VII Cerita wayang Ramayana (Kidang Kencana) Pacelathon 3.1 Memahami isi teks cerita legenda VIII Legenda C4 8 9 C2 Disajikan sebuah cerita wayang Ramayana (Kidang Kencana) siswa menentukan amanat dari bacaan . Disajikan sebuah dialog siswa menafsirkan dialog sesuai dengan unggah-ungguh bahasa Jawa krama. Disajikan penggalan teks cerita legenda siswa mampu menganalisis amanat cerita dalam teks legenda. Pilihan Ganda Pilihan Ganda 11 Pilihan Ganda 12 Pilihan Ganda 21 Pilihan Ganda 10 11 3.2 Menelaah teks piwulang serat wulangreh pupuh Gambuh. 3.3 Menelaah teks berita. VIII VIII Teks Wulangreh pupuh gambuh Teks Berita C3 Disajikan satu bait tembang macapat gambuh, siswa mampu menentukan guru lagu dan guru gatra tembang gambuh. 22 Pilihan Ganda C4 Disajikan satu bait tembang macapat gambuh, siswa mampu menganalisis amanat tembang gambuh bait 1. Disajikan teks berita aktual, siswa mampu menentukan peristiwa aktual dalam teks. 23 Pilihan Ganda 24 Pilihan Ganda C3 C4 Disajikan teks berita aktual, siswa mampu menganalisis Unsur pembangun berita (waktu). 25 Pilihan Ganda C3 Disajikan penggalan iklan, siswa mampu menentukan jenis Iklan. 26 Pilihan Ganda Disajikan sebuah teks wayang Ramayana, siswa mampu menyimpulkan amanat cerita dalam teks wayang. 27 Pilihan Ganda Disajikan penggalan teks cerita wayang Ramayana Resi Jatayu, siswa mampu mengidentifikasi watak dan sifat tokoh cerita. 28 Pilihan Ganda 12 3.4 Memahami isi teks dialog berisi pesan. VIII Iklan 13 3.1 Memahami isi teks Ramayana (Resi Jatayu) VIII Cerita Wayang C2 Ramayana (Resi Jatayu) C4 14 15 16 17 3.2 Menelaah teks piwulang serat wulangreh pupuh Kinanthi. 3.1 Memahami isi teks cerita legenda VIII Tembang Macapat Kinanthi C2 Disajikan bait 1 tembang macapat, siswa mampu menentukan jenis tembang macapat . 29 Pilihan Ganda VIII Legenda C4 30 Pilihan Ganda 3.4 Memahami isi teks dialog berisi pesan. VIII Teks Dialog C4 Disajikan teks legenda, siswa mampu untuk menganalisis gagasan pokok cerita dalam satu paragaraf. Disajikan penggalan teks dialog, siswa mampu mengidentifikasi pengirim pesan berita. 31 Pilihan Ganda C4 Disajikan penggalan teks dialog, siswa mampu menelaah isi pesan yang disampaikan dalam dialog. 32 Pilihan Ganda C4 Disajikan sebuah teks wayang Anoman Duta siswa dapat mengidentifikasi jenis lakon cerita wayang. Disajikan sebuah teks wayang Anoman Duta, siswa mampu menganalisis unsur intrinsik latar cerita dalam teks pewayangan. Disajikan penggalan teks sandiwara, siswa mampu mengidentifikasi tokoh cerita sandiwara. 33 Pilihan Ganda 34 Pilihan Ganda 35 Pilihan Ganda Disajikan penggalan teks sandiwara, siswa mampu menganalisis amanat cerita sandiwara. 36 Pilihan Ganda 3.1 Memahami lakon Ramayana Anoman Obong IX Wayang Ramayana C4 18 3.3 Memahami Dialog sandiwara berbahasa Jawa IX Teks Sandiwara C4 C4 19 3.4 Menelaah teks deskriptif tentang upacara adat. IX Upacara Adat C3 C4 20 21 22 4.5 IX mengalihaksarakan serat wulangreh pupuh Dhandanggulakara ngan sendiri dari huruf latin ke huruf Jawa. 3.1Memahami teks IX geguritan 3.2 Menelaah teks Piwulang Serat Wulangreh Durma IX Aksara Jawa C2 C2 Geguritan Serat Wulangreh Pupuh Durma C2 C2 Disajikan teks upacara adat Jawa Tedhak Siten siswa dapat menentukan nama upacara adat sesuai dengan teks yang dibaca. Disajikan teks upacara adat Jawa Tedhak Siten siswa dapat mengidentifikasi tujuan upacara adat dalam teks Disajikan kalimat berhuruf latin siswa dapat mengalihaksarakan serat wulangreh pupuh Dhandanggula pada bait 8 gatra 3 Disajikan kalimat berhuruf latin siswa dapat mengalihaksarakan serat wulangreh pupuh gambuh bait 8 gatra 10 Disajikan sebuah geguritan siswa dapat menentukan jenis geguritan 37 Pilihan Ganda 38 Pilihan Ganda 39 Pilihan Ganda 40 Pilihan Ganda 13 Pilihan Ganda Disajikan sebuah geguritan siswa dapat menentukan isi geguritan 14 Pilihan Ganda Disajikan bait Serat wulangreh pupuh Durma siswa dapat menyimpulkan Amanat 15 Pilihan Ganda 23 24 3.3 Memahami isi pidato 3.4 Memahami Sandiwara tradisional Jawa IX IX Pidhato Dialog C3 Disajikan sebuah teks pidhato siswa menentukan isi pidato 16 Pilihan Ganda Disajikan sebuah teks pidhato bagian pembuka pidhato 17 Pilihan Ganda C3 Disajikan sebuah dialog siswa menentukan jenis tokoh 18 Pilihan Ganda C3 Disajikan sebuah dialog siswa menentukan jenis ragam bahasa Jawa 19 Pilihan Ganda C3 Disajikan sebuah dialog siswa menentukan isi dialog 20 Pilihan Ganda KARTU SOAL BENTUK PILIHAN GANDA Jenjang Pendidikan : SMP Penyusun : Lina Handayani Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Tahun : 2019/2020 Kelas/Semester : IX /genap (Ujian Sekolah) Bentuk : Pilihan Ganda No. Soal Kunci Buku Sumber Kompetensi Dasar: 3.1Memahami isi teks narasi 1 C Buku Siswa Kelas tentang peristiwa atau kejadian. VII Materi : Rumusan butir soal Teks Narasi (Waosan kangge soal angka 1-2) Indikator Soal: Banjir bandhang nyapu Jayapura, wong 89 tinggal Disajikan sebuah bacaan donya narasi siswa menetukan jenis Nganti Rebo awan (20/3) banjir bacaan tersebut. bandhang ngedab-edabi kang nempuh Zsentani, Kabupaten Jayapura, niwasake wong 89. Gunggunge kurban dinuga isih bisa tambah maneh awit manut humas Badan Nasional Penanggulangan Bencana (BNPB) Sutopo Purwonugroho, durung kabeh kurban sing kegulung banjir ditemokake. Banjir kang nrajang Sentani Ahad (17/3) ngrabasa maneka fasilitas. Ing Bandara Sentani umpamane, sawatara montor mabur kang lagi parkir nganti geser saka papane sekawit. Kepara pesawatpesawat cilik keseret saengga nabrak pager wates bandara. Wacan kang mbudidaya nyritakake prastawa kaya wacan ing dhuwur kaya-kaya wong kang maca nyekseni dhewe utawa ngalami dhewe prastawa mau diarani wacan.... A. eksposisi B. argumentasi C. deskripsi D. narasi Kompetensi Dasar: No. Soal Kunci Buku Sumber 3.1Memahami isi teks narasi tentang peristiwa atau 2 A Buku Siswa Kelas kejadian. VII Materi : Rumusan butir soal (Waosan kangge soal angka 1-2) Teks Narasi Indikator Soal: Banjir bandhang nyapu Jayapura, wong 89 tinggal Disajikan sebuah bacaan donya narasi menentukan gagasan Nganti Rebo awan (20/3) banjir pokok dari paragraf teks bandhang ngedab-edabi kang nempuh naratif. Zsentani, Kabupaten Jayapura, niwasake wong 89. Gunggunge kurban dinuga isih bisa tambah maneh awit manut humas Badan Nasional Penanggulangan Bencana (BNPB) Sutopo Purwonugroho, durung kabeh kurban sing kegulung banjir ditemokake. Banjir kang nrajang Sentani Ahad (17/3) ngrabasa maneka fasilitas. Ing Bandara Sentani umpamane, sawatara montor mabur kang lagi parkir nganti geser saka papane sekawit. Kepara pesawatpesawat cilik keseret saengga nabrak pager wates bandara. Miturut wacan ing dhuwur undheraning gagasan (gagasan pokok) yaiku... A. Banjir bandhang ngedab-edabi kang nempuh Zsentani, Kabupaten Jayapura, niwasake wong 89 B. Kepara pesawat-pesawat cilik keseret saengga nabrak pager wates bandara. C. Banjir kang nrajang Sentani Ahad (17/3) ngrabasa maneka fasilitas. D. Gunggunge kurban dinuga isih bisa tambah maneh awit manut humas Badan Nasional Penanggulangan Bencana (BNPB) Kompetensi Dasar: 3.2Menelaah teks Piwulang Serat Wulangreh Pupuh Pangkur No. Soal Kunci Buku Sumber 3 C Buku Siswa Kelas VII Materi : Rumusan butir soal teks Piwulang Serat Pada 1 Wulangreh Pupuh Pangkur Sekar Pangkur kang winarna, Indikator Soal: lelabuhan kang kanggo wong ngaurip, Disajikan sebuah bait serat ala lan becik puniku, wulangreh pupuh pangkur prayoga kawruhana, siswa menganalisis isi dari adat waton puniku dipunkadulu, serat wulangreh pupuh miwah ingkang tata krama, pangkur pada 14. den kaesthi siyang ratri Apa isine tembang ing dhuwur? A. Piwulang supaya nglakoni ngibadah lan nglakoni kang dadi aturaning agama. B. Piwulang supaya sregep sinau ing wektu awan lan wengi. C. Piwulang supaya nglakoni bab apa wae kang apik, ngerteni adat lan aturan uga ora nglalekake tata krama. D. Piwulang supaya ora cubriya, ora nglalekake nalar lan pikiran nalika isih melek, lungguh, tangi, lan turu. Kompetensi Dasar: 3.3 Memahami isi teks cerita rakyat Materi : Cerita Rakyat Indikator Soal: Disajikan sebuah teks cerita rakyat siswa menganalisis tokoh cerita dari cerita rakyat. No. Soal Kunci Buku Sumber 4 D Buku Siswa Kelas VII Rumusan butir soal (Waosan kangge soal angka 4-5 ) KEONG MAS ................... Esuk-esuk mbok randha menyang alas golek panganan. Nalika lagi milang-miling weruh cahya cumlorot saka satengahing kali kang asat. Ing batine tuwuh pitakonan, “cahya apa kuwi, kok cumlorot kaya emas?” bareng dicedhaki jebule sawijining keong mas kang nyungsang ing antarane watu-watu kali, keong mau banjur digawa mulih, tekan ngomah dicemplungake genthong. Keong mau sejatine putri Candra Kirana garwane raja Inukerta saka Jenggala sing sinebda dadi keong mas dening Raja Jin. ......... Adhedasar crita ing dhuwur sapa sejatine keong mas iku.... A. Mbok randha B. Raja jin C. Raja Inukerta D. Putri Candra kirana Kompetensi Dasar: 3.3 Memahami isi teks cerita rakyat Materi : Cerita Rakyat Indikator Soal: Disajikan sebuah teks cerita rakyat siswa menentukan jenis bacaan tersebut. No. Soal Kunci Buku Sumber 5 B Buku Siswa Kelas VII Rumusan butir soal (Waosan kangge soal angka 4-5 ) KEONG MAS ................... Esuk-esuk mbok randha menyang alas golek panganan. Nalika lagi milang-miling weruh cahya cumlorot saka satengahing kali kang asat. Ing batine tuwuh pitakonan, “cahya apa kuwi, kok cumlorot kaya emas?” bareng dicedhaki jebule sawijining keong mas kang nyungsang ing antarane watu-watu kali, keong mau banjur digawa mulih, tekan ngomah dicemplungake genthong. Keong mau sejatine putri Candra Kirana garwane raja Inukerta saka Jenggala sing sinebda dadi keong mas dening Raja Jin. ......... Crita keong mas ing dhuwur kalebu tuladha.... A. Crita lucu B. Crita rakyat C. Crita pengalaman D. Crita cekak Kompetensi Dasar: 3.4 Memahami isi teks cerita pengalaman Materi : Ceita pengalaman pribadi Indikator Soal: Disajikan sebuah cerita pengalaman pribadi siswa menyimpulkan jenis pengalaman pribadi. Kompetensi Dasar: 3.4 Memahami isi teks cerita pengalaman Materi : Teks Narasi Indikator Soal: Disajikan sebuah cerita pengalaman pribadi siswa menyimpulkan isi cerita tersebut. No. Soal Kunci Buku Sumber 6 A Buku Siswa Kelas VII Rumusan butir soal (Waosan kangge angka 6-7 ) Kedadean iki dakalami nalika aku kelas lima SD, wektu iku aku diutus ibuku tuku lenga liyun (minyak tanah). Critane mangkene wektu iku kira-kira jam papatan aku lunga blanja yo pancen rada adoh panggonane. Aku liwat omahe tanggaku kang duwe kewan asu, aku mlaku karo dolanan wadhah lenga dakthuthuk-thuthuk. E...e...e... jebul kewan asu njegregal njugugi aku, terus aku mlayu malah kewan kuwi nggudag aku, aku mlayu sabanter-bantere nganti ubengubengan omahe tanggaku. Aku keweden lan bali ning ngomah ora sida blanja karo nangis. Pengalaman kang jengkelake iki ora bisa tak lalekake. Pengalaman ing dhuwur kalebu pengalaman sing kepriye? A. Jengkelake B. Nyenengake C. Guyokake D. Nrenyuhake No. Soal Kunci Buku Sumber 7 C Buku Siswa Kelas VII Rumusan butir soal (Waosan kangge angka 6-7 ) Kedadean iki dakalami nalika aku kelas lima SD, wektu iku aku diutus ibuku tuku lenga liyun (minyak tanah). Critane mangkene wektu iku kira-kira jam papatan aku lunga blanja yo pancen rada adoh panggonane. Aku liwat omahe tanggaku kang duwe kewan asu, aku mlaku karo dolanan wadhah lenga dakthuthuk-thuthuk. E...e...e... jebul kewan asu njegregal njugugi aku, terus aku mlayu malah kewan kuwi nggudag aku, aku mlayu sabanter-bantere nganti ubengubengan omahe tanggaku. Aku keweden lan bali ning ngomah ora sida blanja karo nangis. Pengalaman kang jengkelake iki ora bisa tak lalekake. Apa kang dadi isi saka cerita pengalaman ing dhuwur? A. Lunga mlaku-mlaku karo kancane kang duweni ingonan asu. B. Ketemu kanca raket nalika tuku lenga liyun. C. Mlaku-mlaku ning dalan dioyak kewan asune tanggane D. Dioyak kewan ayu nalika diutus ibu tuku lenga liyun No. Soal Kunci Buku Sumber Kompetensi Dasar: 3.1 Memahami isi teks 8 A Buku Siswa Kelas deskriptif tentang peristiwa budaya VII Materi : Rumusan butir soal Bacaan Deskriptif Candi Borobudur Indikator Soal: Disajikan sebuah bacaan Candi Borobudur mujudake candi deskripsi siswa menentukan isi Budha sing mapan ing Magelang, Jawa Tengah, dari bacaan. Indonesia. Papane candi dumunung watara 100 km ing kidul kulone Semarang. 86 km ing sisih kulone Surakarta, lan 40 km ing lor kulone Yogyakarta. Candi kang awujud stupa iki didegake dening para pangrasuk agama Budha Mahayana kira-kira tahun 800 an Masehi ing jaman pamrentahan Wangsa Syailendra. Borobudur kuwi candi utawa kuwil budha kang gedhe dhewe sadonya lan minangka salah sawijining monumen Budha kang paling gedhe sadonya. Miturut wacan ing dhuwur Candi borobudur digawe dening pangrasuk agama Budha Mahayana ing jaman pamrentahan wangsa.... A. Syailendra B. Sanjaya C. Citra D. Mataram No. Soal Kunci Buku Sumber Kompetensi Dasar: 3.1 Memahami isi teks 9 B Buku Siswa Kelas deskriptif tentang peristiwa budaya VII Materi : Rumusan butir soal Bacaan Deskriptif Candi Borobudur Indikator Soal: Candi Borobudur mujudake candi Disajikan sebuah bacaan Budha sing mapan ing Magelang, Jawa Tengah, deskripsi siswa menentukan Indonesia. Papane candi dumunung watara 100 pernyataan yang tidak sesuai km ing kidul kulone Semarang. 86 km ing sisih berdasarkan bacaan tersebut. kulone Surakarta, lan 40 km ing lor kulone Yogyakarta. Candi kang awujud stupa iki didegake dening para pangrasuk agama Budha Mahayana kira-kira tahun 800 an Masehi ing jaman pamrentahan Wangsa Syailendra. Borobudur kuwi candi utawa kuwil budha kang gedhe dhewe sadonya lan minangka salah sawijining monumen Budha kang paling gedhe sadonya. Ukara ing ngisor iki kang ora leres adhedhasar wacan ing dhuwur yaiku.... A. Candi Borobudur mujudake candi Budha sing mapan ing Magelang, Jawa Tengah, Indonesia B. Borobudur kuwi candi utawa kuwil budha kang gedhe dhewe sadonya lan minangka salah sawijining monumen Budha kang paling gedhe sadonya. C. Candi kang awujud stupa iki didegake dening para pangrasuk agama Budha Mahayana kira-kira tahun 300 an Masehi ing jaman pamrentahan Wangsa Syailendra D. Candi Borobudur dumunung watara 100 km ing kidul kulone Semarang. 86 km ing sisih kulone Surakarta, lan 40 km ing lor kulone Yogyakarta. Kompetensi Dasar: 3.2 Menelaah teks Piwulang Serat Wulangreh Durma Materi : Serat Wulangreh Durma Indikator Soal: Disajikan sebuah pupuh sinom dalam serat wulangreh siswa menentukan arti dari kalimat pada baris ke 9. Kompetensi Dasar: 3.3 Memahami cerita wayang Ramayana (Kidang Kencana) No. Soal Kunci Buku Sumber 10 B Buku Siswa Kelas VII Rumusan butir soal Sinom Ambege kang wus utama Tan ngendhak gunaning janmi Amiguna ing aguna Sasolahe kudu bathi Pintere den alingi Bodhone dinokok ngayun Pamrihe den ina Aja na ngarani bangkit Suka lila den ina sapadha-padha Suka lila den ina sapadha-padha. Pethilan tembang kasebut ateges.... A. Sipat utamane manungsa kang utama yaiku migunani kanggo liyan B. Ikhlas nalika diina wong liya C. Apa bae kang dilakoni kudu nguntungke liyan D. Kapinterane ditutupi bodhone dinokok ing ngarep No. Soal Kunci Buku Sumber 11 C Buku Siswa Kelas VII Materi : Rumusan butir soal Cerita Wayang Ramayana (pethilan carita) (Kidang Kencana) Rumaos kesengsem endahing kidang Indikator Soal: kencana, Dewi sinta nyuwun dhateng ingkang Disajikan sebuah cerita wayang Ramayana (Kidang Kencana) siswa menentukan amanat dari bacaan . garwa supados dipuncepengaken kidang kala wau. Awit tresnanipun dhateng garwa mila Raden Rama enggal mbujeng kidang kencana. Rumaos dipunbujeng, kidang enggal lumebet ing wana. Raden rama mbujeng kidang kencana lumebet wana saengga pisah kaliyan ingkang garwa lan ingkang rayi. Dewi Sinta pirsa kidang kencana kang endah warnane banjur kepengin. Piwulang becik kang kaandhut ing wacan yaiku.... A. Apa wae yen jabane apik jerone mesthi apik B. Jaba lan jerone samubarang iku mesthi C. Aja gampang seneng samubarang mung saka gebyare njaba D. Yen kesengsem barang ora perlu ngerti jerone Kompetensi Dasar: 3.4Memahami dialog/percakapan No. Soal Kunci Buku Sumber 12 B Buku Siswa Kelas VII Materi : Rumusan butir soal Dialog/ pacelathon Bu Ratna : “ Kowe mau bengi apa ndeleng Indikator Soal: TV?” Disajikan sebuah dialog siswa Sari : “ .....................................” menafsirkan dialog sesuai Bu Ratna : “ Iya aku uga ndeleng” dengan unggah-ungguh bahasa Wangsulanipun Sari ingkang trep kaliyan Jawa krama. unggah-ungguh.... A. Inggih kula ningali, sampeyan napa nggih ningali? B. Inggih kula ningali, panjenengan menapa inggih mirsani? C. Inggih kula mirsani, panjenengan inggih mirsani? D. Inggih kula ningali, sampeyan napa nggih mirsani? Kompetensi Dasar: 3.1 Memahami isi teks cerita legenda Materi : Teks legenda Indikator Soal: Disajikan penggalan teks cerita legenda siswa mampu menganalisis amanat cerita dalam teks legenda. No. Soal Kunci Buku Sumber 21 B Buku Siswa Kelas VIII Rumusan butir soal Asal-Usul Tradisi Bulusan lan Desa Sumber Ndhek jaman biyen nalika kudus ijeh wujud alas, ana pawongan kang asmane mbah Dudo. Panjenenganipun iku alim ulama panyebar agama Islam ing kutha Kudus. Panjenenganipun kagungan santri kang jengene Umara lan Umari. Ing wektu semana, mbah Dudo kepengen ngedhegna pesantren kang manggon ing ngisore Gunung Muria. Mula saka kuwi panjenenganipun badhe pinanggih Sunan Muria. Ing sasi Pasa, pas wayah malam Nuzulul Quran Sunan Muria jebul Rawuh arep silahturahmi karo Mbah Dudo, kanca rakete iku. Ananging ing tengah dalan nalika durung nganti ketemu Mbah Dudo, Panjenenganipun maos Al-Quran ing sacakete dalemipun Mbah Dudo. Nalikanipun nembe maos jebul Sunan Muria mireng swara “krubyak-krubyuk”. Swara kang banter iku terus ditingali. Nalikanipun Sunan Muria medal ningali lan madosi asale swara krubyak-krubyuk mau, panjenganipun ningali wonten Umara lan Umari sarta para warga kang lagi ndaut ing sawah cedhak daleme Mbah Dudo. Ing kahanan iku Sunan Muria lajeng ngendika “lho malam Nuzulul Quran kok dha nggawa Quran malah krubyak-krubyuk nek sawah, iku leh kaya bulus cah!” Saka ngendikane Sunan Muria iku, jebul Umara lan Umari sarta para warga mou dha dadi bulus. Ora let suwe Mbah Duda Rawuh kanggo nyuwun pangapura saka sikep warga lan santrine mau, amarga wis kebacut bulusbulus mou ora isa malih dadi manungsa maneh. (Kapethik saking: http://omahdongeng.id/asalusul-tradisi-bulusan/) Pitutur luhur apa kang bisa dipethik saka cerita kasebut.... A. kapinteran bisa gawe kawentar B. aja wani-wani mbantah marang pitutur luhur C. maos quran ing wayah Nuzulul Quran D. sunan kudus tiyang sekti mandraguna. Kompetensi Dasar: No. Soal Kunci Buku Sumber 3.2 Menelaah teks piwulang serat wulangreh pupuh 22 A Buku Siswa Kelas Gambuh. VIII Materi : Rumusan butir soal teks piwulang serat wulangreh Pada 1 pupuh Gambuh. Indikator Soal: Sekar gambuh ping catur, Disajikan satu bait tembang Kang cinatur polah kang kalantur, macapat gambuh, siswa Tanpa tutur katula-tula katali, mampu menentukan guru lagu Kadaluarsa katutuh, dan guru gatra tembang Kapatuh pan dadi awon. gambuh. Guru gatra lan guru lagune tembang ing dhuwur yaiku.... A. 7u, 10u, 12i, 8u, 8o B. 8u, 8u,10i, 8u, 8o C. 7u, 8u, 9i, 10u, 11o D. 7u, 9i, 10i, 11u, 12o. Kompetensi Dasar: No. Soal Kunci 3.2 Menelaah teks piwulang serat wulangreh pupuh 23 C Gambuh. Materi : Rumusan butir soal Buku Sumber Buku Siswa Kelas VIII teks piwulang serat wulangreh pupuh Gambuh. Indikator Soal: Disajikan satu bait tembang macapat gambuh, siswa mampu menganalisis amanat tembang gambuh bait 1. Kompetensi Dasar: 3.3 Menelaah teks berita. Materi : Teks berita Indikator Soal: Disajikan teks berita aktual, siswa mampu menentukan peristiwa aktual dalam teks. Pada 1 Sekar gambuh ping catur, Kang cinatur polah kang kalantur, Tanpa tutur katula-tula katali, Kadaluarsa katutuh, Kapatuh pan dadi awon. Pitutur luhur tembang kasebut yaiku.... A. Sekar gambuh paring pituduh dhumateng para mudha. B. Polah kang ala agawe ruwet anggone nglampahi urip. C. Tanpa nasehat urip bakal rekasa lan dadi ala. D. Polahe para mudha akeh sing ala. No. Soal Kunci Buku Sumber 24 A Buku Siswa Kelas VIII Rumusan butir soal KRETEG AMBROL ING BLORA Sugeng enjang para pamiyarsa... Giyaran enjang dinten Senin Pahing, 17 April 2017 saged panjenenan pirsani malih. Laporan-laporan ingkang akurat tuwin ngrakyat sampun sumadya katur panjenengan. Antawisipun inggih kreteg antawis propinsi ambrol. Akses perekonomian warga kaganggu. Sareng kula Fifilia, punika pawarta jangkepipun. Deresing ilining lepen Bengawan Solo rikala Jawah ndamel satunggaling kreteg ing margi Kabupaten Blora longsor. Jalur Alternatif saking Kabupaten Blora pinuju Jawa Timur Pedhot lan njalari akses perekonomian warga lumpuh. Warga kapeksa muter ngantos puluhan kilo meter lumantar jalur alternatif sanes. Kreteg dawanipun 10 meter ingkang dumunung ing Desa Cibung Kedung Tuban Blora longsor Kemis Dalu. Jawah deres ndamel toya lepen anakan Bengawan Solo mudhal lan nderes pondasi sisih andhap ngantos ambles kabekta arus. Kreteg ingkang dumunung bing margi Kabupaten menika nggayutaken 3 kecamatan, nuwun ingging Kecamatan Kedung Tuban, Kecamatan Cepu lan Kecamatan Kradenan. Kreteg kasaebat ugi nggayutaken Kabupaten Blora pinujugi Kabupaten Bojonegoro Jawa Timur. Akses perekonomian warga mliginipun para bakul janganan lumpuh jalaran jalur boten saged dipunlangkungi kendaraan roda sekawan. Ugi langkung. Ambrolipun kreteg ugi ndadosaken pambegan akses perekonomian lan lalu lintas warga. Para warga kedah puter arah ngantos tebihipun puluhan kilometer lumantar jalur alternatif. Kanthi pangajab mugi enggal-enggal pikantuk pambiyantu saking pamarentah Kabupaten Blora ananging para warga cinaket namung pasrah kewamawon. Para warga damel kreteg darurat saking lempengan baja kangge nyabrang. Cekap Semanten Pawartos ing enjang punika. Nuwun (Kapethik saking Pawartos Basa Jawi Semarang TV, 2017) Pawarta ing dhuwur anyaritake prastawa? A. Kreteg Ambrol Ing Blora B. Perekonomian Warga Lumpuh C. Banjir Bandang Ing Bengwan Solo D. Ambrole Kreteg Ing Bengawan Solo Kompetensi Dasar: 3.3 Menelaah teks berita. Materi : Teks berita Indikator Soal: Disajikan teks berita aktual, siswa mampu menganalisis Unsur pembangun berita (waktu). No. Soal Kunci Buku Sumber 25 B Buku Siswa Kelas VIII Rumusan butir soal KRETEG AMBROL ING BLORA Sugeng enjang para pamiyarsa... Giyaran enjang dinten Senin Pahing, 17 April 2017 saged panjenenan pirsani malih. Laporan-laporan ingkang akurat tuwin ngrakyat sampun sumadya katur panjenengan. Antawisipun inggih kreteg antawis propinsi ambrol. Akses perekonomian warga kaganggu. Sareng kula Fifilia, punika pawarta jangkepipun. Deresing ilining lepen Bengawan Solo rikala Jawah ndamel satunggaling kreteg ing margi Kabupaten Blora longsor. Jalur Alternatif saking Kabupaten Blora pinuju Jawa Timur Pedhot lan njalari akses perekonomian warga lumpuh. Warga kapeksa muter ngantos puluhan kilo meter lumantar jalur alternatif sanes. Kreteg dawanipun 10 meter ingkang dumunung ing Desa Cibung Kedung Tuban Blora longsor Kemis Dalu. Jawah deres ndamel toya lepen anakan Bengawan Solo mudhal lan nderes pondasi sisih andhap ngantos ambles kabekta arus. Kreteg ingkang dumunung bing margi Kabupaten menika nggayutaken 3 kecamatan, nuwun ingging Kecamatan Kedung Tuban, Kecamatan Cepu lan Kecamatan Kradenan. Kreteg kasaebat ugi nggayutaken Kabupaten Blora pinujugi Kabupaten Bojonegoro Jawa Timur. Akses perekonomian warga mliginipun para bakul janganan lumpuh jalaran jalur boten saged dipunlangkungi kendaraan roda sekawan. Ugi langkung. Ambrolipun kreteg ugi ndadosaken pambegan akses perekonomian lan lalu lintas warga. Para warga kedah puter arah ngantos tebihipun puluhan kilometer lumantar jalur alternatif. Kanthi pangajab mugi enggal-enggal pikantuk pambiyantu saking pamarentah Kabupaten Blora ananging para warga cinaket namung pasrah kewamawon. Para warga damel kreteg darurat saking lempengan baja kangge nyabrang. Cekap Semanten Pawartos ing enjang punika. Nuwun (Kapethik saking Pawartos Basa Jawi Semarang TV, 2017) Adhedasar teks pawarta, kapan prastawa kasebut dumadi? A. Senin Pahing, 17 April 2017 B. Kemis Pon, 13 April 2017 C. Senin Pahing D. Tahun 2011 Kompetensi Dasar: 3.4 Memahami isi teks dialog berisi pesan Materi : Iklan Indikator Soal: Disajikan penggalan iklan, siswa mampu menentukan jenis Iklan. No. Soal Kunci Buku Sumber 26 D Buku Siswa Kelas VIII Rumusan butir soal Iklan ing dhuwur kalebu ing jinising iklan.... A. layanan masyarakat B. pendidikan C. kecik D. niyaga Kompetensi Dasar: 3.1 Memahami isi teks Ramayana (Resi Jatayu). No. Soal 27 Kunci C Buku Sumber Buku Siswa Kelas VIII Materi : Rumusan butir soal Cerita Wayang Ramayana Resi Jatayu (Resi Jatayu) Sinten ta Jatayu menika? Indikator Soal: Jatayu menika jinising peksi garudha ingkang Disajikan sebuah teks wayang saged tata jalma kados manungsa. Jatayu Ramayana, siswa mampu menika sayektosipun putranipun Resi menyimpulkan amanat cerita Briswawa ingkang nomer tiga. Jatayu taksih dalam teks wayang. keturunanipun Dewi Brahmanistri putrinipun Bathara Brama. Jatayu gadhah sedherek tiga inggih menika Garudha Harna, Garudha Brihawan lan Garudha Sempati. Jatayu menika mitra kenthelipun Prabu Dasarata, inggih punika bapakipun Ramawijaya garwanipun Dewi Sinta, raja ing nagari Ayodya. Anggenipun memitran wiwit alit jalaran simbahipun Prabu Dasarata ingkang asma Bathara Kandhikota mitra kenthelipun Resi Briswawa. Jatayu mireng panjeriting satunggaling wanita “Dhuh Kakang Ramawijaya, inggih putra raja Ayodya. Kojur awak kula dinustha dening Rahwana ya raja ing Ngalengka kang sampun culika dhateng kula. Ing sedya kula kepengin tetulung dhateng pepriman (tiyang nyenyuwun/ngemis) nanging jebul panjalmaning Rahwana, wusana kula kadhustha dening Rahwana. Kakangmas Ramawijaya, Kakangmas Ramawijaya kula nyuwun pitulungan …” Nalika Jatayu mireng panjeriting Dewi Sinta kanthi nyebut-nyebut asmanipun Ramawijaya lan negari Ayodya, manahipun Jatayu saya mantep menawi wanita ingkang njerit-njerit dipunkempit dening Prabu Dasamuka ing sanginggiling wana Dhandhaka menika boten sanes mantunipun Prabu Dasarata. Cancut taliwanda Jatayu sigra ngetogaken tenaga lan kawasisanipun perang tandhing lumawan Prabu Rahwana. Jatayu kasil ngrebut Dewi Sinta saking astanipun Rahwana lajeng dipunbekta mabur nebih saking Rahwana. (Kapethik saking : Wursita Basa 2016 kaca 81-82) Pitutur luhur kang dumunung ing sajroning carita wayang kasebut yaiku…. A. Aja nganti dinusta dening wong kang ala lan ora bener B. Mitra kenthel kang ora isa dipercaya lan kasar C. Paring pitulungan marang kang butuhake D. Paring pituduh kang apik lan bener Kompetensi Dasar: 3.1 Memahami isi teks Ramayana (Resi Jatayu). No. Soal Kunci Buku Sumber 28 C Buku Siswa Kelas VIII Materi : Rumusan butir soal Cerita Wayang Ramayana Resi Jatayu (Resi Jatayu) Sinten ta Jatayu menika? Indikator Soal: Jatayu menika jinising peksi garudha ingkang Disajikan penggalan teks saged tata jalma kados manungsa. Jatayu cerita wayang Ramayana Resi menika sayektosipun putranipun Resi Jatayu, siswa mampu Briswawa ingkang nomer tiga. Jatayu taksih mengidentifikasi watak dan keturunanipun Dewi Brahmanistri putrinipun sifat tokoh cerita. Bathara Brama. Jatayu gadhah sedherek tiga inggih menika Garudha Harna, Garudha Brihawan lan Garudha Sempati. Jatayu menika mitra kenthelipun Prabu Dasarata, inggih punika bapakipun Ramawijaya garwanipun Dewi Sinta, raja ing nagari Ayodya. Anggenipun memitran wiwit alit jalaran simbahipun Prabu Dasarata ingkang asma Bathara Kandhikota mitra kenthelipun Resi Briswawa. Jatayu mireng panjeriting satunggaling wanita “Dhuh Kakang Ramawijaya, inggih putra raja Ayodya. Kojur awak kula dinustha dening Rahwana ya raja ing Ngalengka kang sampun culika dhateng kula. Ing sedya kula kepengin tetulung dhateng pepriman (tiyang nyenyuwun/ngemis) nanging jebul panjalmaning Rahwana, wusana kula kadhustha dening Rahwana. Kakangmas Ramawijaya, Kakangmas Ramawijaya kula nyuwun pitulungan …” Nalika Jatayu mireng panjeriting Dewi Sinta kanthi nyebut-nyebut asmanipun Ramawijaya lan negari Ayodya, manahipun Jatayu saya mantep menawi wanita ingkang njerit-njerit dipunkempit dening Prabu Dasamuka ing sanginggiling wana Dhandhaka menika boten sanes mantunipun Prabu Dasarata. Cancut taliwanda Jatayu sigra ngetogaken tenaga lan kawasisanipun perang tandhing lumawan Prabu Rahwana. Jatayu kasil ngrebut Dewi Sinta saking astanipun Rahwana lajeng dipunbekta mabur nebih saking Rahwana. (Kapethik saking : Wursita Basa 2016 kaca 81-82) Adhedasar carita kasebut, kepriye sipate Prabu Rahwana kuwi…. A. Setya marang kanca B. Seneng tetulung C. Culika D. Licik No. Soal Kunci Buku Sumber Kompetensi Dasar: 3.2 Menelaah teks piwulang serat wulangreh pupuh 29 A Buku Siswa Kelas Kinanthi. VIII Materi : Rumusan butir soal Tembang macapat Kinanthi Pada 1 Indikator Soal: Padha gulangen ing kalbu, Disajikan bait 1 tembang ing sasmita amrih lantip, macapat, siswa mampu menentukan jenis tembang macapat . Kompetensi Dasar: 3.1 Memahami isi teks cerita legenda Materi : Teks Legenda Indikator Soal: Disajikan teks legenda, siswa mampu untuk menganalisis gagasan pokok cerita dalam satu paragaraf. aja pijer mangan nendra, ing kaprawiran den kesthi, pesunen sariranira, sudanen dhahar lan guling. (Anggitanipun Sri Susuhunan Pakubuwana IV) Tembang macapat kasebut kalebu jinising tembang.... A. Kinanthi B. Pocung C. Durma D. Gambuh No. Soal Kunci Buku Sumber 30 B Buku Siswa Kelas VIII Rumusan butir soal Asal-Usul Kutha Kudus Rikala jaman semana, nalika Keraton Majapahit madheg ing tanah Jawa ana sawijining desa kang alit. Desa mau salah sawijining desa kang ora dianggep penting kanggone keraton Majapait awit desa kuwi minangka salah sijining papan kanggo dalan tumuju ing pelabuhan, lan kanggo ampiran para bakul saka Keraton nalika dagang. Ing sawijing dina, ana bakul saka Cina kang asmane Sun Ging manggon ing desa alit kuwi. Saliyane dagang ing kana, dheweke duweni kabisan ngukir. Karemenane karo donyaning ukir-ukiran kang dadekake dheweke kerep diparani saben pawongan kang arep nyinau ilmu ukir karo dheweke. Suwe-suwe kapinterane ngukir kuwi kaprungu nganti tekan keraton Majapait, saengga dheweke tinimbalan kanggo ngukir lan gawe hiasan ing keraton. (Kapethik saking: https//Nurulhilal.wordpress.com/2009) Undheraning gagasan ing paragraf II kasebut…. A. Sunging minangka wong cina kang manggon ing keraton Majaphit.. B. Sunging bakul Cina kang anggadhahi kabisan ngukir C. Keraton Majaphit dumunung ing tanah Jawa D. Desa alit kang jenenge Kudus Kompetensi Dasar: 3.4 Memahami isi teks dialog berisi pesan. Materi : Teks Dialog Indikator Soal: Disajikan penggalan teks dialog, siswa mampu mengidentifikasi pengirim pesan berita. No. Soal Kunci Buku Sumber 31 C Buku Siswa Kelas VIII Rumusan butir soal Atur- atur Pak Bari : thok...thok...kulanuwun...kulanuwun... Pak Tono : owhhh....nggihh...pak Bari monggo pinarak! : kados pundi pak? Wonten punapa nggih? Pak Bari : nggih Pak Tono, punika lho wonten dhawuh saking pak Sunar, bilih mangke dalu ba’dha Isya’ wetawis tabuh 7 panjenegan katuran rawuh ing dalemipun pak Sunar ! Pak Tono : owhhh...nggih pak, wonten acara punapa nggih? Pak Bari : khajadan mitoni pak. Pak Tono : nggih...nggih...mangke kula dhateng. Pak Bari : menawi mekaten kula nyuwun pamit...matur nuwun...pareng. Pak Tono : nggih matur nuwun, monggo ndherekaken. Adhedasar pacelathon atur-atur kasebut, sapa kang paring uleman? A. Pak Tono B. Pak Bari C. Pak Sunar D. Pak Modin Kompetensi Dasar: 3.4 Memahami isi teks dialog berisi pesan. Materi : Teks Dialog Indikator Soal: Disajikan penggalan teks dialog, siswa mampu menelaah isi pesan yang disampaikan dalam dialog. No. Soal 32 Kunci D Buku Sumber Buku Siswa Kelas VIII Rumusan butir soal Atur- atur Pak Bari : thok...thok...kulanuwun...kulanuwun... Pak Tono : owhhh....nggihh...pak Bari monggo pinarak! : kados pundi pak? Wonten punapa nggih? Pak Bari : nggih Pak Tono, punika lho wonten dhawuh saking pak Sunar, bilih mangke dalu ba’dha Isya’ wetawis tabuh 7 panjenegan katuran rawuh ing dalemipun pak Sunar ! Pak Tono : owhhh...nggih pak, wonten acara punapa nggih? Pak Bari : khajadan mitoni pak. Pak Tono : nggih...nggih...mangke kula dhateng. Pak Bari : menawi mekaten kula nyuwun pamit...matur nuwun...pareng. Pak Tono : nggih matur nuwun, monggo ndherekaken. Adhedasar atur-atur kasebut uleman apa diaturna kangge Pak Tono? A. Barikan B. Pengaosan C. Rapat rutin D. Khajad mitoni No. Soal Kunci Buku Sumber Kompetensi Dasar: 3.1 Memahami lakon Ramayana Anoman Obong 33 D Buku Siswa Kelas IX Materi : Rumusan butir soal Wayang Ramayana ANOMAN DUTA Indikator Soal: Disajikan sebuah teks wayang Nalika Rama pirsa menawi Dewi Shinta Anoman Duta siswa dapat boten wonten ing panggenanipun kalawau, mengidentifikasi jenis lakon Rama madosi wonten pundi Dewi Shinta cerita wayang. samenika. Lajeng Rama pinanggih kaliyan Jathayu, Jathayu matur menawi Dewi Shinta kadhusta dening Rahwana. Dewi Shinta kadhusta dening Rahwana tumuju nagari Alengka. Rahwana ndhusta Dewi Sinta amargi piyambakipun tresna marang Dewi Sinta, ananging Dewi Sinta boten kersa. Rama kagungan pangajak-ajak kangge pinanggih Dewi Shinta ing nagari Alengka. Rama banjur utusan marang wadya bala Rama supados madosi telik sandi/ mata-mata ngenani kahananipun Dewi Sinta ingkang kadhusta dening Rahwana ing nagari Alengka. Ingkang dipunutus dados duta (utusan) Rama inggih menika Anoman utawi rewandaseta (kethek putih). (kapethik saking Cariyos Ayu Sita tuwin Bagus Rama) Adhedasar teks ing dhuwur, kalebu jinising wayang.... A. Mahabharata B. Bharatayuda C. Syalendra D. Ramayana No. Soal Kunci Buku Sumber Kompetensi Dasar: C 3.1 Memahami lakon Ramayana Anoman Obong 34 Buku Siswa Kelas IX Materi : Rumusan butir soal Wayang Ramayana ANOMAN DUTA Indikator Soal: Disajikan sebuah teks wayang Nalika Rama pirsa menawi Dewi Shinta Anoman Duta, siswa mampu boten wonten ing panggenanipun kalawau, menganalisis unsur intrinsik Rama madosi wonten pundi Dewi Shinta latar cerita dalam teks samenika. Lajeng Rama pinanggih kaliyan pewayangan. Jathayu, Jathayu matur menawi Dewi Shinta kadhusta dening Rahwana. Dewi Shinta kadhusta dening Rahwana tumuju nagari Alengka. Rahwana ndhusta Dewi Sinta amargi piyambakipun tresna marang Dewi Sinta, ananging Dewi Sinta boten kersa. Rama kagungan pangajak-ajak kangge pinanggih Dewi Shinta ing nagari Alengka. Rama banjur utusan marang wadya bala Rama supados madosi telik sandi/ mata-mata ngenani kahananipun Dewi Sinta ingkang kadhusta dening Rahwana ing nagari Alengka. Ingkang dipunutus dados duta (utusan) Rama inggih menika Anoman utawi rewandaseta (kethek putih). (kapethik saking Cariyos Ayu Sita tuwin Bagus Rama) Adhedasar carita kasebut, Dewi Shinta digawa Rahwana tumuju ing.... A. Dhandaka B. Ayodyapla C. Alengka D. Asoka No. Soal Kunci Buku Sumber Kompetensi Dasar: 3.3 Memahami Dialog sandiwara berbahasa Jawa 35 C Buku Siswa Kelas IX Materi : Rumusan butir soal Teks Sandiwara ANOMAN DUTA Indikator Soal: Disajikan penggalan teks Nalika Rama pirsa menawi Dewi Shinta sandiwara, siswa mampu boten wonten ing panggenanipun kalawau, mengidentifikasi tokoh cerita Rama madosi wonten pundi Dewi Shinta sandiwara. samenika. Lajeng Rama pinanggih kaliyan Jathayu, Jathayu matur menawi Dewi Shinta kadhusta dening Rahwana. Dewi Shinta kadhusta dening Rahwana tumuju nagari Alengka. Rahwana ndhusta Dewi Sinta amargi piyambakipun tresna marang Dewi Sinta, ananging Dewi Sinta boten kersa. Rama kagungan pangajak-ajak kangge pinanggih Dewi Shinta ing nagari Alengka. Rama banjur utusan marang wadya bala Rama supados madosi telik sandi/ mata-mata ngenani kahananipun Dewi Sinta ingkang kadhusta dening Rahwana ing nagari Alengka. Ingkang dipunutus dados duta (utusan) Rama inggih menika Anoman utawi rewandaseta (kethek putih). (kapethik saking Cariyos Ayu Sita tuwin Bagus Rama) Adhedasar carita kasebut, Dewi Shinta digawa Rahwana tumuju ing.... A. Dhandaka B. Aydyapla C. Alengka D. Asoka Kompetensi Dasar: 3.3 Memahami Dialog sandiwara berbahasa Jawa No. Soal Kunci Buku Sumber 36 B Buku Siswa Kelas IX Materi : Teks Sandiwara Indikator Soal: Disajikan penggalan teks sandiwara, siswa mampu menganalisis amanat cerita sandiwara. Kompetensi Dasar: Rumusan butir soal Akibate Kesed Sinau Narator : Ing sawijining dina ana 4 kanca diskusi ing njero kelas,ngrembug tugas Matematika sing kudu dikumpulake dina iki. Gilang : No, awakmu wis nggarap tugas Matematika? Rino : Durung. Neta : Eh, wis bel kae lho. Kirana : Ya wis awake dhewe bali ing bangkune dhewe-dhewe. Rino&Gilang : Iya ayo. Musik : ... Narator : Ing sawijining wektu Neta lan Kirana wis mapan ing panggonane dhewe-dhewe, Bu Diana guru Basa Indonesia wis rawuh. Bu Diana : Assalamu’alaikum, Cah. Murid-murid : Wa’alaikumsalam, Bu. Bu Diana : Saiki bukaken buku Basa Indonesia kaca 94. Murid-murid : Inggih, bu. Bu Diana : Ing kene bu guru arep nerangake bab nulis surat dinas. (wektu bu Diana nerangne Rino ngomong karo kancane) Ing teks sandiwara kasebut, sapa sing sinebut durung nggarap PR saka bu Diana? A. Gilang B. Rino C. Neta D. Kirana No. Soal Kunci Buku Sumber 3.4 Menelaah teks deskriptif tentang upacara adat. 37 A Buku Siswa Kelas IX Materi : Rumusan butir soal Akibate Kesed Sinau Uacara Adat Indikator Soal: Narator : Ing sawijining dina Disajikan teks upacara adat ana 4 kanca diskusi ing Jawa Tedhak Siten siswa njero kelas,ngrembug dapat menentukan nama tugas Matematika sing kudu upacara adat sesuai dengan dikumpulake dina iki. teks yang dibaca. Gilang : No, awakmu wis nggarap tugas Matematika? Rino : Durung. Neta : Eh, wis bel kae lho. Kirana : Ya wis awake dhewe bali ing bangkune dhewe-dhewe. Rino&Gilang : Iya ayo. Musik : ... Narator : Ing sawijining wektu Neta lan Kirana wis mapan ing panggonane dhewe-dhewe, Bu Diana guru Basa Indonesia wis rawuh. Bu Diana : Assalamu’alaikum, Cah. Murid-murid : Wa’alaikumsalam, Bu. Bu Diana : Saiki bukaken buku Basa Indonesia kaca 94. Murid-murid : Inggih, bu. Bu Diana : Ing kene bu guru arep nerangake bab nulis surat dinas. (wektu bu Diana nerangne Rino ngomong karo kancane) Ing teks sandiwara kasebut, sapa sing sinebut durung nggarap PR saka bu Diana? A. Ora kena ditiru apa kang dilakoni Rino B. Sinau bareng kang ora ana paedahe C. Kumpul karo kanca-kanca kuwi apik D. Murid kang ora nurut bakal cilaka No. Soal Kunci Buku Sumber Kompetensi Dasar: 3.4 Menelaah teks deskriptif tentang upacara adat. 38 C Buku Siswa Kelas IX Materi : Rumusan butir soal Tedhak Siten Uacara Adat Indikator Soal: Tedhak sitèn utawa tedhak siti iku salah Disajikan teks upacara adat siji upacara adat Jawa kanggo bocah Jawa Tedhak Siten siswa umur 7 wulan utawa 6 lapan. Upacara iki ing dapat mengidentifikasi tujuan dhaérah liya ing Nuswantara uga ana, contoné upacara adat dalam teks sing diarani upacara injak tanah ing dhaérah Jakarta déning suku Betawi utawa uga ana sing ngarani "mudhun lemah" lan "udhunudhunan". Tedhak sitèn iku asalé saka tembung tedhak, idhak utawa mudhun lan sitèn (saka tembung siti) utawa lemah (bumi). Upacara iki kanggo perlambang bocah sing siapsiap nglakoni urip liwat tuntunan wong tuwa lan kaleksanan yèn umur bocah wis 7 selapan utawa 245 dina (7 x 35 = 245). Upacara Tedhak sitèn dianakaké amarga ana kapitayan masyarakat Jawa yèn lemah kuwi nduwéni makna ghoib lan dijaga Bathara Kala. Kanggo ngindari kadadéyan sing ora becik, mula dianakaké upacara ngenalaké putraputriné marang Bathara Kala minangka sing njaga lemah. Anggone nglakoni upacara iki, luwih becik miturut weton. Kapethik saking: http://tedobagibagiilmu.blogspot.com/2017/08/ (kanthi ewah-ewahan) Upacara kasebut kaleksanan ancase kanggo... A. supaya akeh kancane lan bisa urip migunani B. nyuwun donga pangestu marang tiyang sepuh C. pralambang bocah sing siap-siap nglakoni urip D. supaya bocahe pinter anggone mlaku Kompetensi Dasar: 3.4 Menelaah teks deskriptif tentang upacara adat. Materi : No. Soal Kunci B 39 Rumusan butir soal Buku Sumber Buku Siswa Kelas IX Uacara Adat Indikator Soal: Disajikan teks upacara adat Jawa Tedhak Siten siswa dapat mengidentifikasi tujuan upacara adat dalam teks Kompetensi Dasar: 4.5 mengalihaksarakan serat wulangreh pupuh Dhandanggulakarangan sendiri dari huruf latin ke huruf Jawa. Materi : Aksara Jawa Indikator Soal: Disajikan kalimat berhuruf latin siswa dapat mengalihaksarakan serat wulangreh pupuh Dhandanggula pada bait 8 gatra 3 No. Soal Kunci Buku Sumber 40 B Buku Siswa Kelas IX Rumusan butir soal Kompetensi Dasar: No. Soal Kunci Buku Sumber B Buku Siswa Kelas IX 3.1Memahami teks geguritan Materi : Geguritan Indikator Soal: Disajikan sebuah geguritan siswa dapat menentukan jenis geguritan Kompetensi Dasar: 3.1Memahami teks geguritan Materi : Geguritan Indikator Soal: Disajikan sebuah geguritan siswa dapat menentukan isi geguritan Kompetensi Dasar: 3.2 Menelaah teks Piwulang Serat Wulangreh Durma 13 Rumusan butir soal Sun gegurit Kaanan jaman saiki Sipat pemudha-pemudhi Srawunge saya ndadi Raket wewekane sepi Tan kadi jaman nguni Srawung sarwa ngati-ati Nitik cara panulisane, geguritan ing dhuwur kalebu jinising geguritan.... A. Lawas/tradisional B. Anyar/ modern C. Saiki D. Biyen No. Soal Kunci D Buku Sumber 14 Buku Siswa Kelas IX Rumusan butir soal Sumilir angin ing wanci esuk Binarung soroting surya muluk Tumiyup tetanduran ing taman Sak indheng ing latar sekolahan Mimbuhi endahing sesawangan Ayem nggonku ngudi pawiyatan Geguritan kasebut isine bab.... A. Kaendahan lan sesawangan ana ing gunung B. Para siswa kang kudu sregep nandur kembang ing latar sekolahan C. Kaendahan lan sesawangan ing wanci sonten D. Kaendahan ing sekolah lan bisa gawe ayem anggone sekolah. No. Soal Kunci Buku Sumber 15 B Buku Siswa Kelas IX Materi : Rumusan butir soal Serat Wulangreh pupuh Pada 3 Durma Bener luput ala becik lawan beja, Indikator Soal: Cilaka mapan saking, Disajikan bait Serat Ing badan priyangga, wulangreh pupuh Durma Dudu saking wong liya, siswa dapat menyimpulkan Mulane den ngati-ati, Amanat Sakeh dirgama, Singgahana den eling Amanat kang tinemu ing tembang macapat kasebut yaiku.... A. Dadia wong sabar B. Tansah ngati-ati C. Aja niru wong liya D. Aja wedi ing godha Kompetensi Dasar: 3.3 Memahami isi pidato Materi : Pidato bahasa Jawa/ Sesorah Indikator Soal: Disajikan sebuah teks pidhato bagian pembuka pidhato Kompetensi Dasar: No. Soal Pidato bahasa Jawa/ Sesorah Indikator Soal: Disajikan sebuah dialog siswa menentukan jenis tokoh Buku Sumber 16 C Buku Siswa Kelas IX Rumusan butir soal Kula pitados bilih pemilihan pengurus OSIS punika adhedhasar kekeluargaan kados ingkang kula aturaken ing nginggil. Mugi mugi cara punika saged lestari kangge pemilihan salajengipun. Pethikan pidhato kasebut cocog ing acara…. A. Rapat pengurus OSIS B. Rapat pembubaran pengurus OSIIS C. Rapat pemilihan pengurus OSIS D. Rapat pelatikan pengurus OSIS No. Soal 3.3 Memahami isi pidato Materi : Kunci 17 Rumusan butir soal Kunci B Buku Sumber Buku Siswa Kelas IX Puji syukur mangga kaaturaken sesarengan ing ngarsanipun Gusti Allah ingkang Maha Asih, awit ing wekdal menika kita sedaya taksih pinaringan kasarasan saha kawilujengan saengga ing wekdal menika kita saged makempal ing panggenan menika. Perangan sesorah ing dhuwur kalebu bagiyan.... A. Surasa Basa B. Pambuka C. Jejer D. Pangajab Kompetensi Dasar: 3.4 Memahami tradisional Jawa Materi : No. Soal Kunci Buku Sumber Sandiwara Dialog/ Pacelathon Indikator Soal: Disajikan sebuah dialog siswa menentukan jenis tokoh 18 B Buku Siswa Kelas IX Rumusan butir soal (Waosan kangge soal angka 18-20) Dina Rebo jam pungkasan ing kelas 9 pelajaran basa jawa. kahanane gayeng banget, ngrembug babagan tata krama. Zainal murid kang paling bagus ngacung. Zainal :”Bu, keparenga kula nyuwun pirsa ?” Bu Guru :”Ya... apa sing arep koksuwunke pirsa.” Zainal :”Ingkang dipunwastani kasusilan punika kadospundi ?” Bu Guru : ”O... kasusilan iku rak saka tembung su kang tegese apik, lan sila kang tegese tumindak, dadi kasusilan tegese ya tindak tanduk kang becik.” (Bu Guru mangsuli karo sareh ) Titin :“O, makaten.Lare – lare sapunika asring dipunwastani kirang kasusilanipun, punapa punika inggih leres, Bu ?” (Tangane ngacung) Bu guru :”Yen ngono kuwi gumantung sing mastani. Lire mangkene manawa sing mastani kuwi adhedhasar tata krama kuna, upama marang wong sepuh kudu mundhuk – mundhuk , mbungkuk nganti bebasan ngambung lemah, utawa linggih nganti nglesot, saiki ya wis ora jamane. Dadi yen diwastani murang tata ya ora bener.” Yani :”Menawi makaten ingkang wigatos saged ngetingalaken tumindak ngaosi tuwin tetembungan ingkang alus dhateng sanes saged dipunwastani mangertos kasusilan, nggih Bu.” Bu Guru :”Seratus. Sing penting aja gawe susah lan sengsarane liyan uga awake dhewe”. Saka teks sandiwara ing dhuwur Bu Guru gadhahi watak…. A. Seneng duka B. Wicaksana C. Alus D. Sabar Kompetensi Dasar: 3.4 Memahami tradisional Jawa Materi : No. Soal Sandiwara Dialog/ Pacelathon Indikator Soal: Disajikan sebuah dialog siswa menentukan jenis ragam bahasa Jawa Kunci D Buku Sumber 19 Buku Siswa Kelas IX Rumusan butir soal (Waosan kangge soal angka 18-20) Dina Rebo jam pungkasan ing kelas 9 pelajaran basa jawa. kahanane gayeng banget, ngrembug babagan tata krama. Zainal murid kang paling bagus ngacung. Zainal :”Bu, keparenga kula nyuwun pirsa ?” Bu Guru :”Ya... apa sing arep koksuwunke pirsa.” Zainal :”Ingkang dipunwastani kasusilan punika kadospundi ?” Bu Guru : ”O... kasusilan iku rak saka tembung su kang tegese apik, lan sila kang tegese tumindak, dadi kasusilan tegese ya tindak tanduk kang becik.” (Bu Guru mangsuli karo sareh ) Titin :“O, makaten.Lare – lare sapunika asring dipunwastani kirang kasusilanipun, punapa punika inggih leres, Bu ?” (Tangane ngacung) Bu guru :”Yen ngono kuwi gumantung sing mastani. Lire mangkene manawa sing mastani kuwi adhedhasar tata krama kuna, upama marang wong sepuh kudu mundhuk – mundhuk , mbungkuk nganti bebasan ngambung lemah, utawa linggih nganti nglesot, saiki ya wis ora jamane. Dadi yen diwastani murang tata ya ora bener.” Yani :”Menawi makaten ingkang wigatos saged ngetingalaken tumindak ngaosi tuwin tetembungan ingkang alus dhateng sanes saged dipunwastani mangertos kasusilan, nggih Bu.” Bu Guru :”Seratus. Sing penting aja gawe susah lan sengsarane liyan uga awake dhewe”. Wondene Yani anggone atur wangsulan dhateng Bu guru migunakaken basa …. A. Krama alus B. Ngoko lugu C. Krama lugu D. Ngoko alus Kompetensi Dasar: 3.4 Memahami tradisional Jawa Materi : No. Soal Sandiwara Dialog/ Pacelathon Indikator Soal: Disajikan sebuah dialog siswa menentukan isi dialog. Kunci C Buku Sumber 20 Buku Siswa Kelas IX Rumusan butir soal (Waosan kangge soal angka 18-20) Dina Rebo jam pungkasan ing kelas 9 pelajaran basa jawa. kahanane gayeng banget, ngrembug babagan tata krama. Zainal murid kang paling bagus ngacung. Zainal :”Bu, keparenga kula nyuwun pirsa ?” Bu Guru :”Ya... apa sing arep koksuwunke pirsa.” Zainal :”Ingkang dipunwastani kasusilan punika kadospundi ?” Bu Guru : ”O... kasusilan iku rak saka tembung su kang tegese apik, lan sila kang tegese tumindak, dadi kasusilan tegese ya tindak tanduk kang becik.” (Bu Guru mangsuli karo sareh ) Titin :“O, makaten.Lare – lare sapunika asring dipunwastani kirang kasusilanipun, punapa punika inggih leres, Bu ?” (Tangane ngacung) Bu guru :”Yen ngono kuwi gumantung sing mastani. Lire mangkene manawa sing mastani kuwi adhedhasar tata krama kuna, upama marang wong sepuh kudu mundhuk – mundhuk , mbungkuk nganti bebasan ngambung lemah, utawa linggih nganti nglesot, saiki ya wis ora jamane. Dadi yen diwastani murang tata ya ora bener.” Yani :”Menawi makaten ingkang wigatos saged ngetingalaken tumindak ngaosi tuwin tetembungan ingkang alus dhateng sanes saged dipunwastani mangertos kasusilan, nggih Bu.” Bu Guru :”Seratus. Sing penting aja gawe susah lan sengsarane liyan uga awake dhewe”. Pachelathon ing dhuwur isine ngrembug babagan…. A. Kasarasan B. Karesikan C. Kasusilan D. Kasangsem SOAL PILIHAN GANDA : PEMERINTAH KABUPATEN ........... DINAS PENDIDIKAN, PEMUDA DAN OLAH RAGA SMP ............... Jalan ........................................ ℡ ......................... Email: ...................................... Website: .................................... UJIAN SEKOLAH SMP ............ TAHUN PELAJARAN .................. Mata Pelajaran Hari, Tanggal Waktu : Bahasa Jawa : …………………… : …………………… PETUNJUK 1. Isikan identitas dalam lembar jawab yang tersedia sesuai dengan identitas pada Kartu peserta Ujian Sekolah. 2. Jumlah soal sebanyak 40 butir soal pilihan ganda. 3. Pilihlah salah satu jawaban yang benar dengan cara menyilang pada lembar jawaban yang telah disediakan. 4. Periksa dan bacalah soal-soal sebelum kalian menjawabnya. 5. Laporkan pada pengawas apabila terdapat lembar soal yang kurang jelas, rusak, atau tidak lengkap. 6. Mintalah kertas buram kepada pengawas ujian bila diperlukan. 7. Tidak diizinkan menggunakan kalkulator, HP, tabel matematika, atau alat bantu hitung lainnya. 8. Periksalah pekerjaan kalian sebelum diserahkan kepada pengawas. I. Pilihen wangsulan kang bener kanthi cara menehi tandha ping (x) ing aksara a, b, c, utawa d! (Waosan kangge soal angka 1-2) Banjir bandhang nyapu Jayapura, wong 89 tinggal donya Nganti Rebo awan (20/3) banjir bandhang ngedab-edabi kang nempuh Zsentani, Kabupaten Jayapura, niwasake wong 89. Gunggunge kurban dinuga isih bisa tambah maneh awit manut humas Badan Nasional Penanggulangan Bencana (BNPB) Sutopo Purwonugroho, durung kabeh kurban sing kegulung banjir ditemokake. Banjir kang nrajang Sentani Ahad (17/3) ngrabasa maneka fasilitas. Ing Bandara Sentani umpamane, sawatara montor mabur kang lagi parkir nganti geser saka papane sekawit. Kepara pesawat-pesawat cilik keseret saengga nabrak pager wates bandara. 1. Wacan kang mbudidaya nyritakake prastawa kaya wacan ing dhuwur kaya-kaya wong kang maca nyekseni dhewe utawa ngalami dhewe prastawa mau diarani wacan.... A. eksposisi B. argumentasi C. deskripsi D. narasi 2. Miturut wacan ing dhuwur undheraning gagasan (gagasan pokok) yaiku... A. Banjir bandhang ngedab-edabi kang nempuh Zsentani, Kabupaten Jayapura, niwasake wong 89 B. Kepara pesawat-pesawat cilik keseret saengga nabrak pager wates bandara. C. Banjir kang nrajang Sentani Ahad (17/3) ngrabasa maneka fasilitas. D. Gunggunge kurban dinuga isih bisa tambah maneh awit manut humas Badan Nasional Penanggulangan Bencana (BNPB) Pada 1 Sekar Pangkur kang winarna, lelabuhan kang kanggo wong ngaurip, ala lan becik puniku, prayoga kawruhana, adat waton puniku dipunkadulu, miwah ingkang tata krama, den kaesthi siyang ratri 3. Apa isine tembang ing dhuwur? A. Piwulang supaya nglakoni ngibadah lan nglakoni kang dadi aturaning agama. B. Piwulang supaya sregep sinau ing wektu awan lan wengi. C. Piwulang supaya nglakoni bab apa wae kang apik, ngerteni adat lan aturan uga ora nglalekake tata krama. D. Piwulang supaya ora cubriya, ora nglalekake nalar lan pikiran nalika isih melek, lungguh, tangi, lan turu. (Waosan kangge soal angka 4-5 ) KEONG MAS ................... Esuk-esuk mbok randha menyang alas golek panganan. Nalika lagi milang-miling weruh cahya cumlorot saka satengahing kali kang asat. Ing batine tuwuh pitakonan, “cahya apa kuwi, kok cumlorot kaya emas?” bareng dicedhaki jebule sawijining keong mas kang nyungsang ing antarane watu-watu kali, keong mau banjur digawa mulih, tekan ngomah dicemplungake genthong. Keong mau sejatine putri Candra Kirana garwane raja Inukerta saka Jenggala sing sinebda dadi keong mas dening Raja Jin. ......... 4. Adhedasar crita ing dhuwur sapa sejatine keong mas iku.... A. Mbok randha B. Raja jin C. Raja Inukerta D. Putri Candra kirana 5. Crita keong mas ing dhuwur kalebu tuladha.... A. Crita lucu B. Crita rakyat C. Crita pengalaman D. Crita cekak (Waosan kangge angka 6-7 ) Kedadean iki dakalami nalika aku kelas lima SD, wektu iku aku diutus ibuku tuku lenga liyun (minyak tanah). Critane mangkene wektu iku kira-kira jam papatan aku lunga blanja yo pancen rada adoh panggonane. Aku liwat omahe tanggaku kang duwe kewan asu, aku mlaku karo dolanan wadhah lenga dakthuthuk-thuthuk. E...e...e... jebul kewan asu njegregal njugugi aku, terus aku mlayu malah kewan kuwi nggudag aku, aku mlayu sabanter-bantere nganti ubeng-ubengan omahe tanggaku. Aku keweden lan bali ning ngomah ora sida blanja karo nangis. Pengalaman kang jengkelake iki ora bisa tak lalekake. 6. Pengalaman ing dhuwur kalebu pengalaman sing kepriye? A. Jengkelake B. Nyenengake C. Guyokake D. Nrenyuhake 7. Apa kang dadi isi saka cerita pengalaman ing dhuwur? A. Lunga mlaku-mlaku karo kancane kang duweni ingonan asu. B. Ketemu kanca raket nalika tuku lenga liyun. C. Mlaku-mlaku ning dalan dioyak kewan asune tanggane D. Dioyak kewan ayu nalika diutus ibu tuku lenga liyun. Candi Borobudur Candi Borobudur mujudake candi Budha sing mapan ing Magelang, Jawa Tengah, Indonesia. Papane candi dumunung watara 100 km ing kidul kulone Semarang. 86 km ing sisih kulone Surakarta, lan 40 km ing lor kulone Yogyakarta. Candi kang awujud stupa iki didegake dening para pangrasuk agama Budha Mahayana kira-kira tahun 800 an Masehi ing jaman pamrentahan Wangsa Syailendra. Borobudur kuwi candi utawa kuwil budha kang gedhe dhewe sadonya lan minangka salah sawijining monumen Budha kang paling gedhe sadonya. 8. Miturut wacan ing dhuwur Candi borobudur didege dening pangrasuk agama Budha Mahayana ing jaman pamrentahan wangsa.... A. Syailendra B. Sanjaya C. Citra D. Mataram 9. Ukara ing ngisor iki kang ora leres adhedhasar wacan ing dhuwur yaiku.... A. Candi Borobudur mujudake candi Budha sing mapan ing Magelang, Jawa Tengah, Indonesia B. Borobudur kuwi candi utawa kuwil budha kang gedhe dhewe sadonya lan minangka salah sawijining monumen Budha kang paling gedhe sadonya. C. Candi kang awujud stupa iki didegake dening para pangrasuk agama Budha Mahayana kira-kira tahun 300 an Masehi ing jaman pamrentahan Wangsa Syailendra D. Candi Borobudur dumunung watara 100 km ing kidul kulone Semarang. 86 km ing sisih kulone Surakarta, lan 40 km ing lor kulone Yogyakarta. Sinom Ambege kang wus utama Tan ngendhak gunaning janmi Amiguna ing aguna Sasolahe kudu bathi Pintere den alingi Bodhone dinokok ngayun Pamrihe den ina Aja na ngarani bangkit Suka lila den ina sapadha-padha 10. Suka lina den ina sapadha-padha. Pethilan tembang kasebut ateges.... A. Sipat utamane manungsa kang utama yaiku migunani kanggo liyan B. Ikhlas nalika diina wong liya C. Apa bae kang dilakoni kudu nguntungke liyan D. Kapinterane ditutupi bodhone dinokok ing ngarep Rumaos kesengsem endahing kidang kencana, Dewi sinta nyuwun dhateng ingkang garwa supados dipuncepengaken kidang kala wau. Awit tresnanipun dhateng garwa mila Raden Rama enggal mbujeng kidang kencana. Rumaos dipunbujeng, kidang enggal lumebet ing wana. Raden rama mbujeng kidang kencana lumebet wana saengga pisah kaliyan ingkang garwa lan ingkang rayi. 11. Dewi Sinta pirsa kidang kencana kang endah warnane banjur kepengin. Piwulang becik kang kaandhut ing wacan yaiku.... A. B. C. D. Apa wae yen jabane apik jerone mesthi apik Jaba lan jerone samubarang iku mesthi Aja gampang seneng samubarang mung saka gebyare njaba Yen kesengsem barang ora perlu ngerti jerone Bu Ratna : “ Kowe mau bengi apa ndeleng TV?” Sari : “ .....................................” Bu Ratna : “ Iya aku uga ndeleng” 12. Wangsulanipun Sari ingkang trep kaliyan unggah-ungguh.... A. Inggih kula ningali, sampeyan napa nggih ningali? B. Inggih kula ningali, panjenengan menapa inggih mirsani? C. Inggih kula mirsani, panjenengan inggih mirsani? D. Inggih kula ningali, sampeyan napa nggih mirsani? Sun gegurit Kaanan jaman saiki Sipat pemudha-pemudhi Srawunge saya ndadi Raket wewekane sepi Tan kadi jaman nguni Srawung sarwa ngati-ati 13. Nitik cara panulisane, geguritan ing dhuwur kalebu jinising geguritan.... A. Lawas/tradisional B. Anyar/ modern C. Saiki D. Biyen Sumilir angin ing wanci esuk Binarung soroting surya muluk Tumiyup tetanduran ing taman Sak indheng ing latar sekolahan Mimbuhi endahing sesawangan Ayem nggonku ngudi pawiyatan 14. Geguritan kasebut isine bab.... A. Kaendahan lan sesawangan ana ing gunung B. Para siswa kang kudu sregep nandur kembang ing latar sekolahan C. Kaendahan lan sesawangan ing wanci sonten D. Kaendahan ing sekolah lan bisa gawe ayem anggone sekolah Pada 3 Bener luput ala becik lawan beja, Cilaka mapan saking, Ing badan priyangga, Dudu saking wong liya, Mulane den ngati-ati, Sakeh dirgama, Singgahana den eling 15. Amanat kang tinemu ing tembang macapat kasebut yaiku.... A. Dadia wong sabar B. Tansah ngati-ati C. Aja niru wong liya D. Aja wedi ing godha Kula pitados bilih pemilihan pengurus OSIS punika adhedhasar kekeluargaan kados ingkang kula aturaken ing nginggil. Mugi - mugi cara punika saged lestari kangge pemilihan salajengipun. 16. Pethikan pidhato kasebut cocog ing acara…. E. Rapat pengurus OSIS F. Rapat pembubaran pengurus OSIIS G. Rapat pemilihan pengurus OSIS H. Rapat pelatikan pengurus OSIS Puji syukur mangga kaaturaken sesarengan ing ngarsanipun Gusti Allah ingkang Maha Asih, awit ing wekdal menika kita sedaya taksih pinaringan kasarasan saha kawilujengan saengga ing wekdal menika kita saged makempal ing panggenan menika. 17. Perangan sesorah ing dhuwur kalebu bagiyan.... A. Surasa Basa B. Pambuka C. Jejer D. Pangajab (Waosan kangge soal angka 18-20) Dina Rebo jam pungkasan ing kelas 9 pelajaran basa jawa. kahanane gayeng banget, ngrembug babagan tata krama. Zainal murid kang paling bagus ngacung. Zainal :”Bu, keparenga kula nyuwun pirsa ?” Bu Guru :”Ya... apa sing arep koksuwunke pirsa.” Zainal :”Ingkang dipunwastani kasusilan punika kadospundi ?” Bu Guru : ”O... kasusilan iku rak saka tembung su kang tegese apik, lan sila kang tegese tumindak, dadi kasusilan tegese ya tindak tanduk kang becik.” (Bu Guru mangsuli karo sareh ) Titin :“O, makaten.Lare – lare sapunika asring dipunwastani kirang kasusilanipun, punapa punika inggih leres, Bu ?” (Tangane ngacung) Bu guru :”Yen ngono kuwi gumantung sing mastani. Lire mangkene manawa sing mastani kuwi adhedhasar tata krama kuna, upama marang wong sepuh kudu mundhuk – mundhuk , mbungkuk nganti bebasan ngambung lemah, utawa linggih nganti nglesot, saiki ya wis ora jamane. Dadi yen diwastani murang tata ya ora bener.” Yani :”Menawi makaten ingkang wigatos saged ngetingalaken tumindak ngaosi tuwin tetembungan ingkang alus dhateng sanes saged dipunwastani mangertos kasusilan, nggih Bu.” Bu Guru :”Seratus. Sing penting aja gawe susah lan sengsarane liyan uga awake dhewe”. 18. Saka teks sandiwara ing dhuwur Bu Guru gadhahi watak…. A. Seneng duka B. Wicaksana C. Alus D. Sabar 19. Wondene Yani anggone atur wangsulan dhateng Bu guru migunakaken basa …. A. Krama alus B. Ngoko lugu C. Krama lugu D. Ngoko alus 20. Pachelathon ing dhuwur isine ngrembug babagan…. A. Kasarasan B. Karesikan C. Kasusilan D. Kasangsaran Asal-Usul Tradisi Bulusan lan Desa Sumber Ndhek jaman biyen nalika kudus ijeh wujud alas, ana pawongan kang asmane mbah Dudo. Panjenenganipun iku alim ulama panyebar agama Islam ing kutha Kudus. Panjenenganipun kagungan santri kang jengene Umara lan Umari. Ing wektu semana, mbah Dudo kepengen ngedhegna pesantren kang manggon ing ngisore Gunung Muria. Mula saka kuwi panjenenganipun badhe pinanggih Sunan Muria. Ing sasi Pasa, pas wayah malam Nuzulul Quran Sunan Muria jebul Rawuh arep silahturahmi karo Mbah Dudo, kanca rakete iku. Ananging ing tengah dalan nalika durung nganti ketemu Mbah Dudo, Panjenenganipun maos Al-Quran ing sacakete dalemipun Mbah Dudo. Nalikanipun nembe maos jebul Sunan Muria mireng swara “krubyak-krubyuk”. Swara kang banter iku terus ditingali. Nalikanipun Sunan Muria medal ningali lan madosi asale swara krubyak-krubyuk mau, panjenganipun ningali wonten Umara lan Umari sarta para warga kang lagi ndaut ing sawah cedhak daleme Mbah Dudo. Ing kahanan iku Sunan Muria lajeng ngendika “lho malam Nuzulul Quran kok dha nggawa Quran malah krubyak-krubyuk nek sawah, iku leh kaya bulus cah!” Saka ngendikane Sunan Muria iku, jebul Umara lan Umari sarta para warga mou dha dadi bulus. Ora let suwe Mbah Duda Rawuh kanggo nyuwun pangapura saka sikep warga lan santrine mau, amarga wis kebacut bulus-bulus mou ora isa malih dadi manungsa maneh. (Kapethik saking: http://omahdongeng.id/asal-usul-tradisi-bulusan/) 21. Pitutur luhur apa kang bisa dipethik saka cerita kasebut.... A. kapinteran bisa gawe kawentar B. aja wani-wani mbantah marang pitutur luhur C. maos quran ing wayah Nuzulul Quran D. sunan kudus tiyang sekti mandraguna Pada 1 Sekar gambuh ping catur, Kang cinatur polah kang kalantur, Tanpa tutur katula-tula katali, Kadaluarsa katutuh, Kapatuh pan dadi awon. 22. Guru gatra lan guru lagune tembang ing dhuwur yaiku.... A. 7u, 10u, 12i, 8u, 8o B. 8u, 8u,10i, 8u, 8o C. 7u, 8u, 9i, 10u, 11o D. 7u, 9i, 10i, 11u, 12o. 23. Pitutur luhur tembang kasebut yaiku.... A. Sekar gambuh paring pituduh dhumateng para mudha. B. Polah kang ala agawe ruwet anggone nglampahi urip. C. Tanpa nasehat urip bakal rekasa lan dadi ala. D. Polahe para mudha akeh sing ala. KRETEG AMBROL ING BLORA Sugeng enjang para pamiyarsa... Giyaran enjang dinten Senin Pahing, 17 April 2017 saged panjenenan pirsani malih. Laporan-laporan ingkang akurat tuwin ngrakyat sampun sumadya katur panjenengan. Antawisipun inggih kreteg antawis propinsi ambrol. Akses perekonomian warga kaganggu. Sareng kula Fifilia, punika pawarta jangkepipun. Deresing ilining lepen Bengawan Solo rikala Jawah ndamel satunggaling kreteg ing margi Kabupaten Blora longsor. Jalur Alternatif saking Kabupaten Blora pinuju Jawa Timur Pedhot lan njalari akses perekonomian warga lumpuh. Warga kapeksa muter ngantos puluhan kilo meter lumantar jalur alternatif sanes. Kreteg dawanipun 10 meter ingkang dumunung ing Desa Cibung Kedung Tuban Blora longsor Kemis Dalu. Jawah deres ndamel toya lepen anakan Bengawan Solo mudhal lan nderes pondasi sisih andhap ngantos ambles kabekta arus. Kreteg ingkang dumunung bing margi Kabupaten menika nggayutaken 3 kecamatan, nuwun ingging Kecamatan Kedung Tuban, Kecamatan Cepu lan Kecamatan Kradenan. Kreteg kasaebat ugi nggayutaken Kabupaten Blora pinujugi Kabupaten Bojonegoro Jawa Timur. Akses perekonomian warga mliginipun para bakul janganan lumpuh jalaran jalur boten saged dipunlangkungi kendaraan roda sekawan. Ugi langkung. Ambrolipun kreteg ugi ndadosaken pambegan akses perekonomian lan lalu lintas warga. Para warga kedah puter arah ngantos tebihipun puluhan kilometer lumantar jalur alternatif. Kanthi pangajab mugi enggal-enggal pikantuk pambiyantu saking pamarentah Kabupaten Blora ananging para warga cinaket namung pasrah kewamawon. Para warga damel kreteg darurat saking lempengan baja kangge nyabrang. Cekap Semanten Pawartos ing enjang punika. Nuwun (Kapethik saking Pawartos Basa Jawi Semarang TV, 2017) 24. Pawarta ing dhuwur anyaritake prastawa? A. Kreteg Ambrol Ing Blora B. Perekonomian Warga Lumpuh C. Banjir Bandang Ing Bengwan Solo D. Ambrole Kreteg Ing Bengawan Solo 25. Adhedasar teks pawarta, kapan prastawa kasebut dumadi? A. Senin Pahing, 17 April 2017 B. Kemis Pon, 13 April 2017 C. Senin Pahing D. Tahun 2011 Teh Melati “Cap Subur” Ayo padha ngombe teh melati... Bisa di coba... Sruput ...sruput ...sruput... “mak gleg langsung pyar” sueger tenan Teh Melati Cap Subur Karep: bisa ditumbas ing warung-warung Produksi: PT. Teguh Utama 26. Iklan ing dhuwur kalebu ing jinising iklan.... A. layanan masyarakat B. pendidikan C. kecik D. niyaga Resi Jatayu Sinten ta Jatayu menika? Jatayu menika jinising peksi garudha ingkang saged tata jalma kados manungsa. Jatayu menika sayektosipun putranipun Resi Briswawa ingkang nomer tiga. Jatayu taksih keturunanipun Dewi Brahmanistri putrinipun Bathara Brama. Jatayu gadhah sedherek tiga inggih menika Garudha Harna, Garudha Brihawan lan Garudha Sempati. Jatayu menika mitra kenthelipun Prabu Dasarata, inggih punika bapakipun Ramawijaya garwanipun Dewi Sinta, raja ing nagari Ayodya. Anggenipun memitran wiwit alit jalaran simbahipun Prabu Dasarata ingkang asma Bathara Kandhikota mitra kenthelipun Resi Briswawa. Jatayu mireng panjeriting satunggaling wanita “Dhuh Kakang Ramawijaya, inggih putra raja Ayodya. Kojur awak kula dinustha dening Rahwana ya raja ing Ngalengka kang sampun culika dhateng kula. Ing sedya kula kepengin tetulung dhateng pepriman (tiyang nyenyuwun/ngemis) nanging jebul panjalmaning Rahwana, wusana kula kadhustha dening Rahwana. Kakangmas Ramawijaya, Kakangmas Ramawijaya kula nyuwun pitulungan …” Nalika Jatayu mireng panjeriting Dewi Sinta kanthi nyebut-nyebut asmanipun Ramawijaya lan negari Ayodya, manahipun Jatayu saya mantep menawi wanita ingkang njerit-njerit dipunkempit dening Prabu Dasamuka ing sanginggiling wana Dhandhaka menika boten sanes mantunipun Prabu Dasarata. Cancut taliwanda Jatayu sigra ngetogaken tenaga lan kawasisanipun perang tandhing lumawan Prabu Rahwana. Jatayu kasil ngrebut Dewi Sinta saking astanipun Rahwana lajeng dipunbekta mabur nebih saking Rahwana. (Kapethik saking : Wursita Basa 2016 kaca 81-82) 27. Pitutur luhur kang dumunung ing sajroning carita wayang kasebut yaiku…. A. Aja nganti dinusta dening wong kang ala lan ora bener B. Mitra kenthel kang ora isa dipercaya lan kasar C. Paring pitulungan marang kang butuhake D. Paring pituduh kang apik lan bener 28. Adhedasar carita kasebut, kepriye sipate Prabu Rahwana kuwi…. A. Setya marang kanca B. Seneng tetulung C. Culika D. Licik Pada 1 Padhagulangeningkalbu, ingsasmitaamrihlantip, ajapijermangannendra, ingkaprawiran den kesthi, pesunensariranira, sudanendhaharlanguling. (Anggitanipun Sri Susuhunan Pakubuwana IV) 29. Tembangmacapatkasebutkalebu jinisingtembang.... A. Kinanthi B. Pocung C. Durma D. Gambuh Asal-Usul Kutha Kudus Rikala jaman semana, nalika Keraton Majapahit madheg ing tanah Jawa ana sawijining desa kang alit. Desa mau salah sawijining desa kang ora dianggep penting kanggone keraton Majapait awit desa kuwi minangka salah sijining papan kanggo dalan tumuju ing pelabuhan, lan kanggo ampiran para bakul saka Keraton nalika dagang. Ing sawijing dina, ana bakul saka Cina kang asmane Sun Ging manggon ing desa alit kuwi. Saliyane dagang ing kana, dheweke duweni kabisan ngukir. Karemenane karo donyaning ukir-ukiran kang dadekake dheweke kerep diparani saben pawongan kang arep nyinau ilmu ukir karo dheweke. Suwe-suwe kapinterane ngukir kuwi kaprungu nganti tekan keraton Majapait, saengga dheweke tinimbalan kanggo ngukir lan gawe hiasan ing keraton. (Kapethik saking: https//Nurulhilal.wordpress.com/2009) 30. Undheraning gagasan ing paragraf II kasebut…. A. Sunging minangka wong cina kang manggon ing keraton Majaphit.. B. Sunging bakul Cina kang anggadhahi kabisan ngukir C. Keraton Majaphit dumunung ing tanah Jawa D. Desa alit kang jenenge Kudus Atur- atur Pak Bari Pak Tono : thok...thok...kulanuwun...kulanuwun... : owhhh....nggihh...pak Bari monggo pinarak! : kados pundi pak? Wonten punapa nggih? Pak Bari : nggih Pak Tono, punika lho wonten dhawuh saking pak Sunar, bilih mangke dalu ba’dha Isya’ wetawis tabuh 7 panjenegan katuran rawuh ing dalemipun pak Sunar ! Pak Tono : owhhh...nggih pak, wonten acara punapa nggih? Pak Bari : khajadan mitoni pak. Pak Tono : nggih...nggih...mangke kula dhateng. Pak Bari : menawi mekaten kula nyuwun pamit...matur nuwun...pareng. Pak Tono : nggih matur nuwun, monggo ndherekaken. 31. Adhedasar pacelathon atur-atur kasebut, sapa kang paring uleman? A. Pak Tono B. Pak Bari C. Pak Sunar D. Pak Modin 32. Adhedasar atur-atur kasebut uleman apa diaturna kangge Pak Tono? A. Barikan B. Pengaosan C. Rapat rutin D. Khajad mitoni ANOMAN DUTA Nalika Rama pirsa menawi Dewi Shinta boten wonten ing panggenanipun kalawau, Rama madosi wonten pundi Dewi Shinta samenika. Lajeng Rama pinanggih kaliyan Jathayu, Jathayu matur menawi Dewi Shinta kadhusta dening Rahwana. Dewi Shinta kadhusta dening Rahwana tumuju nagari Alengka. Rahwana ndhusta Dewi Sinta amargi piyambakipun tresna marang Dewi Sinta, ananging Dewi Sinta boten kersa. Rama kagungan pangajak-ajak kangge pinanggih Dewi Shinta ing nagari Alengka. Rama banjur utusan marang wadya bala Rama supados madosi telik sandi/ mata-mata ngenani kahananipun Dewi Sinta ingkang kadhusta dening Rahwana ing nagari Alengka. Ingkang dipunutus dados duta (utusan) Rama inggih menika Anoman utawi rewandaseta (kethek putih). (kapethik saking Cariyos Ayu Sita tuwin Bagus Rama) 33. Adhedasar teks ing dhuwur, kalebu jinising wayang.... A. Mahabharata B. Bharatayuda C. Syalendra D. Ramayana 34. Adhedasar carita kasebut, Dewi Shinta digawa Rahwana tumuju ing.... A. Dhandaka B. Ayodyapla C. Alengka D. Asoka 35. Carita kasebut anggadhahi lakon.... A. Anoman Obong B. Anoman Duta C. Resi Jatayu D. Shinta Obong Akibate Kesed Sinau Narator : Ing sawijining dina ana 4 kanca diskusi ing njero kelas,ngrembug tugas Matematika sing kudu dikumpulake dina iki. Gilang : No, awakmu wis nggarap tugas Matematika? Rino : Durung. Neta : Eh, wis bel kae lho. Kirana : Ya wis awake dhewe bali ing bangkune dhewe-dhewe. Rino&Gilang : Iya ayo. Musik : ... Narator : Ing sawijining wektu Neta lan Kirana wis mapan ing panggonane dhewe-dhewe, Bu Diana guru Basa Indonesia wis rawuh. Bu Diana : Assalamu’alaikum, Cah. Murid-murid : Wa’alaikumsalam, Bu. Bu Diana : Saiki bukaken buku Basa Indonesia kaca 94. Murid-murid : Inggih, bu. Bu Diana : Ing kene bu guru arep nerangake bab nulis surat dinas. (wektu bu Diana nerangne Rino ngomong karo kancane) 36. Ing teks sandiwara kasebut, sapa sing sinebut durung nggarap PR saka bu Diana? A. Gilang B. Rino C. Neta D. Kirana 37. Amanat kang dumunung ing sajroning sandiwara kasebut yaiku…. A. Ora kena ditiru apa kang dilakoni Rino B. Sinau bareng kang ora ana paedahe C. Kumpul karo kanca-kanca kuwi apik D. Murid kang ora nurut bakal cilaka Tedhak Siten Tedhak sitèn utawa tedhak siti iku salah siji upacara adat Jawa kanggo bocah umur 7 wulan utawa 6 lapan. Upacara iki ing dhaérah liya ing Nuswantara uga ana, contoné sing diarani upacara injak tanah ing dhaérah Jakarta déning suku Betawi utawa uga ana sing ngarani "mudhun lemah" lan "udhun-udhunan". Tedhak sitèn iku asalé saka tembung tedhak, idhak utawa mudhun lan sitèn (saka tembung siti) utawa lemah (bumi). Upacara iki kanggo perlambang bocah sing siapsiap nglakoni urip liwat tuntunan wong tuwa lan kaleksanan yèn umur bocah wis 7 selapan utawa 245 dina (7 x 35 = 245). Upacara Tedhak sitèn dianakaké amarga ana kapitayan masyarakat Jawa yèn lemah kuwi nduwéni makna ghoib lan dijaga Bathara Kala. Kanggo ngindari kadadéyan sing ora becik, mula dianakaké upacara ngenalaké putra-putriné marang Bathara Kala minangka sing njaga lemah. Anggone nglakoni upacara iki, luwih becik miturut weton. Kapethik saking: http://tedobagibagiilmu.blogspot.com/2017/08/ (kanthi ewahewahan) 38. Upacara kasebut kaleksanan ancase kanggo... A. supaya akeh kancane lan bisa urip migunani B. nyuwun donga pangestu marang tiyang sepuh C. pralambang bocah sing siap-siap nglakoni urip D. supaya bocahe pinter anggone mlaku RUBRIK PENILAIAN Jenjang Pendidikan : SMP Penyusun : Lina Handayani Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Tahun : 2019/2020 Kelas/Semester : IX /genap (Ujian Sekolah) Bentuk : Pilihan Ganda 1. Soal Pilihan Ganda No Soal 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Kunci C A C D B A D A B B C B B D B C B B D C Skor Benar 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 Skor Salah 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 No Soal 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 Kunci B A C A B D C C A B C D D B C B A C B B 2. Nilai Skor tiap butir soal = 2.5 Rumus Perolehan Nilai = Jumlah jawaban benar x 2,5 Rentang nilai 0 - 100 Skor Benar 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 Skor Salah 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 KISI-KISI SOAL Jenis Sekolah Mata Pelajaran Penulis : SMP : Bahasa Jawa : Lina Handayani Alokasi Waktu Jumlah Butir soal : 60 menit. : 40 NO KOMPETENSI DASAR KELAS MATERI L. KOGNITIF INDIKATOR SOAL No. Soal Bentuk Soal 1 3.3 Memahami Dialog sandiwara berbahasa Jawa IX Teks Sandiwara C4 Disajikan pengalan teks sandiwara, siswa mampu mengidentifikasi watak tokoh dalam teks sandiwara. 1 Uraian 2 3.3 Memahami isi pidato IX Pidhato C6 Disajikan penggalan cerita, siswa mampu membuat teks pidato bagian pembuka. 2 Uraian 3 4.5 mengalih aksarakan IX serat wulangreh pupuh Dhandanggulakarangan sendiri dari huruf latin ke huruf Jawa. 3.2 Menelaah teks piwulang VIII Aksara Jawa C6 Disajikan kalimat berhuruf latin siswa dapat mengubah aksara latin serat wulangreh pupuh Dhandhanggula gatra 5 menjadi aksara Jawa 3 Uraian Tembang macapat Serat Wulangreh pupuh Kinanthi. C5 Disajikan bait ke-4 tembang kinanthi, siswa mampu mengubah bentuk prosa menjadi prosa. 4 Uraian 4 serat Wulangreh pupuh Kinanthi. 5 3.4 Memahami isi teks dialog berisi pesan. VIII Atur-Atur C6 Disajikan sebuah ilustrasi cerita, siswa mampu membuat teks atur-atur yang berisi pesan. Disajikan penggalan cerita pewayangan, siswa mampu menganalisis watak tokoh cerita. 5 Uraian 6 3.3 Menelaah cerita Ramayana (Kidang Kencana). VIII C4 7 3.4 Menelaah dialog/percakapan. VII Wayang Ramayana Lakon Kidang Kencana Teks Dialog 6 Uraian C6 Disajikan teks ilustrasi cerita siswa mampu membuat teks dialog sederhana. 7 Uraian 8 3.2 Menelaah teks piwulang serat Wulangreh pupuh VII Serat Wulangreh pupuh Sinom C4 Disajikan tembang sinom bait 1 serat wulangreh, siswa mampu menganalisis isi tembang dengan menggunakan ragam basa Jawa ngoko. Disajikan teks berita, siswa mampu menganalisis unsur pembangun berita tempat, waktu, dan peristiwa. Disajikan teks tembang macapat Durma bait 1 pada serat wulangreh, siswa mampu menganaslisis guru gatra, guru lagu dan guru wilangan. 8 Uraian 9 3.3 Menelaah teks berita VIII Teks Berita C4 9 Uraian 10 3.2 Menelaah teks piwulang serat Wulangreh pupuh Durma IX Tembang Durma 10 Uraian C4 KARTU SOAL (SOAL URAIAN) Jenjang Pendidikan : SMP Penyusun : Lina Handayani, S.Pd Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Tahun : 2019/2020 Kelas/Semester : IX /genap (Ujian Sekolah) Bentuk Kompetensi Dasar: 3.3 Memahami Dialog sandiwara berbahasa Jawa Materi : Sandiwara Indikator Soal : Disajikan pengalan teks sandiwara, siswa mampu mengidentifikasi watak tokoh dalam teks sandiwara. No. Soal : Uraian (10 soal) Kunci Buku Sumber Buku Siswa KelasIX 1 Terlampir Rumusan butir soal Narator : Sawise nggarap tugas bareng bocah-bocah ngrembug gawe sinau bareng sesok. Kirana : Eh, krungu-krungu arep ulangan Basa Indonesia lho. Neta : Tenane tah Na? Kirana : Iya Ta. Gilang : Yen ngono sesuk bali sekolah ayo sinau bareng maneh. Kirana&Neta : Oke. Gilang : Piye awakmu No? Gelem tah gak melu sinau bareng karo kanca-kanca? Rino : Iya wis Lang, gelem aku.” (raine Rino mrengut) Gilang : Ya wis, ayo bali. Sesuk bali sekolah kumpul ning kene maneh ya? Neta&Kirana : “Siap Lang. Semangat. Narator : Wusanane bocah-bocah padha bali ing omah dhewe-dhewe. Adhedasar pethilan teks sandiwara kasebut, kepriye watake paraga Rino lan tuduhke buktine? Kompetensi Dasar: No. Soal Kunci Buku Sumber Buku Siswa Kelas IX 4.11. menyelesaikan masalah kontekstual yang berkaitan dengan keliling dan luas berbagai jenis segi empat 2 Terlampir Materi : Rumusan butir soal Sesorah Indikator Soal : Rina katunjuk dening kancane supaya makili sesorah Disajikan penggalan cerita saka kelas 8 ing acara paripurna kelas 9 SMP Pamong (ilustrasi cerita), siswa mampu Praja tahun pelajaran 2019/2020. Gawea sesorah membuat teks pidato bagian perangan purwaka saka carita kasebut! pembuka. Kompetensi Dasar: No. Soal Kunci Buku Sumber 4.5 mengalih aksarakan serat wulangreh pupuh Buku Siswa Kelas IX 3 Terlampir Dhandanggulakarangan sendiri dari huruf latin ke huruf Jawa. Materi : Rumusan butir soal Aksara Jawa Pada 3 Indikator Soal : Jroning Qur'an nggoning rasa yekti, Disajikan kalimat berhuruf latin nanging ta pilih ingkang uninga, siswa dapat mengubah aksara kajaba lawan tuduhe, latin serat wulangreh pupuh Dhandhanggula gatra 5 menjadi nora kena den awur, aksara Jawa. ing satemah nora pinanggih, mundhak katalanjukan, temah sasar susur, yen sira ayun waskitha, sampurnane ing badanira puniki, sira anggegurua. Owahana kanthi aksara Jawa pada 3 saka tembang macapat kasebut…. Kompetensi Dasar: 3.2 Menelaah teks piwulang serat Wulangreh pupuh Kinanthi. Materi : Tembang Macapat Indikator Soal : Disajikan bait ke-4 No. Soal Kunci Buku Siswa Kelas VIII 4 Terlampir Rumusan butir soal tembang Buku Sumber Pada 4 Nadyan asor wijilipun, yen kalakuane becik, kinanthi, siswa mampu mengubah bentuk prosa menjadi prosa. Kompetensi Dasar: 3.4 Memahami isi teks dialog berisi pesan. Materi : Atur-atur Indikator Soal : Disajikan sebuah ilustrasi cerita, siswa mampu membuat teks aturatur yang berisi pesan. Kompetensi Dasar: 3.3 Menelaah cerita Ramayana (Kidang Kencana). Materi : Wyang Ramayana Indikator Soal : Disajikan penggalan cerita pewayangan, siswa mampu menganalisis watak tokoh cerita. utawa sugih carita, carita kang dadi misil, iku pantes raketana, darapin mundhak kang budi. (Anggitanipun Sri Susuhunan Pakubuwana IV) Gancarna tembang kasebut mingunakake ragam basa ngoko…. No. Soal Kunci Buku Sumber Buku Siswa Kelas VIII 5 Terlampir Rumusan butir soal Pak Jarno Ketua 05 desa Dersalam arep nganakake rapat RT. Banjur Suwandi diutus paring uleman Pak Sumitra tangga ngarep omah, supaya rawuh ing tanggal 12 Juni 2020. Gawea atur-atur saka carita ing dhuwur. No. Soal Kunci Terlampir 6 Rumusan butir soal Buku Sumber Buku Siswa Kelas VIII Kidang Kencana Prabu Ramawijaya lelana sajroning alas Dhandhaka sekaliyan karo garwane yaiku Dewi Sinta, lan didherekake dening rayi kinasihe Raden Lesmana. Saking mbangun turute karo ingkang ramane, yaiku Prabu Dasarata ing Ayodya. Rama karo garwane ninggal kamukten lelana menyang alas. Raden Lesmana ora keri, setya tuhu ngiringake sedulur tuwa menyang alas. Tekan tengah alas, sawise nundhungi buta–buta sing ngganggu gawe, Rama sarombongan dikanthi dening Lesmana menyang ara-ara tengah alas, kang ngresepake pandulu. Dewi Sinta pirsa kidang kencana ana ing tengahing alas mau. Banjur kepengin banget ndarbeni kidang kencana sing apik banget ulese iku, lan nyuwun supaya Rama kersa mburu lan nyekelake. Sadurunge tumuju alas mburu kidang, Rama ninggal weling marang Lesmana supaya njaga Dewi Sinta. Ananging amarga Dewi Sinta rungon-rungonen swarane Rama, Lesmana banjur diutus nyusul kangmase. Adhedasar carita ing dwuwur kepriye watake Prabu Rama? Kompetensi Dasar: 3.4 Menelaah dialog/percakapan. No. Soal Kunci Buku Sumber Buku Siswa Kelas VII 7 Terlampir. Rumusan butir soal Materi: Teks Dialog Indikator Soal : Sari siswa kelas 7 SMP Budi Karya dheweke arep melu Disajikan teks ilustrasi cerita siswa mampu membuat teks kagiyatan ing museum kretek saperlu nyengkuyung pasinaon IPS. Mula dheweke kudu pamit marang ibune dialog sederhana. ing dina Rebo tabuh 14.00. Adhedasar carita kasebut gawea pacelathon kang pener! Kompetensi Dasar: No. Soal Kunci 3.2 Menelaah teks piwulang serat Wulangreh pupuh sinom. Materi : Wulangreh pupuh sinom. Indikator Soal : Disajikan tembang sinom bait 1 serat wulangreh, siswa mampu menganalisis isi Buku Sumber Buku Siswa Kelas VII 8 Terlampir. Rumusan butir soal Pada 1 Ambege kang wus utama, tan ngendhak gunaning jalmi, amiguna ing aguna, sasolahe kudu bathi, tembang dengan menggunakan ragam basa Jawa ngoko. pintere den alingi, bodhone didokok ngayun, pamrihe den inaa, mring padha padhaning jalmi, suka bungah den ina sapadha-padha. Tembang sinom ing dhuwur, isine anyeritakake babagan apa?coba jlentrehna! Kompetensi Dasar: No. Soal Kunci 9 Terlampir Buku Sumber Buku Siswa Kelas VIII 3.3 Menelaah teks berita Materi : Teks Berita Indikator Soal : Disajikan teks berita, siswa mampu menganalisis unsur pembangun berita tempat, waktu, dan peristiwa. Rumusan butir soal KRETEG AMBROL ING BLORA Sugeng enjang para pamiyarsa... Giyaran enjang dinten Senin Pahing, 17 April 2017 saged panjenenan pirsani malih. Laporan-laporan ingkang akurat tuwin ngrakyat sampun sumadya katur panjenengan. Antawisipun inggih kreteg antawis propinsi ambrol. Akses perekonomian warga kaganggu. Sareng kula Fifilia, punika pawarta jangkepipun. Deresing ilining lepen Bengawan Solo rikala Jawah ndamel satunggaling kreteg ing margi Kabupaten Blora longor. Jalur Alternatif saking Kabupaten Blora pinuju Jawa Timur Pedhot lan njalari akses perekonomian warga lumpuh. Warga kapeksa muter ngantos puluhan kilo meter lumantar jalur alternatif sanes. Kreteg dawanipun 10 meter ingkang dumunung ing Desa Cibung Kedung Tuban Blora longsor Kemis Dalu. Jawah deres ndamel toya lepen anakan Bengawan Solo mudhal lan nderes pondasi sisih andhap ngantos ambles kabekta arus. Kreteg ingkang dumunung bing margi Kabupaten menika nggayutaken 3 kecamatan, nuwun ingging Kecamatan Kedung Tuban, Kecamatan Cepu lan Kecamatan Kradenan. Adhedasar pawarta ing dhuwur, coba sebutna unsur pembangun pawarta 3 bae! Kompetensi Dasar: 3.2 Menelaah teks piwulang serat Wulangreh pupuh Durma. Materi : Tembang Durma Disajikan teks tembang macapat Durma bait 1 pada serat wulangreh, siswa mampu menganaslisis guru gatra, guru lagu dan guru wilangan. No. Soal Kunci Buku Sumber Buku Siswa Kelas IX Terlamir 10 Rumusan butir soal Pada 7 Nora nana panggawe kang luwih gampang, kaya wong memamaoni, sira eling-eling, aja sugih waonan, den sami salajeng budi, ingkang prayoga, sapa-sapa kang lali. Sebutna pathokan tembang, saka tembang kasebut! SOAL URAIAN PEMERINTAH KABUPATEN ........... DINAS PENDIDIKAN, PEMUDA DAN OLAH RAGA SMP ............... Jalan ........................................ ℡ ......................... Email: ...................................... Website: .................................... UJIAN SEKOLAH SMP ............ TAHUN PELAJARAN .................. Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Hari, Tanggal : …………………… Waktu : …………………… PETUNJUK 1. Isikan identitas dalam lembar jawab yang tersedia sesuai dengan identitas pada Kartu peserta Ujian Sekolah. 2. Jumlah soal sebanyak 10 butir soal uraian. 3. Jawablah dilembar jawaban yang disediakan. 4. Periksa dan bacalah soal-soal sebelum kalian menjawabnya. 5. Laporkan pada pengawas apabila terdapat lembar soal yang kurang jelas, rusak, atau tidak lengkap. 6. Tidak diizinkan menggunakan kalkulator, HP, tabel matematika, atau alat bantu hitung lainnya. 7. Periksalah pekerjaan kalian sebelum diserahkan kepada pengawas. II. Wangsulana pitakonan ing ngisor iki kanthi wangsulan kang pener! Narator Kirana Neta Kirana Gilang Kirana&Neta Gilang Rino Gilang : Sawise nggarap tugas bareng bocah-bocah ngrembug gawe sinau bareng sesok. : Eh, krungu-krungu arep ulangan Basa Indonesia lho. : Tenane tah Na? : Iya Ta. : Yen ngono sesuk bali sekolah ayo sinau bareng maneh. : Oke. : Piye awakmu No? Gelem tah gak melu sinau bareng karo kanca-kanca? : Iya wis Lang, gelem aku.” (raine Rino mrengut) : Ya wis, ayo bali. Sesuk bali sekolah kumpul ning kene maneh ya? Neta&Kirana Narator : “Siap Lang. Semangat. : Wusanane bocah-bocah padha bali ing omah dhewe-dhewe. 1. Adhedasar pethilan teks sandiwara kasebut, kepriye watake paraga Rino lan tuduhke buktine? 2. Rina katunjuk dening kancane supaya makili sesorah saka kelas 8 ing acara paripurna kelas 9 SMP Pamong Praja tahun pelajaran 2019/2020. Gawea sesorah perangan purwaka saka carita kasebut! Pada 3 Jroning Qur'an nggoning rasa yekti, nanging ta pilih ingkang uninga, kajaba lawan tuduhe, nora kena den awur, ing satemah nora pinanggih, mundhak katalanjukan, temah sasar susur, yen sira ayun waskitha, sampurnane ing badanira puniki, sira anggegurua. 3. Owahana kanthi aksara Jawa pada 3 saka tembang macapat kasebut…. Pada 4 Nadyan asor wijilipun, yen kalakuane becik, utawa sugih carita, carita kang dadi misil, iku pantes raketana, darapin mundhak kang budi. (Anggitanipun Sri Susuhunan Pakubuwana IV) 4. Gancarna tembang kasebut mingunakake ragam basa ngoko…. 5. Pak Jarno Ketua 05 desa Dersalam arep nganakake rapat RT. Banjur Suwandi diutus paring uleman Pak Sumitra tangga ngarep omah, supaya rawuh ing tanggal 12 Juni 2020. Gawea atur-atur saka carita ing dhuwur. Kidang Kencana Prabu Ramawijaya lelana sajroning alas Dhandhaka sekaliyan karo garwane yaiku Dewi Sinta, lan didherekake dening rayi kinasihe Raden Lesmana. Saking mbangun turute karo ingkang ramane, yaiku Prabu Dasarata ing Ayodya. Rama karo garwane ninggal kamukten lelana menyang alas. Raden Lesmana ora keri, setya tuhu ngiringake sedulur tuwa menyang alas. Tekan tengah alas, sawise nundhungi buta–buta sing ngganggu gawe, Rama sarombongan dikanthi dening Lesmana menyang ara-ara tengah alas, kang ngresepake pandulu. Dewi Sinta pirsa kidang kencana ana ing tengahing alas mau. Banjur kepengin banget ndarbeni kidang kencana sing apik banget ulese iku, lan nyuwun supaya Rama kersa mburu lan nyekelake. Sadurunge tumuju alas mburu kidang, Rama ninggal weling marang Lesmana supaya njaga Dewi Sinta. Ananging amarga Dewi Sinta rungon-rungonen swarane Rama, Lesmana banjur diutus nyusul kangmase. 6. Adhedasar carita ing dwuwur kepriye watake Prabu Rama? 7. Sari siswa kelas 7 SMP Budi Karya dheweke arep melu kagiyatan ing museum kretek saperlu nyengkuyung pasinaon IPS. Mula dheweke kudu pamit marang ibune ing dina Rebo tabuh 14.00. Adhedasar carita kasebut gawea pacelathon kang pener! Pada 1 Ambege kang wus utama, tan ngendhak gunaning jalmi, amiguna ing aguna, sasolahe kudu bathi, pintere den alingi, bodhone didokok ngayun, pamrihe den inaa, mring padha padhaning jalmi, suka bungah den ina sapadha-padha. 8. Tembang sinom ing dhuwur, isine anyeritakake babagan apa?coba jlentrehna! KRETEG AMBROL ING BLORA Sugeng enjang para pamiyarsa... Giyaran enjang dinten Senin Pahing, 17 April 2017 saged panjenenan pirsani malih. Laporan-laporan ingkang akurat tuwin ngrakyat sampun sumadya katur panjenengan. Antawisipun inggih kreteg antawis propinsi ambrol. Akses perekonomian warga kaganggu. Sareng kula Fifilia, punika pawarta jangkepipun. Deresing ilining lepen Bengawan Solo rikala Jawah ndamel satunggaling kreteg ing margi Kabupaten Blora longor. Jalur Alternatif saking Kabupaten Blora pinuju Jawa Timur Pedhot lan njalari akses perekonomian warga lumpuh. Warga kapeksa muter ngantos puluhan kilo meter lumantar jalur alternatif sanes. Kreteg dawanipun 10 meter ingkang dumunung ing Desa Cibung Kedung Tuban Blora longsor Kemis Dalu. Jawah deres ndamel toya lepen anakan Bengawan Solo mudhal lan nderes pondasi sisih andhap ngantos ambles kabekta arus. Kreteg ingkang dumunung bing margi Kabupaten menika nggayutaken 3 kecamatan, nuwun ingging Kecamatan Kedung Tuban, Kecamatan Cepu lan Kecamatan Kradenan. 9. Adhedasar pawarta ing dhuwur, coba sebutna unsur pembangun pawarta 3 bae! Pada 7 Nora nana panggawe kang luwih gampang, kaya wong memamaoni, sira eling-eling, aja sugih waonan, den sami salajeng budi, ingkang prayoga, sapa-sapa kang lali. 10. Sebutna pathokan tembang, saka tembang kasebut! Jenjang Pendidikan : SMP RUBRIK PENILAIAN Penyusun Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Tahun Kelas/Semester : IX /genap (Ujian Sekolah) Bentuk No. Soal 1 : Uraian Skor Total Reno dhuweni watak nesunan. (Rino : Iya wis Lang, gelem aku.” (raine Rino mrengut)) Menjawab dengan tepat dan menunjukkan buktinya: 4 Menjawab dengan menganalis watak tokoh cerita: 2 Menjawab tetapi tidak tepat: 1-2 Tidak menjawab : 0 Sugeng enjing, Ingkang Kinurmatan, Bapa Suyadi, M.Pd. minangka kepala sekolah Pamong Praja, ingkang kula urmati bapa/ ibu guru SMP Pamong praja saha staf TU lan boten kasupen para rawuh dalah para kanca kelas 7, 8, 9 kang kula urmati. Sumangga sesarengan kita ngaturaken pujin syukur konjuk ngarsanipun gusti kang maha agung awit saking barokah saha hidayahipun kita sedaya saged makempal ing mriki saperlu angrawuhi acara pari purna siswa kelas 9 tahun pelajaran 2019/ 2020. a) b) c) d) 3 : 2019/2020 Uraian Jawaban a) b) c) d) 2 : Lina Handayani, S.Pd. 4 10 Menjawab dengan tepat bagian teks pidato pembuka: 4 Menjawab dengan memilih diksi yang tepat : 3 Menjawab dengan memperhatikan koherensi dan kohesi kalimat: 3 Tidak menjawab: 0 a) Menjawab dengan tepat : 10 b) Tidak menjawab :0 4 Nadyan asor wijilipun, Sadyan elek wujude……………..1 yen kalakuane becik, Menawa kelakuane apik…………1 utawa sugih carita, Utawa akih nasehat/ ilmu…………1 carita kang dadi misil, Ilmu kang dadi pituwas……………1 iku pantes raketana, Iku apik menawa dikumpuli………..1 darapin mundhak kang budi. Andhadhekake budi kang becik…….1 5 Suwandi: “thok-thok, sugeng sonten pak…” 6 10 Pak Mitra: “eh kowe to le…mlebu rene, lugguh…lungguh ana apa jane?” Suwandi: “kula diutus bapak ngaturaken uleman kagem pak mitra. Pak Mitra: “uleman apa kuwi?” Suwandi: “punika pak benjing dalu tabuh 7 ba’da isya’, panjenengan katuran rawuh ing dalem kangge ngrawuhi acara rapat RT. Pak mitra: “owhhh…iyo, iyo le matur nuwun yo matura bapakmu. Suwandi: : nggih pak kula wangsul rumiyin” Pak mitra “yo le …yo…” Suwandi : “mongga pak, sugeng sonten” a) b) c) d) 6 Menjawab dengan membuat teks dialog atur-atur dan ilustrasi soal: 4 Menjawab dengan memperhatikan penggunaan tingkat tutur: 4 Menjawab dengan menggunakan diksi yang tepat:2 Tidak menjawab: 0 Rama kuwi duweni sipat tanggung jawab lan tresna marang garwane. (lan didherekake dening rayi kinasihe Raden Lesmana. Saking mbangun turute karo ingkang ramane, yaiku Prabu Dasarata ing Ayodya. Rama karo garwane ninggal kamukten lelana menyang alas.) a) Menjawab dengan tepat dan memberikan kalimat bukti penguat jawaban: 4 b) Menjawab dengan tepat: 3 c) Menjawab tidak tepat : 1-2 d) Tidak menjawab: 0 7 4 Sari siswa kelas 7 SMP Budi Karya dheweke arep melu kagiyatan ing museum kretek saperlu nyengkuyung pasinaon IPS. Mula dheweke kudu pamit marang ibune ing dina Rebo tabuh 14.00. Adhedasar carita kasebut gawea pacelathon kang pener! Sari: “bu badhe matur…” Ibu : “iya ndhuk, piye arep matur apa?” Sari : “badhe nyuwun ijin bu…kangge ndherek kagiyatan sekolah ing museum kreteg” Ibu: “kegiyatan apa kuwi?” Sari: “nggih bu studi lapangan, kangge pasinaon IPS” Ibu : “kapan kuwi?” Sari : “benjing siang bu tabuh 2 siang” Ibu : “owhh yo wis, ibu paring pangestu nanging sing ati-ati yen wayah bali langsung bali omah aja mampir- mampir !” Sari : “ nggih bu matur nuwun” 10 a) b) c) d) 8 Menjawab dengan membuat teks dialog sederhana dan ilustrasi soal: 4 Menjawab dengan memperhatikan penggunaan tingkat tutur: 4 Menjawab dengan menggunakan diksi yang tepat:2 Tidak menjawab: 0 Sipatipun tiyang kang budunipun luhur inggih boten ngremeh dhateng liyan, asring paring mupangat. Pinteripun dipuntutupi ananging cublukipun kang dipuntingalaken. Pasrah bilih diina dhateng liyan. a) Menjawab dalam bentuk narasi, penggunaan diksi yang tepat, dan menggunakan tingkat tutur basa Jawa Krama: 9-10 b) Menjawab dengan dalam bentuk narasi, dan pemilihan diksi yang tepat : 4-8 c) Menjawab dalam bentuk baik, diksi kurang tepat:1-3 d) Tidak menjawab: 0 9 10 a) Unsur pembangun wektu / tempat: 2 Dina kemis dalu tanggal 14 April 2017 b) Unsur pembangun prastawa: 2 Kreteg ambrol ing ing Desa Cibung Kedung Tuban Blora amarga ilining deresing banyu bengawan solo. c) Unsur pembangun papan panggonan: 2 dumunung ing Desa Cibung Kedung Tuban Blora d) Tidak menjawab : 0 Nora nana panggawe kang luwih gampang, kaya wong memamaoni, sira eling-eling, aja sugih waonan, den sami salajeng budi, ingkang prayoga, sapa-sapa kang lali. a) Guru gatra :6………………………….3 b) Guru wilangan : 12, 8, 12, 8, 5, 7…….4 c) Guru lagu : a, i, a, i, a, i……………….3 d) Tidak menjawab : 0 JUMLAH SKOR Nilai yang di peroleh = total (jumlah) skor yang diperoleh 10 6 10 100