Makanan

MAKANAN PENGENALAN Selain daripada oksigen dan air sebagai keperluan asasi (keperluan primer) manusia sejagat,Makanan juga merupakan faktor penting untuk manusia meneruskan kehidupan dengan selamat dan sihat. Kesihatan akan terjejas jika tidak mengambil makanan yang mencukupi dan berkhasiat,mengakibatkan kelaparan seterusnya membawa kepada kematian. Keseimbangan keperluan ini penting bagi mewujudkan keselesaan hidup dalam komuniti yang dinamik kerana setiap individu memerlukan keperluan yang berbeza. DEFINISI MAKANAN & PEMAKANAN Istiah umum Makanan bermaksud sesuatu bahan yang boleh dimakan Istiah umum Pemakanan pula bermaksud melibatkan pertumbuhan, pemulihan,dan pengawalan tubuh dengan pengambilan makanan. Tekstur,rupa dan warna yang berbagai merupakan ciri-ciri sesuatu bahan makanan. Kelebihan makanan ialah mempunyai rasa seperti masin,manis dan pahit bertujuan meransang selera. KANDUNGAN MAKANAN Komposisi kimia dalam makanan terdiri daripada pelbagai bentuk molekul. Elemen sebatian kimia ini dinamakan Nutrien. Nutrien dipisahkan kepada 7 kelas makanan iaitu : Karbohidrat Protein Lemak Vitamin Garam mineral Air Pelawas Air dan pelawas bukanlah termasuk dalam kumpulan nutrien tetapi ia memainkan peranan penting dalam aspek pemakanan dan proses perkumuhan. a) sumber nutrien Bahan makanan berasaskan sumber haiwan dan tumbuhan banyak membekalkan nutrien pada badan. Nutrien berfungsi dalam tubuh badan dari segi fizikal,fisiologi dan kimia. Dari segi fizikal, nutrien mempengaruhi faktor pertumbuhan,pembiakan, pemikiran dan pergerakan. Dari segi fisiologi dan kimia pula melibatkan penggunaan cecair,pembekuan darah,keaktifan enzim,pengawal suhu badan,pengeluaran tenaga dan sintesis protein tubuh. b) perkembangan sosial Keharmonian ditonjolkan melalui persefahaman dan hubungan mesra semasa makan bersama keluarga dan rakan.Ini acapkali dapat dilihat ketika musim perayaan. c) menggambarkan status kehidupan Makan di tempat yang mewah amat berbeza dari segi harga dan jenis makanan berbanding dengan tempat individu berpendapatan rendah. d) ganjaran mempengaruhi tingkah laku Tingkah laku seseorang adalah personalitinya.Personaliti boleh dibaiki melalui makanan. Sebagai contoh,kanak-kanak bersikap positif apabila diberi makanan yang digemarinya. e) mententeramkan fikiran Emosi manusia sering berubah mengikut pdikologi yang dihadapi dalam seharian. Sesetengah orang mengawal emoinya dengan mengambil makanan. Apabila mereka makan,ketegangan emosi ini dapat dikawal seketika. NUTRIEN PENGENALAN Setiap bahan makanan mempunyai pelbagai jenis nutrien.Nutrien diperlukan oleh badan untun berfungsi sama ada pergerakan juga pemikiran. Sesuatu makanan yang siap dihidang hendaklah seimbang nutriennya.Ini bagi memastikan makanan itu disediakan dengan kadar yang betul serta mencukupi. Terdapat 7 jenis nutrien bagi badan iaitu karbohidrat,protein,lemak,vitamin,garam mineral,pelawas dan air yang dibahagikan kepada 4 golongan : Makanan membina badan diperlukan dalam pertumbuhan badan dan membaiki tisu-tisu yang rosak dalam badan. Contoh makanan : Makanan perlindung penyakit melindungi badan dari jangkitan penyakit dan virus yang melemahkan badan. Contoh makanan : Makanan pemberi tenaga menyumbang jumlah tenga yang besar bagi badan melakukan kerja-kerja berat Cotoh makanan : Makanan pengawal. mengimbang dan mengawal suhu badan,memudahkan proses pencernaan dan perkumuhan - Contoh makanan : Karbohidrat Elemen molekul terdiri daripada karbon(C),oksigen(O) dan hidrogen(H). Tumbuhan menghasilkan karbohidrat melalui proses Fotosintesis menggunakan klorofil. Karbohidrat disimpan pada bahagian daun,batang,akar,buah dan biji. Karbohidrat mengandungi gula ringkas yang dikumpul membentuk gula kompleks. Kumpulan karbohidrat terdiri : Fungsi karbohidrat : membekalkan haba dan tenaga karbohidrat atau glukosa dibawa oleh darah ke sel darah. Satu gram glukosa = 17kiloJoule tenaga semasa proses oksidasi. mengawal penggunaan lemak dan protein karbohidrat boleh menyeimbangkan kandungan lemak dan protein dalam badan. menjimatkan penggunaan protein. Apabila karbohidrat mencukupi dalam badan,protein tidak digunakan dan hanya bertugas sebagai membaiki tisu dan pertumbuhan. Keperluan harian karbohidrat Tenaga dan haba dari makanan mengandungi karbohidrat.60% dari jumlah kalori yang diperlukan badan seharian adalah dalam unsur karbohidrat. Kesan kekurangan karbohidrat Kelaparan,keletihan dan kesejukan. Pertumbuhan terganggu dan kulit kering,kecut dan kasar. Mudah dijangkiti penyakit. Kesan karbohidrat berlebihan Karbohidrat berlebihan disimpan dalam bentuk glikogen di didalam hati. Glikogen berpotensi menjadi lemak jika tidak dibakar.Ini mengakibatkan obesity dan berat badan bertambah. Protein Protein mengandungi asid amino yang diperlukan dalam badan. Protein daripada tumbuhan biasanya membekalkan protein degn jumlah yang kecil. Sumber protein haiwan membekalkan sebahagian besar protein dalam badan. Antara jenis sumber protein haiwan ialah daging,telur,tenusu dan makanan laut. Fungsi protein : membekalkan haba dan tenaga karbohidrat atau glukosa dibawa oleh darah ke sel darah. Satu gram glukosa = 17kiloJoule tenaga semasa proses oksidasi. mengawal penggunaan lemak dan protein karbohidrat boleh menyeimbangkan kandungan lemak dan protein dalam badan. menjimatkan penggunaan protein. Apabila karohidrat mencukupi dalam badan,protein tidak digunakan dan hanya bertugas sebagai membaiki tisu dan pertumbuhan. Kesan kekurangan protein Anemia,lemah otot,rambut kering,amenorrhoea dan kwashiorkor. Luka lambat untuk sembuh,luka berdarah lambat beku. Kurang imunisasi dalam badan,tumbesaran tidak sempurna. Kesan protein berlebihan Berat badan bertambah manakala kadar kolestrol meningkat. Membahayakan kanak-kanak kerna nitrogen agak kuat dan boleh merosakkan buah pinggang. Ketidakseimbangan bendalir dalam badan, symptom diarrrhoea,masalah tisu dan proses urinasi tidak begitu baik. Lemak Lemak merupakan sumber utama tenaga dalam badan. Mengandungi unsur karbon(C),hidrogen(H) dan Oksigen(O). Ini kerana lemak mengandungi lebih 2 kali ganda kiloJoule berbanding protein dan kerbohidrat. Lemak merupakan pembekal utama asid lemak yang diperlukan oleh otak,sistem saraf, hormon dan organ dalaman. Lemak menjadi pelindung dan membekal haba pada badan ketika kesejukan. Sumber lemak : Lemak haiwan Lemak binatang. Minyak sapi Minyak ikan. Keju dan mentega Telur Lemak sayuran Minyak sawit dan minyak kacang. Minyak jagung dan minyak zaiton. Minyak kacang soya dan minyak sayuran Perbezaan jenis lemak Lemak tepu (saturated fats) bersumberkan hasil tenusu dan daging mampu menaikkan kadar kolestrol dalam badan digunakan sebagai pemanas badan tidak baik untuk kesihatan Lemak tak tepu (Unsaturated fats) lemak yang baik untuk badan bersumberkan kekacang,tumbuhan berbentuk cecair pada suhu bilik terdapat dua jenis iaitu : a) monounsaturated fat b) polyunsaturated fat Kesan kekurangan lemak Berasa sejuk dan cepat lapar Protein digunakan sebagai haba menyebabkan badan kurus. Kesan lemak berlebihan Badan bertambah gemuk Mudah mendapat sakit jantung Mengganggu sistem penghadaman Vitamin Vitamin ialah sekumpulan bahan-bahan yang diperlukan dengan kuantiti yang sedikit dalam badan Mengawal metabolisme badan dan mencegah penyakit Penting bagi tumbesarn kanak-kanak. Terdapat 2 jenis vitamin iaitu : vitamin boleh larut dalam lemak boleh disimpan dalam badan serta tdak boleh dihapuskan dengan cara menyimpan dan memanaskan. Contohnya : Retinol,Klasiferol dan Tokoferol vitamin tidak larut dalam air boleh larut tetapi tidak boleh disimpan dalam badan Contohnya : Tiamin,Ribloflavin,Asid Nikotinik dan Asid Askorbik Vitamin Fungsi Kesan kekurangan Contoh A Retinol Baik untuk kesihatan mata,rambut dan kulit Membantu ketahanan badan Membantu pertumbuhan Kulit dan saluran pernafasan menjadi kering dan kasar. Hati,kuning telur,buahan merah,mentega keju,sayuran hijau dan kuning,susu serta minyak ikan. B1 Tiamin Menolong badan membebaskan haba makanan. Baik untuk sistem saraf dan tambah selera makan. Hilang selera makan,letih dan menyebabkan penyakit beri-beri serta sembelit. Ikan,daging,Yis,susu dan bijirin B2 Ribloflavin Membantu proses penghadaman dan membantu tumbesaran badan Mengelakkan sakit mata dan kulit Cepat tua,hilang selera makan dan mata berair.Berlaku masalah pada sistem penghadaman dan saraf Sayuran hijau,dadih,hati, susu,Yis dan putih telur. B3 Asid Nikotinik Membebaskan tenaga dari makanan dan membantu tumbesaran Menambah selera makan dan mencegah penyakit Pellagra Cirit-birit dan masalah penghadaman. Menyebabkan penyakit Pellagra(kudis pada mulut) Ragi,bijirin,hati,kacang soya,ikan dan sayuran hijau serta tepung tulen C Asid Askorbik Sangat perlu dalam sajian makanan Mengelakkan jangkitan penyakit Penting pada tumbesaran kanak-kanak Mencegah penyakit skurvi dan menjaga gusi,gigi dan kulit. Gusi berdarah dan bengkak. Sentiasa beras letih dan kulit tidak sihat Luka lambat sembuh da Sayuran seperti bayam,sawi,pucuk manis dan tomato. Buahan seperti oren,lemon,mangga nanas dan jambu. D Klasiferol Mebantu penyerapan kalsium dalam badan Penting dalam tumbesaran kanak-kanak Tulang menjadi rapuh,mudah bengkok dan tidak lurus. Minyak ikan,susu,mentega dan sinar matahari pagi E Tokoferol Berkait dengan metabolisme badan serta kesuburan Melindungi vtamin A apabila dicerna Cepat keletihan Kekacang,bijirin,minyak kelapa sawit dan minyak jagung. K Penting bagi pembekuan darah Pendarahan sukar dihentikan Kuning telur,sayuran hijau, kuning telur dan minyak kacang Garam Mineral Elemen molekul terdiri daripada karbon(C),oksigen(O) dan hidrogen(H). Tumbuhan menghasilkan karbohidrat melalui proses Fotosintesis menggunakan klorofil. Garam Mineral Sumber Fungsi Kekurangan berlebihan Kalsium dan Fosforus Daging,sayuran hijau dan susu Membina tulang dan gigi serta membantu pembekuan darah Penyakit riket tulang dan gigi rapuh - peyakit batu karang Iodin Udang,ketam,kerang dan ikan Mengelakkan penyait Goiter pertumbuhan terbantut Lemah daya pemikiran Penyakit Goiter Natrium Garam Membentuk plasma darah Otot menadi lemah Tubuh lesu dan kurang selesa Air Sumber semua makanan yang mengandungi air terutama sayuran dan buahan Contoh cikung dan buah tembikai. Fungsi Membantu proses pencernaan dan perkumuhan serta mengawal suhu. Kesan kekurangan Dahaga,keletihan,lesu dn kulit kering Tubuh menjadi kurang berat Kesan berlebihan -Jus pencernaan menjadi cair menyebabkan pencernaan makanan tidak sempurna DIET PENGENALAN DIET . Istiah umum diet bermaksud pengambilan makanan setiap hari oleh seseorang individu Makanan yang dimakan boleh memberikan kesan, perwatakan dan kesenangan hati individu. Perancangan sesuatu diet mesti diutamakan dan dituruti dengan betul. DIET SEIMBANG DEFINISI : Pengambilan makanan yang mengandungi semua nutrien dan bahan makanan dalam kuantiti yang diperlukan. Mempunyai 5 jenis kumpulan makanan. KESAN DIET SEIMBANG Mempunyai wajah berseri dan tenang Berselera untuk makan Sistem pencernaan dan perkumuhan yang baik Bertenaga untuk segala aktiviti. Pertumbuhan yang sempurna Piramid makanan Daging,ayam,kekacang,telur dan susu Membina tisu-tisu dan otot dalam badan Membentuk tumbesaran yang baik Makan dengan kuantiti yang sederhana banyak Minyak dan lemak Makan dengan kuantiti yang sedikit Sesetengah pengawet membawa kepada kanser Terlalu manis mengakibatkan berat badan bertambah manakala terlalu masin menaikkan tekanan darah Bijirin,ubi,roti dan nasi Merupakan makanan ruji yang memberi tenaga Perlu makan dengan kuantiti yang banyak Mengandungi serat yang menjaga saluran darah dan kesihatan Buahan dan sayuran Merupakan makanan kedua terpenting Mengandungi vitamin,serat dan garam mineral yang membantu kesihatan badan dan mengelakkan penyakit